STICHTING VVV-PENSIOENFONDS IN LIQUIDATIE JAARVERSLAG 2013 Statutair gevestigd te s-gravenhage
Inhoudsopgave Voorwoord... 3 1 Karakteristieken van het pensioenfonds... 4 1.1 Profiel... 4 1.2 Organisatie... 4 2 Kerncijfers... 6 3 Intern toezicht: de visitatiecommissie... 7 4 Verslag van het Verantwoordingsorgaan... 9 5 Verslag van het College van Vereffenaars... 11 5.1 Liquidatie... 11 5.2 Hoofdlijnen... 13 5.3 Goed Pensioenfonds Bestuur... 14 5.4 De ontwikkelingen van het fonds... 18 5.5 Beleggingen paragraaf... 19 5.6 Solvabiliteit... 19 5.7 Actuariële paragraaf... 20 5.8 Risico paragraaf... 22 6 Jaarrekening... 23 6.1 Balans per 31 december 2013 (Na bestemming van het saldo van baten en lasten)... 24 6.2 Staat van baten en lasten over 2013... 25 6.3 Kasstroomoverzicht over 2013 (bedragen x 1.000)... 26 6.4 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling... 27 6.5 Toelichting op de balans (bedragen in 1.000)... 31 6.6 Toelichting op de staat van baten en lasten (bedragen in 1.000)... 37 7 Overige gegevens... 39 7.1 Statutaire bepaling inzake de winstbestemming... 40 7.2 Voorstel winstbestemming... 40 7.3 Gebeurtenissen na balansdatum... 40 7.5 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant... 42 7.6 Afkortingen en begrippen... 43 Pagina 2 van 43
Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag van de Stichting VVV-Pensioenfonds (verder het fonds) over het verslagjaar 2013. Dit jaarbericht is opgebouwd uit zeven delen. Het eerste deel betreft het profiel van het fonds en geeft inzicht in het doel van het fonds, de organisatie van het fonds en de regelingen die door het fonds worden verzorgd. In het tweede deel treft u een overzicht aan van de kerncijfers van het fonds. Het derde deel betreft het verslag van de visitatie commissie. Het vierde deel betreft het verslag van het verantwoordingsorgaan en de reactie van het College van Vereffenaars. Het vijfde deel is het verslag van het College van vereffenaars. Hierin wordt verslag gedaan van de besproken onderwerpen in de vergaderingen. Tevens geeft het inzicht in de ontwikkelingen van het fonds, zowel ten aanzien van het deelnemersbestand als ten aanzien van de beleggingen. In het zesde deel treft u de jaarrekening en toelichtingen aan. Ten slotte bevat het zevende deel de overige gegevens, de actuariële verklaring, de controleverklaring van de onafhankelijke accountant en een lijst met afkortingen en begrippen. Pagina 3 van 43
1 Karakteristieken van het pensioenfonds 1.1 Profiel Stichting VVV-Pensioenfonds in liquidatie is statutair gevestigd te s-gravenhage. Als gevolg van het bestuursbesluit van 13 september 2013, om tot liquidatie van Stichting pensioenfonds VVV over te gaan, zijn de taken en verantwoordelijkheden van het bestuur per die datum overgegaan naar het College van vereffenaars. Stichting VVV-Pensioenfonds heeft tot doel het binnen de perken van haar middelen verlenen of doen verlenen van pensioenen en uitkeringen aan werknemers en gewezen werknemers en aan hen, die door de arbeid van bedoelde werknemers worden of werden onderhouden. Stichting VVV-Pensioenfonds is een zogenaamd herverzekerd pensioenfonds en heeft het beleggen en beheren van pensioengelden en het verzorgen van uitkeringen aan daartoe gerechtigde deelnemers uitbesteed aan een verzekeraar. Alle (gewezen) deelnemers zijn medewerkers of oud-medewerkers van de aangesloten bedrijven van het fonds. Het fonds is een niet-verplicht bedrijfstakpensioenfonds als bedoeld in de Pensioenwet en is niet aangesloten bij de koepelorganisaties Ondernemingspensioenfondsen of Vereniging van Bedrijfstakpensioenfonds. De juridische structuur is een stichting waarbij de verantwoording over het gevoerde beleid berust bij het College van vereffenaars. Het bestuur/college van vereffenaars wordt geadviseerd door externe adviseurs. Het fonds is een volledig herverzekerd pensioenfonds. Het fonds heeft een garantiecontract met Nationale Nederlanden (hierna: NN). Het College van vereffenaars heeft een voorzitter aangesteld en de administratie van het fonds is uitbesteed. 1.2 Organisatie Samenstelling College van vereffenaars Het College van vereffenaars van het fonds bestaat uit ten minste zeven en ten hoogste elf leden. De meerderheid van het College van vereffenaars dient te bestaan uit vertegenwoordigers van de deelnemers en pensioengerechtigden. Jaarlijks treedt per 1 januari een door de groep van deelnemers en pensioengerechtigden gekozen lid af volgens het vastgestelde rooster. Benoeming vindt pas plaats nadat toetsing van het aspirant-lid door De Nederlandsche Bank (verder DNB) heeft plaatsgevonden en een verklaring van geen bezwaar is ontvangen. Alle besluiten worden voorgelegd in het College van vereffenaars. Per 31 december 2013 was de samenstelling van het College van vereffenaars als volgt: Vereffenaars Functie Vertegenwoordiging A. van Ee Secr/Penn. Werkgever J. Andriolo Lid Werkgever M. van den Berg Lid Werknemer J. van de Perre Voorzitter Werknemer H. Zwiers Lid Werknemer H. Beekhuis Lid Werknemer V. Bos Lid Pensioengerechtigden Compliance officer De uitkomsten van de werkzaamheden van de compliance officer over 2013 geven geen aanleiding tot opmerkingen. Pagina 4 van 43
Uitvoeringsorganisatie De werkzaamheden van het fonds zijn uitbesteed. Dit is vastgelegd in uitbestedingsovereenkomsten waarin de afspraken zijn opgenomen. Het fonds heeft de deelnemers-, uitkerings- en financiële administratie uitbesteed aan Crystal Marbles b.v. Het bestuur/college van vereffenaars blijft, conform de eisen van de Pensioenwet, verantwoordelijk voor de juiste uitvoering van de uitbestede taken. Verzekeraar De verzekeraar (NN) verzorgt de verzekering van alle pensioenverplichtingen op basis van een garantiecontract. Daarnaast voert de verzekeraar de volledige verzekerdenadministratie en de volledige financiële administratie uit, voor zover deze is ondergebracht in het garantiecontract. De gemaakte afspraken zijn vastgelegd in een Service Level Agreement met de verzekeraar. Externe ondersteuning Daar waar nodig betrekt het fonds externen bij de uitvoering van haar taken. Advies: Actuaris Controle taken: Accountant Certificerend Actuaris Sprenkel & Verschuren te Amsterdam KPMG Accountants N.V. te Utrecht Milliman te Amsterdam Pagina 5 van 43
