Behoefte aan ondersteuning bij gebruik van computers in het onderwijs

nipo het marktonderzoekinstituut Postbus 247 1000 ae Amsterdam Grote Bickersstraat 74 Telefoon (020) 522 54 44 Fax (020) 522 53 33 E-mail info@nipo.nl Internet http://www.nipo.nl Rapport Behoefte aan ondersteuning bij gebruik van computers in het onderwijs Onderzoek onder leraren en ICT-coördinatoren over ICT in het primair en voortgezet onderwijs Ellen Stegers A8744 13 september 2001 Onderzoek in opdracht van: Stichting Ict op School Den Haag Alle in dit document vermelde gegevens zijn strikt vertrouwelijk. Publicatie en inzage aan derden, geheel of gedeeltelijk, is zonder toestemming van het nipo beslist niet toegestaan. nipo Amsterdam iso 9001_rapned.dot

Inhoud Inleiding 2 1 Meer dan de helft van de onderwijsinstellingen beginnend computergebruik 3 2 Informatie over computergebruik wordt op diverse manieren verzameld 5 3 Computergebruik in de lessen krijgt grootste impuls door beschikbaarheid bruikbare software 7 3.1 Ontbreken van kennis en ervaring leraar oorzaak voor beperkt gebruik ICT in de lessen volgens ICT-coördinator 8 4 TOP 7 van ondersteuningsbehoeften om ICT-gebruik in de lessen te stimuleren 10 4.1 TOP 7 van ondersteuningsbehoeften 10 4.2 Computers en onderwijs onlosmakelijk verbonden 11 Bijlagen 1 Onderzoeksverantwoording 2 Vragenlijst 3 Methode van onderzoek: NIPO CAWI (Online interviewen) Inhoud figuren en tabellen 1 Typering computergebruik op school volgens leraren 3 2 Typering computergebruik op school volgens ICT-coördinatoren 4 3 Welke informatiebronnen gebruikt de leraar? 5 4 Welke informatiebronnen gebruikt de ICT-coördinator? 6 5 Belangrijkste wensen waardoor ICT-gebruik gestimuleerd wordt in het primair onderwijs 7 6 Belangrijkste wensen waardoor ICT-gebruik gestimuleerd wordt in het voorgezet onderwijs 8 7 Belangrijkste redenen om geen ICT in de lessen te gebruiken; leraar versus ICTcoördinator 9 8 Leraren over computergebruik in de lessen 12 9 Steekproefoverzicht A8744 Onderzoek onder ICT-coördinatoren en leraren nipo Amsterdam 13 september 2001 19

Inleiding Achtergrond Computers en internet zijn niet meer weg te denken in onze maatschappij en zeker ook niet binnen het onderwijs. Naar verwachting zullen leerlingen en studenten in de toekomst elke dag gebruik maken van computertoepassingen. Op dit moment worden grote investeringen gedaan om scholen te voorzien van computers, netwerken, internetaansluitingen, software-lespakketten etcetera. Om alle ontwikkelingen binnen deze sector een helpende hand te bieden hebben de organisaties van bestuur en management verenigd in de Vereniging van Samenwerkende Werkgeversorganisaties (VSWO) met actieve steun van de verenigingen van onderwijsmanagers AVS en VVO, de Stichting Ict op School in het leven geroepen. Ter gelegenheid van de officiële start van Ict op School op 13 september 2001, hebben zij het NIPO gevraagd een onderzoek te doen. Doel Doel van het onderzoek is het in kaart brengen van de behoeften aan ondersteuning en de perceptie van leraren en ICT-coördinatoren/directeuren ten aanzien van het gebruik van computers in de lessen in het primair en voortgezet onderwijs. Vraagpunten De volgende vraagpunten staan in dit onderzoek centraal: In welke mate maken leraren in het primair en voortgezet onderwijs gebruik van computers in de lessen? Welke bronnen van informatie gebruiken leraren en ICT-coördinatoren ten aanzien van ICT in het onderwijs? Wat zijn de ondersteuningswensen en -behoeften van leraren en ICTcoördinatoren ten aanzien van het gebruik van ICT in de lessen? (TOP 7 van behoeften) Methode Het veldwerk van de leraren heeft in NIPO CAPI@HOME - een database van zo n 30.000 huishoudens die via hun eigen PC meewerken aan onderzoek, de vragenlijsten worden via modem of internet naar de respondenten verstuurd - plaatsgevonden en dat van de ICT-coördinatoren heeft online (zie bijlage 3) gelopen in week 35 van 2001. In totaal zijn er 605 leraren en 309 ICT-coördinatoren in het primair en voortgezet onderwijs ondervraagd. In deze rapportage is waar relevant een vergelijking gemaakt tussen de twee doelgroepen die in dit onderzoek zijn ondervraagd; de leraren en de ICTcoördinatoren. Daarbij moet rekening worden gehouden met het feit dat de functie van ICT-coördinator vaak gecombineerd wordt met directeur (met name in het primair onderwijs) maar dat ook geregeld een leraar een dubbelfunctie vervult. A8744 Onderzoek onder ICT-coördinatoren en leraren nipo Amsterdam september 2001 2

1 Meer dan de helft van de onderwijsinstellingen beginnend computergebruik Om te achterhalen in welke fase scholen en leraren zich bevinden ten aanzien van het computergebruik is gevraagd hoe men het computergebruik voor onderwijsdoeleinden het beste zouden typeren. Leraren en ICT-coördinatoren typeren het computergebruik uiteraard vanuit hun eigen belevingswereld en functie. Zo is de leraar gevraagd een oordeel te geven over zijn eigen onderwijs en de inschatting van de ICT-coördinator heeft betrekking op het totaalgebruik van ICT op school. Volgens de perceptie van de ruime meerderheid van de leraren in het primair (60%) en voortgezet onderwijs (73%) bevindt het computergebruik op school zich nog in een beginstadium. Een deel hiervan geeft zelfs aan nog helemaal geen computers te gebruiken of net aan het oriënteren te zijn. In onderstaande grafiek blijkt wel dat leraren in het primair onderwijs aanzienlijk vaker gevorderd gebruik noemen dan in het voortgezet onderwijs. 1 Typering computergebruik op school volgens leraren % 60 Leraren 50 45 49 40 30 32 20 18 19 10 5 6 10 6 4 4 2 0 Geen gebruik, en ook nog geen plannen Orientatie op de mogelijkheden Beginnend gebruik Gevorderd gebruik Vergevorderd gebruik Weet niet PO VO Bron: NIPO, 2001 In de ogen van de ICT-coördinator is er vrijwel op elke school gestart met het gebruik van computers voor onderwijsdoeleinden. In het voortgezet onderwijs spreekt meer dan de helft van de ICT-coördinatoren (52%) en ruim eenderde (36%) in het primair onderwijs zelfs over een gevorderd gebruik van computers op school. A8744 Onderzoek onder ICT-coördinatoren en leraren nipo Amsterdam september 2001 3

