YOUTOP 5 MEI EINDVERSLAG
INHOUDSOPGAVE Inleiding Hoofdstuk 1 : Armoede Hoofdstuk 2 : Gezondheid Hoofdstuk 3 : Milieu en duurzaamheid Hoofdstuk 4 : Mobiliteit Hoofdstuk 5 : Onderwijs Hoofdstuk 6 : Politiek, participatie en burgerschap Hoofdstuk 7 : Veiligheid Hoofdstuk 8 : Verdraagzaamheid Hoofdstuk 9 : Werk Hoofdstuk 10 : Wonen Conclusie : wat vonden de deelnemers de meeste relevante engagementen? Bijlagen : verslagen van Mini-tops en andere relevante processen Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen 2
INLEIDING Op 5 mei 2012 vond in het Vlaams Parlement de YouTop plaats, een belangrijk onderdeel van het proces om tot een Vlaams Jongerenpact 2020 te komen. Dit pact zal 10 engagementen bevatten rond evenveel thema s (1 engagement/thema). Het Jongerenpact wordt afgesloten tussen de Vlaamse regering en de representatieve Vlaamse jongerenorganisaties. Vlaamse middenveldorganisaties zullen de gelegenheid krijgen één of meerdere engagementen te onderschrijven waarbij ze kunnen aangeven welke verantwoordelijkheid zij kunnen opnemen in het realiseren van het engagement. Op dinsdag 26 juni wordt het Vlaams Jongerenpact plechtig ondertekend in het Vlaams Parlement, in aanwezigheid van Vlaams Parlementsvoorzitter Jan Peumans. De 10 thema s van het Vlaams Jongerenpact zijn : armoede, gezondheid, milieu en duurzaamheid, mobiliteit, onderwijs, politiek, participatie en duurzaamheid, veiligheid, verdraagzaamheid, werk en, tot slot, wonen. Het ruimer proces van het Vlaams Jongerenpact Om tot de 10 engagementen van het Vlaams Jongerenpact te komen is een heel proces vormgegeven. Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen 3
Living Library De Living Library bestaat uit 14 jongeren tussen 14 en 22 jaar. Als levende bibliotheek vertellen deze jongeren hun persoonlijk verhaal. Zo maken ze duidelijk waar het in het Jongerenpact zoal om moet draaien. Door mee na te denken helpen ze stakeholders hun ogen te openen voor het perspectief van een jongere op thema s zoals mobiliteit, werk, gezondheid, armoede, duurzaamheid etc. Ze drukken hun stempel op het ganse traject. Als waakhond kijken ze toe op de inhoud. En uiteraard spelen ze een centrale rol spelen op de Kickoff, de You Top, in het schrijfproces met de klankbordgroep en uiteraard bij de ondertekening van het Jongerenpact. Kickoff Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen 4
Op 21 maart 2012 bracht Minister Pascal Smet Vlaamse en Brusselse jongeren voor de eerste keer samen met Vlaamse beleidsmakers en stakeholders. Het proces werd toegelicht, de Living Library en de jongeren uit de Vlaamse Jeugdraad ontmoeten stakeholders en gingen voor een eerste keer in gesprek rond de verschillende thema s. Online proces Tegelijk met de Kickoff begon een online proces met een stellingenspel en een ideeënbus. Het stellingenspel peilt naar de positie van jongeren ten aanzien van enkele markante topics binnen de verschillende thema s (bv. hoe lang een gsm gebruiken, rol van het onderwijs, houding t.a.v. armen, ). Jongeren kunnen hun profiel afmeten ten opzichte van enkele jonge bekende Vlamingen, maar via Facebook ook met hun andere vrienden. Op die manier werden meer dan 7.000 jongeren betrokken bij het Vlaams Jongerenpact. De ideeënbox geeft jongeren dan weer de mogelijkheid om zelf met concrete voorstellen te komen over hoe we dingen anders of beter kunnen aanpakken in Vlaanderen. Begin mei verzamelden we zo +/- 1.200 ideeën. De Living Library maakte een synthese van deze honderden ideeën en bracht ze terug tot telkens een vijftal uitdagingen voor 2020 per thema. You Top Op 5 mei kwamen in het Vlaams Parlement 80 jongeren en 80 stakeholders samen. Een ganse dag praatten ze meer in detail over de naar voren geschoven uitdagingen. Eerst gingen de jongeren alleen aan de slag. Op basis van