2 Kerncijfers 2013 2012 2011 2010 2009 Verzekerden Actieve deelnemers 925 1.079 1.098 1.128 1.165 Gewezen deelnemers 1.593 1.406 1.359 1.756 1.645 Pensioengerechtigden 272 232 205 166 144 Totaal 2.790 2.717 2.662 3.050 2.954 Financiële gegevens (* 1.000) Beleggingsresultaten eigen beheer -14 477 97 174 163 Winstdeling herverzekering 568 - - - - Mutatie aandeel herverzekeraar TV -1.542 9.994 12.596 10.331 810 Mutatie voorziening pensioenverplichtingen -1.542 9.994 12.596 10.331 810 Betaalde premies aan herverzekering 130 164 173 138 118 Uitkeringen 1.584 1.420 1.732 1.146 1.164 Premielasten 2.013 3.716 3.113 2.100 1.762 Afslag aandeel herverzekeraar TV - - - 565 4.839 Resultaat boekjaar 1.179-436 4.733 3.113-3.324 Kostendekkende premie 3.812 3.922 3.288 3.002 2.932 Ontvangen premies en koopsommen 3.446 3.792 3.869 3.820 3.686 Reserves Algemene reserve na resultaatbestemming 7.220 6.041 6.477 1.744-1.369 Financiële positie Aandeel herverzekeraar TV 84.829 86.371 76.377 58.377 48.611 Pensioenvermogen 92.049 92.412 82.854 65.525 52.747 Voorziening Pensioenverplichtingen 84.829 86.371 76.377 63.781 54.116 Overrente 1.738-860 -3.259-3.183-5.222 Dekkingsgraad 108,5% 107,0% 108,5% 102,7% 97,5% Dekkingsgraad zonder kredietafslag 108,5% 107,0% 108,5% 111,2% 106,4% Minimaal vereiste dekkingsgraad 100,3% 100,2% 100,3% 100,3% 100,3% Vereiste dekkingsgraad 100,3% 100,2% 100,3% 103,1% 103,3% Beleggingsrendement portefeuille 1-7,03% 2,98% 6,3% 5,3% Benchmark 2-9,01% - - - Toeslag ingegane en premievrij pensioenen 1,10% 1,50% 1.35% - - Toeslag opgebouwde pensioenen actieven 0,86% 1,98% 1,39% - - 1 Gedurende 2013 zijn de beleggingen vooruitlopend op de liquidatie van het Fonds liquide gemaakt 2 Met ingang van 2012 zijn de beleggingen in eigen beheer ondergebracht bij ABN-AMRO. Pagina 6 van 43
3 Intern toezicht: de visitatiecommissie Met de invoering van de Pensioenwet zijn nadere eisen gesteld aan het interne toezicht bij pensioenfondsen. Zo is bepaald dat tenminste eenmaal in de drie jaar een visitatie bij een pensioenfonds moet plaatsvinden. Het bestuur/college van vereffenaars van de Stichting VVV Pensioenfonds (hierna het Fonds) heeft hieraan invulling gegeven door na de laatste visitatie in 2010 begin 2013 aan VCHolland de opdracht te geven voor een nieuwe visitatie. Gezien de eindigheid van het bestaan van het Fonds heeft de visitatie in 2013 betrekking gehad op een beoordeling van de wijze waarop het bestuur/college van vereffenaars in de afgelopen periode sinds de laatste visitatie in algemene zin heeft gefunctioneerd waarbij specifieke aandacht is gegeven aan de procesgang rond de contract afloop tussen het Fonds en de herverzekeraar (NN) en de samenwerking en communicatie met de sociale partners rond de verkenning naar de pensioentoekomst van de deelnemende instellingen en deelnemers, hierna te noemen de specifieke aandachtspunten. De visitatiecommissie heeft kunnen constateren dat het bestuur/college van vereffenaars op adequate wijze invulling heeft gegeven aan de aanbevelingen van de visitatie in 2010 waarbij met name aandacht is gegeven aan een verbetering van de debiteurenbewaking. In algemene zin heeft de visitatiecommissie een positieve indruk gekregen van de wijze waarop het bestuur/college van vereffenaars in de afgelopen periode sinds de laatste visitatie heeft gefunctioneerd. Een goede governance structuur vormde daarvoor de basis. Het Dagelijks Bestuur heeft daarbij een belangrijke en ondersteunende rol gespeeld. Dit heeft ook zijn (positieve) effect gehad op de wijze waarop het bestuur/college van vereffenaars (op adequate wijze ondersteund door de adviserend actuaris) met de specifieke aandachtspunten is omgegaan. Het bestuur heeft daarbij een grote betrokkenheid getoond. Het overleg met het Verantwoordingsorgaan heeft met positief gevolg tijdig plaatsgevonden. De samenwerking en communicatie van het bestuur/college van vereffenaars met de sociale partners over de specifieke aandachtspunten is zodanig geweest dat op een afgewogen wijze besluitvorming door de diverse partijen heeft kunnen plaatsvinden. Door de sociale partners is het besluit genomen de toekomstige pensioenopbouw vanaf 1 januari 2014 onder te brengen bij Pensioenfonds Zorg en Welzijn. Als gevolg daarvan heeft het bestuur na zorgvuldige afweging van diverse alternatieven medio 2013 besloten tot liquidatie van het Fonds over te gaan en de opgebouwde en ingegane pensioenaanspraken en pensioenrechten per 31-12-2013 onder te brengen bij de herverzekeraar (NN). Van belang daarbij is dat de besluiten van het bestuur/college van verefffenaars met betrekking tot de liquidatie van het Fonds en de overdracht naar de herverzekeraar op een transparante wijze worden vastgelegd met vermelding van de daarbij gehanteerde relevante afwegingen. De visitatiecommissie doet daar ook een aanbeveling voor. Tijdens de visitatie was het overleg met de herverzekeraar nog niet afgerond. Het bestuur is nog in overleg met de herverzekeraar over de aanwending van het beschikbare liquidatiesaldo voor een toekomstige toeslagverlening en de daarbij te hanteren actuariële grondslagen. De visitatiecommissie doet daarbij de aanbeveling de diverse alternatieven voor een toeslagverlening goed te onderzoeken en daarbij een evenwichtige belangenafweging in acht te nemen. Gezien het karakter van het Fonds (vrijwillig bedrijfstakpensioenfonds) geeft het bestuur/college van vereffenaars extra aandacht aan de volledigheid van de aangemelde deelnemers en de juistheid van de bij de herverzekeraar opgebouwde pensioenaanspraken. De aangesloten instellingen dienen ook een vrijwaringsverklaring af te geven. Het bestuur/college van vereffenaars is daarover ook in overleg met de herverzekeraar. In algemene zin heeft het bestuur/college van vereffenaars in het verleden aandacht gegeven aan kostenbeheersing. Dit was ook een belangrijke reden om tot liquidatie van het Fonds over te gaan. Aan de liquidatie zijn evenwel ook kosten verbonden. De visitatiecommissie doet daarbij de aanbeveling met de werkgevers vereniging van VVV Nederland in overleg te treden over een verdeling van de kosten van de liquidatie. Binnen de mogelijkheden van het garantiecontract heeft het bestuur/college van vereffenaars zich intensief ingelaten met de wijze van belegging in het gesepareerd depot van de herverzekeraar. Met betrekking tot de beleggingen voor eigen risico heeft het bestuur/college van verefffenaars een risicomijdend beleggingsbeleid gevoerd. Inmiddels zijn de beleggingen voor eigen risico op een rentedragende rekening Pagina 7 van 43