2 Typering computergebruik op school volgens ICT-coördinatoren % 60 50 ICT-coördinatoren 57 52 40 36 36 30 20 12 10 0 1 Geen gebruik, en ook nog geen plannen 5 Orientatie op de mogelijkheden Beginnend gebruik Gevorderd gebruik Vergevorderd gebruik 1 PO VO Bron: NIPO, 2001 A8744 Onderzoek onder ICT-coördinatoren en leraren nipo Amsterdam september 2001 4

2 Informatie over computergebruik wordt op diverse manieren verzameld Leraren vinden het belangrijk om op de hoogte te zijn van de laatste ontwikkelingen in het onderwijs, en gebruiken zodoende veel verschillende bronnen om informatie te vergaren over ICT in het onderwijs. Vier op de vijf leraren wisselen informatie met collegae op school uit, verder gebruiken leraren internet (VO 74%, PO 61%), en leest ongeveer de helft van de leraren bladen en kranten (VO 51%, PO 41%) om op de hoogte te blijven van ICT in het onderwijs. Naast de (landelijke) dagbladen (25%), waarin vaak domeinnamen (WWW s) worden genoemd, en tijdschriften voor het onderwijs (15%), noemt de leraar vooral ComputerIdee (14%), Vives (12%) en OWGbieb/magazine/beurzen (12%). 3 Welke informatiebronnen gebruikt de leraar? Leraren Collegae op school (leraren, directie, etcetera) 81 78 Internet/Cd-roms 61 74 Bladen/kranten/(vak)tijdschriften Familie/vrienden/kennissen 41 43 51 52 VO PO Collegae van andere scholen 29 41 Kennisnet 20 23 Beurzen/congressen 16 13 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100% Bron: NIPO, 2001 Voor ruim 80% van alle ICT-coördinatoren zijn het internet en bladen, kranten en (vak) tijdschriften de belangrijkste informatiebronnen. Daarna volgen de collegae van andere scholen (78% PO, 62% VO) en collegae op school (66% PO, 63% VO). Opvallend is dat in het primair onderwijs aanzienlijk minder vaak beurzen en congressen worden bezocht dan in het voortgezet onderwijs, respectievelijk 38% en 70%. A8744 Onderzoek onder ICT-coördinatoren en leraren nipo Amsterdam september 2001 5

4 Welke informatiebronnen gebruikt de ICT-coördinator? ICT-coördinator Internet/Cd-roms Bladen/kranten/(vak)tijdschriften 86 83 85 82 Collegae van andere scholen Collegae op school (leraren, directie, etcetera) 62 63 66 78 VO PO Familie/vrienden/kennissen 37 49 Kennisnet 49 60 Beurzen/congressen 38 70 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100% Bron: NIPO, 2001 A8744 Onderzoek onder ICT-coördinatoren en leraren nipo Amsterdam september 2001 6

3 Computergebruik in de lessen krijgt grootste impuls door beschikbaarheid bruikbare software De ondersteuningsbehoeften worden in eerste instantie in kaart gebracht middels het stellen van een open vraag naar de ondersteuningswensen die het computergebruik het MEEST zouden stimuleren. In het primair onderwijs zijn leraren en ICTcoördinatoren het eens dat bruikbare, goede software (afgestemd op de methode) hierin een belangrijke rol kan spelen. Verder is uiteraard een goed netwerk noodzakelijk en vinden ICT-coördinatoren bijscholing en stimulering van leraren een zeer belangrijk aandachtspunt. 5 Belangrijkste ICT-wensen in het primair onderwijs Primair Onderwijs Bruikbare, goede software (afgestemd op de methode) 21 19 Goed netwerk 10 18 Bijscholing en stimulering van de leraren 10 14 Moderne, nieuwe, snelle computers 13 17 ICT-coördinator Leraar Aansluiting op Kennisnet 6 9 Beschikbare ICT-leerkracht 5 7 Meer computers 7 15 0 5 10 15 20 25 30 35% Bron: NIPO, 2001 Leraren en ICT-coördinatoren in het voortgezet onderwijs laten eenzelfde beeld zien als hierboven. Zo noemt drie op de tien ICT-coördinatoren bruikbare software als stimulans ten opzichte van 15% van de leraren. Door deze laatste groep wordt de aanwezigheid van computers in het eigen lokaal het meest genoemd (20%). A8744 Onderzoek onder ICT-coördinatoren en leraren nipo Amsterdam september 2001 7

6 Belangrijkste ICT-wensen in het voorgezet onderwijs Bruikbare, goede software (afgestemd op de methode) Voortgezet Onderwijs 15 31 Bijscholing en stimulering van de leerkrachten 5 13 Aanwezigheid systeembeheerder 3 10 ICT-coördinator Leraar Meer computers 7 13 Aanwezigheid van computers in alle/eigen lokaal 7 20 Internetaansluiting 1 7 0 5 10 15 20 25 30 35 % Bron: NIPO, 2001 3.1 Ontbreken van kennis en ervaring leraar oorzaak voor beperkt gebruik ICT in de lessen volgens ICT-coördinator Om te achterhalen welke redenen leraren en ICT-coördinatoren spontaan noemen waarom niet of nauwelijks gebruik zou worden gemaakt van ICT in de lessen, is ook een open vraag gesteld. Hieruit kwam een heel opvallend verschil naar voren. In het primair én voortgezet onderwijs is volgens bijna de helft van de ICT-coördinatoren het gebrek aan kennis en ervaring van de leraren een grote barrière voor computergebruik in de lessen (48% PO, 45% VO), daarentegen wordt dit door slechts tien procent van de leraren onderstreept. Leraren geven voornamelijk als oorzaak; beschikbaarheid software die aansluit op de lesmethode en de aanwezigheid van (veel en moderne) computers. A8744 Onderzoek onder ICT-coördinatoren en leraren nipo Amsterdam september 2001 8

7 Belangrijkste redenen om geen ICT in de lessen te gebruiken; leraar versus ICT-coördinator Primair Onderwijs Ontbreken van kennis/ervaring bij leraren 10 48 Desinteresse/onwil leraren 1 14 Slechte/oude computers Geen bruikbare, goede software (afgestemd op de methode) 13 13 19 24 ICT-coördinator Leraar Tijdgebrek/te grote werkdruk 12 12 Te weinig computers 9 19 0 10 20 30 40 50 60 % Voortgezet Onderwijs Ontbreken van kennis/ervaring bij leraren 10 45 Desinteresse/onwil leraren 3 18 Slechte/oude computers Geen bruikbare, goede software (afgestemd op de methode) 11 22 23 ICT-coördinator Leraar Tijdgebrek/te grote werkdruk 8 7 Te weinig computers 16 20 0 10 20 30 40 50 60 % Bron: NIPO, 2001 A8744 Onderzoek onder ICT-coördinatoren en leraren nipo Amsterdam september 2001 9

