End-of-Life in Dementia (EOLD) scales Nederlandse versie 2010



Vergelijkbare documenten
Familie perspectief op palliatieve zorg bij dementie

Mini-Suffering State Examination (MSSE)

Betere zorg rond levenseinde van patiënten met dementie

Sterven bij dementie. studie arena 2011: sterven bij dementie 1. Progressie Alzheimer MMSE 30. vroeg mild matig ernstig. Prevalentie dementie

Oncologie als voorbeeld voor palliatieve zorg bij dementie. Mantelzorg in de laatste levensfase van mensen met dementie

Mantelzorg in de laatste levensfase van mensen met dementie. Oncologie als voorbeeld voor palliatieve zorg bij dementie.

VZP bij beginnende dementie. Myriam De Schynkel Dementiecoach

Post-EAPC symposium 17 juni 2014

Overlijden bij dementie; oost west, thuis best?

Rol van de CRA bij palliatieve zorg in een Woonzorgcentrum. Jan De Lepeleire Crataegus ACHG KU Leuven

Evolutie en kenmerken van euthanasie sedert de implementatie van de euthanasiewet in Prof dr Luc Deliens

Kwaliteitsindicatoren kwaliteit van palliatieve zorg meten in de woonzorgcentra

The quality of dying: autonomie en begeleiding

Sterven met dementie in Vlaanderen. Lieve Van den Block Onderzoeksgroep Zorg rond het Levenseinde, VUB-Ugent

Vormen Premorbide Persoonlijkheidskenmerken die Samenhangen met Neuroticisme een Kwetsbaarheid voor Depressie en Apathie bij Verpleeghuisbewoners?

De Invloed van Familie op

Hoe kan ik nu beslissen voor later? Sophie Ampe Dr. Aline Sevenants Prof. Dr. Chantal Van Audenhove

Zorgpad Stervensfase

Jaarverslag Onderzoek Kwaliteit van Leven bij dementie. Ouderengeneeskunde. Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde (PHEG)

Meetinstrument Onderzoek. Projecten: Middelen. Projecten: 10-17

Begeleiding van psychische klachten bij revalidatie. dr. Bianca Buijck Coördinator Rotterdam Stroke Service 17 maart 2015

Een handreiking voor familieleden over palliatieve zorg bij dementie: evaluatie door zorgverleners en familieleden

Nederlandse samenvatting

CALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP

We DECide Optimised Naar een betere communicatie over vroegtijdige zorgplanning bij personen met dementie in woonzorgcentra

Methodisch en multidisciplinair werken bij probleemgedrag bij mensen met dementie

INDICATORENFICHES VOOR KWALITEITSMETING PALLIATIEVE ZORG

Pijn en dementie. Dr. Bart Plooij. Rijnland Zorggroep verpleeghuis Oudshoorn Alphen aan den Rijn

Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth

ROM in de ouderenpsychiatrie

De patient centraal in de acute zorg

spiritual care at the end of life in dutch nursing homes

Advance care planning, rol verzorgenden en verpleegkundigen

Kanker en naasten: 'Vergeet ons niet te lezen'

Zorgpad Stervensfase. Lia van Zuylen, internist-oncoloog. Kenniscentrum Palliatieve Zorg Erasmus MC, Rotterdam

Pijn beoordelen aan de hand van pijn-gerelateerde gedragingen. Franse versie:

IJsselland Ziekenhuis Capelle aan den IJssel tel. (010) Palliatieve zorg bij dementie NPZR&o 12 okt 2017

Het beloop van dementie in het verpleeghuis

GUIDED CARE Study results

Jaarverslag Onderzoek Kwaliteit van Leven bij dementie. Ouderengeneeskunde. Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde (PHEG)

Luisteren naar de patiënt in het toezicht. Dr. Sorien Kleefstra Sr adviseur burgerperspectief

Vroege interventies voor mensen met dementie en hun mantelzorgers

Advance Care Planning

Illness Perception Questionaire-R Universitair Medisch Centrum Groningen Transitiepoli adolescenten met JIA

Disclosure belangen spreker. (potentiële) belangenverstrengeling

Medication management ability assessment: results from a performance based measure in older outpatients with schizophrenia.

Palliatieve zorg en dementie zorg Stellingen

MAPPING STUDIE. Anne van den Brink. Specialist Ouderengeneeskunde, Junior Onderzoeker

(potentiële) belangenverstrengeling. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld

Ontwikkelen van kwaliteitsindicatoren in de palliatieve zorg in Vlaanderen. Kathleen Leemans

Pijn en dementie. Inhoud. Introductie! Pijn. Pijn

Validatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners

Abstract. Keywords. Foot and Ankle Outcome Score (FAOS), Ankle, PROM, Validity, Reliability, Dutch translation

Vragen over het (gaan) gebruiken van het Zorgpad Stervensfase? Raadpleeg de handleiding of neem contact op met:

Inleiding Hoe het begon Doel

Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid

Sexual Health Questionnaire (FSDS-R & FSFI) DUTCH

Kwetsbaarheid en voorspellende factoren onder 65-plussers Verdiepend onderzoek binnen de Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Begeleiding van HIV-patiënten

Universitair Medisch Centrum Groningen

Familietevredenheidsonderzoek op de Intensive Care: FS-ICU 24R

Ferrell, B. A., Artinian, B. M., & Sessing, D. (1995). The Sessing scale for assessment of pressure ulcer healing. J.Am.Geriatr.Soc., 43,

PALLIATIEVE ZORG In de tjongerschans

Leerdoelen. Advance care planning. Rol ACP in besluitvorming. Health and Retirement study

Warden, V., Hurley, A. C., & Volicer, L. (2003). Development and psychometric evaluation of the pain

Palliatieve sedatie 14 oktober Margot Verkuylen Specialist ouderengeneeskunde

COPDnet transmuraal ketenzorgmodel

Advance Care Planning bij chronisch orgaanfalen: praat voor het te laat is!

Euthanasie en andere medische beslissingen aan het levenseinde (MBL) vóór en na euthanasiewet in België. Betrokkenheid van verpleegkundigen

Type Dementie als Oorzaak van Seksueel Ontremd Gedrag. Aanwezigheid van het Gedrag bij Type Alzheimer?

IC door de ogen van een ander

List of publications. List of publications 213

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and

Pro-actieve besluitvorming rond het levenseinde: waarom, instrumenten en onderbouwing

1. Vragenlijst hulpverleners voor overlijden palliatieve eenheid, palliatief supportteam en mobiele thuisequipe Over de patiënt

Pain Assessment Checklist for Seniors with Limited Ability to Communicate. Auteur Fuchs-Lacelle, S. & Hadjistavropoulos, T. (2004)

Kwaliteit van Leven en Depressieve Symptomen van Mensen met Multiple Sclerose: De Modererende Invloed van Coping en Doelaanpassing

OUD EN DER DAGEN ZAT OVER OMGAAN MET LEVENSMOEHEID IN DE OUDERDOM

VEILIGHEID & VOORSCHRIJVEN VAN MEDICATIE SARAH JANUS

Van het kind en het badwater Over ziekte en seksualiteit. Peter Leusink, huisarts, seksuoloog

De spirituele begeleiding van mensen aan het eind van hun leven

oorspronkelijke stukken

VOLTOOID LEVEN NIET FIXEN MAAR LUISTEREN

Adherence aan HWO en meer bewegen

Inhoud presentatie. Pijn in verpleeghuizen. Pijn in verpleeghuizen. A Closer Look at Pain in Nursing Home Residents

Familiezorg. In gesprek met familie; hoe doe je dat? Marie Louise Luttik. Danielle Gosker-Epskamp. Regieverpleegkundige

Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën Lichaamsregio Algemeen, overig, ongespecificeerd

PSYCHIATRIE IN HET VERPLEEGHUIS. Inleiding

Kwaliteit van leven na de diagnose oesofagus(/maag) carcinoom

Dag van de Dementiezorg 2016 Palliatieve zorg bij dementie

Publicatieboek Lectoraat ZorgGericht Bouwen

Symptom monitoring and quality of life of patients with cancer in the palliative phase Hoekstra, J.

VOLTOOID LEVEN OVER DE ROL VAN DE SCEN-ARTS BIJ VOLTOOID LEVEN

Roland Disability Questionnaire

Uitgebreide toelichting van het meetinstrument. Global Perceived Effect (GPE)

Vanzelf verandert er niets: implementatie en samenwerking tussen onderzoekers en professionals

Confusion State Evaluation (CSE)

UW OPVATTINGEN OVER UW DIABETES

Split-skin grafts & de REMBRANDT trial: Evidence-based behandelingen voor donor sites Dr Hester Vermeulen

Transcriptie:

End-of-Life in Dementia (EOLD) scales Nederlandse versie 2010 End-of-Life in Dementia scales Satisfaction With Care (EOLD-SWC) End-of-Life in Dementia scales Comfort Assessment in Dying (EOLD-CAD) End-of-Life in Dementia scales Symptom Management (EOLD-SM) Originele Engelstalige versie: Volicer L, Hurley AC, Blasi ZV. Scales for evaluation of End-of-Life Care in Dementia. Alzheimer Dis Assoc Disord 2001;15(4):194-200. De Nederlandstalige EOLD-SWC en EOLD-CAD in dit document zijn enigszins aangepast naar aanleiding van evaluatie onderzoek. Het taalgebruik is op punten verduidelijkt, en bij de SWC is onderdeel d aangevuld met een opsplitsing naar functie van de zorgverlener. Het timeframe van de CAD is in het evaluatie onderzoek op 1 week voor overlijden gesteld; dit was eerder tijdens het stervensproces. De Nederlandstalige, eerdere versies zijn gebruikt in onderstaande publicaties (lijst up to date april 2015): Gijsberts MJ, van der Steen JT, Muller MT, Deliens L. [End-of-life with dementia in Dutch antroposofic and traditional nursing homes] Tijdschr Gerontol Geriatr 2008;39(6):256-264. Dutch. van der Steen JT, Gijsberts MJ, Knol DL, Deliens L, Muller MT. Ratings of symptoms and comfort in dementia patients at the end of life: comparison of nurses and families. Palliat Med 2009;23(4):317-324. van der Steen JT, Gijsberts MJ, Muller MT, Deliens L, Volicer L. Evaluations of end of life with dementia by families in Dutch and U.S. nursing homes. Int Psychogeriatr 2009;21(2):321-329. van der Steen JT. Dying with dementia: what we know after more than a decade of research. J Alzheimers Dis 2010;22(1). In druk. (Inclusief beschrijving Zorg bij Dementie onderzoek 2007-2010 waarin de EOLD-instrumenten zijn gebruikt). Cohen LW, van der Steen JT, Reed D, Hodgkinson JC, van Soest-Poortvliet MC, Sloane PD, Zimmerman S. Family perceptions of end-of-life care for long-term care residents with dementia: differences between the United States and the Netherlands. J Am Geriatr Soc 2012 Feb;60(2):316-322. van der Steen JT, van Soest-Poortvliet MC, Gijsberts MJ, Onwuteaka-Philipsen BD, Achterberg WP, Ribbe MW, Deliens L, de Vet HC. [Improved end-of-life care for patients with dementia: greater family satisfaction and possibly greater end-of-life comfort]. Ned Tijdschr Geneeskd. 2013;157(17):A5324. Dutch. Erratum in: Ned Tijdschr Geneeskd 2013;157(17):A5324. van Uden N, Van den Block L, van der Steen JT, Onwuteaka-Philipsen BD, Vandervoort A, Vander Stichele R, Deliens L. Quality of dying of nursing home residents with dementia as judged by relatives. Int Psychogeriatr 2013 Oct;25(10):1697-1707.

van der Steen JT, Ribbe MW, Deliens L, Gutschow G, Onwuteaka-Philipsen BD. Retrospective and Prospective Data Collection Compared in the Dutch End of Life in Dementia (DEOLD) Study. Alzheimer Dis Assoc Disord 2013 Apr 28. [Epublished ahead of print] van der Steen JT, Onwuteaka-Philipsen BD, Knol DL, Ribbe MW, Deliens L. Caregivers' understanding of dementia predicts patients' comfort at death: a prospective observational study. BMC Med 2013 Apr 11;11:105. De Nederlandstalige versie 2010 (alleen de SWC en de CAD) wordt gebruikt in: Boogaard JA, van Soest-Poortvliet MC, Anema JR, Achterberg WP, Hertogh CM, de Vet HC, van der Steen JT. Feedback on end-of-life care in dementia: the study protocol of the FOLlow-up project. BMC Palliat Care 2013 Aug 7;12(1):29. Publicaties van evaluatie onderzoek in Nederland en de VS: Zimmerman S, Cohen L, van der Steen JT, Reed D, van Soest-Poortvliet MC, Hanson LC Sloane PD. Measuring End-of-Life Care and Outcomes in Residential Care/Assisted Living and Nursing Homes. J Pain Symptom Manage 2015 Apr;49(4):666-679. van Soest-Poortvliet MC, van der Steen JT, Zimmerman S, Cohen LW, Reed D, Achterberg WP, Ribbe MW, de Vet HC. Selecting the best instruments to measure quality of endof-life care and quality of dying in long term care. J Am Med Dir Assoc 2013 Mar;14(3):179-186. van Soest-Poortvliet MC, van der Steen JT, Zimmerman S, Cohen LW, Klapwijk MS, Bezemer M, Achterberg WP, Knol DL, Ribbe MW, de Vet HC. Psychometric properties of instruments to measure the quality of end-of-life care and dying for long-term care residents with dementia. Qual Life Res 2012 May;21(4):671-684. van Soest-Poortvliet MC, van der Steen JT, Zimmerman S, Cohen LW, Munn J, Achterberg WP, Ribbe MW, de Vet HC. Measuring the quality of dying and quality of care when dying in long-term care settings: a qualitative content analysis of available instruments. J Pain Symptom Manage 2011 Dec;42(6):852-63. Zimmerman S, Cohen LW, Reed D, Sloane P, Hanson L, Cagle J, van der Steen JT, van Soest- Poortvliet M. End-of-life in long-term care in the United States: new findings and measurement issues. Gerontologist 2009;49(52, Oct):57.

