Handleiding voor het geven van een gastles 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 <

Handleiding voor het geven van een gastles 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 <

Inhoud Inhoud 2 Introductie 3 Wat is de Week van het geld? 4 Opzet van een gastles 5 Hoe organiseert u een gastles 6 Praktische tips 7 Aandachtspunten 7 Orde in de klas 7 Commerciële activiteiten 7 Lesmateriaal 8 Keuze lesmateriaal 8 Inhoud van het lesmateriaal 9 Bestellen en downloaden lesmateriaal 10 Informatie 11 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 <

Introductie Deze handleiding is bestemd voor gastles-docenten die tijdens de Week van het geld een gastles geven. Het team van Wijzer in geldzaken dat de Week van het geld ieder jaar organiseert is zeer blij met jullie deelname. Bij voorbaat hartelijk dank! In deze handleiding leest u waar een gastles over kan gaan, welke lesmaterialen van Wijzer in geldzaken u gratis kunt gebruiken, en hoe de organisatie rondom de gastles verloopt. Daarnaast gaan wij in op uw rol als gastdocent. Over Wijzer in geldzaken De Week van het geld wordt georganiseerd door Wijzer in geldzaken. Wijzer in geldzaken is een initiatief van het ministerie van Financiën, waarin partners uit de financiële sector, de wetenschap, de overheid en onderwijs-, voorlichtings- en consumentenorganisaties hun krachten bundelen om verantwoord financieel gedrag in Nederland te bevorderen. Hare Majesteit Koningin Máxima is erevoorzitter van het platform. Eén van de doelstellingen van Wijzer in geldzaken is dat financiële competenties structureel worden geïntegreerd in het schoolcurriculum. Ter ondersteuning van deze doelstelling organiseert Wijzer in geldzaken jaarlijks de Week van het geld. Deze themaweek vraagt aandacht voor het belang van financiële educatie in het onderwijs en de noodzaak van financiële opvoeding. Want jong geleerd is oud gedaan! Uw organisatie is projectdeelnemer van de Week van het geld. Meer informatie over financiële opvoeding kunt u vinden op www.wijzeringeldzaken.nl/lerenomgaanmetgeld 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 <

Wat is de Week van het geld? De Week van het geld is een nationale projectweek voor het basisonderwijs over leren omgaan met geld. De Week van het geld wordt ieder jaar in de maand maart georganiseerd. Bij financieel gedrag gaat het vaak om complexe onderwerpen en om gewoontegedrag. Daarom is het belangrijk dat kinderen vanaf jonge leeftijd leren omgaan met geld. Niet alleen om te voorkomen dat ze al op de middelbare school in financiële problemen komen, maar vooral omdat ze er hun hele verdere leven profijt van hebben. Medewerkers die in de financiële sector werken, waaronder medewerkers van banken en verzekeraars, maar ook van verschillende gemeenten, geven in de Week van het geld gastlessen over leren omgaan met geld op basisscholen in het hele land. Waarom gastlessen? Het doel van de gastlessen is om kinderen op een leuke manier te leren omgaan met geld, maar ook om aandacht te vragen voor het belang van leren omgaan met geld in het schoolcurriculum. Met het lesmateriaal van Wijzer in geldzaken kan er in de klas met of zonder gastdocent worden gewerkt aan leren omgaan met geld. De lesmaterialen sluiten aan op leer- en kerndoelen in het basisonderwijs en kunnen makkelijk worden ingepast in bestaande vakken en lessen. Minister Dijsselbloem geeft een gastles op een basisschool 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 <

Opzet van een gastles Een gemiddelde gastles duurt ongeveer 60 minuten en verloopt via de volgende stappen. Spreek het verloop van uw gastles alstublieft van tevoren goed door met de juf/meester van de klas, zodat u niet voor verrassingen komt te staan. 1. Een introductie van de gastdocent (door leerkracht en u zelf) 2. Vertonen introductiefilm (introductiefilm op youtube) Begin de gastles met een kort filmpje over de Week van het geld. Speciaal voor gastdocenten is deze korte animatiefilm van 2 minuten gemaakt, waarin wordt uitgelegd waar de Week van het geld over gaat. 3. Vraag- en antwoordspel met de klas 4. Werken met de werkbladen: maken van (enkele) opdrachten uit het lesmateriaal. U kunt hierbij gebruik maken van de digibord versie. 5. Afronding (eventueel uitdelen thuisopdrachten) 6. Evaluatie met de leerkracht en aandacht voor de overige lespakketten die de leerkracht zelf kan doen. https://www.youtube.com/watch?v=twmegoqlegy&feature=youtu.be 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 <