4 TOP 7 van ondersteuningsbehoeften om ICTgebruik in de lessen te stimuleren Het is van groot belang dat alle barrières die leraren ervan weerhouden meer gebruik te maken van computers in hun lesmethode op te heffen. Naast het feit dat computers leren voor leerlingen leuker maakt (zie paragraaf 4.2), zal de omgang met de diverse computertoepassingen een belangrijk onderdeel worden binnen de lesmethode. 4.1 TOP 7 van ondersteuningsbehoeften Aan alle respondenten zijn een zestiental stellingen voorgelegd over mogelijke ondersteuningsbehoeften die zij hebben ten aanzien van computergebruik in de lessen. Aan de hand van deze resultaten is voor het primair én voortgezet onderwijs een TOP 7 van wensen en behoeften samengesteld. Deze TOP 7 is een weergave van de onderwerpen waarvan de respondenten hebben aangegeven dat de behoefte aan ondersteuning zeer groot is. Op deze manier wordt namelijk ook een soort prioriteitsstelling duidelijk. Voor het primair onderwijs kan de volgende TOP 7 van ondersteuningsbehoeften worden samengesteld: ICT-coörd. Leraar % % 1. Computerprogramma's waarmee leerlingen zelfstandig kunnen werken 47 48 2. Extra computers of andere apparatuurvoorzieningen 45 35 3. Directe deskundige hulp als de computers of het netwerk haperen 44 42 4. Meer bruikbaar lesmateriaal voor computergebruik (content) 35 37 5. Grotere betrouwbaarheid van de aansluiting met internet/kennisnet (minder storingen) 30 32 6. Goede voorbeelden van ICT en didactiek 28 25 7. Hulp bij het vinden en selecteren van goede educatieve software 22 14 7a. Een bruikbaar leerlingvolgsysteem / leerlingadministratiesysteem 14 25 Leraren en ICT-coördinatoren geven aan vrijwel dezelfde wensen en behoeften aan ondersteuning te hebben. Leraren hechten alleen meer waarde aan een bruikbaar leerlingvolgsysteem dan ICT-coördinatoren die in plaats hiervan zeggen grotere behoefte aan ondersteuning te hebben bij het selecteren van goede educatieve software. Verder is de volgorde voor leraren iets anders: stelling twee komt als vierde, stelling drie komt op de tweede en stelling 4 op de derde plaats. A8744 Onderzoek onder ICT-coördinatoren en leraren nipo Amsterdam september 2001 10

Ook voor het voortgezet onderwijs kan een TOP 7 van ondersteuningsbehoeften worden samengesteld: ICT-coörd. Leraar % % 1. Grotere betrouwbaarheid van de aansluiting met internet/kennisnet (minder storingen) 42 35 2. Meer bruikbaar lesmateriaal voor computergebruik (content) 29 22 3. Een bruikbaar leerlingvolgsysteem / leerlingadministratiesysteem 27 24 4. Computerprogramma's waarmee leerlingen zelfstandig kunnen werken 26 30 5. Extra computers of andere apparatuurvoorzieningen 25 37 6. Hulp bij het vinden en selecteren van goede educatieve software 23 23 7. Directe deskundige hulp als de computers of het netwerk haperen 21 40 ICT-coördinatoren en leraren in het Voortgezet onderwijs geven exact dezelfde behoeften weer, maar over de rangorde zijn de meningen verdeeld. Voor de leraren blijkt directe deskundige hulp bij storingen het meest van belang, gevolgd door extra computers of andere apparatuurvoorzieningen. Op de derde plaats volgt dan de nummer 1 van de ICT-coördinatoren; grotere betrouwbaarheid ofwel minder storingen bij het internetten. Opvallend is verder dat stelling twee; meer bruikbaar lesmateriaal voor computergebruik (content), voor leraren aanzienlijk lager scoort (7de) dan voor de ICT-coördinatoren. Een bruikbaar leerlingvolgsysteem is, net als in het primair onderwijs, ook voor leraren in het voortgezet onderwijs gewenst. 4.2 Computers en onderwijs onlosmakelijk verbonden ICT is niet meer weg te denken uit het onderwijs, vinden negen op de tien leraren in het primair en vrijwel alle leraren in het voortgezet onderwijs. Naast het feit dat computers het leren voor leerlingen leuker maakt, gebruiken leraren veelal het internet om de lessen voor te bereiden. Toch vindt meer dan de helft (53%) van de leraren in het voorgezet onderwijs (en 40% van de leraren in het primair onderwijs) dat computergebruik in de lessen een extra belasting is voor hun baan. A8744 Onderzoek onder ICT-coördinatoren en leraren nipo Amsterdam september 2001 11

8 Leraren over computergebruik in de lessen Gebruik van computers/internet is niet meer weg te denken uit het onderwijs 89 97 Leren wordt leuker voor leerlingen door inzet van ICT 84 83 Ik ben in staat om voor mijn lessen informatie op internet te vinden 69 75 VO PO Ik beschik over benodigde vaardigheden om computers als didactisch hulpmiddel te gebruiken 64 69 Computergebruik in de lessen is een extra belasting voor mijn baan 40 53 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 % Bron: NIPO, 2001 Een opmerkelijk verschil tussen leraren in het primair en voortgezet onderwijs is dat deze laatste groep aanzienlijk minder overtuigd is van het feit dat computers het leren leuker maakt voor leerlingen, respectievelijk 44% helemaal mee eens versus 30%. A8744 Onderzoek onder ICT-coördinatoren en leraren nipo Amsterdam september 2001 12

Bijlagen A8744 Onderzoek onder ICT-coördinatoren en leraren nipo Amsterdam 13 september 2001

Bijlage 1 Onderzoeksverantwoording In totaal zijn er 605 leraren ondervraagd, verdeeld over het primair (N=355) en voortgezet onderwijs (N=250). Daarnaast zijn er 309 ICT-coördinatoren in het onderzoek betrokken, waarvan het meerendeel uit het basisonderwijs komt (respectievelijk 266 PO en 43 VO). De resultaten zijn herwogen op schoolniveau naar denominatie, aantal leerlingen en provincie. De groep van ICT-coördinatoren in het voortgezet onderwijs was dermate klein dat weging op aantal leerlingen hierbij niet mogelijk was. 9 Steekproefoverzicht Leraren ICT-coördinatoren Ongewogen Herwogen Ongewogen Herwogen PO VO PO VO PO VO PO VO N=355 N=256 N=355 N=250 N=266 N=43 N=266 n=43 Denominatie (in procenten) Openbaar 32 30 32 23 25 21 32 23 Protestants-Christelijk 23 22 26 22 27 30 26 22 Room-Katholiek 28 21 33 32 42 26 33 32 Algemeen Bijzonder 5 7 2 19 5 7 7 19 Samenwerkingsverband 3 5 2 1 0 16 1 4 Anders 9 14 5 3 1 1 Aantal leerlingen (PO) Klein (1 t/m 150) 28 31 19 31 Middelgroot (151 t/m 250) 29 36 31 36 Groot (meer dan 250) 43 33 50 33 Aantal leerlingen (VO) <900 38 42 900-1800 44 37 2 1 >1800 18 21 41 42 Regio Groningen/Friesland/Drente en 31 38 28 26 34 38 40 24 Overijssel/Gelderland Flevoland/Utrecht/Noord en Zuid Holland 52 40 52 47 25 40 33 46 Zeeland/Noord-Brabant/Limburg 17 23 20 27 41 23 28 29 A8744 Onderzoek onder ICT-coördinatoren en leraren nipo Amsterdam 13 september 2001