geplaatst en daarmee volkomen liquide om ingezet te kunnen worden voor enigerlei vorm van toeslagverlening bij de herverzekeraar. In het kader van de afronding van het liquidatieproces doet de visitatiecommissie nog de aanbeveling een externe juridische toets uit te voeren ten einde zekerheid te verschaffen dat de besluiten en de daaraan ten grondslag liggende documenten op voldoende wijze op elkaar zijn afgestemd. De aanwezige aansprakelijkheidsverzekering dient ook voldoende lang van kracht te blijven. Ook na een liquidatie kunnen zich claims voordoen. De visitatiecommissie heeft kunnen vaststellen dat het bestuur/college van vereffenaars veel aandacht heeft gegeven aan de communicatie met de deelnemers en instellingen. De recent door het Fonds ingestelde website heeft daarbij een belangrijke rol vervuld. De visitatiecommissie doet daarbij nog de aanbeveling in het licht van de specifieke aandachtspunten de communicatieaanpak te continueren en daarbij de actualiteit van informatieverstrekking in acht te nemen. De visitatiecommissie Wim de Bruijn Dries Nagtegaal John Ruben 20 november 2013 Reactie College van vereffenaars De commissie oordeelt positief over het gevoerde beleid. Zij adviseert om de documentatie rond de opheffing van het fonds correct te archiveren en de te nemen stappen zorgvuldig juridisch te toetsen. De commissie dringt ook aan op een uiterst zorgvuldige belangenafweging bij de liquidatie van het fonds. Ook dienen tijdig specialisten te worden ingeschakeld om de pensioen technische aspecten van de opheffing te begeleiden. Het bestuur dient ook tijdig met de verzekeraar te overleggen over de tarieven en voorwaarden van de inkoop van de indexatie bij de opheffing. Het bestuur vindt de opmerkingen en aanbevelingen van de commissie zeer waardevol Het bestuur heeft de commissie bedankt voor de uitgevoerde werkzaamheden en haar rapportage. Het bestuur merkt op dat de adviezen van de commissie inmiddels deels reeds worden opgevolgd. De overige aanbevelingen zullen door het bestuur nader worden besproken en verwerkt in het beleid gericht op de opheffing van het fonds. Pagina 8 van 43
4 Verslag van het Verantwoordingsorgaan Inzake het verslagjaar 2013 heeft het VO op 5 juli 2013 en op 15 november 2013 de vergadering van het bestuur/college van vereffenaars van het pensioenfonds bijgewoond. Het VO is op 4 maart 2014 bijeengeweest, waarna op 11 april 2014 de bevraging van het voormalige bestuur heeft plaatsgevonden over het gevoerde beleid in 2013. Verder heeft het VO gedurende het verslagjaar direct na de vergaderingen van het bestuur/college van vereffenaars kennis kunnen nemen van de notulen, waardoor een goed inzicht ontstond in de actuele zaken. Het VO heeft in haar taakuitoefening over het verslagjaar 2013 kennis genomen van - De notulen over 2013. - Jaarverslag 2012 inclusief jaarrekening 2012. - Concept Jaarverslag 2013 inclusief jaarrekening 2013 Het VO heeft over het verslagjaar 2013 met name aandacht besteed aan de volgende onderwerpen: Opheffing pensioenfonds Gedurende het jaar 2013 is het VO regelmatig geïnformeerd over de voortgang van de te maken keuzes inzake het voortbestaan van het pensioenfonds. De sociale partners hebben in 2013 besloten dat de pensioenregeling met ingang van het jaar 2014 niet meer bij het VVV pensioenfonds zal worden ondergebracht. De daarna noodzakelijke besluitvorming over de opheffing van het pensioenfonds is op een juiste manier doorlopen en de gemaakte keuzes zijn met een duidelijke afweging van ieders belangen gemaakt. Vooruitzichten Met betrekking tot de vooruitzichten is met name uitgebreid gesproken over het nog te verdelen overschot aan middelen in het pensioenfonds. Dit overschot zal worden aangewend voor een extra indexatie van de pensioenen van de deelnemers. Advies Het VO adviseert het pensioenfonds om er voor te zorgen dat de communicatie over de opgebouwde rechten van de deelnemers met zorg wordt overgedragen aan NN en dat de deelnemers hierover goed worden geïnformeerd. Het zal voor alle deelnemers duidelijk moeten zijn aan welk loket zij in de toekomst moeten zijn voor informatie over hun pensioen. Conclusie Het verantwoordingsorgaan is van mening dat het bestuur/colleg van vereffenaars van het pensioenfonds een evenwichtige belangenbehartiging ten opzichte van werknemers, werkgevers en pensioengerechtigden in de praktijk heeft gebracht. Verantwoordingsorgaan Stichting VVV-Pensioenfonds Leersum, 22 mei 2014 Pagina 9 van 43
Reactie van het College van vereffenaars Het College van vereffenaars dankt de leden van het Verantwoordingsorgaan voor hun inzet en betrokkenheid in het verslagjaar en de prettige wijze van samenwerking. Naast de formele uitwisseling van informatie en bevraging, was er door het jaar heen goede informatievoorziening en waar nodig toelichting op beleidsonderdelen van de pensioenuitvoering. Het bestuur onderschrijft het belang van goede informatie en communicatie met betrekking tot de afloop van het verzekeringscontract. Het beleid van het bestuur/college van vereffenaars is mede gericht op goede communicatie met de deelnemers en de werkgevers over de toegankelijkheid van informatie na overdracht van de aanspraken in het kader van de afloop van het verzekeringscontract met Nationale-Nederlanden. Pagina 10 van 43
5 Verslag van het College van Vereffenaars 5.1 Liquidatie VVV Pensioenfonds heeft de pensioenverplichtingen herverzekerd bij Nationale Nederlanden. Het huidige herverzekeringscontract met Nationale Nederlanden loopt per 31 december 2013 af. Het bestuur heeft begin 2012 de sociale partners, t.w. enerzijds de werkgeversvereniging van VVV Nederland en anderzijds de vakbond ABVAKABO, gewezen op de afloop van het contract bij Nationale Nederlanden en dat zij zich moeten uitspreken over het vervolg van de pensioenregeling vanaf 1 januari 2014. In september 2012 heeft VVV Pensioenfonds aan sociale partners een toelichting gegeven over de inhoud van het contract en over de consequenties van het aflopen ervan. Tevens is aan de orde geweest de mogelijkheden welke voor de huidige regeling, op dat moment, open stonden. Aangegeven is dat verlenging van de overeenkomst onder handhaving van de geldende pensioenregeling, gelet op de inmiddels gewijzigde markomstandigheden, alleen tot de mogelijkheden behoort, indien werkgevers en werknemers bereid zouden zijn om een fors hogere premie te betalen, dan wel de pensioenregeling te versoberen. Daarnaast is tevens aangegeven welke mogelijkheden voor wat betreft de pensioenuitvoering er naast het VVV Pensioenfonds voor sociale partners zijn en welke consequenties daaraan zouden zijn verbonden indien sociale partners de keuze zouden maken om de pensioenregeling vanaf 1 januari 2014 niet meer door VVV Pensioenfonds te laten uitvoeren. Sociale partners, bijgestaan door pensioenadviseurs, hebben vervolgens een traject in gang gezet om tot een keuze te komen. De werkgeversvereniging heeft van haar leden mandaat gekregen om een nieuwe pensioenregeling te kiezen onder de volgende voorwaarden: - De regeling mag de werkgevers niet meer kosten dan ze volgens de huidige regeling betalen. - De regeling moet gelijk, of vergelijkbaar, zijn aan de huidige regeling Het keuzeproces heeft er uiteindelijk toe geleid, dat sociale partners, na akkoord van hun beider achterban, in september 2013 definitief besloten hebben om de pensioenregeling m.i.v. 1 januari 2014 onder te brengen bij Pensioenfonds Zorg en Welzijn; waarbij de vakbond akkoord is gegaan om het meerdere van de premie voor rekening van de werknemers te laten zijn, volgens een nog nader af te spreken verdeelsleutel. Nu helder was dat VVV Pensioenfonds in de nieuwe regeling vanaf 1 januari 2014 geen rol meer zou spelen heeft het bestuur zich beraden over de toekomst van VVV Pensioenfonds. Het herverzekeringscontract, een zogenaamd garantiecontract, tussen het VVV Pensioenfonds en Nationale Nederlanden loopt 31 december 2013 af. Dit betekent dat het VVV Pensioenfonds een slapend fonds zou worden, omdat er met ingang van 1 januari 2014 geen pensioenopbouw meer bij dit fonds plaatsvindt en er geen premiebijdragen meer binnen komen. In dat geval worden alleen de premievrije opgebouwde pensioenaanspraken en de ingegane pensioenen door het pensioenfonds beheerd. Het bestuur heeft vervolgens een aantal mogelijkheden onderzocht. Verschillende opties zijn besproken: 1. Het pensioenfonds blijft bestaan als gesloten fonds. 1.a Alle aanspraken blijven premievrij achter bij Nationale Nederlanden en winstdeling wordt voortgezet. 1.b Alle aanspraken blijven premievrij achter bij Nationale Nederlanden en winstdeling stopt. 2. Alle aanspraken worden overgedragen naar een ander fonds of andere verzekeraar en het pensioenfonds wordt geliquideerd. 3.Alle aanspraken worden overgedragen naar Nationale Nederlanden en het pensioenfonds wordt geliquideerd. 4.Splitsing van opgebouwde aanspraken, waarbij de inactieven achter blijven bij Nationale Nederlanden en de opgebouwde aanspraken van de actieven overgaan naar een ander pensioenfonds of verzekeraar. Optie 1 is onderzocht en beoordeeld als in de praktijk feitelijk niet uitvoerbaar. Het in stand houden van een herverzekerd slapend pensioenfonds waarin geen premiebijdragen meer binnenkomen uit kostenoverwegingen is feitelijk niet mogelijk. Het pensioenfonds moet financiële middelen bijeenbrengen om de jaarlijks uitvoeringskosten van het fonds in die situatie te kunnen bekostigen. Deze uitvoeringskosten Pagina 11 van 43
bedroegen in 2012 827.000,-. Indien de over rente deling wordt voortgezet zijn daarnaast beheerskosten van circa 200.000,-- verschuldigd. Hier staan vanaf 1 januari 2014 niet langer premie-inkomsten tegen over en is derhalve daarmee dan ook een optie, die feitelijk niet uitvoerbaar is op de (middellange) termijn. De extra middelen die het fonds op dit moment bezit zijn hiervoor op termijn niet voldoende. Optie 2 brengt met zich mee dat een inkoopsom moet worden betaald bij een andere pensioenuitvoerder. Sociale partners hebben een geschatte inkoopsom bij Pensioenfonds Zorg en Welzijn opgevraagd en deze bedraagt circa 90,6 miljoen. De waarde van de beleggingen ondergebracht bij Nationale Nederlanden bedroeg eind 2012 circa 76,2 miljoen. Een te overbruggen verschil derhalve van ruim 14 miljoen. Daarnaast beschikte het fonds eind 2012 over beleggingen die worden aangehouden bij ABNAMRO ter grootte van circa 6,6 miljoen. Hoewel deze middelen niet zonder meer kunnen worden aangewend voor het inkopen van pensioenaanspraken bij een andere pensioenuitvoerder resteert indien rekening wordt gehouden met deze middelen een verschil van circa 8 miljoen. Een verschil dat door sociale partners zou moeten worden betaald. Gelet op het mandaat van de werkgevers behoort deze optie niet tot de mogelijkheden. Het bestuur heeft gezien bovenstaande cijfers deze optie als niet reëel beoordeeld. Optie 3 heeft het bestuur uit kostenoverwegingen en uit praktische uitvoerbaarheid als de meest voor de hand liggende oplossing beoordeeld. De kosten die gemoeid zijn met het in stand houden van het pensioenfonds zijn zoals eerder onder optie 1 opgemerkt feitelijk niet op te brengen voor het VVV Pensioenfonds. Daarnaast is de lijn van De Nederlandsche Bank dat nadrukkelijk wordt aangestuurd op het overdragen van alle pensioenverplichtingen op het moment dat niet langer sprake is van nieuwe pensioenopbouw naar de toekomst. Optie 4 waarbij de pensioenverplichtingen van alleen de actieven naar een andere pensioenuitvoerder worden overgedragen vraagt ook een extra bijdrage ten opzichte van de totale middelen die het pensioenfonds bezit. Daarmee is deze optie feitelijk ook als niet reëel beoordeeld. Het bestuur heeft bij de afweging van de verschillende mogelijkheden gekeken op welke wijze krachtens artikel 105, tweede lid van de Pensioenwet alle belanghebbenden op evenwichtige wijze worden vertegenwoordigd. Artikel 105, tweede lid Pensioenwet schrijft voor dat: De personen die het beleid van een pensioenfonds bepalen of mede bepalen richten zich bij de vervulling van hun taak naar de belangen van de bij het pensioenfonds betrokken deelnemers, gewezen deelnemers, andere aanspraakgerechtigden, de pensioengerechtigden en de werkgever en zorgen ervoor dat dezen zich door hen op evenwichtige wijze vertegenwoordigd kunnen voelen. In het kader van evenwichtige belangenbehartiging heeft het pensioenfonds optie 3; de optie van het pensioenfonds te liquideren en de pensioenaanspraken premievrij achter te laten, als de meest reële optie gevonden. De andere genoemde opties gaan ten koste van de algemene middelen van het pensioenfonds en van het voortbestaan van een financieel gezond pensioenfonds en worden daarmee als niet zijnde in het belang van alle aanspraakgerechtigden beoordeeld. Het premievrij achterlaten (feitelijk overdragen) van de pensioenaanspraken en -rechten bij Nationale Nederlanden en het aanwenden van de extra middelen die het pensioenfonds bezit voor toeslagverlening is als de optie beoordeeld die het meest evenwichtig is als gekeken wordt naar de belangen van alle aanspraakgerechtigden. Om die reden heeft het bestuur van het VVV Pensioenfonds op 13 september 2013 het besluit tot liquidatie genomen. Uit de notulen van de vergadering van het bestuur van het Pensioenfonds op 13 september 2013 blijkt: Besluit tot liquidatie van de stichting In vervolg op het eerder besprokene doet het bestuur unaniem de volgende uitspraak. Met inachtneming van de bepalingen in de PW, het bepaalde in de statuten en overwegende dat: * sociale partners hebben ingestemd met uitsluiting van het VVV Pensioenfonds als uitvoerder van de collectieve pensioenregeling per 1 januari 2014; * sociale partners met instemming van hun achterban hebben besloten de collectieve pensioenregeling per 1 januari 2014 onder te brengen bij PF Zorg&Welzijn; * VVV Pensioenfonds dientengevolge slapend pensioenfonds zou worden waarbij geen inkomsten worden gegenereerd doch wel kosten gemaakt voor de instandhouding en exploitatie van het fonds; * het resterend vermogen van de stichting zal worden aangewend voor indexatie van de opgebouwde aanspraken; Pagina 12 van 43
* met de herverzekeraar is overeengekomen de opgebouwde aanspraken per 1 januari 2014 aan hem over te dragen; *het Verantwoordingsorgaan positief oordeelt over de opheffing van het fonds; besluit het bestuur van de stichting tot liquidatie en deze te zullen uitvoeren conform de wet en de richtlijnen van DNB waarvan melding zal worden gemaakt bij de KvK en waarbij bestuurders van de stichting zullen optreden als vereffenaars. Om te kunnen liquideren volgens de gekozen optie stelde Nationale Nederlanden wel als voorwaarde, dat de werkgevers twee verklaringen dienden te ondertekenen: - Een verklaring van vrijwaring, waarbij Nationale Nederlanden gevrijwaard wordt, door de werkgever, van elke claim op pensioenaanspraken en rechten, die niet uit de pensioenadministratie van het pensioenfonds blijken en die uitsluitend het gevolg zijn door de werkgever gemaakte fouten. - Een verklaring betreffende de individuele waardeoverdracht in de toekomst, waarin de werkgever zich bereid verklaart om i.g.v. bijbetalingsplicht ook daadwerkelijk tot betaling overgaat. Samen met de werkgeversvereniging en na veel inspanning is het bestuur er uiteindelijk in geslaagd om iedere werkgever de eerstgenoemde verklaring te laten ondertekenen; hetgeen ook een 100 % eis was van Nationale Nederlanden. De tweede genoemde verklaring stuitte op veel weerstand bij de aangesloten werkgevers en heeft het bestuur doen besluiten, na samenspraak met het verantwoordingsorgaan en ook met De Nederlandsche Bank en in overleg met de werkgeversvereniging, om akkoord te gaan met het aanbod van Nationale Nederlanden om de verklaring af te kopen, tegen de som van ongeveer 1 miljoen. Het bestuur had heel veel moeite met het betalen van een relatief groot bedrag uit de resterende beschikbare middelen, welke als gevolg van dit besluit, niet beschikbaar is voor het toekennen van een extra toeslag. Het bestuur heeft echter het belang van het op korte termijn kunnen liquideren van het fonds laten prevaleren. Daarnaast is met Nationale Nederlanden overeengekomen om het zgn. technisch resultaat af te rekenen per 1 januari 2014. Dit in tegenstelling tot de overeenkomst met Nationale Nederlanden, waarin opgenomen staat dat het technisch resultaat uitgekeerd wordt na de twee jaar verlengde winstdelingsperiode. In verband met de liquidatie per 1 januari 2014 is overeengekomen dat het technisch resultaat, onder aftrek van twee maal de risicopremie van premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid ( = K 193), wordt afgerekend per 1 januari 2014. Op 13 september 2013 zijn de taken en verantwoordelijkheden van het bestuur van VVV Pensioenfonds overgegaan op het College van Vereffenaars. De bezetting van het College van vereffenaars is gelijk aan de bezetting van het voormalige bestuur. Het College van Vereffenaars heeft inmiddels ook besloten om het batig saldo aan te wenden voor een éénmalige extra toeslagverlening. Het College van Vereffenaars heeft hierbij rekening gehouden met een evenwichtige belangenbehartiging. Aanvullend op het jaarwerk 2013 zal in de tweede helft van 2014 een liquidatieverslag worden opgesteld. 5.2 Hoofdlijnen Het College van vereffenaars stelt vast dat het jaar 2013 met een positief resultaat van 1.179.000 is afgesloten. De belangrijkste conclusies met betrekking tot de financiële positie van het fonds per 31 december 2013 zijn: Het fonds heeft een positief jaar achter de rug. De gecumuleerde overrente in het depot bij NN is dankzij de in 2013 gekweekte overrente van 2.598.000 gestegen van 860.000 negatief einde 2012 naar 1.738.000 positief einde 2013: De dekkingsgraad is in 2013 gestegen van 107,0% naar 108,5%. De stijging van de dekkingsgraad wordt met name veroorzaakt door de gerealiseerde overrente in 2013 als gevolg van stijging van de marktrente en de waardestijging van de zakelijke waarden; Pagina 13 van 43