de door de Living Library opgestelde uitdagingen formuleerden ze mogelijke engagementen. Elk engagement werd uitvoerig beargumenteerd. Na dit werk kregen de jongeren gezelschap van de stakeholders. Met hen keken ze kritisch naar de engagementen maar gingen ze ook een stap verder. Ze dachten na over mogelijke acties die kunnen bijdragen aan de realisatie van het engagement. Voor elk engagement ontstonden zo ideeën voor acties. Tegelijk met deze YouTop willen we ook lokale initiatieven (jeugdraden, schoolraden, jeugdhuizen, organisaties maar ook jonge vrijwilligers) de kans geven om een eigen You Top te organiseren, de zogenaamde YouTop mini s. Zo kreeg iedereen die wilde deelnemen maar zich moeilijker kon verplaatsen een kans om mee te denken. Doorheen Vlaanderen vonden zo een 6-tal lokale mini-top s plaats. De resultaten hiervan vind je in bijlage bij dit rapport. Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen 5
Klankbordgroep De output van de You Top wordt door een Klankbordgroep, met ondersteuning van een professionele tekstschrijver, op 25 en 26 mei samen gebracht in 10 engagementen, telkens met een aantal frisse voorbeelden en uitwerkingen. De klankbordgroep is samengesteld uit de 14 jongeren van de Living Library, de 2 voorzitters van de Vlaamse Jeugdraad & de Vlaamse Scholierenkoepel, 4 vertegenwoordigers van belangrijke maatschappelijke stakeholders (ACW, Go!, VOKA en FOV) en 2 raadgevers van respectievelijk het kabinet van Pascal Smet en het kabinet van de minister-president Kris Peeters. Stakeholders engageren zich Begin juni 2012 worden deze engagementen gecommuniceerd naar de maatschappelijke stakeholders. Zij kunnen vervolgens één of meerdere van de engagementen uitkiezen waaraan ze, elk vanuit hun specifieke rol, extra aan willen werken in de komende jaren. Ondertekening van het Vlaams Jongerenpact 2020 Eind juni ondertekenen de Living Library, jongerenvertegenwoordigers en stakeholdervertegenwoordigers, Vlaams minister Pascal Smet en Vlaams minister-president Kris Peeters in aanwezigheid van de heer Jan Peumans (voorzitter van het Vlaams Parlement) het Vlaams Jongerenpact 2020. Hoe leest u dit verslag? Dit verslag bundelt de resultaten van de YouTop. Elk hoofdstuk behandelt één van de 10 thema s. Per hoofdstuk vindt u een beschouwing bij het procesverloop in de groep die het thema behandelde. Deze beschouwing is afkomstig van de verslaggever van het betreffende thema, opgesteld in overleg met de facilitator van die groep. We geven ze mee zodat de lezer toch een idee krijgt van de sfeer en dynamiek van de besprekingen. Daarna vindt u, engagement per engagement, telkens de uitdaging waarop het engagement gebaseerd is, de argumentatie voor het engagement en een lijst van mogelijke acties die kunnen bijdragen aan de realisatie van het engagement. Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen 6
De engagementen en hun argumentatie werden tijdens het eerste deel van de namiddag geformuleerd door thematische werkgroepen waaraan enkel de jongeren deelnamen. Tijdens het tweede deel van de namiddag vormden de jongeren met de aanwezige stakeholders kleine groepjes (telkens 2 jongeren en 2 stakeholders). Elk groepje bezocht 4 tot 6 thema s en discussieerden in deze zalen onderling over de engagementen en hun argumentatie. Daarnaast suggereerde elke groepje mogelijke acties om de verschillende engagementen te realiseren. Niet onbelangrijk was dat bij elk thema, in elke zaal, een kabinetsmedewerker van het betreffende thema aanwezig was. Zij of hij volgde niet enkel de gesprekken tussen de jongeren en de stakeholders maar gaf ook input voor de besprekingen : wat doet het beleid al, wat is interessant voor de politici, wat is misschien minder realistisch, Doelstelling verslag Dit verslag dient twee doelen. Het is vooreerst een