Afrondingen De computer berekent het percentage van elk cijfer afzonderlijk volgens een vaste afrondingsinstructie. Het gevolg is dat optellingen van percentages niet altijd gelijk zijn aan het percentage van de som der (absolute) basiscijfers. Dergelijke (kleine) verschillen zijn dus slechts afrondingsverschillen. Meervoudige percentages In sommige gevallen kunnen ondervraagden op één vraag meerdere antwoorden geven, waardoor het totaal van de antwoorden boven de 100% uitkomt. A8744 Onderzoek onder ICT-coördinatoren en leraren nipo Amsterdam 13 september 2001

Bijlage 2 Vragenlijst A8744 Onderzoek onder ICT-coördinatoren en leraren nipo Amsterdam 13 september 2001

INFO De volgende vragenlijst gaat over de ervaringen en perceptie van ICT-coördinatoren en\of schooldirectie ten aanzien van ICT in het onderwijs. Naast het huidige gebruik van computers in de lessen zullen onder andere ook de visie en het beleid, de kennis en vaardigheden van leerkrachten en de informatievoorziening aan bod komen. Het invullen van de vragenlijst duurt ongeveer 5 minuten. Alvast hartelijk dank voor uw medewerking. VRAAG 5 Wat is uw functie binnen uw school? (meer antwoorden mogelijk) MEERVOUDIG 1 ❹ Directeur \ Rector 2 ❹ ICT - coördinator 3 ❹ Leerkracht 4 ❹ Congierge 5 ❹ Anders namelijk... VRAAG 7 Welke andere functie vervult u binnen uw school? OPEN INDIEN [ Q5, 5 ] VRAAG 10 Hoe zou u het computergebruik voor onderwijsdoeleinden op uw school het beste typeren? 1 ❹ Geen gebruik, en ook nog geen plannen 2 ❹ Orientatie op de mogelijkheden 3 ❹ Beginnend gebruik 4 ❹ Gevorderd gebruik 5 ❹ Vergevorderd gebruik VRAAG 20 In hoeverre vindt u de ICT-voorzieningen op uw school toereikend voor gebruik in de lessen? De ICT-voorzieningen zijn... 1 ❹ Slecht 2 ❹ Matig 3 ❹ Voldoende 4 ❹ Goed 5 ❹ Uitstekend A8744 NIPO Amsterdam 13-09-01 1

VRAAG 30 Wat is uw oordeel over de manier waarop het beheer en het onderhoud van de computervoorzieningen op uw school is geregeld? 1 ❹ Slecht 2 ❹ Matig 3 ❹ Voldoende 4 ❹ Goed 5 ❹ Uitstekend VRAAG 40 Welke van de volgende omschrijvingen is het MEEST van toepassing op het ICTbeleid van uw school? 1 ❹ Er is helemaal geen beleid of beleidsplan 2 ❹ Er is een beleidsplan, maar (bijna) niemand gebruikt het 3 ❹ Er is een beleidsplan dat daadwerkelijk wordt uitgevoerd 4 ❹ Er is een beleidsplan dat daadwerkelijk wordt uitgevoerd en dat regelmatig wordt bijgesteld VRAAG 50 Bij de invoering van ICT in het onderwijs zijn 4 aandachtsvelden te onderscheiden. Kunt u voor elk van deze activiteiten in procenten aangeven hoe intensief uw school zich hiermee tot nu toe heeft bezig gehouden. U kunt een percentage intypen tussen de 0 en 100 procent. Zorgt u ervoor dat het totaal op 100% uitkomt. Het betreft de volgende onderwerpen: INDIEN [ Q50, 998 \ Q50, 999 ] GA DOOR MET VRAAG 60 PLAATS IN tel[ 5] [ tel[ 1] + tel[ 2] + tel[ 3] + tel[ 4] ] VRAAG 55 De waarden tellen niet op tot 100% FORMULIER INDIEN [ tel[ 5] <> 100 ] 1 ❹ Type 1 GA TERUG NAAR VRAAG 50 VRAAG 60 Kunt u in procenten aangeven welk deel van de leerkrachten binnen uw school gebruik maakt van computers tijdens de les? U kunt een percentage intypen tussen de 0 en 100 procent. Indien u het niet precies weet, geef dan een zo goed mogelijke schatting. FORMULIER VRAAG 70 In welke mate zijn de leerkrachten van uw school op de hoogte van de computertoepassingen die zij in hun lesmethode zouden kunnen gebruiken? 1 ❹ Slecht 2 ❹ Matig 3 ❹ Voldoende 4 ❹ Goed 5 ❹ Uitstekend A8744 NIPO Amsterdam 13-09-01 2

VRAAG 75 De volgende vragen gaan over verschillende computertoepassingen. PLAATS IN toepas "Tekstverwerking (bv. WordPerfect, Word)" VRAAG 80 Kunt u aangeven hoe vaak leerlingen gemiddeld op school gebruik maken van: Tekstverwerking (bv. WordPerfect, Word) 1 ❹ Dagelijks 2 ❹ Wekelijks 3 ❹ Ongeveer 1 keer per maand 4 ❹ Enkele keren per jaar 5 ❹ Minder vaak of nooit PLAATS IN toepas "Oefenprogramma's voor leerstofonderdelen binnen de vakgebieden" VRAAG 80 Kunt u aangeven hoe vaak leerlingen gemiddeld op school gebruik maken van: Oefenprogramma's voor leerstofonderdelen binnen de vakgebieden 1 ❹ Dagelijks 2 ❹ Wekelijks 3 ❹ Ongeveer 1 keer per maand 4 ❹ Enkele keren per jaar 5 ❹ Minder vaak of nooit PLAATS IN toepas "Internet\kennisnet voor het opzoeken van informatie" VRAAG 80 Kunt u aangeven hoe vaak leerlingen gemiddeld op school gebruik maken van: Internet\kennisnet voor het opzoeken van informatie 1 ❹ Dagelijks 2 ❹ Wekelijks 3 ❹ Ongeveer 1 keer per maand 4 ❹ Enkele keren per jaar 5 ❹ Minder vaak of nooit PLAATS IN toepas "Internet\kennisnet voor communicatie-\samenwerkingsdoeleinden (bv. e-mail)" VRAAG 80 Kunt u aangeven hoe vaak leerlingen gemiddeld op school gebruik maken van: Internet\kennisnet voor communicatie-\samenwerkingsdoeleinden (bv. e-mail) 1 ❹ Dagelijks 2 ❹ Wekelijks 3 ❹ Ongeveer 1 keer per maand 4 ❹ Enkele keren per jaar 5 ❹ Minder vaak of nooit A8744 NIPO Amsterdam 13-09-01 3