Het Minimaal Vereist Eigen Vermogen (MVEV) bedraagt ultimo 2013 0,3% van de voorziening pensioenverplichtingen. Het eigen vermogen is ultimo 2013 groter dan het vereist eigen vermogen. De vermogenspositie is voldoende; De voorziening verzekeringsverplichtingen is gedaald van 86.371.000 naar 84.829.000 Deze daling wordt met name veroorzaakt door de stijging van de marktrente; In 2013 hebben de Cao partijen besloten de pensioenregeling vanaf 1 januari 2014 onder te brengen bij een andere pensioenuitvoerder. Het fonds heeft in 2013 de toekomstmogelijkheden onderzocht. Op grond van de resultaten van dit onderzoek heeft het fonds begin 2014 besloten tot liquidatie over te gaan. Het fonds bevindt zich nu derhalve in liquidatie. Alle rechten en verplichtingen van het fonds zijn per 1 januari 2014 overgedragen aan NN. Het fonds heeft besloten dat de resterende middelen van het fonds bij liquidatie worden aangewend voor eenmalige extra toeslagverlening. Aanvullend op het jaarwerk 2013 zal in de 2e helft van 2014 een liquidatieverslag worden opgesteld. 5.3 Goed Pensioenfonds Bestuur Integere bedrijfsvoering Wettelijk is geregeld dat een pensioenfonds maatregelen dient te treffen die goed pensioenfondsbestuur waarborgen. Met de invoering van de Pensioenwet per 1 januari 2008 zijn de STAR principes voor Pension Fund Governance (PFG) verankerd in het wettelijke kader. Deze 32 principes betreffen de onderdelen zorgvuldig bestuur; transparantie, openheid en communicatie; deskundigheid; verantwoording en intern toezicht. Het beleid van het fonds is gericht op een integere bedrijfsvoering. Deze verantwoordelijkheid is vastgelegd in artikel 143 van de Pensioenwet. Dit houdt onder meer in: adequate administratieve organisatie en interne controle en risicobeheersing; analyse en beheersing van integriteitrisico s; voorkomen van belangenverstrengeling; duurzame beheersing van (financiële) risico s; eenmaal per drie jaar een continuïteitsanalyse. Goed Pensioenfonds Bestuur wordt ook door het College van vereffenaars als belangrijk ervaren. Om aan de nieuwe wetgeving te voldoen is een verantwoordingsorgaan ingesteld. Het verantwoordingsorgaan bestaat uit 3 deelnemers, een voor de pensioengerechtigden, een voor de werknemers en een voor de werkgever. Met het verantwoordingsorgaan is overeengekomen dat het oordeel over de jaarrekening van enig verslagjaar achteraf zal plaatsvinden en verwoord in het daaropvolgende jaarverslag. Tevens is een Visitatiecommissie aangesteld waarbij 1 maal per drie jaar een visitatie zal plaatsvinden. Het College van vereffenaars beschikt over een gedragscode die voldoet aan de eisen van DNB. Vergaderingen Gedurende 2013 hebben acht vergaderingen van het bestuur/college van vereffenaars plaatsgevonden te weten op 18 januari, 22 februari, 14 juni, 5 juli, 13 september, 11 oktober, 15 november en 13 december. Gedurende het verslagjaar ging de meeste aandacht van het bestuur uit naar: de bespreking en goedkeuring van actuarieel verslag, jaarverslag en jaarrekening over 2012; de liquidatie van het fonds en de gevolgen van voorliggende opties voor de deelnemers; de evaluatie van de samenstelling en resultaten van de beleggingsportefeuille bij NN; het liquidatiebesluit; de aanstelling van het College van vereffenaars; de overdracht van de pensioenadministratie; de communicatie met de wekgevers en de deelnemers omtrent het voornemen tot liquidatie en het uiteindelijke liquidatiebesluit; de verkopen van de beleggingen van de vrije reserve bij ABN-AMRO; Pagina 14 van 43
de communicatie met het Verantwoordingsorgaan; de evaluatie van de pensioenadministratie; de kostentransparantie van de vermogensbeheerders; de risicoanalyse van de niet-financiële risico s; de periodieke zelfevaluatie door het bestuur/college van vereffenaars; het overleg met de sociale partners over de toekomst en alternatieven voor het fonds; de gevolgen van de eurocrisis en het ontstaan van een mogelijk reservetekort en/of onderdekking bij een herverzekerd pensioenfonds met een garantiecontract; het indexatiebesluit;; de continuïteitsanalyse, met als doelstellingen het invullen en verduidelijken van het voorwaardelijke toeslagbeleid en de voorziene koopkrachtontwikkeling op basis van dit beleid; de hoogte van de uitvoeringskosten. Administratieve organisatie De administratie is uitbesteed aan Crystal Marbles B.V. De uitvoeringsorganisatie beschikt over een ISAE 3402 type 2 rapportage. Garantiecontract In december 2008 is een verlenging overeengekomen van het garantiecontract voor een herverzekerde regeling met Nationale Nederlanden voor een periode van 5 jaar. Toeslagverlening Het bestuur/college van verefffenaars heeft de ambitie de ingegane en premievrije aanspraken jaarlijks voorwaardelijk te verhogen. Per 1 januari 2014 zijn als gevolge van de voorgenomen liquidatie van het Fonds geen toeslagen verleend. Bij de berekening van de Technische Voorziening is derhalve geen rekening gehouden met de verleende toeslagen voor 2014. Pensioenwet Voor het verslagjaar 2013 volgt hieronder een overzicht van relevante ontwikkelingen op pensioengebied. Ontwikkelingen op het gebied van wet- en regelgeving Ultimate Forward Rate (UFR) In de Hoofdlijnennota herziening financieel toetsingskader pensioenen (ftk) van 30 mei 2012 heeft het kabinet aangekondigd dat pensioenfondsen in het nieuwe ftk hun verplichtingen kunnen waarderen met een discontovoet waarbij de risicovrije rente voor lange looptijden gebaseerd is op een stabiele en realistische prognose van de langetermijnrente (ultimate forward rate (UFR)). Hiermee wordt aangesloten bij de regels die gaan gelden in het kader van Solvency II (het Europese raamwerk voor verzekeraars). Gezien de discussie die toepassing van de UFR methode heeft opgeroepen, ook in debat met de Tweede Kamer, heeft de toenmalig verantwoordelijke bewindspersoon toegezegd dat een externe commissie om advies wordt gevraagd. Als onderdeel van het Septemberpakket pensioenen van 2012 is de UFR vervroegd ingevoerd. De UFR wordt sinds 30 september 2012 toegepast. Dit betekent dat bij de bepaling van de discontovoet marktrentes voor lange looptijden vanaf 20 jaar worden aangepast op basis van de UFR. Het uitgangspunt daarbij is en blijft marktconsistente waardering van pensioenverplichtingen. In het Septemberpakket is aangekondigd dat in 2013 advies zal worden ingewonnen van een externe commissie over de wijze waarop kan worden verzekerd dat de UFR onder het nieuwe ftk realistisch is en dat in de toekomst ook blijft. De commissie adviseert een rentecurve te hanteren, die gebaseerd is op de volgende onderdelen: -Een niveau van de UFR op basis van de gerealiseerde 20-jaars forward rentes in de voorgaande 10 jaar, berekend als 120-maandsgemiddelde. Dit impliceert een UFR van 3,9% (ultimo juli 2013). -Een startpunt voor de UFR-methode voor looptijden vanaf 20 jaar. Pagina 15 van 43
-Extrapolatie naar de UFR, waarbij het gewicht dat aan marktwaarnemingen na dit punt wordt gegeven geleidelijk afneemt. Voor de toekomst stelt de Commissie voor om de herziening van de UFR methode over te laten aan de Commissie Parameters die eens per drie jaar een advies uitbrengt. Het kabinet vindt het wenselijk dat deze methode per 1 januari 2015 gaat gelden en ook zal gelden voor het vaststellen van de premies voor het jaar 2015. Financieel toetsingskader (Ftk) De ontwikkeling van het nieuwe financiële toetsingskader voor pensioenfondsen wordt in november 2012 met een jaar uitgesteld. De beoogde invoerdatum wordt daarmee 1 januari 2015. In de zomer van 2013 is het wetsvoorstel Ftk in consultatie gebracht. In het wetsvoorstel werden twee Ftk s beschreven, één voor reële contracten en één voor nominale contracten. Naar aanleiding van de 131 consultatiereacties heeft Staatssecretaris Klijnsma van SZW besloten te kiezen voor één financieel toetsingskader. In dit nieuwe toetsingskader moeten alle pensioenovereenkomsten, ongeacht de indexatie-ambitie, mogelijk zijn. Door deze keuze is er geen sprake meer van invaren. Toezicht door DNB DNB heeft in 2013 de evaluaties van de herstelplannen van 274 pensioenfondsen beoordeeld. De resultaten van de beoordeling zijn bijna volledig in lijn met eerder bekendgemaakte cijfers. In totaal hebben 66 pensioenfondsen een korting op de pensioenen doorgevoerd per 1 april 2013. Dit zijn er twee minder dan de 68 pensioenfondsen die oorspronkelijk een korting rapporteerden. Deze twee pensioenfondsen hoeven door bijstorting van de werkgever geen korting door te voeren. In 2011 heeft DNB naast het reguliere toezicht op pensioenfondsen, het thematisch toezicht geïntroduceerd. Hierbij wordt een aantal fondsen op één thema onderzocht, waarna aanbevelingen voor de gehele pensioensector volgen. In 2013 zijn de volgende themaonderzoeken uitgevoerd: -Voorbereiding transitie pensioencontract. Uit de laatste meting van oktober 2013 concludeert DNB dat een deel van de fondsen nog geen transitieplan heeft opgesteld. DNB gaat ervan uit dat alle pensioenfondsen in 2013 een transitieplan hebben opgesteld in verband met de wijzigingen in het Ftk per 1 januari 2015. -Beleggingen in commercieel vastgoed. DNB gaat na in welke mate pensioenfondsen hun beleggingen in Nederlands vastgoed correct waarderen. -Beleggingsrisico s. DNB onderzoekt of er voldoende samenhang is tussen de beleggingskeuzes die fondsen maken, de aard van hun verplichtingen en de strategische risicotolerantie. -Risicobeheer uitbesteding administratie. DNB onderzoekt of kleine en middelgrote pensioenfondsen in control zijn als het gaat om uitbesteding van hun pensioenadministratie. -Gedrag en cultuur, een vervolgonderzoek naar de kwaliteit en effectiviteit van de besluitvorming. -Kwaliteit bestuur, over de voorbereiding van pensioenfondsen op de wet Versterking bestuur pensioenfondsen. Toezicht Het afgelopen jaar zijn aan het fonds geen dwangsommen of boetes opgelegd. Er zijn door DNB geen aanwijzingen aan het fonds gegeven, noch is een bewindvoerder aangesteld of is bevoegdheidsuitoefening van organen van het fonds gebonden aan toestemming van de toezichthouder. De vermogenspositie is zodanig dat er geen lange- of korte termijnherstelplan van toepassing is. De belangrijkste pensioenontwikkelingen over het afgelopen jaar Verhoging AOW leeftijd Op 1 januari 2013 is de AOW-leeftijd met één maand verhoogd, naar 65 jaar en 1 maand. De AOW-leeftijd wordt de komende jaren geleidelijk verder verhoogd tot 66 jaar in 2019 en 67 jaar in 2023. In november 2012 Pagina 16 van 43
heeft het kabinet Rutte-Asscher zijn plannen over AOW en pensioen gepresenteerd. De AOW zou al in 2018 naar 66 en in 2021naar 67 gaan. Deze plannen moeten nog omgezet worden in wetgeving. Overbruggingsuitkering AOW Voor mensen met een VUT of vergelijkbare (particuliere) regeling die stopt voordat de AOW ingaat (door de verhoging van de AOW leeftijd) is het sinds 2013 mogelijk om onder bepaalde voorwaarden een overbruggingsuitkering te krijgen van de 65-jarige leeftijd tot het moment waarop de AOW ingaat. Na 31 december 2018 kunnen geen nieuwe overbruggingsuitkeringen meer ingaan. De overbruggingsuitkering is geen lening, maar een uitkering. Waardeoverdracht Vanaf 2013 gelden nieuwe regels om bijbetaling bij waardeoverdracht door kleine werkgevers te beperken. Kleine werkgevers volgens de regels uit de sociale zekerheid die meer dan 15.000 en meer dan 10% van de overdrachtswaarde moeten bijbetalen, mogen de overdracht blokkeren. Ook het hele systeem van waardeoverdracht wordt nader onderzocht. De Stichting van de Arbeid geeft in een advies in juni 2013 aan verdeeld te zijn over het handhaven van het recht op waardeoverdracht. In verband met het nieuwe Financiële Toetsingskader per 1 januari 2015 zal een nieuwe rekenmethodiek voor waardeoverdrachten moeten worden bepaald. Het adviescollege Actal heeft begin januari 2014 geadviseerd om over te gaan tot verplichte waardeoverdracht van kleine pensioenen onder de afkoop grens en tot het afboeken van zeer kleine pensioen aanspraken (van enkele euro s). Pagina 17 van 43
5.4 De ontwikkelingen van het fonds Deelnemersbestand Op 31 december 2013 was het aantal deelnemers als volgt. Vrouwen Mannen Totaal 2013 2012 2013 2012 2013 2012 Aantal actieve deelnemers 728 870 197 209 925 1.079 Gewezen deelnemers met premievrije aanspraken 1.305 1.143 288 263 1.593 1.406 Gepensioneerden Ouderdomspensioen 168 140 59 50 227 190 nabestaandenpensioen 10 10 20 16 30 26 AO-pensioen 6 6 4 5 10 11 Wezenpensioen 5 5 0 0 5 5 Totaal 2.222 2.174 568 543 2.790 2.717 Toekomst van het fonds In het kader van evenwichtige belangenbehartiging voor alle deelnemers heeft het pensioenfonds van alle voorliggende opties er voor gekozen het pensioenfonds te liquideren en de pensioenaanspraken premievrij achter te laten. Andere oplossingen gaan ten koste van de algemene middelen van het pensioenfonds en van het voortbestaan van een financieel gezond pensioenfonds en zijn daarom als niet zijnde in het belang van alle aanspraakgerechtigden beoordeeld. Om die reden heeft het bestuur van het VVV-Pensioenfonds op 5 juli 2013 een voorgenomen besluit tot liquidatie genomen. Uit de notulen van de vergadering van het bestuur van het Pensioenfonds op 5 juli 2013 blijkt: Met in achtneming van artikel 20 van de statuten neemt het bestuur het voorgenomen besluit om de stichting te ontbinden. Het voorgenomen besluit tot liquidatie is met meerderheid van stemmen aangenomen. Overeenkomstig artikel 20 van de statuten geschiedt de vereffening door het bestuur. Op 13 september 2013 zijn de taken en verantwoordelijkheden van het bestuur van VVV-Pensioenfonds overgegaan op het College van Vereffenaars. Pagina 18 van 43