werkdocument. Het wil de leden van de klankbordgroep de basis bieden voor het werk dat zij nog moeten leveren om te komen tot de formulering van de 10 engagementen die het Jongerenpact2020 zullen vormen. De klankbordgroep moet immers de resultaten van de YouTop, aangevuld door de resultaten van de YouTop s-mini, als uitgangspunt nemen. Ze kunnen verfijnen, herformuleren, aanvullen, concreter of scherper maken maar ze kunnen niet lukraak nieuwe engagementen formuleren. In deze optiek vinden ze in dit document het materiaal om hun beraadslagingen op te baseren. Ten tweede bevat deze tekst ook gewoon het resultaat van een boeiende en interactieve dag waarvan iedereen kan en mag kennis nemen. Het verslag is ongecensureerd : het bevat de resultaten zoals ze door de jongeren werden geformuleerd en opgeschreven. Er is een minimale eindredactie op gebeurd maar inhoudelijk werd er niets veranderd. Dit betekent ook dat sommige engagementen voorstellen tot actie zijn, sommige argumenten eerder klinken als een engagement en voorstellen tot actie soms neigen naar argumenten voor het engagement. Het resultaat van de YouTop is ook geen eindpunt (zie boven) maar een belangrijk stadium op weg naar de 10 finale engagementen. Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen 7
HOOFDSTUK 1 : ARMOEDE Beschrijving verloop discussie Er namen 11 jongeren deel aan de themagroep Armoede. De groep bestond uit 10 meisjes en 1 jongen. 4 jongeren maakten deel uit van een KAJ-delegatie en waren jonge werkzoekenden. Bij de groep sloot ook een Slovaakse delegatie (5 personen) en een reporter van Flair aan. Alle jongeren begonnen enthousiast te denken over een engagement o.b.v de uitdaging. Algauw bleek dit niet zo evident te zijn. Bij uitdaging 1 (zie hieronder) en 3 was het moeilijk om een concreet engagement te formuleren. Dit kwam enerzijds door de vage omschrijving van de uitdaging, anderzijds door het feit dat de jongeren niet gewoon zijn om op een abstracter niveau te denken. Gezien het feit dat de jongeren wel veel vanuit de praktijk konden vertellen, ging de tijd snel vooruit en moest er op een drafje engagementen geformuleerd worden én gestemd worden over de drie prioritaire engagementen. Dit was jammer Tijdens de uitwisseling met de stakeholders kwamen heel wat van de jongeren die in het eerste deel de engagementen mee geformuleerd hadden terug. Zo konden ze aan de aanwezige adjunct-kabinetschef van Vlaams minister Ingrid Lieten duidelijk maken wat ze precies met de engagementen bedoelden. Dit was dan ook een goede aanvulling op het werkgroep in de namiddag! Er werd in de werkgroep ook aangegeven dat sommige engagementen kunnen gekoppeld worden (bv. 1 & 2) Engagement 1 Uitdaging die aan de basis lag van dit engagement De middelen in onze samenleving zijn niet gelijk verdeeld. Er gaat meer naar wie minder nood heeft en armen zijn daarvan het slachtoffer. Tegen 2020 moet de hulpverlening voor armen beter uitgebouwd zijn. Er moet hierbij voorrang gegeven worden aan zij die het het meest nodig hebben. Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen 8
Argumentatie Het zijn steeds de allerzwaksten die uit de boot vallen; Men moet inzetten op kinderen en jongeren! Men moet werken op de volgende generatie; Moeilijke bureaucratische procedures zorgen ervoor dat mensen de weg naar hulp niet steeds vinden; Het beroep van hulpverlener moet aantrekkelijker gemaakt worden (bv. beter betaald); Het is belangrijk dat het om hulpverlening gaat. Zomaar geld toestoppen heeft geen zin. De begeleiding is belangrijk; Geen discriminatie in hulpverlening. Ideeën voor acties of initiatieven Er moet een universeel beleid komen ipv doelgroepgericht. Zo bestrijdt men het meest de armoede; Fiscaal beleid rechtvaardiger maken; Betere begeleiding; Uitbreiden van aanpak (bv. kinderopvang) voor