PLAATS IN toepas "Programma's die leerlingen ondersteunen bij de planning en het zelfstandig uitvoeren van opdrachten (bv. elektronische leeromgeving)" VRAAG 80 Kunt u aangeven hoe vaak leerlingen gemiddeld op school gebruik maken van: Programma's die leerlingen ondersteunen bij de planning en het zelfstandig uitvoeren van opdrachten (bv. elektronische leeromgeving) 1 ❹ Dagelijks 2 ❹ Wekelijks 3 ❹ Ongeveer 1 keer per maand 4 ❹ Enkele keren per jaar 5 ❹ Minder vaak of nooit VRAAG 90 Kunt u aangeven door welke maatregel of voorziening het gebruik van ICT in de lessen op uw school het MEEST zou worden gestimuleerd? (maximaal 1 antwoord noemen) VRAAG 100 Wat zijn volgens u de belangrijkste redenen waarom leerkrachten niet of nauwelijks gebruik zouden maken van ICT in de lessen? (maximaal twee redenen noemen) OPEN OPEN VRAAG 110 Welke van de volgende informatiebron(-nen) op het gebied van ICT in het onderwijs gebruikt u? Noemt u maar alles op en zo specifiek mogelijk waar u uw informatie cq. kennis over ICT in het onderwijs vandaan haalt. (meer antwoorden mogelijk) 2 ❹ Internet\Cd-roms 3 ❹ Kennisnet 4 ❹ Familie\vrienden\kennissen 5 ❹ Collega s op school (leerkrachten, directie, etcetera) 6 ❹ Collega s van andere scholen 7 ❹ Bladen\kranten\(vak)tijdschriften 8 ❹ Beurzen\congressen 9 ❹ Nog anders, namelijk... 18 ❹ Geen enkele 1 MEERVOUDIG WILLEKEURIGE VOLGORDE VRAAG 115 Welke andere informatiebron op het gebied van ICT in het onderwijs gebruikt u? OPEN INDIEN [ Q110, 9 ] PLAATS IN vraag "" INDIEN [ Q110, 7 ] PLAATS IN vraag "bladen,kranten of (vak)tijdschriften" INDIEN [ Q110, 8 ] PLAATS IN vraag "beurzen of congressen" INDIEN [ Q110, 7 & Q110, 8 ] PLAATS IN vraag "kranten, tijdschriften, beurzen of congressen" A8744 NIPO Amsterdam 13-09-01 4

VRAAG 120 Welke <?> dan precies? Noemt u maar alles op en zo specifiek mogelijk waar u uw informatie cq. kennis over ICT in het onderwijs vandaan haalt. OPEN INDIEN [ Q110, 7, 8 ] VRAAG 125 Dan volgt nu de laatste vraag. Kunt u aangeven in welke mate UW SCHOOL behoefte heeft aan de volgende ondersteuning of voorzieningen op het gebied van ICT? PLAATS IN ond "Samenwerking en kennisuitwisseling" PLAATS IN onder "Samenwerking en informatie-uitwisseling binnen de regio" VRAAG 130 Onderwerp: Samenwerking en kennisuitwisseling Is de behoefte van UW SCHOOL aan: Samenwerking en informatie-uitwisseling binnen de regio PLAATS IN onder "Hulp bij het vinden en selecteren van goede educatieve software" VRAAG 130 Onderwerp: Samenwerking en kennisuitwisseling Is de behoefte van UW SCHOOL aan: Hulp bij het vinden en selecteren van goede educatieve software PLAATS IN onder "Gelegenheid om op andere scholen te kijken hoe ICT wordt gebruikt" VRAAG 130 Onderwerp: Samenwerking en kennisuitwisseling Is de behoefte van UW SCHOOL aan: Gelegenheid om op andere scholen te kijken hoe ICT wordt gebruikt PLAATS IN onder "Hulp bij het opstellen van een ICT-beleidsplan" A8744 NIPO Amsterdam 13-09-01 5

VRAAG 130 Onderwerp: Samenwerking en kennisuitwisseling Is de behoefte van UW SCHOOL aan: Hulp bij het opstellen van een ICT-beleidsplan PLAATS IN ond "Organisatie en leermiddelen" PLAATS IN onder "Meer bruikbaar lesmateriaal voor computergebruik (content)" VRAAG 130 Onderwerp: Organisatie en leermiddelen Is de behoefte van UW SCHOOL aan: Meer bruikbaar lesmateriaal voor computergebruik (content) PLAATS IN onder "Computerprogramma's waarmee leerlingen zelfstandig kunnen werken" VRAAG 130 Onderwerp: Organisatie en leermiddelen Is de behoefte van UW SCHOOL aan: Computerprogramma's waarmee leerlingen zelfstandig kunnen werken PLAATS IN onder "Goede voorbeelden van ICT en didactiek" VRAAG 130 Onderwerp: Organisatie en leermiddelen Is de behoefte van UW SCHOOL aan: Goede voorbeelden van ICT en didactiek PLAATS IN onder "Een bruikbaar leerlingvolgsysteem \ leerlingadministratiesysteem" A8744 NIPO Amsterdam 13-09-01 6

VRAAG 130 Onderwerp: Organisatie en leermiddelen Is de behoefte van UW SCHOOL aan: Een bruikbaar leerlingvolgsysteem \ leerlingadministratiesysteem PLAATS IN ond "Kennis en vaardigheden" PLAATS IN onder "Handreikingen voor het gebruik van computerprogramma s in de les" VRAAG 130 Onderwerp: Kennis en vaardigheden Is de behoefte van UW SCHOOL aan: Handreikingen voor het gebruik van computerprogramma s in de les PLAATS IN onder "Informatie over de mogelijkheden die internet het onderwijs te bieden heeft" VRAAG 130 Onderwerp: Kennis en vaardigheden Is de behoefte van UW SCHOOL aan: Informatie over de mogelijkheden die internet het onderwijs te bieden heeft PLAATS IN onder "Cursussen op het gebied van ICT-basisvaardigheden (windows, tekstverwerking. e-mail, internet)" VRAAG 130 Onderwerp: Kennis en vaardigheden Is de behoefte van UW SCHOOL aan: Cursussen op het gebied van ICT-basisvaardigheden (windows, tekstverwerking. e-mail, internet) PLAATS IN onder "Cursussen gericht op lesgeven met ICT-toepassingen (didactische vaardigheden)" A8744 NIPO Amsterdam 13-09-01 7

VRAAG 130 Onderwerp: Kennis en vaardigheden Is de behoefte van UW SCHOOL aan: Cursussen gericht op lesgeven met ICT-toepassingen (didactische vaardigheden) PLAATS IN ond "Techniek en beheer" PLAATS IN onder "Extra computers of andere apparatuurvoorzieningen" VRAAG 130 Onderwerp: Techniek en beheer Is de behoefte van UW SCHOOL aan: Extra computers of andere apparatuurvoorzieningen PLAATS IN onder "Grotere betrouwbaarheid van de aansluiting met internet\kennisnet (minder storingen)" VRAAG 130 Onderwerp: Techniek en beheer Is de behoefte van UW SCHOOL aan: Grotere betrouwbaarheid van de aansluiting met internet\kennisnet (minder storingen) PLAATS IN onder "Directe deskundige hulp als de computers of het netwerk haperen" VRAAG 130 Onderwerp: Techniek en beheer Is de behoefte van UW SCHOOL aan: Directe deskundige hulp als de computers of het netwerk haperen PLAATS IN onder "Onafhankelijke hulp bij het kiezen van nieuwe computers en\of netwerk" A8744 NIPO Amsterdam 13-09-01 8