End-of-Life in Dementia (EOLD) scales Satisfaction With Care (SWC) Als u denkt aan de artsen, verpleegkundigen, ziekenverzorgenden en ander personeel met wie u contact had tijdens de laatste maand (of: laatste 3 maanden) van het leven: in welke mate vindt u dan dat de volgende uitspraken uw ervaringen weergeven? (graag één vakje per rij aankruisen) a. Ik voelde mij volledig betrokken bij alle beslissingen b. Er zouden waarschijnlijk andere beslissingen zijn genomen als ik meer informatie had gehad c. Alle maatregelen werden genomen zodat mijn familielid/naaste zich zo comfortabel mogelijk voelde d. Het behandelteam had oog voor mijn behoeften en gevoelens* e. Ik begreep de toestand van mijn familielid/naaste niet echt f. Ik wist altijd welke arts of verpleegkundige/verzorgende belast was met de zorg voor mijn familielid/naaste g. Ik vind dat mijn familielid/naaste alle noodzakelijke verpleegkundige/verzorgende hulp kreeg h. Ik vind dat het medicijngebruik duidelijk aan mij werd uitgelegd i. Mijn familielid/naaste kreeg, voor zover ik dat weet, alle behandelingen of maatregelen waar hij of zij baat bij kon hebben j. Ik ben van mening dat mijn familielid/naaste betere medische zorg had moeten krijgen aan het einde van zijn of haar leven * Als u voor de arts een ander antwoord zou willen geven dan voor de verzorging (verpleegkundigen en verzorgenden) kunt u dat hieronder aangeven d1. De arts had oog voor mijn behoeften en gevoelens d2. De verpleegkundigen/verzorgenden hadden oog voor mijn behoeften en gevoelens

End-of-Life in Dementia (EOLD) scales Comfort Assessment in Dying (CAD) (Familie) Als u terug denkt aan de lichamelijke en emotionele toestand van uw familielid/naaste, kunt u dan aangeven in welke mate hij of zij het volgende ondervond tijdens de laatste week van het leven? (per regel graag een kruisje zetten in de kolom die van toepassing is) (Zorgverlener) Beoordeling van mate van comfort bij sterven met dementie. In welke mate ondervond de patiënt het volgende tijdens de laatste week van het leven? (graag aankruisen wat van toepassing is) veel enigszins a. Onbehagen b. Pijn c. Rusteloosheid d. Kortademigheid e. Verslikken f. Rochelen g. Moeite met slikken h. Angst i. Ongerustheid j. Huilen k. Kreunen l. Sereniteit (innerlijke rust) m. Vrede n. Kalmte CAD Subschalen Lichamelijk lijden Symptomen van het sterven Emotioneel lijden Welbevinden

End-of-Life in Dementia (EOLD) scales Symptom Management (SM) (Familie) Hoe vaak denkt u dat uw familielid/naaste het volgende ondervond in de laatste maand (of: laatste 3 maanden) voor overlijden? (per regel graag een kruisje zetten in de kolom die van toepassing is) (Zorgverlener) Hoe vaak denkt u dat de patiënt het volgende ondervond in de laatste maand (of: laatste 3 maanden) van het leven? (per regel graag een kruis zetten in de kolom die van toepassing is) nooit één keer (die maand) 2 of 3 dagen (die maand) één keer per week enkele dagen per week a. pijn b. kortademigheid c. doorligwond(en) d. rust e. depressie f. angst g. ongerustheid h. opwinding i. weerstand bieden tegen zorg elke dag