iedereen; Mensen uit hun isolement halen door in te zetten op netwerking (sociale mix!); Verplichte herverdeling van de rijkdommen. Nu bezit 1% 99% van de rijkdommen; Dringend nood aan herverdelingsmaatregelen zoals de miljonairstaks bv.; Drempels naar organisaties verlagen; Jongeren informeren vanuit onderwijs naar mogelijkheden; De bureaucratische procedures moeten vereenvoudigen. Engagement 2 (verkozen tot 3 de engagement-samenvoegen met engagement 1) Uitdaging die aan de basis lag van dit engagement Er is onvoldoende begeleiding voor armen op lokaal niveau, terwijl dit net het niveau is waar je heel veel zou kunnen realiseren. Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen 9
Tegen 2020 heeft elke gemeente (afhankelijk van het aantal inwoners) een infopunt voor sensibilisering, opsporing en bestrijding van armoede en een armoedemedewerker die communiceert met het OCMW, scholen en sociaal-culturele organisaties. Argumentatie Lokale gemeenschap (straat, wijk, dorp) activeren omtrent armoedebestrijding; Meer aandacht voor opsporing. Meer communicatie en samenwerking onder sociale organisaties en diensten; Lokaal armoedebeleid ism stakeholders en armen zelf. Ideeën voor acties of initiatieven Geen nieuwe organisatie wel een lokale coördinator die de communicatie tussen verschillende organisaties vergemakkelijkt; Helpen bij budgetbeheer; Goeie sociale mix in wijken, scholen, sport- en andere verenigingen; Persoonlijk contact met de mensen zelf. Breng ze in het netwerk van de wijk; Sociaal restaurant aantrekkelijker maken; Alle armoedeorganisaties in een gebouw met gezamenlijke refter; Focus op kinderarmoede; Elke gemeente heft nood aan een eigen plan; Sterke sociale buurten creëren; Verbeteren van wat er al is en niet alles vernieuwen; Focus op positief verhaal; Ondersteuning van lokale politiek op vlak van armoede/sociaal beleid vanuit Vlaamse Regering; Impuls vanuit Vlaanderen (bv. proeftuinen-pilootprojecten); Inzetten op participatie + concreet overleg tussen doelgroep en lokaal bestuur. Engagement 3 Uitdaging die aan de basis lag van dit engagement De heersende arbeidseisen zijn vaak te hoog gegrepen voor armen. De stap naar werk is daardoor zeer moeilijk, terwijl werk net belangrijk is voor sociale integratie. Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen 10
Tegen 2020 moeten de opleidingen goedkoper zijn én moet iedere werkzoekende het recht hebben op een persoonlijk gesprek bij iedere sollicitatie. Er werd in de werkgroep ook aangegeven dat dit engagement ook kan meegenomen worden bij het thema Werk. Argumentatie Het is voor werkzoekenden soms duur om een interessante opleiding te volgen; Bij een sollicitatie (bij een werkgever of een interimkantoor) is het vaak zo dat men iemand ziet binnenstappen en dat men al direct zegt dat de job is ingevuld; Werkzoekenden krijgen heel vaak geen eerlijke kansen: er wordt al geoordeeld op kledij, voorkomen zonder dat men maar één vraag stelt over opleiding, ervaring, Zelfs je naam is een factor om al dan niet uitgenodigd te worden voor een gesprek; Iedereen zou ook een reactie moeten krijgen op elke sollicitatie. Ideeën voor acties of initiatieven Opleidingen meer persoonsgericht maken; Opletten voor administratieve last voor de werkgevers; Toegankelijkheid is belangrijkere dan het financiële; Kans op omscholing in functie van knelpuntenberoepen. Bij knelpuntberoepen zijn er te weinig opgeleiden dus er is een goede kans voor mensen die geen opleiding hebben om die opleiding te krijgen; Opzetten van buddyopleidingstrajecten: structuur bieden (werkritme creëren), praktische ondersteuning, randvoorwaarden aanbieden; Het recht van een reactie krijgen op elke sollicitatie in een wet gieten; Valoriseren van elders verworven competenties; Betere begeleiding als je een opleiding start; Meer divers opleidingsaanbod (meer praktijkgerichte opleidingen); Middelen voor beroepsopleiding en maatwerkbegeleiding. Werk helpt immers mensen uit armoede te geraken. Engagement 4 (verkozen tot 1 ste engagement) Uitdaging die aan de basis lag van dit engagement Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen 11
