Convenant leeftijdsgrenzen Dranken Horecawet gemeente Noordwijk "Samen de schouders eronder" Pagina 1 van 10
Colofon Stellers Eigenaar Herziening Zaaknummer P.A.C. van Ham OOV
Inleiding: doel van het convenant Alcohol is een genotmiddel. Het nuttigen van alcohol kan in positieve zin bijdragen aan een persoonlijk welbevinden en bovendien op individueel niveau of in groepsverband sfeer verhogend zijn. Helaas is het ook met alcohol zo dat een te uitbundig gebruik nadelige effecten heeft op zowel persoonlijk als op maatschappelijk vlak. Daarom is het belangrijk om gebruik te matigen. Aangetoond is, dat het gebruik van alcohol op jonge leeftijd schadelijk is voor onder andere de ontwikkeling van de hersenen. De rijksoverheid heeft haar verantwoordelijkheid ten aanzien van de volksgezondheid genomen en heeft gebruik gemaakt van de haar ten dienste staande middelen zoals het bieden van voorlichting en het vervaardigen van wet-/en regelgeving om de schadelijke gevolgen van overmatig alcoholgebruik terug te dringen. De gemeente is op haar beurt verantwoordelijk voor de handhaving van de door het rijk gestelde regels. Onder handhaving wordt verstaan: alles wat wordt ondernomen om naleving van de regels te bewerkstelligen. Vaak wordt bij handhaving het eerst gedacht aan controles en het opleggen van boetes of andere strafmaatregelen, maar ook voorlichting en overleg behoren tot het handhavingsinstrumentarium. Een voorbeeld hiervan is het uitvoeringsplan alcoholmatigingsbeleid dat op 5 november 2013 is vastgesteld. Dit plan moet een significante bijdrage leveren aan de doelstelling dat aan jongeren onder de 18 jaar geen alcohol meer wordt verstrekt. De wijze waarop aan de gemeentelijke handhavingstaak invulling wordt gegeven is door de gemeente Noordwijk vastgelegd in een Preventie- en handhavingsplan. Het door de rijksoverheid vaststellen van regels (leeftijdsgrenzen) en het door de gemeente houden van toezicht op de naleving van die regels is echter onvoldoende om het doel, namelijk: de beperking van schade bij jeugdigen als gevolg van alcoholgebruik, te bereiken. De regels hebben slechts een beperkte reikwijdte en hebben bijvoorbeeld geen betrekking op het gebruik van alcohol in de privé-omgeving. Met het stellen van regels kan ook niet worden voorkomen dat jeugdigen bijvoorbeeld in het straatbeeld worden geconfronteerd met alcoholreclame. En op de naleving van regels die wel zijn gesteld kan door de overheid niet altijd en overal worden gecontroleerd. Kortom: het uitsluitend stellen van regels en het houden van toezicht daarop is onvoldoende om het beoogde doel te bereiken. Daarvoor is veel meer nodig. Het belangrijkste daarbij is dat er een algemeen bewustzijn moet ontstaan dat alcohol gewoonweg slecht is voor de gezondheid en de ontwikkeling van onze kinderen. Om dat te kunnen bereiken is het noodzakelijk dat iedereen die op welke wijze dan ook betrokken is bij het nuttigen of verstrekken van alcohol mee denkt en mee werkt aan een zodanige bewustwording en erkenning van de schadelijkheid, dat de regels in de praktijk nagenoeg overbodig worden omdat een ieder het als vanzelfsprekend ervaart dat onder de 18 jaar niet gedronken wordt. Met het opleggen van regels alleen is dat niet te bereiken. Pagina 3 van 10
Daarom is in Noordwijk gekozen voor het opstellen van een convenant, een wilsverklaring door betrokkenen met als doel ondersteunend te zijn van en aanvullend op de door de (rijks-) overheid ingezette middelen en het breed gedragen doel: het voorkomen van gezondheidsschade als gevolg van het nuttigen van alcohol op jeugdige leeftijd. De wettelijke regels Vanaf 1 januari 2013 is de gewijzigde Drank- en Horecawet van kracht. Het gevolg hiervan is onder meer dat met ingang van voornoemde datum gemeenten verantwoordelijk zijn geworden voor het toezicht op en de handhaving van de Drank- en Horecawet (hierna: DHW). Voorheen was dit de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. Eveneens was het gevolg van de wijziging van de Drank- en Horecawet dat gemeenten vanaf 1 januari 2014 verplicht werden gesteld om bij gemeentelijke verordening regels te stellen ter voorkoming van oneerlijke mededinging door paracommerciële rechtspersonen bij het verstrekken van alcoholhoudende drank. Deze verplichting heeft ertoe geleid dat op 29 mei 2013 door de gemeenteraad is besloten om de zesde wijziging van de Algemene Plaatselijke Verordening Noordwijk (hierna: APV) vast te stellen. Met deze wijziging zijn de artikelen 2.3.4.1. en 2.3.4.2. in de APV opgenomen die invulling geven aan voornoemde verplichting uit de Drank- en Horecawet. De artikelen luiden als volgt: Paragraaf 4*: Bijzondere bepalingen over horecabedrijven als bedoeld in de Drank- en horecawet Artikel 2.3.4.1* Begripsbepaling In deze paragraaf wordt verstaan onder: - alcoholhoudende drank en - paracommerciële rechtspersoon, dat wat daaronder wordt verstaan in de Drank- en Horecawet. Artikel 2.3.4.2 Regulering paracommerciële rechtspersonen 1. Een paracommercieel rechtspersoon kan onverminderd artikel 2.3.1.4 alcoholhoudende drank uitsluitend verstrekken vanaf 2 uren voor aanvang en tot uiterlijk 3 uren na afloop van een activiteit die wordt uitgeoefend in verband met de statutaire doelen van de rechtspersoon. 2. Een paracommercieel rechtspersoon verstrekt geen alcoholhoudende drank tijdens bijeenkomsten van persoonlijke aard en bijeenkomsten die gericht zijn op personen welke niet of niet rechtstreeks bij de activiteiten van de desbetreffende rechtspersoon betrokken zijn. Op 1 januari 2014 heeft wederom een wijziging van de Drank- en Horecawet plaatsgevonden. Met ingang van deze datum is de leeftijdsgrens voor alcohol verhoogd van 16 naar 18 jaar. De verkoop van alcohol aan personen onder de 18 jaar is vanaf dat moment niet meer toegestaan. