Beschrijving Sparen en lenen zijn, naast het betalingsverkeer, de diensten van de bank waar de meeste mensen gebruik van maken.

Transcriptie

1 Beschrijving Sparen en lenen zijn, naast het betalingsverkeer, de diensten van de bank waar de meeste mensen gebruik van maken. Heb jij inzicht in jouw geld- en bankzaken? Welke betaalvormen zijn er en welke risico s zijn hieraan verbonden? In deze les wordt bovendien aandacht besteed aan kopen op afbetaling, rood staan en lenen (van klasgenoten en vrienden). 1

2 [zelf op te maken en in te vullen > denk hierbij aan het tonen van een foto en/of logo van de bank, je naam etc.] Introductie van de gastdocent: Wie ben ik? Wat doe ik bij de bank? Hoe ben ik bij de bank terecht gekomen (loopbaan)? Waarom geef ik de gastles? Geef de leerlingen de kans om vragen te stellen. Maak kennis met de leerlingen en vertel daarna wat vandaag de bedoeling is (overloop naar de volgende slide) 2

3 Leerdoelen Leerlingen weten wat een bank is en doet. Leerlingen weten op welke manieren ze kunnen betalen. Leerlingen weten welke risico's verschillende betaalvormen hebben. Leerlingen kennen de (financiële) gevolgen van rood staan, kopen op afbetaling en een lening afsluiten. 3

4 Vraag: Vraag de leerlingen of ze een bankrekening en/of bankpas hebben. Ook bij welke bank. Gegevens: Uit Nibud Scholieren onderzoek : 99% heeft een bankrekening. 89% van de scholieren heeft een eigen pinpas. Slechts een enkeling geeft zijn pincode aan vrienden. Laat ze een voor- en nadeel noemen van pinnen met een bankpas. Nadelen: Je ziet niet goed of je binnen een bepaald budget blijft Je voelt het niet, je ziet niet dat er geld weg is > directe gevolg is er niet Voordelen: Veiliger, je loopt niet met een volle portemonnee over straat Makkelijk en snel (bv. contactloos betalen) Bij verlies kun je de pas snel laten blokkeren, zodat je geen geld kwijt raakt 4

5 Vraag: Weet jij wat jouw saldo is op dit moment? Leerlingen geven hiermee aan of zij inzicht hebben in hun bankzaken. Doen: Tel het aantal leerlingen en bereken kort hoeveel procent van de klas geen overzicht heeft over hun geldzaken. De uitkomsten worden in de volgende slide vergeleken met landelijke gegevens uit het Nibud Scholierenonderzoek

6 Uit Nibud Scholieren onderzoek : Ruim de helft van de scholieren heeft overzicht over hun geldzaken; 56% van de scholieren zet zijn inkomsten en uitgaven wel eens op een rij. 13% zet zijn inkomsten en uitgaven vaak op een rij. 43% zet zijn inkomsten en uitgaven nooit op een rij. 6

7 Vraag: Waarom zou je je bankrekening controleren? Waarom is dit belangrijk, denk je? Gegevens: Uit Nibud Scholieren onderzoek : Aan de scholieren is gevraagd waarom ze hun inkomsten en uitgaven op een rij zetten. De vraag is gesteld als een open vraag, er zijn hele diverse antwoorden binnengekomen. Meest genoemd zijn: Overzicht (30%). Om te weten hoeveel ik nog op de rekening heb en kan besteden (27%). Om te sparen (6%). Voor scholieren die geen inkomsten en uitgaven bijhouden zijn de belangrijkste redenen: Het kost me teveel tijd/geen zin in (22%). Ik heb te weinig uitgaven (15%). Niet nuttig (14%). Vraag: Zijn leerlingen bekend met bank-apps? Tips die daarbij horen: Update steeds de nieuwste app. Maak alleen gebruik van een beveiligd netwerk. Log altijd uit als je klaar bent. Als je niet uitkijkt geef je meer geld uit dan je eigenlijk hebt. Het is daarom nodig om regelmatig (via computer of via een mobiele app) je banksaldo te controleren. 7

8 Mentimeter Uitlegover het gebruikvan Menitmeter vind je inde docentenhandleiding. Lenen De leerlingen hebben nu geleerd dat het belangrijk is om inzicht te hebben in je geldzaken. Wij gaan het nu hebben over wat een leerling doet als hij geld tekort komt en weet hij wat de gevolgenzijn van lenen? Vragen: Laat de leerlingenstemmenmet hun mobiel op de volgende vragen: Wat doe je als je geld tekort komt? Leen je vaak, somsof nooit Bespreken Bespreek met de leerlingen of zij geld tekort komen en of zij lenen en wat zij stemmen op mentimeter. Vergelijkingen met hun leeftijdgenoten in Nederland staan in de opvolgende slides. Bespreek of zij veel geld tekort komen en of zij vaak lenen en weten wat de gevolgenhiervan zijn. 8

9 Mentimeter: Watdoe je alsje geldtekort komt? Bespreken: Bespreek wat de leerlingen doen als ze geld tekort komen. Vraag ook waarom zij dat doen. Laat ze vervolgens zien wat scholieren gemiddeld in Nederland doen als zij geld tekort komen. Herkennen zij deze antwoorden? Zitten er verassende antwoorden tussen? Gegevens: Uit Nibud Scholieren onderzoek : 26% vraagt extra geldaan zijnouders; 17% leentgeldvan zijnouders; 14% leentgeldvan vrienden. Het Nibud vroeg aan scholieren wat zij doen als ze geld tekort komen. De scholieren konden meerantwoorden aankruisen. 1% van alle jongeren gaat rood staanop de betaalrekening als ze geld tekort komen. Vraag: Waarom staanmaarzoweinig jongeren rood denken jullie? Antwoord: De minimale leeftijd om rood te mogen staan is 18 jaar. Ook is vaak een pinlimiet ingesteld. Vraag: Vraag aande leerlingenof zij dat ook hebben en wat ze daarvan vinden. 9

10 Mentimeter: Leen je vaak, soms of nooit? Bespreken: Bespreek in hoeverre de leerlingen lenen. Komt dit in de klas overeen met het Nederlands gemiddelde? Wat vinden de leerlingen hier van? Gegevens: Uit Nibud Scholieren onderzoek : 42% van de scholieren leent wel eens geld; 31% van de 12- jarigen leent soms of vaak geld; 45% van de 15- en 16-jarigen leent geld. Ruim een kwart van de scholieren geeft aan dat ze vaak vergeten om het geld terug te betalen. Er is geen verschil naar leeftijd of geslacht. Van de scholieren die vaak geld tekort komen, leent 67%, tegen 28% van de scholieren die nooit geld tekort komen. Geld te kort komen lijkt een voorbode van lenen. 10

11 Laat leerlingen reageren op de stelling: Geld lenen is wat anders dan een schuld hebben. Nee! Dit is hetzelfde. Jongeren zien dit vaak niet als eenzelfde ding. Want 3,- lenen en meteen terugbetalen, dan is er toch niets aan de hand? Maar het gaat juist om die kleine bedragen (of rood staan bij de bank). 11

12 [ tot 1.46 Maak een bruggetje: Als je leent bij de bank of als je rood staat moet je rente betalen. De rente op een lening is veel hoger dan de rente die je krijgt als je spaart. Hoe zit dat precies? Laat het filmpje zien Leerlingen zien dat banken werken met verschillende rentepercentages en begrijpen hoe je bepaalt wat de gunstigste regeling is (niet de hoeveelheid extra geld die je krijgt, die is afhankelijk van je inleg - maar de hoogte van de rente). 12

13 Vertel Eerst: bij de bank kun je betalen, lenen en sparen. Een van de manieren om te betalen is via internetbankieren. Gegevens: Uit het Nibud Scholieren onderzoek : Van de scholieren die een bankrekening hebben, regelt 59% zijn bankzaken via internet. 38% internetbankiert zelfstandig en 21% samen met zijn ouders. Naarmate scholieren ouder worden regelen ze vaker de bankzaken online. Brug naar de volgende slide: Criminelen proberen methoden te vinden om fraude te plegen en geld weg te sluizen. Dit heet phishing. Bekijk daarna het filmpje! [ 13

14 Tot slot een filmpje, over veilig internetbankieren. Welke tips zijn belangrijk? Laat de leerlingen de belangrijkste tip opschrijven en bespreek dit nog kort na. [ max. 5 minuten 14

15 Praat nog even na over de gastles: Wat hebben de leerlingen geleerd? Eventueel de leerdoelen terughalen. Leerdoelen: Leerlingen weten wat een bank is en doet; Leerlingen weten op welke manieren ze kunt betalen; Leerlingen weet welke risico's verschillende betaalvormen hebben; Leerlingen kennen de (financiële) consequenties van rood staan, kopen op afbetaling en een lening afsluiten. 15

16 16