Er vloeit te veel geld naar de 3 de wereld, terwijl we niet in staat zijn armoede in ons eigen land uit te roeien. Er moet blijvend geïnvesteerd worden in de derde wereld. De middelen voor armoedebestrijding bij ons moeten tegen 2020 efficiënter worden ingezet én er moet meer gefocust worden op de mensen die het echt nodig hebben. Argumentatie Derde wereld versus vierde wereld is een valse tegenstelling. De ondersteuning van beide werelden zijn twee aparte debatten; Er is nood aan een persoonlijker aanpak en begeleiding. Ideeën voor acties of initiatieven Ondersteuning vierde wereld Prioriteit geven aan kinderarmoede; Meer investeren in het onderwijs en jonge kinderen (0-3 jaar); Implementeer systemen inzake maatschappelijke verantwoording van publieke middelen; Meer investeren in persoonlijke begeleiding (bv. drugs, psychische problemen, ); Armoede aanpakken is niet enkel een kwestie van geld geven; Betere begeleiding naar werk en meer jobs voor de doelgroep; Meer middelen voor armoedebestrijding door een eerlijke fiscaliteit. Hoe kan het dat een CEO die in Zwitserland/Monaco woont, minder bijdraagt dan alleenstaanden? Ondersteuning derde wereld: Meer met lokale projecten werken ipv met NGO s; Er moet een wettelijk kader komen voor eerlijke handel tegen 2020 (uiteraard op internationaal/europees niveau). Engagement 5 (verkozen tot 2 de engagement) Uitdaging die aan de basis lag van dit engagement Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen 12
De onderwijsrekeningen zijn te hoog waardoor armen als eersten in de problemen komen. Zo wordt sociale ongelijkheid door het onderwijs verder bestendigd. Tegen 2020 is de onderwijsrekening gekoppeld aan de thuissituatie van de kinderen. Er werd in de werkgroep ook aangegeven dat dit engagement ook kan meegenomen worden bij het thema Onderwijs. Argumentatie Een koppeling aan de thuissituatie is beter dan een koppeling aan het inkomen. Als de moeder bv. zwaar ziek is, dan moet dit ook meegenomen worden. Ook bij kinderen met gescheiden ouders is het beter om te kijken naar de reële thuissituatie; Op iedere school zou er iemand moeten zijn die de thuissituatie bekijkt van de leerlingen. Het is op school dat men het best een juiste inschatting kan maken van de thuissituatie. Ideeën voor acties of initiatieven Dit principe zal een administratieve last met zich meebrengen; Oppassen met het recht op privacy; Onderwijs zou voor iedereen gratis moeten zijn. Uitbreiding van het systeem in het lager onderwijs waar de boeken, mappen, gratis zijn; Invoering maximumfactuur in het middelbaar onderwijs; Koppeling van databanken met automatische rechtentoekenning; Gebruik de belastingsbrieven voor het bepalen van de onderwijskosten (cf. kinderopvang); In het hoger onderwijs enkel cursussen gebruiken, geen dure boeken; Stop het gebruik van invulschriften want die zijn duur. Ga gewoon terug naar het gebruik van boeken; Kostenraming op voorhand aan ouders laten weten per trimester of semester; Iedereen naar vermogen laten bijdragen; Maximumfactuur mag niet leiden tot minder culturele en sportieve activiteiten. Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen 13
