De hei voorbij Samenwerken als team en het managen van conflictsituaties Wat is een conflict? 1. Situatie: er is een tegenstelling 2. Besef : beide partijen zijn zich bewust van de situatie 3. Emoties: situatie roept gevoel op 4. Gedrag: partijen gaan over tot actie 1 Escalatieladder 1. Verharding discussie 2. Debat relationele fase 3. Geen woorden maar daden win-win 4. Imago en coalitie 5. Gezichtsaanval en -verlies emotionele fase 6. Dreigen win-lose 7. Tegenstander als vijand 8. Beschadiging en vernietiging vechtfase 9. Samen in de afgrond lose-lose 2 1
Win-win Kunst is om in de relationele fase te blijven Emotioneel handelen en vechten voorkomen Doel: oplossing vinden die voor beide partijen acceptabel is, met behoud van relatie Er is wel actie nodig! Achterhaal waar het conflict over gaat: boven of onder de tafel Neem kleine stappen en handel zorgvuldig Een conflict dat bevredigend wordt opgelost biedt kansen 3 Goed overleg 4 Vraag Samen met je buurman of vrouw Welk conflict heb jij in je OR mee te maken gehad? Welke elementen van de tafel speelden een rol? 5 2
Interventies derde partij Inhoud Arbitrage of bemiddeling Wordt niet gewerkt aan onderliggende conflict Afhankelijkheid derde partij Proces Procesbegeleiding Kost veel tijd en energie, uitkomst onvoorspelbaar Proces en inhoud Mediation Werkt het beste bij niet te veel machtsverschil 6 Praktijkvoorbeeld OR merkt in de praktijk dat beoordelingssystematiek veranderd is. Bestuurder heeft niet om instemming gevraagd, vindt dat dit ook niet nodig is. Vanwege grote reorganisatie is beoordeling een (nog) belangrijker thema voor de OR. In het verleden vaker niet om instemming gevraagd Vragen: Waar gaat dit conflict over (welk deel van de tafel)? Welke stappen kan de OR zetten om gecontroleerd het conflict aan te gaan? 7 Stappen op de ladder Bijvoorbeeld: Bespreken met bestuurder Gesprek over gezamenlijk belang Brief schrijven, nietigheid inroepen Achterban informeren Extern (juridisch) advies inwinnen Aankondigen dat OR naar rechter gaat Bemiddeling bedrijfscommissie Stap naar rechter daadwerkelijk zetten NB: stappen verschillen per situatie en de OR kan bij elke stap uitstappen 8 3
Toevoegingen n.a.v. discussie tijdens workshop Aanvullingen op de stappen van de vorige sheet: Binnen de OR de strategie goed bespreken In een overlegvergadering of nog liever een informeel overleg ( benen op tafel ) doorvragen naar de achtergrond van het vraagstuk Toelichten waarom het voor de OR belangrijk is Verschillende scenario s bespreken Als je een brief schrijft deze direct mondeling toelichten 9 Tussendoor Opdracht: Verdeel de groep in tweeën Ga in twee groepen tegenover elkaar staan Steek je armen, wijsvingers vooruit Leg de stok op de vingers Breng de stok naar de grond Zorg dat alle vingers in contact blijven met de stok 10 Voorwaarden voor beheerste escalatie Bewust handelen Feiten en emoties scheiden Eenheid binnen de groep Duidelijkheid voor iedereen over gemaakt keuze Duidelijkheid voor iedereen over doel van de actie Niet te ver vooruit plannen, kleine stapjes Per stap reageren op gedrag van de andere partij Kondig elke stap aan Wees transparant en concreet (datum) Schriftelijk, mondelinge toelichting Speel de bal, niet de man 11 4
Rol van de ambtelijk secretaris Zorg dat je zelf geen deelnemer aan het conflict bent of wordt, neem afstand Stel vragen en benoem de kern van het conflict Uitleg geven over mogelijke stappen in een conflict en bijbehorend gedrag Leer OR-leden omgaan met onzekerheid uitkomst Benadruk mogelijkheid van uitstappen Maak verschillen binnen de OR bespreekbaar Zorg dat ieder OR-lid aan het woord is geweest Brieven schrijven Compleet & concreet Juiste toon AS werkt samen met DB. Afstemming over rol en taak AS is 12 belangrijk. Praktijkvoorbeeld Reorganisatie Tijdens adviestraject afgesproken met OR dat er een evaluatie komt waarbij de OR input zal leveren. Bestuurder stelt moment van evalueren meerdere keren uit OR heeft inhoudelijke aandachtspunten voor de evaluatie OR is zeer geïrriteerd omdat het vaker gebeurt dat afspraken niet worden nagekomen Vragen: Waar gaat dit conflict over (welk deel van de tafel)? Welke stappen kan de OR zetten om gecontroleerd het conflict aan te gaan? 13 Mirjam Kousbroek Trainer/adviseur Adviesbureau ATIM mkousbroek@atim.eu 06-22569576 14 5