Muziektherapie in de oncologie Wetenschap en praktijk combineren Tom Abrahams 26 mei 2015
Wat is muziektherapie? Een vorm van vaktherapie Ervaringsgericht Interventies binnen muzikale context
Waar wordt muziektherapie ingezet? Doelgroepen in Nederland zijn oa: GGZ Jeugdzorg Verslavingszorg Speciaal Onderwijs Ouderen LVB-zorg Revalidatie In het buitenland ook in de oncologie (USA, UK, Duitsland)
Onderzoek naar muziektherapie in de oncologie Onderzoeksgebieden: Ondersteunen bij chemotherapie Ondersteunen bij radiotherapie Pijnbestrijding Kinderoncologie Fysieke en psychologische ondersteuning Palliatieve fase
Muziektherapie in de oncologie Doelen zijn gericht op het vergroten van de kwaliteit van leven: Het uiten van emoties Behandelen van stemmingswisselingen Versterken van zelfbeeld Ontwikkelen van creativiteit Ontspanning Verminderen van angst Verminderen van pijn
Angst bij diagnose kanker 7,6 tot 18% diagnose angststoornis volgens DSM-IV Angsten resulteren in: Slaapproblemen Minder plezier in het leven Interpersoonlijke relaties Verstoring dagelijkse activiteiten
Angst bij diagnose kanker Cochrane Review: 7 studies met music based interventie gericht op angst: Peri-operatief bij borstkankerpatiënten Invasieve procedures in kinderoncologie Voorafgaand aan toediening chemotherapie Beenmergbiopsie in hematologische oncologie Gedurende chemotherapie Gedurende radiotherapie Oncologische patiënten met pijn Conclusie: music based interventies geven een significante angstreductie (Bradt et al. 2011)
Fifteen-minute music intervention reduces preradiotherapy anxiety in oncology patients (Chen et al., 2013) Muziektherapie-groep (N=100): 15 minuten in wachtruimte Receptief aanbod Eigen liedkeuze vanuit een door MT geselecteerd aanbod Laag tempo: 60-80 bpm Controle groep (N=100): 15 minuten in wachtruimte Instructie om te rusten
Pijn bij diagnose kanker Veel patiënten ervaren pijn (± 75%) Muziektherapie heeft een mild analgetisch effect Studies in palliatieve setting (niet specifiek gericht op oncologie), interventie met muziektherapie geassocieerd met afname opioïden behoefte Zelf-gerapporteerde pijnscores tonen een afname van 2.7 naar 2.1 op een 5-punts VAS na een enkele muziektherapie sessie
Conclusie Muziektherapie in de oncologie: Veelbelovende resultaten mbt kwaliteit van leven In Nederland tot nog toe een minimale rol in de behandeling Meer en grootschaliger onderzoek nodig naar effectiviteit en toepasbaarheid Huidig onderzoek kunnen al geïmplementeerd worden in de richtlijnen
Aanbevelingen Voorbeeld nemen aan buitenland Voortbouwen op bestaande evidentie Muziektherapie in onderzoeksverband implementeren
Literatuur Archer, S., Buxton, S., & Sheffield, D. (2015). The effect of creative psychological interventions on psychological outcomes for adult cancer patients: a systematic review of randomized controlled trails. Psycho-Oncology 24, 1-10. Archie, P., Bruera, E., & Cohen, L. (2013). Music-based interventions in palliative cancer care: a review of quantitative studies and neurobiological literature. Supportive Care in Cancer: Official Journal of the Multinationals Association of Supportive Care in Cancer 21(9), 2609-2624. Bradt, J., Dileo, C., Grocke, D., & Magill, L. (2011). Music interventions for improving psychological and physical outcomes in cancer patients. Cochrane Database of Systematic reviews (8). Chen, L.C., Wang, T.F., Shih, Y.N., & Wu, L.J. (2013). Fifteen-minute music intervention reduces pre-radiotherapy anxiety in oncology patients. European Journal of Oncology Nursing 17(4), 436-441. Gutgsell, K.J., Schluschter, M., Margevicius, S., DeGolia, P.A. McLaughlin, B., Harris, M., Mecklenburg, J., & Wiencek, C. (2013). Music Therapy reduces pain in palliative care patients: a randomized controlled trial. Journal of Pain and Symptom Management, 45(5), 822-831. Lin, M.F., Hsieh, Y.J., Hsu, Y.Y., Fetzer, S., Hsu, M.C. (2011). A randomized controlled trial of the effect of music therapy and verbal relaxation on chemotherapy-induced anxiety. Journal of Clinical Nursing 20, 988-999. Kemper, K., & Danhauer, S.C. (2005). Music as Therapy. Southern Medical Journal 98(3), 282-288. Zhou, K., Li, X., Li, J., Liu, M., Dang, S., Wang, D., Xin, X. (2014). A clinical randomized controlled trial of music therapy and progressive muscle relaxation training in female breast cancer patients after radical mastectomy: results on depression, anxiety and length of hospital stay. European Journal of Oncology Nursing 19(1), 54-59.