HOOFDSTUK 2 : GEZONDHEID Beschrijving verloop discussie Aan deze werkgroep namen 8 vrouwen deel en 3 mannen. Zij waren allen bijzonder gemotiveerd voor dit thema en dat was te merken aan hun inzet! Nadien werd een stemming gehouden om de drie prioritaire engagement uit te kiezen. (Zie aantal stemmen voor per engagement ook)! Engagement 1 Uitdaging die aan de basis lag van dit engagement Het zelfmoordcijfer bij Vlaamse jongeren is veel te hoog en moet omlaag. In 2020 willen wij dat zelfmoord uit de taboesfeer komt. Scholen moeten preventiever met dit onderwerp omgaan en jongeren stimuleren om erover te praten. De druk moet worden verlaagd en de drempel naar de hulpverlening verkleind. (8 stemmen op 11) Argumentatie Andere jongeren stimuleren om hun leeftijdsgenoten te helpen www.stopzelfmoord.be Jongeren stimuleren om er over te praten (vaak kan dit al een oplossing zijn) Pestgedrag snelle opmerken en opvangen Drempel tot hulpverlening met worden verkleind Jongeren moeten meer zichzelf kunnen zijn Prestatiedruk op de jongeren moet verlagen Zelfmoord uit de taboesfeer halen Het grootste deel ligt niet in onze handen Personen voorzien die de jongeren kunnen vertrouwen (peters en meters op school) De jongeren worden bewust van hoe ze met elkaar omgaan Problemen van jongeren moet kunnen worden gezegd Ideeën voor acties of initiatieven Campagne om jongeren weerbaar te maken. Durft te zeggen dat je het moeilijk hebt! Bij hulplijnen jongeren betrekken. Zij kennen de leefwereld en pesterijen beter. Bijvoorbeeld hulplijn opgestart door twee jongeren. Decentraliseren van jeugddiensten (JAC s) om de hulpverlening dichterbij te halen. Inzetten op jongerenprojecten bijvoorbeeld de JA-curcussen) Het onderwijs moet de leerlingen positief versterken en prestatiedruk verminderen (rapporten veranderen) Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen 14
Engagement 2 Uitdaging die aan de basis lag van dit engagement Jongeren doen te weinig aan sport wat een impact heeft op hun gezondheid en op hun bredere ontwikkeling (een gezonde geest in een gezond lichaam) Tegen 2020 zien we scholen met een breder en diverser aanbod aan sport en meer sportactiviteiten. (8 stemmen op 11). Argumentatie Breder: meer verschillende sporten en meer sportaangelegenheden Ook buiten de school meer aanbod Goedkoper maken Sportweek Stimulatie om ook buiten school aan sport te doen Ook in kleuter en lager onderwijs sport aanmoedigen Actieve, leuke (spelletjes) sporten zijn aantrekkelijker, waardoor je sport zonder het te merken Zo weten ze meer wat er allemaal is Interesse in sport vergroten Ideeën voor acties of initiatieven Scholen de ruimte geven om te sporten + gratis de sporthall ter beschikking stellen Sportinfrastructuur toegankelijk maken alsook de scholen sportief inrichten Sensibilisering: sportleraar krijgt bredere taak om jongeren aan te zetten om te sporten Gebruik populaire toepassingen zoals wii of andere niet ter vervanging wel aanvullend! Engagement 3 Uitdaging die aan de basis lag van dit engagement De toegang tot alcohol en drugs is te gemakkelijk in onze samenleving waardoor sommige jongeren in de problemen komen. In 2020 alle jongeren meer bewust over de gevolgen en gevaren van alcohol en drugs. Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen 15
Argumentatie focussen op een betere naleving van de wet indicatie van de leeftijd op fuiven, waardoor ongehoord drankgebruik vermeden wordt (bv. Bandjes, stempels, ) andere dranken populairder maken jongeren meer confronteren met de gevolgen van drugs, alcohol jongerenomgeving (jeugdbeweging) stimuleren om deze wetten strenger na te leven Bescherming van de jeugd tegen zichzelf Ideeën voor acties of initiatieven (15 lijnen) Sensibilisering alcoholmisbruik Verbieden van het aanbieden van alcoholgerelateerde producten aan jongeren (bijvoorbeeld breezers) Fit in je hoofd: durf je vrienden aan te spreken (campagne op basis van je mentale toestand) Er wordt flink ingezet op afrading en ook met name in de regelgeving met betrekking tot de reclame De 2 uitdagingen/engagementen die het niet gehaald hebben Uitdaging die aan de basis lag van dit engagement Heel wat jongeren hebben ongezonde voedingsgewoonten Er moet een groot en bereikbaar aanbod in geprefabriceerde gezonde voeding zijn zodat ook mensen met tijdsgebrek gezond kunnen eten. Uitdaging die aan de basis lag van dit engagement Gezond eten is (te) duur waardoor jongeren makkelijk naar ongezonde alternatieven grijpen. Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen 16