VRAAG 130 Onderwerp: Techniek en beheer Is de behoefte van UW SCHOOL aan: Onafhankelijke hulp bij het kiezen van nieuwe computers en\of netwerk A8744 NIPO Amsterdam 13-09-01 9

VRAAG 1 De volgende vragenlijst gaat over de ervaringen en perceptie van leerkrachten ten aanzien van nieuwe ontwikkelingen in het onderwijs. Het invullen van de vragenlijst duurt ongeveer 5 minuten. Alvast hartelijk dank voor uw medewerking. 9 ❹ Doorgaan VRAAG 40 Hoe zou u het computergebruik in uw eigen lessen het beste typeren? 1 ❹ Geen gebruik, ook nog geen plannen GA DOOR MET VRAAG 70 2 ❹ Oriëntatie op de mogelijkheden GA DOOR MET VRAAG 70 3 ❹ Beginnend gebruik 4 ❹ Gevorderd gebruik 5 ❹ Vergevorderd gebruik VRAAG 50 Hoeveel uur per week zet u computers in bij het geven onderwijs? 1 ❹ Geen GA DOOR MET VRAAG 70 2 ❹ Minder dan 2 uur per week 3 ❹ 2 tot 5 uur 4 ❹ 5 tot 10 uur 5 ❹ 10 tot 15 uur 6 ❹ 15 tot 20 uur 7 ❹ 20 uur of meer A8744CH NIPO Amsterdam 13-09-01 1

VRAAG 60 Hoe vaak geeft u de leerlingen opdrachten die zij thuis met behulp van de computer moeten uitvoeren? Is dat... 1 ❹ Vaak 2 ❹ Regelmatig 3 ❹ Soms 4 ❹ Zelden of nooit (meer) VRAAG 70 In hoeverre vindt u de ICT-voorzieningen op uw school toereikend voor uw eigen functioneren als leerkracht? De ICT-voorzieningen zijn... 1 ❹ Slecht 2 ❹ Matig 3 ❹ Voldoende 4 ❹ Goed 5 ❹ Uitstekend PLAATS IN TEL[ 1] [ 0 ] PLAATS IN TEL[ 2] [ 0 ] PLAATS IN TEL[ 3] [ 0 ] PLAATS IN TEL[ 4] [ 0 ] PLAATS IN TEL[ 5] [ 0 ] VRAAG 80 Bij de invoering van ICT in de lessen zijn 4 aandachtsvelden te onderscheiden. Kunt u voor elk van deze activiteiten in procenten aangeven hoe intensief uw school zich hiermee tot nu toe heeft bezig gehouden? U kunt een percentage intypen tussen de 0 en 100%. Zorgt u ervoor dat het totaal op 100% uitkomt. Het betreft de volgende onderwerpen: FORMULIER INDIEN [ Q80, 998 \ Q80, 999 ] GA DOOR MET VRAAG 90 PLAATS IN TEL[ 5] [ TEL[ 1] + TEL[ 2] + TEL[ 3] + TEL[ 4] ] VRAAG 85 De waarden telen niet op tot 100% INDIEN [ TEL[ 5] <> 100 ] 1 ❹ Type 1 GA TERUG NAAR VRAAG 80 VRAAG 90 In welke mate bent u, als leerkracht, op de hoogte van de computertoepassingen die u bij uw onderwijs zou kunnen gebruiken? 1 ❹ Slecht 2 ❹ Matig 3 ❹ Voldoende 4 ❹ Goed 5 ❹ Uitstekend VRAAG 95 De volgende vragen gaan over verschillende computertoepassingen. A8744CH NIPO Amsterdam 13-09-01 2

PLAATS IN TOEPAS "Tekstverwerking (bv. WordPerfect, Word)" VRAAG 100 Kunt u aangeven hoe vaak leerlingen voor UW vak gebruik moeten maken van: Tekstverwerking (bv. WordPerfect, Word) INDIEN [ # Q40, 1, 2 \ # Q50, 1 ] 1 ❹ Dagelijks 2 ❹ Wekelijks 3 ❹ Ongeveer 1 keer per maand 4 ❹ Enkele keren per jaar 5 ❹ Minder vaak of nooit PLAATS IN TOEPAS "Oefenprogramma's voor een leerstofonderdeel binnen uw vakgebied" VRAAG 100 Kunt u aangeven hoe vaak leerlingen voor UW vak gebruik moeten maken van: Oefenprogramma's voor een leerstofonderdeel binnen uw vakgebied INDIEN [ # Q40, 1, 2 \ # Q50, 1 ] 1 ❹ Dagelijks 2 ❹ Wekelijks 3 ❹ Ongeveer 1 keer per maand 4 ❹ Enkele keren per jaar 5 ❹ Minder vaak of nooit PLAATS IN TOEPAS "Internet\kennisnet voor het opzoeken van informatie" VRAAG 100 Kunt u aangeven hoe vaak leerlingen voor UW vak gebruik moeten maken van: Internet\kennisnet voor het opzoeken van informatie INDIEN [ # Q40, 1, 2 \ # Q50, 1 ] 1 ❹ Dagelijks 2 ❹ Wekelijks 3 ❹ Ongeveer 1 keer per maand 4 ❹ Enkele keren per jaar 5 ❹ Minder vaak of nooit PLAATS IN TOEPAS "Internet\kennisnet voor communicatie-\samenwerkingsdoeleinden (bv. e-mail)" VRAAG 100 Kunt u aangeven hoe vaak leerlingen voor UW vak gebruik moeten maken van: Internet\kennisnet voor communicatie-\samenwerkingsdoeleinden (bv. e-mail) 1 ❹ Dagelijks 2 ❹ Wekelijks 3 ❹ Ongeveer 1 keer per maand 4 ❹ Enkele keren per jaar 5 ❹ Minder vaak of nooit INDIEN [ # Q40, 1, 2 \ # Q50, 1 ] A8744CH NIPO Amsterdam 13-09-01 3

PLAATS IN TOEPAS "Programma's die leerlingen ondersteunen bij de planning en het zelfstandig uitvoeren van opdrachten (bv. elektronsiche leeromgeving)" VRAAG 100 Kunt u aangeven hoe vaak leerlingen voor UW vak gebruik moeten maken van: Programma's die leerlingen ondersteunen bij de planning en het zelfstandig uitvoeren van opdrachten (bv. elektronsiche leeromgeving) 1 ❹ Dagelijks 2 ❹ Wekelijks 3 ❹ Ongeveer 1 keer per maand 4 ❹ Enkele keren per jaar 5 ❹ Minder vaak of nooit INDIEN [ # Q40, 1, 2 \ # Q50, 1 ] VRAAG 110 Kunt u aangeven door welke maatregel of voorziening binnen uw school het gebruik van ICT tijdens uw lessen het MEEST zou worden gestimuleerd? (maximaal 1 antwoord noemen) VRAAG 120 Wat zijn of zouden voor u de belangrijkste redenen zijn waarom u niet of nauwelijks gebruik zou maken van ICT in de lessen? (maximaal twee redenen noemen) OPEN OPEN VRAAG 130 Welke van de volgende informatiebron(-nen) op het gebied van ICT in het onderwijs gebruikt u? (meer antwoorden mogelijk) MEERVOUDIG WILLEKEURIGE VOLGORDE 2 ❹ Internet\Cd-roms 3 ❹ Kennisnet 4 ❹ Familie\vrienden\kennissen 5 ❹ Collega s van uw school (leerkrachten, directie, ICT-coördinator etcetera) 6 ❹ Collega s van andere scholen 7 ❹ Bladen\kranten\(vak)tijdschriften 8 ❹ Beurzen\congressen 9 ❹ Anders, namelijk:... 18 ❹ (Nog) geen enkele 1 PLAATS IN VRAAG "" INDIEN [ Q130, 7 ] PLAATS IN VRAAG "bladen,kranten of (vak)tijdschriften" INDIEN [ Q130, 8 ] PLAATS IN VRAAG "beurzen of congressen" INDIEN [ Q130, 7 & Q130, 8 ] PLAATS IN VRAAG "kranten, tijdschriften, beurzen of congressen" VRAAG 140 Welke <?> bedoelt u dan precies? Noemt u maar alles op en zo specifiek mogelijk waar u uw informatie cq. kennis over ICT in het onderwijs vandaan haalt. OPEN INDIEN [ Q130, 7, 8 ] A8744CH NIPO Amsterdam 13-09-01 4