5.5 Beleggingen paragraaf Ontwikkelingen op beleggingsgebied in 2013 3 Algemeen Het jaar 2013 is een uitstekend jaar geworden voor beleggers. Mede dankzij aanhoudend soepel beleid van de centrale banken is een, zich verbredend, economisch herstel op gang gekomen. Geholpen door minder overheidsbezuinigingen en rust op de markten kon de eurozone de recessie verlaten. In Japan overtrof de omvang van de stimuleringen, erop gericht de economie uit de langjarige fase van structurele prijsdalingen (deflatie) te halen, de verwachtingen. Ontwikkeling in de rente In mei hadden de tien jaar rentes in de VS en Duitsland het dieptepunt van 2013 bereikt. Vanaf zeer lage renteniveaus reageerden markten heftig, vooral ook door een onjuiste perceptie van de oplopende rentes en de beleidsintenties van de Federal Reserve. In de eerste helft van september stegen de tien jaarrentes In de VS en in Duitsland. De sterke rentestijgingen dreigden een risico voor het herstel te worden. Eind september stelde de Federal Reserve renteverhogingen uit, door angst op de markten over het herstel, het besmettingsgevaar van deze angst en enkele teleurstellende banengroeicijfers. De angst voor renteverhogingen door de Amerikaanse centrale bank droeg bij aan kapitaalbewegingen uit de opkomende wereld naar de volwassen economieën, al hadden deze kapitaalbewegingen ook andere redenen. Zo herstellen vooral de volwassen economieën en blijft de groei in de opkomende wereld achter. Ontwikkeling van aandelenbeurzen Wereldwijde aandelen stegen fors In de vastrentende sector behoorden obligaties in de periferie van de eurozone en hoogrentende bedrijfsleningen tot de best presterende categorieën. De opkomende economieën bleven achter. Dat gold ook voor de aandelenmarkten en de obligatiemarkten van de opkomende wereld. De gunstige marktontwikkelingen beduiden uiteraard niet dat beleggers verschoond bleven van risico s. Een zich verbredend economisch herstel, verwachte winstgroei, dalende inflatie en nog altijd lage rentes bleken echter belangrijker dan de risico s (o.a. Cyprus, onrust in het Midden-Oosten, schuldplafond in de VS). Performance Gedurende 2013 zijn de beleggingen in eigen beheer vooruitlopend op de liquidatie verkocht en liquide gemaakt. De beleggingen van de eigen vrij besteedbare middelen waar tegenover geen verplichtingen staan waren tot op het moment van verkoop zoveel mogelijk actief belegd bij ABN-AMRO om een optimaal rendement op de beschikbare pensioengelden te kunnen behalen. 5.6 Solvabiliteit Minimaal vereist eigen vermogen Het contract met NN heeft een looptijd van 5 jaar. Met het oog hierop houdt het fonds een MVEV aan van 25% van de beheerskosten. Berekening MVEV 31-12-2013 31-12-2012 Uitvoeringskosten 1.006 827 MVEV 25% 252 207 Als percentage TV 0,3% 0,2% Vereist eigen vermogen 3 Bron ING Investment. Pagina 19 van 43
Vanaf 1 februari 2011 kan het bestuur van een herverzekerd fonds, op grond van een wijziging van het besluit FTK, besluiten het kredietrisico op nihil te stellen. Het Vereist Eigen Vermogen (VEV) is gelijk aan het Minimaal Vereist Eigen Vermogen (MVEV) en bedraagt 0,3%. Het is nu mogelijk het eigen vermogen te toetsen aan het MVEV en aan het VEV. 31-12-2013 31-12-2012 Voorziening pensioenverplichtingen 84.829 86.371 Eigen vermogen 7.220 6.041 Dekkingsgraad 108,5% 107,0% MVEV 252 207 Minimum vereiste dekkingsgraad 100,3% 100,2% VEV 252 207 Vereiste dekkingsgraad 100,3% 100,2% De cijfers per 31 december 2013 leiden tot de volgende formele conclusies: Er is geen dekkingstekort omdat de dekkingsgraad hoger is dan de minimaal vereiste dekkingsgraad. Er is geen reservetekort omdat de dekkingsgraad hoger is dan de vereiste dekkingsgraad. 5.7 Actuariële paragraaf De ontvangen premie was in 2013 hoger dan de in de staten van DNB te verantwoorden kostendekkende premie. In de staten van DNB wordt vanaf verslagjaar 2012 de kostendekkende premie afgeleid van de aan NN af te dragen premie voor de onvoorwaardelijke pensioeninkoop inclusief risicopremies voor overlijdens- en arbeidsongeschiktheidspensioen en een opslag voor excassokosten van 1,5%. De opslag voor kosten is gelijkgesteld aan de werkelijke kosten. Het VEV bedroeg ultimo 2012 0,2%. De solvabiliteitsopslag 2013 is met dit percentage berekend over de kosten pensioeninkoop in 2013. In het volgende overzicht is naast de samenstelling van de kostendekkende premie op herverzekerde grondslagen ook de kostendekkende premie op fondsgrondslagen opgenomen. Kostendekkende en ontvangen premie 31-12-2013 (NN) 31-12-2013 (Fonds) 31-12-2012 (NN) 31-12-2012 (Fonds) Nominale pensioeninkoop op marktwaarde 1.929 2.800 2.085 3.086 Uitvoeringskosten 1.006 1.006 827 827 Solvabilteitsopslag instandhouding VEV 4 6 6 9 Totaal kostendekkende premie 2.939 3.812 2.918 3.922 Ontvangen premie 3.446 3.446 3.792 3.792 Voor de kostendekkende premie op fondsgrondslagen is de pensioeninkoop op marktwaarde bepaald. De nominale pensioeninkoop 2013 is vastgesteld op basis van de rentetermijnstructuur per 31 december 2012 en de ultimo 2012 geldende overlevingskansen. Voor de voorwaardelijke toeslagverlening wordt door de aangesloten werkgevers geen expliciete bijdrage betaald of bestemmingsreserve aangehouden. Eventuele toeslagkoopsommen worden daarom niet in de berekening van de kostendekkende premie betrokken. Uitkomsten van de solvabiliteitstoets Het fonds voldoet aan de criteria van een volledig herverzekerd pensioenfonds volgens het FTK: De beleggings- en verzekeringstechnische risico s zijn volledig aan de herverzekeraar overgedragen. Dat wil zeggen: na afloop van de overeenkomst kunnen de pensioenrechten en -aanspraken premievrij en zonder verdere kosten, zowel op de einddatum als daarna, bij de herverzekeraar worden achtergelaten; Pagina 20 van 43