Vascular cognitive impairment

Vergelijkbare documenten
Geert Jan Biessels VCI poli UMC Utrecht Stroke Centre

Vasculaire cognitieve stoornissen. ! concept vci! vci poli! casuïstiek. Casuïstiek. Casuïstiek. Diagnose vasculaire dementie

Vascular Cognitive Impairment (VCI): cognitieve problemen door vaatschade. de diagnose: vasculaire dementie of vci vci poli.

Nederlandse samenvatting

en niet te vergeten... diabetes en cognitie Geert Jan Biessels Vascular Cognitive Impairment Group Afdeling Neurologie UMC Utrecht 1

Transient neurological attacks. Schoppen tegen een heilig huisje?

On the Move! Cognitietour door Nederland

Sam envatting en conclusies T E N

Het concept cognitieve reserve


Samenvatting, implicaties en aanwijzingen voor verder onderzoek Dit laatste hoofdstuk geeft een samenvatting van de bevindingen uit dit proefschrift,

Chapter 7. Summary and General Discussion. Nederlandse Samenvatting

Witte stofafwijkingen

Nederlandse samenvatting

Sociale steun. Disclosure. prof. dr. R.C. Oude Voshaar, UMCG Voorspellen ziektelast van Alzheimer dementie 1

Through the looking glass: Risk factors, radiological hallmarks and cognitive function in cerebral small vessel disease Kloppenborg, R.P.

Cognitieve stoornissen en Depressie na TIA en beroerte. Anouk van Norden Neuroloog

Bloedtest voor amyloid Drs. Inge Verberk

Alzheimer: de getallen. Wist u dat. Nog geen geneesmiddel. Wetenschappelijk onderzoek: Wat hebben we geleerd? Hoe het begon.

Symposium SIG Dementie De nieuwe richtlijn Mild Cognitive Impairment

Nederlandse samenvatting

15:40 16:00 uur. Depressie en dementie RICHARD OUDE VOSHAAR. Ouderenpsychiater

Nog geen geneesmiddel. Stand van zaken in het onderzoek: Wat hebben we al geleerd? Hoe het begon. De getallen. Goed nieuws: Deltaplan Dementie

Microvasculaire encefalopathie. dr. Johan Paulussen

CHAPTER 10. Nederlandse samenvatting. I never read, I just look at pictures. Andy Warhol

Het gebruik van de amyloid PET scan voor de vroege en differentiële diagnose van de ziekte van Alzheimer

Antonius College: Dementie

Summary in Dutch / Nederlandse Samenvatting

Wordt u nog nerveus van neurologie?

Het neuropsychologisch onderzoek. Informatie voor de patiënt en verwijzer

Tijdige detectie van dementie - Interventies bij diagnose dementie. Sophie Vermeersch Klinisch neuropsycholoog (MsC)

Onzichtbaar maar behandelbaar mits herkend

Wat is dementie? Radboud universitair medisch centrum

Staken antihypertensiva bij ouderen. Groot Haags Geriatrie Referaat oktober 2016 Marielle Hofman, aios geriatrie

Heeft mevrouw Alzheimer?

Cognitieve screeningsinstrumenten. Ellen De Roeck

Nederlandse samenvatting

AD Vroegtijdige diagnostiek en Immunotherapie. F. Vanhee Neurologie AZG

De geheugenpolikliniek Snel duidelijkheid als het geheugen niet meer zo helder is

Geen. Cognitieve achteruitgang bij nierfalen en het effect van dialyse. Disclosures. Ouderen groter risico op slechte uitkomst.

Alzheimer: Wat u moet weten over deze complexe ziekte. Prof dr Marcel Olde Rikkert, Hoofd Afd Geriatrie/ Radboudumc Alzheimer Centrum

Dementie, ook u ziet het?! Hanny Bloemen Klinisch Geriater Elkerliek Ziekenhuis Helmond 22 mei 2013

Lange termijneffecten van een subarachnoïdale bloeding

Neurocognitieve stoornissen

Probleem Ontwikkelingen bij Alzheimer. Dementie! Meer dan een hersenziekte! Dementie op Google afbeeldingen

Patiënteninformatie. Medische Psychologie. Informatie over neuropsychologisch onderzoek

Wanneer is dementie erfelijk? Dr. Harro Seelaar Neuroloog-in-opleiding & arts onderzoeker Alzheimercentrum Erasmus MC 14 april 2018

Beschermende factoren voor dementie

EEG tijdens geheugenactivatie een onderzoek naar vroege hersenveranderingen bij de ziekte van Alzheimer en de ziekte van Huntington

Neuropsychologie en neuropsychologisch onderzoek

Vergeetachtig of dement?

Prognostische factoren bij de ziekte van Parkinson. Daan Velseboer Afdeling Neurologie AMC, 29 November 2013

Nederlandse Samenvatting

TIA/ herseninfarct van spoed- naar ketenzorg

De volgende stap in het optimaal gebruiken van diagnostische onderzoeken in de geheugenpolikliniek

Vroegsignalering bij dementie

Risicopredictie bij de individuele MCI patiënt

Meerwaarde van biomarkers in de klinische prak4jk. Ron Handels 6 maart 2013

Auteurs 1. Voorwoord 3

University of Groningen. Fitness to drive of older drivers with cognitive impairments Piersma, Dafne

Decompensatio cordis bij de geriatrische patiënt. CarVasz Katie Dermout, klinisch geriater

Samen vatting en conclusies

Een blijvende herinnering

De ziekte van Alzheimer. Diagnose

Lipiden behandelen bij de oudere patiënt: starten, stoppen of doorgaan?

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Welkom in het Alzheimercentrum Erasmus MC

Werken met een beroerte?

Nederlandse samenvatting proefschrift Renée Walhout. Veranderingen in de hersenen bij Amyotrofische Laterale Sclerose

Neuropsychologisch onderzoek bij ouderen

Patiënteninformatie. Medische Psychologie. Informatie over neuropsychologisch onderzoek

De ziekte van Alzheimer is een neurodegeneratieve aandoening en de meest voorkomende

Dementie in een notendop

Neuropsychologisch onderzoek

Cerebrovasculaire aandoeningen. Patricia Halkes

Geeft u leefstijladvies aan patiënten? Gezond leven is hot topic. Waarom leefstijl onderzoeken? De zin en onzin van leefstijlinterventies

Richtlijnen voor de behandeling van voorkamerfibrillatie. Dr E Raymenants Cardiologie St Maarten

BEHANDELWENSEN EN BEHANDELDOELEN. Disclosure VAN GOLF NAAR TSUNAMI DE GRIJZE GOLF EN NIERFALEN DE KLINISCHE PRAKTIJK

Integratie van functionele en moleculaire beeldvorming bij de ziekte van Alzheimer

Diagnostiek en behandeling van MCI en dementie

Posterieure Corticale Atrofie

Psychische versus cognitieve stoornissen

Anatomische correlaties van neuropsychiatrische symptomen bij dementie

hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3

Neurodegeneratie vanuit klinisch chemisch perspectief

DEMENTIE EN MANTELZORG

Func/onele achteruitgang

(On)zin van diabetes behandeling bij ouderen

24 september Van harte welkom!

JONG EN PARKINSON. ParkinsonNet congres Bart Post & Mark Douwma

Diagnostiek & preventie van dementie

6 e mini symposium Ouderenzorg

AlzheimerActueel. SPECIAL presentatiemiddag. Informatie voor donateurs van de Internationale Stichting Alzheimer Onderzoek

werkwijze en evaluatie NVvA symposium, 25 maart 2009 Ton Spee, Arbouw, Harderwijk

hoofdstuk 3 Hoofdstuk 5

Prevention of cognitive decline

Duoavonden. 19 November 2013 Nicolien Schuring Physician Assistant

PLS is een broertje van ALS

Wat ga ik vertellen: Nefro-geriatrie in de praktijk. Waarom? Uitvoering nefro-geriatrisch zorgpad. Bloedprikken en urine inleveren en ontbijten.