In 2020 moet de helft van de Belgische bevolking de mogelijkheid hebben om aankopen te doen bij de bron (goedkoper) en er moet een site komen met plaatsen waar dit mogelijk is in je regio. HOOFDSTUK 3 : MILIEU & DUURZAAMHEID Beschrijving verloop discussie In het begin was er toch wel wat onzekerheid. Verschillende jongeren gaven aan niet te weten wat ervan te verwachten. Anderen waren er wel met een duidelijke reden, waaronder twee studenten agogiek die geïnteresseerd waren in het participatieve proces, jongeren actief bij VSK, TTB en Groen! en uiteraard de living libraries. Deze laatsten hebben door enthousiasme het ijs gebroken met de uitleg over de Climate impact day. De groep van 13 jongeren werd op basis van de vier uitdagingen verdeeld in evenveel groepen van 3/4 jongeren. Iedere groep begon heel duidelijk met een grondige analyse van de opgegeven uitdaging. Het heeft dan ook even tijd genomen eer er iets op papier werd gezet. De LL s namen in hun groepje wel de leiding met het nemen van notities. De uitdaging die het meeste studie en uitleg vereiste was de tweede m.b.t. de druk op de groene buffers. Deze eerste ronde heeft dan ook de nodige tijd in beslag genomen. In de volgende ronden viel op dat het gemakkelijker was om verbeterpunten aan te reiken dan positieve punten. De tijd bleek te krap voor een grondige debat over de keuze van drie. Het argument dat werd ingebracht tegen de engagementen bij de uitdagingen 3 en 4 is dat ze in het voordeel zijn van de rijken. De stemming leidde -voorspelbaar?- tot de schrapping van de groene buffer ook al was het engagement best origineel (misschien nog bruikbaar bij het thema Wonen?). De uitslag was als volgt: engagement 1: 11 stemmen, eng 2: 5 stemmen, eng 3: 8 stemmen en eng 4: 10 stemmen. Engagement 1 Uitdaging die aan de basis lag van dit engagement De overstap naar groene energie verloopt te traag. Sterk bewustzijn dat er maar een zeer beperkt aandeel van de energie op een groene manier geproduceerd wordt, zouden we willen aandringen dat tegen 2020 er een verdubbeling is van het gebruik van groene energie, dit vooral halende uit de ombouw van kerncentrales die groener werken door recyclage van radio-actief afval. Argumentatie Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen 17
deels recyclage, redelijk haalbaar en ambitieus. Wat met gas, stookolie die uitputbaar zijn? Volledig weg? Tijdsplan (vooral wat betreft de kerncentrales). Haalbaar op 8 jaar? 4de generatie kerncentrales nog niet ingeburgerd ( zot idee ) Kan dit met huidige kerncentrales? Het antwoord is ja volgens eindwerk van jongere die dit voorstelt: GIP over Fukushima in België. Hoe veilig is het? Passief wonen: elke woning kan in zijn energie voorzien ( duim ) Bij de bespreking met de stakeholders en kabinet Schauvlieghe kwam de noodzaak naar boven om eerst en vooral werk te maken van energie-efficiëntie. Moeten niet eerst vermijden energie te gebruiken? ( duim ) Bij de mondelinge bespreking bleek heel duidelijk de verwondering en interesse van het kabinet Milieu voor dit vernieuwend voorstel. Verder werd de tekstballon geplaatst: radio-actief afval kan niet gerecycleerd worden. Ideeën voor acties of initiatieven (15 lijnen) Inzetten op de groene initiatieven, zoals klimaatwijken, groepsaankopen ( realistisch ) Bouw van 4de generatiekerncentrales of ombouwen van huidige kerncentrales (inspiratie uit Frankrijk) Bedrijven zonnepanelen