Visie en beleid ten aanzien van beter presterende leerlingen Inleiding Eén van de profielpijlers van De Duif is presteren. We proberen uit alle leerlingen te halen wat er in zit. Ons doel is om voor alle leerlingen te zoeken naar onderwijs dat optimaal bij de kinderen aansluit. Uit de verschillende Cito onderzoeken, te weten de leerlingvolgsysteem toetsen in de groepen 1 t/m 8 en de eindtoets in groep 8, blijkt echter elk jaar weer dat er op De Duif ook een grote groep leerlingen is die beter dan gemiddeld presteert. Leerlijn De afgelopen jaren zijn er veel materialen aangeschaft voor kinderen die meer aankunnen. Daar wordt ook al mee gewerkt, zoals de plustaken, topklassers en rekentijgers. Ook wordt in de groepen al gewerkt met het compacten van de lesstof, waardoor er meer tijd vrijkomt voor het werken met deze materialen. Met de aanschaf en invoering van de methode Levelwerk is er nu een doorgaande leerlijn voor de beter presterende leerlingen op de Duif. Wat is beter presteren? Tot de groep beter presterende leerlingen behoren de kinderen die structureel goed scoren bij de verschillende toetsen. (score A of A+). Deze kinderen hebben daarnaast veel kenmerken die een meer dan gemiddelde begaafdheid aangeven, wat blijkt uit hun intelligentie, creativiteit en motivatie. Intelligentie wordt zichtbaar door een hoog leertempo, leergierigheid, scherp oordeelsvermogen en een goed geheugen, waardoor de leerling snel leert en kennis snel kan toepassen. Creativiteit bepaalt of kinderen in staat zijn om tot ongebruikelijke oplossingen te komen. Dit uit zich in een brede belangstelling, scherpzinnig waarnemen, nieuws- en leergierigheid, verbanden zien en geboeid worden door complexe en ongebruikelijke opgaven. Motivatie bepaalt of kinderen het doorzettingsvermogen en de wil hebben om een goede prestatie te leveren. Dit is o.a. zichtbaar in een goede concentratie en inzet, aandachtig luisteren, een kritische werkhouding en zelfstandigheid. CBS de Duif, november 2011 1
Wat is hoogbegaafdheid? De gemiddelde intelligentie van leerlingen is ongeveer 100. Een hoogbegaafde leerling heeft een IQ vanaf 130. Slechts 1-2% van alle kinderen is hoogbegaafd. Dat zou bij ons op school dus slechts 1-2 kinderen betreffen met een zeer hoog IQ. De kinderen waar deze nieuwe leerlijn voor bedoeld is, zijn niet hoogbegaafd. Bij De Duif richten we ons op een relatief grote groep van kinderen die bovengemiddeld presteren, maar niet hoogbegaafd zijn. Nieuwe leerlijn: Levelwerk Kirsten Zuidema heeft als Intern Begeleider onderzoek gedaan naar de behoefte voor een nieuwe leerlijn voor de beter presterende leerlingen. Het team van de Duif heeft de visie vastgelegd in een beleidsnotitie en er is een plan van aanpak gemaakt voor de invoering. In deze nieuwe leerlijn is er aandacht voor de selectie van de leerlingen, die versneld het reguliere aanbod doorlopen en tijd over hebben om met verrijkende nieuwe lesstof te werken. Op deze wijze blijven wij de leerlingen uitdagen. Het team zal worden geschoold om met de nieuwe leerlijn te werken en er zullen nieuwe materialen voor worden aangeschaft. Hoe de nieuwe leerlijn in elkaar zit leest u hieronder. Hoe werkt de nieuwe leerlijn? 1 Signaleren Op basis van de toetsresultaten bepaalt de leerkracht of de leerling voor de leerlijn in aanmerking komt. Daarbij is belangrijk dat de meetbare resultaten consistent zijn en over langere perioden voorkomen. Voorwaarden om in aanmerking te komen zijn: Structureel hoog A-niveau bij methodegebonden toetsen; o groep 1 t/m 4 per vakgebied o groep 5 t/m 8 alle vakgebieden Structureel hoog A-niveau bij de CITO-toetsen voor de vakgebieden o Begrijpend lezen o Rekenen o Spelling Grote mate van zelfstandigheid en motivatie CBS de Duif, november 2011 2