Nieuwste ontwikkelingen in de behandeling van het acute herseninfarct

Transcriptie:

Vascular cognitive impairment De afbeelding kan niet worden weergegeven. Mogelijk is er onvoldoende geheugen beschikbaar om de Geert Jan Biessels VCI poli UMC Utrecht Stroke Centre eigen zaak in kantoormeubilair geheugen en concentratieklachten na TIA is dit een voorbode van dementie? woont met echtgenoot vergeetachtig, verdwaalt, echtgenoot neemt huishouden over VG blanco Diagnose vasculaire dementie Diagnose vasculaire dementie Hokjesdenken Hokjesdenken - - 1

Diagnose vasculaire dementie nieuwe visie Hokjesdenken continuüm: - functioneren - etiologie van der Flier JNNP 2005 Vascular Cognitive Impairment Cognitieve beperking samenhangend met en waarschijnlijk veroorzaakt door cerebrovasculaire ziekten VCI: practische implicaties Onze huidige aanpak: diagnose Uitgangspunt: geindividualiseerde - etiologische diagnose - prognose - behandelig benoem en - cognitieve en non-cognitieve symptomen - etiologie.... - risicofactoren 2

Onze huidige aanpak: diagnose Onze huidige aanpak: behandeling strategisch infarct microbloedingen witte stofafwijkingen symptomatische behandeling infarcten, witte stofafwijkingen, atrofie Onze huidige aanpak: behandeling wat is VCI symptomatische behandeling huidige praktijk voorbeeld patiënten etiologische behandeling risicofactoren de VCI poli eigen zaak in kantoormeubilair geheugen en concentratieklachten na TIA eigen zaak in kantoormeubilair geheugen en concentratieklachten na TIA is dit een voorbode van dementie? hypertensie med: sec preventie neuropsychologisch onderzoek: verminderde psychomotore efficiëntie ( p15 ) 3

- verminderde psychomotore efficientie - thalamus infarct links - verminderde psychomotore efficientie - thalamus infarct links Prognostische factoren - leeftijd - relatief lichte beperkingen licht verminderde psychomotore efficientie cognitieve revalidatie licht verminderde psychomotore efficientie cognitieve revalidatie woont met echtgenoot vergeetachtig, verdwaalt, echtgenoot neemt huishouden over VG blanco 4

woont met echtgenoot vergeetachtig, verdwaalt, echtgenoot neemt huishouden over neuropsychologisch onderzoek: - stoornissen geheugen, taal en psychomotore efficientie LO 160/90 - stoornissen geheugen, taal en psychomotore efficientie - ziekte van Alzheimer - matig ige witte stof afwijkingen en lacunaire infarcten - stoornissen geheugen, taal en psychomotore efficientie - ziekte van Alzheimer - matig ige witte stof afwijkingen en lacunaire infarcten Prognostische factoren - Alzheimer proces - vasculaire laesies? Prognostische betekenis WMH/lacunes Prognostische betekenis WMH/lacunes - voorspellen MCI en conversie MCI>AD - voorspellen MCI en conversie MCI>AD echter, bij mensen met de diagnose AD - geen voorspellers cognitief verval - voorspellen wel mortaliteit Smith Arch Neurol 2008, Henneman Stroke 2009, Devine IJGP 2007 Smith Arch Neurol 2008, Henneman Stroke 2009, Devine IJGP 2007 5

stoornissen meerdere domeinen zorg overweeg ChER stoornissen meerdere domeinen zorg overweeg ChER - vasculaire RF? - ascal? Multimodale interventie? Multimodale interventie? geen effect - cognitie - institutionalisering - overleving JAGS 2009 Stroke 2010 Multimodale interventie? Aspirine bij AD - niet effectief tegen cognitief verval - waarschijnlijk niet veilig: meta analyse HR intracerebrale bloedingen: 7.6 geen effect - cognitie - institutionalisering - overleving - ICH: 3 doden in VC groep, 0 in controle groep JAGS 2009 AD 2000 Lancet Neurology 2008 ; Thoonsen, Stroke 2010 6

VCI poli Voor wie: Wat bieden we: - patiënten met cognitieve klachten én vasculaire schade in de hersenen - vragen over: - / cognitieve problemen - atypische afwijkingen op de scan - relatie vasculaire schade - behandeling - multidisciplinaire evaluatie dagpoli - diagnose/behandeling - follow-up - koppeling met research 7