laten plaatsen en dit aantrekkelijker maken Inzetten op aardwarmte, vooral in streken met oude mijnschachten (zot idee) Elke dag in de winter dikketruiendag Groene energie goedkoper dan andere met vervuilerstaks ( realistisch en grote impact ) Energie recupereren, bijvoorbeeld door zonnepanalen op de vloer Reality show: wie is de groenste rakker van de stad? Goede waarderingspolitiek voor energiezuinige maatregelen Zonnepanelenparken maken Energie: prioriteit 1 Verminderen energieverbruik door isolatie en prioriteit 2 groene energie (maar kostprijs). Engagement 2 dit engagement werd niet gekozen Uitdaging die aan de basis lag van dit engagement Er is veel druk op de groene buffers/zones die er zijn in en/of rond een stad. Deze zijn nochtans belangrijk voor receratie, rust, natuurontwikkeling en moeten dus blijven. Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen 18
In 2020 moet de afstand tussen woning en groene zone maximaal 1 km bedragen door groene ruimtes met elkaar te verbinden en stadsuitbreiding in lobben te laten gebeuren. Engagement 3 Uitdaging die aan de basis lag van dit engagement. De auto is nog te dominant in onze samenleving en krijgt te veel ruimte. Er is te weinig aandacht voor milieuvriendelijk transport (voetganger, fiets, openbaar vervoer, ). Tegen 2020 moet 25% van de auto s van de baan mede door uitbreiding van het openbaar vervoer en de uitbouw van een fietsnetwerk. Argumentatie Effectief Verplicht gebruik en toename jobs openbaar vervoer Promotie thuiswerken Mogelijke focus op fietsers en fietspaden Minder CO2-uitstoot en minder fijn stof/ luchtvervuiling Rustiger en veiliger wonen naast wegen Van de baan=? Openbaar vervoer verbeteren 25% is erg veel Hoe ga je dit doen? Verhoging van taksen: mensen met een laag inkomen voelen dit het eerst 25% van welk cijfer? Van het aantal auto s van nu? Ideeën voor acties of initiatieven Integreren De Lijn en NMBS Eén gezin één auto ( grote impact / zot idee ) Promotie carpooling (3 x duim en realistisch ) Meer woon- en werkkernen Afschaffen bedrijfswagens en promotie auto delen/ cambio-abonnement (pas na 3j. rijbewijs?) (1 duim en 2 hoge impact ) Verkeer in het algemeen verminderen door o.a. promotie thuiswerken Openbaar vervoer veiliger en sneller maken Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen 19
Veiliger fietspaden Betere opleiding voor buschauffeur: psychologie: omgang chauffeur verbeteren in functie van beter imago Betere uitbouw openbaar vervoer ( realistisch ) Kern van de stad autovrij (3x hoge impact, duim en zot idee ) Verminderen uitstoot en alternatieve brandstoffen Betere auto s Flexibele inzet van taxi, trein en bus naar minder bevolkte gebieden, niet enkel De Lijn ( hoge impact ) Geen kilometervergoeding, alleen een fietsvergoeding Engagement 4 Uitdaging die aan de basis lag van dit engagement. We stellen vast dat individuen, industrieën, instellingen, zich onvoldoende van de (nadelige) impact van hun handelen op het milieu bewust zijn. In 2020 hebben alle producten en diensten een zichtbare eco-score en worden individuen, industrieën en instellingen gesensibiliseerd om eco-voordelige producten te kopen/ gebruiken/ maken/ en wordt een deel van de BTW gebaseerd op de ecoscore.. Argumentatie Mensen worden gesensibiliseerd Haalbaar, door de scores worden mensen bewuster van de ecologische impact van de producten Tevens diensten (opgenomen in het engagement) Beloningssysteem voor bedrijven met goede eco-score Eco-boetes voor bedrijven die niets doen Eco-score alleen is niet voldoende. De prijs is nog steeds de hoofdzaak. Dit handelt niet over verbruik Ecologische producten goedkoper maken Ideeën voor acties of initiatieven Producten met een slechte eco-score betalen meer belasting ( grote impact ) Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen 20