VRAAG 145 Kunt u aangeven in welke mate u behoefte heeft aan de volgende ondersteuning of voorzieningen op het gebied van ICT? PLAATS IN ONDER "Samenwerking en informatie-uitwisseling binnen de regio" PLAATS IN OND "Samenwerking en kennisuitwisseling" VRAAG 150 Onderwerp: Samenwerking en kennisuitwisseling Mijn behoefte aan: Samenwerking en informatie-uitwisseling binnen de regio is... PLAATS IN ONDER "Hulp bij het vinden en selecteren van goede educatieve software" VRAAG 150 Onderwerp: Samenwerking en kennisuitwisseling Mijn behoefte aan: Hulp bij het vinden en selecteren van goede educatieve software is... PLAATS IN ONDER "Gelegenheid om op andere scholen te kijken hoe ICT wordt gebruikt" VRAAG 150 Onderwerp: Samenwerking en kennisuitwisseling Mijn behoefte aan: Gelegenheid om op andere scholen te kijken hoe ICT wordt gebruikt is... PLAATS IN ONDER "Hulp bij het opstellen van een ICT-beleidsplan" A8744CH NIPO Amsterdam 13-09-01 5

VRAAG 150 Onderwerp: Samenwerking en kennisuitwisseling Mijn behoefte aan: Hulp bij het opstellen van een ICT-beleidsplan is... PLAATS IN OND "Organisatie en leermiddelen" PLAATS IN ONDER "Meer bruikbaar lesmateriaal voor computergebruik (content)" VRAAG 150 Onderwerp: Organisatie en leermiddelen Mijn behoefte aan: Meer bruikbaar lesmateriaal voor computergebruik (content) is... PLAATS IN ONDER "Computerprogramma's waarmee leerlingen zelfstandig kunnen werken" VRAAG 150 Onderwerp: Organisatie en leermiddelen Mijn behoefte aan: Computerprogramma's waarmee leerlingen zelfstandig kunnen werken is... PLAATS IN ONDER "Goede voorbeelden van ICT en didactiek" VRAAG 150 Onderwerp: Organisatie en leermiddelen Mijn behoefte aan: Goede voorbeelden van ICT en didactiek is... A8744CH NIPO Amsterdam 13-09-01 6

PLAATS IN ONDER "Een bruikbaar leerlingvolgsysteem \ leerlingadministratiesysteem" VRAAG 150 Onderwerp: Organisatie en leermiddelen Mijn behoefte aan: Een bruikbaar leerlingvolgsysteem \ leerlingadministratiesysteem is... PLAATS IN OND "Kennis en vaardigheden" PLAATS IN ONDER "Handreikingen voor het gebruik van computerprogramma s in de les" VRAAG 150 Onderwerp: Kennis en vaardigheden Mijn behoefte aan: Handreikingen voor het gebruik van computerprogramma s in de les is... PLAATS IN ONDER "Informatie over de mogelijkheden die internet het onderwijs te bieden heeft" VRAAG 150 Onderwerp: Kennis en vaardigheden Mijn behoefte aan: Informatie over de mogelijkheden die internet het onderwijs te bieden heeft is... PLAATS IN ONDER "Cursussen op het gebied van ICT-basisvaardigheden (windows, tekstverwerking, e-mail, internet)" A8744CH NIPO Amsterdam 13-09-01 7

VRAAG 150 Onderwerp: Kennis en vaardigheden Mijn behoefte aan: Cursussen op het gebied van ICT-basisvaardigheden (windows, tekstverwerking, e-mail, internet) is... PLAATS IN ONDER "Cursussen gericht op lesgeven met ICT-toepassingen (didactische vaardigheden)" VRAAG 150 Onderwerp: Kennis en vaardigheden Mijn behoefte aan: Cursussen gericht op lesgeven met ICT-toepassingen (didactische vaardigheden) is... PLAATS IN OND "Techniek en beheer" PLAATS IN ONDER "Extra computers of andere apparatuurvoorzieningen" VRAAG 150 Onderwerp: Techniek en beheer Mijn behoefte aan: Extra computers of andere apparatuurvoorzieningen is... PLAATS IN ONDER "Grotere betrouwbaarheid van de aansluiting met internet\kennisnet (minder storingen)" A8744CH NIPO Amsterdam 13-09-01 8

VRAAG 150 Onderwerp: Techniek en beheer Mijn behoefte aan: Grotere betrouwbaarheid van de aansluiting met internet\kennisnet (minder storingen) is... PLAATS IN ONDER "Directe deskundige hulp als de computers of het netwerk haperen" VRAAG 150 Onderwerp: Techniek en beheer Mijn behoefte aan: Directe deskundige hulp als de computers of het netwerk haperen is... PLAATS IN ONDER "Onafhankelijke hulp bij het kiezen van nieuwe computers en\of netwerk" VRAAG 150 Onderwerp: Techniek en beheer Mijn behoefte aan: Onafhankelijke hulp bij het kiezen van nieuwe computers en\of netwerk is... VRAAG 155 Kunt u aangeven in welke mate u het met de volgende uitspraken eens of oneens bent? PLAATS IN UIT "Leren wordt leuker voor mijn leerlingen door inzet van ICT" VRAAG 160 Leren wordt leuker voor mijn leerlingen door inzet van ICT 1 ❹ Helemaal mee eens 2 ❹ Mee eens 3 ❹ Mee oneens 4 ❹ Helemaal mee oneens A8744CH NIPO Amsterdam 13-09-01 9