Hoe organiseert u een gastles? Zie onderstaand en aantal aandachtspunten en tips ten behoeve van de voorbereiding van de gastles: 1. Duur van de gastles (de richtlijn is 60 minuten) 2. Introductiefilm: Het is leuk om u gastles met de introductiefilm over de Week van het geld te beginnen en een aardige overgang van de introductie van uzelf naar de interactie met de klas. Spreek met de leerkracht af of het filmpje wel/niet getoond kan worden. (https://www.youtube.com/watch?v=twmegoqlegy&feature=youtu.be) 3. Werkbladen: Overleg van tevoren met de groepsleerkracht wie er voor de werkbladen voor de leerlingen zorgt. Misschien is het lesmateriaal al in de klas aanwezig. Zo niet kan het lesmateriaal online gedownload en uitgeprint of gratis besteld worden. Bij het hoofdstuk lesmateriaal in dit document vindt u de desbetreffende links. 4. Materiaal klaarzetten: Overleg met de groepsleerkracht wie welke materialen (digitaal) klaarzet, bijvoorbeeld de digibordversie en de beamer voor het introductiefilmpje. Bepaal samen ook wie het digibord bedient (indien deze aanwezig is). 5. Thuisopdracht: Overleg met de groepsleerkracht of u de thuisopdracht en de toelichting voor de ouders meegeeft. 6. Mogelijke nazorg: Tijdens de les zouden vragen naar voren kunnen komen, waarbij de gastdocent de hulp van de leerkracht nodig heeft. Als vervolg op een gastles kan de leerkracht mogelijkerwijs een aanvullende les aan geld besteden. Het is goed om daar als gastdocent samen met de leerkracht afspraken over te maken en/of onderwerpen af te stemmen. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 <

Praktische tips Aandachtspunten U geeft een gastles aan kinderen op de basisschool met een leeftijd tussen 4 en 12 jaar. Pas uw taal aan de doelgroep aan en probeer geen vaktaal of moeilijke woorden te gebruiken. Kinderen vinden het leuk als een gastdocent iets vertelt over eventuele eigen kinderen, bijvoorbeeld dat hij/zij de eigen kinderen zakgeld geeft. Dat brengt de gastdocent een stuk dichterbij. Kinderen zijn ontzettend nieuwsgierig en stellen mogelijkerwijs (persoonlijke) vragen aan u. Zie hieronder en aantal voorbeeld vragen die kinderen vaak stellen tijdens een gastles. Handig om het antwoord alvast voor te bereiden! Hoeveel verdient u? Bent u rijk? Waar werkt u? Wat voor werk doet u? Hoe kan ik zelf heel rijk worden? Geld is een gevoelig onderwerp en er zijn wellicht kinderen bij de les aanwezig die thuis getuige zijn van financiële problemen. Het is belangrijk hier rekening mee te houden. Als een kind financiële problemen thuis aan de orde stelt, vertel dan dat de gemeente mensen die geldproblemen hebben kan helpen, maar ga er niet uitgebreid op in. Bespreek het na de les met de leerkracht. Orde in de klas De leerkracht is aanwezig bij de gastles en primair verantwoordelijk voor de orde in de klas. Spreek met de leerkracht af dat de leerkracht leerlingen op ongewenst gedrag aanspreekt. Commerciële activiteiten Wijzer in geldzaken vraagt u vriendelijk om geen producten of andere commerciële activiteiten aan de orde te stellen tijdens de gastles. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 <

Lesmateriaal - Thema s Om u bij het geven van een les optimaal te ondersteunen kunt u gebruik maken van lesmateriaal dat door Wijzer in geldzaken in samenwerking met onderwijsuitgeverij Zwijsen is ontwikkeld. Het lesmateriaal is gebaseerd op de basisvisie financiële educatie van Wijzer in geldzaken, de Nibud leerdoelen en de kerndoelen van het ministerie van OCW voor het basisonderwijs. Goed om te weten: Bij het ontwikkelen van lesmateriaal leren omgaan met geld is nauwe aansluiting gezocht bij de kerndoelen (kerndoel 35!), het niveau van de leerlingen in de betreffende groepen en bij de (reken)methoden die in het onderwijs worden gebruikt. De leerinhoud van de werkbladen zijn gebaseerd op de basisvisie financiële educatie, de leerdoelen van het NIBUD en de referentieniveaus 1F en 1S. Voor leerkrachten is dit belangrijke informatie omdat ze met het lesmateriaal direct werken aan genoemd kerndoel. Keuze lesmateriaal Het lespakket bestaat per groep uit 4 verschillende blocnotes met de onderstaande thema s, waar u uit kunt kiezen: 1. Zelf geld verdienen 2. De wereld van het geld 3. Sparen en vooruitkijken 4. Feestdagen Voor groep 8 is er nog één extra thema: Verzekeren. Elke blocnote bestaat uit een handleiding voor leerkrachten, een antwoordblad en 30 werkbladen voor de leerlingen. Dit lesmateriaal is gedrukt beschikbaar en kan van tevoren (gratis) online worden besteld of gedownload. http://www.weekvanhetgeld.nl/lesmateriaal 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 <

Lesmateriaal Inhoud van het lesmateriaal Groep 3 t/m 8 Het lesmateriaal voor groep 3 t/m 8 bestaat uit drie componenten: 1. Werkbladen voor de leerling 2. Handleiding voor de leerkracht 3. Thuisopdrachten die leerlingen samen met ouders uitvoeren De werkbladen bevatten 4 opdrachten die leerlingen in principe zelfstandig of in kleine groepjes kunnen uitvoeren. De handleiding voor de leerkracht bevat echter naast de antwoorden op de vragen ook per opdracht enkele reflectievragen, waarmee u het thema van de opdracht klassikaal kunt bespreken. Handig om te weten! Van de werkbladen is ook een digibordversie beschikbaar, zodat deze bij klassikale bespreking centraal gebruikt kan worden. De digibordversie kunt u hier gratis downloaden: www.weekvanhetgeld.nl/lesmateriaal Groep 1-2 Voor groep 1-2 zijn er geen gedrukte lesmaterialen voor de leerlingen beschikbaar (zij kunnen immers nog niet lezen en schrijven), maar wel een handleiding voor de leerkracht en een thuisopdracht. Deze thuisopdracht kunt u ook in de klas doen. Deze handleiding en thuisopdracht kunt u hier downloaden: http://www.weekvanhetgeld.nl/lesmateriaal 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 <

Lesmateriaal Bestellen en downloaden lesmateriaal (gratis) Bestel hier het lesmateriaal gratis (groep 3 t/m 8): http://www.primaonderwijs.nl/weekvanhetgeld/index.php?page=order&cid=193 Uiteraard kunt u het lesmateriaal ook gratis downloaden en zelf uitprinten (groep 1 t/m 8): http://www.weekvanhetgeld.nl/lesmateriaal Kri jg jij g e ld? Je hebt op scho ol gele erd hoe op je inkom sten je goed over zicht kunt houd en uitga ven. en Je hebt gele docu men ten erd welk e bela je nodi g hebt ngrij ke als je een verre je hiero ver same reis gaat mak n met je oude en. Nu ga rs nog een paar Dit heb je nodig opdr acht en : doen. Pen en papie r (in twee kolom Eventueel een men verdeeld). schrift of klein opschrijfboekje. Veel kinderen krijgen elke week zakgeld. andere man ieren geld krijg Je en. Hoe zit dat kunt ook op bij jou? 1 2 Doe hmet same n! e t je Youssra wil PLA YMOBIL van 30 Ze krijgt elke kopen. week 1,50 zak geld. Ze heeft gespaard. En ze heeft 15 zes weken van opa en oma gekregen. Kan Youssra de PLAYMOBIL al kopen? Leg uit. 1 Inkomsten Youssra gaat elke week de auto wassen Daar krijgt ze. 2 voor. Na hoeveel wek en kan ze de PLAYMOBIL kop en? hebben inkom sten en uitga ven. Geef drie voorbeelden. Uitgaven Schrijf je inkom sten en uitga ven van de afgel zelfgemaakte kasboekje. Doe open twee maan dit samen met den op de juiste je ouders. plaat Heeft ze dan ook nog geld om een ijsje te kopen? Leg uit. 3 o u d e rs! Houd overzic ht! Ook kinderen s in je Welke inkomst en komen stee ds weer terug? Welke uitgave n komen stee ds weer terug? Welke klusjes zou Youssra nog meer kunnen doen? Maak ook eens een kasboekje afgelopen twee voor de uitga ven die jouw maanden. Hoe ouders voor jou hebben ze dit gedaan hebb kunnen betal en de en? 2 Belangrijke reis documenten. Bea Welke belangri jke reisdocume ntwoord de vragen. nten hebben je ouders? Hoe bewaren ze die docume nten? wvhg_gr5_sprn-v rtkkn.indd 2 Spare n en vooru itkijke n Thema zelf geld groep 5 verdienen thuis werkblad jaarg roep 7 10-10-14 15:39 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 <

Vragen of meer informatie nodig? Heeft u nog vragen of behoefte aan verdere informatie, neemt u dan contact op met het programmabureau van Wijzer in geldzaken via info@wijzeringeldzaken.nl of via 070-342 8307 Wijzer in geldzaken Postbus 20201 2500 EE Den Haag Wij wensen u veel succes en plezier met uw gastles! 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 <