In groep 3 en 4 extra voorwaarde voor het lezen: o DMT hoog A-niveau o Niveau A CITO-toetsen o Groep 3 AVI E4/M5 o Groep 4 AVI M5/E5 Naast de toetsresultaten vullen de leerkrachten een signaleringslijst in waarin gekeken wordt naar criteria voor een hoge intelligentie, creativiteit en motivatie. Dit zijn belangrijke factoren voor het succesvol volgen van de leerlijn. Voordat een leerling de leerlijn gaat volgen, wordt deze leerling eerst besproken in het klein zorgteam. In het klein zorgteam zitten de directeur, de intern begeleider en de desbetreffende groepsleerkracht. 2 Compacten Leerlingen die op basis van de signalering in aanmerking komen voor de nieuwe leerlijn maken in de eerste schoolweek verschillende methodetoetsen. Zo bepalen we het instapniveau van de leerling. Doordat de leerlingen meer werk aankunnen, werken zij versneld door de taal- en/of rekenmethode. In een routeboekje staat vastgelegd welke onderdelen de leerling gaat leren, wat hij kan overslaan en welke instructiemomenten nodig zijn. Ook staat er in aangegeven welke taken wanneer gedaan moeten worden, zodat alle leerstof van de methode aangeboden wordt. Dit noemen we compacten. Hierdoor kan de leerling de basisstof sneller doorwerken dan gebruikelijk en wordt er tijd gecreëerd om te werken met Levelwerk. 3 Verrijken Na het afronden van het werk van het routeboekje is er ruimte voor beter presterende leerlingen om verder te gaan met hun eigen leerlijn. Dit noemen we verrijken. De leerkracht geeft instructie over de te gebruiken materialen en de leerlingen houden zelf de vorderingen bij. De leerkracht borgt de continuïteit door één keer per week de verslaggeving van de leerlingen te bespreken en voortgangsafspraken te maken. De leerlingen krijgen dan ook de gelegenheid om feedback te geven op hun eigen handelen en dat van anderen. Deze leerlijn maakt gebruik van kisten met daarin allerlei materialen. Deze materialen hebben we onlangs aangeschaft. Voor alle groepen is er een kist beschikbaar. CBS de Duif, november 2011 3
Onderwijsaanpassingen Om leerlingen tijdens het compacten en verrijken goed te kunnen begeleiden zijn er onderwijsaanpassingen nodig. Welke aanpak het beste is, verschilt per leerling. Het is daarom van belang dat er binnen de school meerdere aanpassingen geboden worden en dat per leerling gekeken wordt wat tot de beste resultaten leidt. Communicatie met de ouders Voordat een leerling daadwerkelijk met deze leerlijn gaat werken, wordt dit eerst met de ouders besproken. Ouders worden op de hoogte gehouden van de vorderingen van hun kind binnen deze leerlijn. Dit zal met name gebeuren tijdens de 10 minutengesprekken. Ook is het voor leerkrachten prettig om de ervaringen van ouders met deze leerlijn teruggekoppeld te krijgen. Ouders ervaren hun kind in de thuissituatie en het kan zijn dat het kind daar een ander signaal afgeeft dan dat het op school doet. Het kan bijvoorbeeld zijn dat de stof te hoog gegrepen is of dat de aanpassing niet goed bij de leerling past. Hierbij is een open communicatie tussen ouders en leerkrachten van belang, om op deze manier de beste aanpak voor de leerling te realiseren. Afspraken Levelwerk We hebben afspraken binnen de school gemaakt over hoe we omgaan met signaleren, compacten en verrijken. Zo wordt er in iedere groep op dezelfde manier mee omgegaan en is voor de leerlingen duidelijk hoe er gewerkt wordt. De afspraken over de individuele leerlingen zullen worden opgenomen in het leerlingdossier. Evaluatie Levelwerk Na een eerste kennismaking in de klassen zullen we vanaf 8 december de nieuwe leerlijn gefaseerd gaan invoeren. In juli 2012 zal de nieuwe leerlijn worden geëvalueerd op onderwijs inhoudelijk, organisatorisch en pedagogisch vlak. CBS de Duif, november 2011 4
Ouderinformatie We zullen u in de Info de komende periode regelmatig informeren over de stand van zaken over dit onderwerp. Heeft u hierover vragen, neem dan contact op met de leerkracht van uw kind of met Annemiek van de Vliet. Wilt u eens kijken hoe Levelwerk op andere scholen is ingevoerd kijk dan eens naar dit filmpje: http://www.leraar24.nl/video/2117 CBS de Duif, november 2011 5