PLAATS IN UIT "Computergebruik in de lessen is een extra belasting voor mijn baan" VRAAG 160 Computergebruik in de lessen is een extra belasting voor mijn baan 1 ❹ Helemaal mee eens 2 ❹ Mee eens 3 ❹ Mee oneens 4 ❹ Helemaal mee oneens PLAATS IN UIT "Gebruik van computers\internet is niet meer weg te denken uit het onderwijs" VRAAG 160 Gebruik van computers\internet is niet meer weg te denken uit het onderwijs 1 ❹ Helemaal mee eens 2 ❹ Mee eens 3 ❹ Mee oneens 4 ❹ Helemaal mee oneens PLAATS IN UIT "Ik ben in staat om voor mijn lessen de informatie op internet te vinden" VRAAG 160 Ik ben in staat om voor mijn lessen de informatie op internet te vinden 1 ❹ Helemaal mee eens 2 ❹ Mee eens 3 ❹ Mee oneens 4 ❹ Helemaal mee oneens PLAATS IN UIT "Ik beschik over de benodigde vaardigheden om de computer als didactisch hulpmiddel bij mijn onderwijs te gebruiken" VRAAG 160 Ik beschik over de benodigde vaardigheden om de computer als didactisch hulpmiddel bij mijn onderwijs te gebruiken 1 ❹ Helemaal mee eens 2 ❹ Mee eens 3 ❹ Mee oneens 4 ❹ Helemaal mee oneens VRAAG 165 Dan volgen nu nog enkele achtergrondvragen. VRAAG 170 Wat is uw wekelijkse taakomvang (in klokuren) op deze school? FORMULIER A8744CH NIPO Amsterdam 13-09-01 10

VRAAG 180 Aan welk leerjaar geeft u les? (meer antwoorden mogelijk) MEERVOUDIG INDIEN [ Q5555, 2 ] 1 ❹ groep 1 2 ❹ groep 2 3 ❹ groep 3 4 ❹ groep 4 5 ❹ groep 5 6 ❹ groep 6 7 ❹ groep 7 8 ❹ groep 8 VRAAG 190 MEERVOUDIG TOON ALLEEN DE ANTWOORDCATEGORIEN DIE GEGEVEN ZIJN IN Q5556 INDIEN [ Q5555, 5 TO 8 ] MAXIMUM WAARDE [ 1 ] Aan welk schooltype en welke klas geeft u dit schooljaar het MERENDEEL van uw lessen? (slechts één antwoord mogelijk) 2 ❹ VMBO 1 (voorheen VBO of MAVO) 3 ❹ VMBO 2 (voorheen VBO of MAVO) 4 ❹ VMBO 3 (voorheen VBO of MAVO) 5 ❹ VMBO 4 (voorheen VBO of MAVO) 6 ❹ HAVO 1 7 ❹ HAVO 2 8 ❹ HAVO 3 9 ❹ HAVO 4 10 ❹ HAVO 5 11 ❹ VWO 1 12 ❹ VWO 2 13 ❹ VWO 3 14 ❹ VWO 4 15 ❹ VWO 5 16 ❹ VWO 6 17 ❹ Anders, namelijk... 1 A8744CH NIPO Amsterdam 13-09-01 11

VRAAG 200 In welk vakgebied geeft u dit schooljaar les? Wanneer u in meerdere vakken lesgeeft, graag alléén uw HOOFDVAK noteren. INDIEN [ Q5555, 5 TO 8 ] 2 ❹ Aardrijkskunde 3 ❹ Algemene Natuur Wetenschappen (ANW) 4 ❹ Biologie 5 ❹ CKV 1 6 ❹ Duits 7 ❹ Engels 8 ❹ Frans 9 ❹ Geschiedenis 10 ❹ Godsdienst\-levensbeschouwing 11 ❹ Maatschappijleer 12 ❹ Natuurkunde 13 ❹ Nederlands 14 ❹ Scheikunde 15 ❹ Wiskunde 16 ❹ Verzorging 17 ❹ Techniek 18 ❹ Anders, namelijk... VRAAG 210 Welke denominatie heeft uw school? 1 ❹ Openbaar\gemeentelijk 2 ❹ Protestants-Christelijk 3 ❹ Rooms-Katholiek 4 ❹ Algemeen Bijzonder 5 ❹ Samenwerkingsverband\combinatie 6 ❹ Nog anders, namelijk... VRAAG 220 Hoeveel leerlingen heeft uw school? VRAAG 230 Hoeveel leerlingen heeft uw school? FORMULIER INDIEN [ Q5555, 2 ] INDIEN [ Q5555, 5 TO 8 ] 1 ❹ Tot 900 leerlingen 2 ❹ 900 tot 1.800 leerlingen 3 ❹ Meer dan 1.800 leerlingen A8744CH NIPO Amsterdam 13-09-01 12

Bijlage 3 Methode van onderzoek: NIPO CAWI (Online interviewen) De technische mogelijkheden om via internet onderzoek te doen liggen binnen handbereik van een groeiend aantal organisaties. Op basis van dergelijk onderzoek betrouwbare uitspraken te doen blijkt echter regelmatig bijzonder lastig. NIPO Interactive ondersteund daarom veel relaties in het zo goed mogelijk rekening houden met de mogelijkheden en de beperkingen van internet. De aspecten die van invloed zijn op de betrouwbaarheid zijn sterk afhankelijk van de wijze waarop de steekproef wordt getrokken. Daarom maken wij onderscheid in de volgende twee situaties: Via een website Via een bestand / uw eigen panel / vol-automatisch In dit onderzoek wordt uitgegaan van een steekproef via een bestand. Via een bestand / uw eigen panel / vol-automatisch Beschikt u over een bestand van klanten of medewerkers dan biedt online interviewen unieke mogelijkheden. Via e-mail of schriftelijk nodigt u respondenten uit aan uw onderzoek deel te nemen. Daarbij kunt u denken aan onderzoek onder klanten of medewerkers, bijvoorbeeld tevredenheidsmetingen. Door gebruik te maken van web-based software kan zelfs relatief efficiënt een gespecialiseerd panel voor u worden opgezet. Ook het vol-automatisch benaderen van uw klanten (bijvoorbeeld na een afgeronde opdracht in het kader van ISO of na het brengen van een bezoek) vanuit uw database behoort tot de mogelijkheden. Een dergelijke wijze van dataverzameling kan grote onderzoekstechnische voordelen met zich mee brengen zoals de snelheid van dataverzameling, het gebruik van multimedia, optimale objectiviteit en privacy en efficiency. Ook hierbij zijn echter bijzonderheden die aandacht behoeven zoals Het gebruik van beveiligingssystemen (firewalls) onder het bedrijfsleven en instellingen is groot en op de consumentenmarkt sterk in opkomst. Kan de respondent de vragenlijst wel opstarten? Het NIPO kan hierin adviseren; zonodig tijdelijk hard-/software voor u installeren, diskettes vervaardigen of voor een andere oplossing zorgen. Hoe garandeert u de respondent anonimiteit terwijl u toch wilt weten wie er reageert? U wilt tenslotte wel een koppeling om de representativiteit in de gaten te houden en het maakt een rijkere analyse mogelijk. A8744 Onderzoek onder ICT-coördinatoren en leraren nipo Amsterdam 13 september 2001

Het NIPO heeft een naam hoog te houden als het gaat om de ontwikkeling en toepassing van de nieuwste techniek. Als eerste begonnen met het web-based panel, zelf ontwikkelde software, al dan niet in combinatie met andere methodieken. A8744 Onderzoek onder ICT-coördinatoren en leraren nipo Amsterdam 13 september 2001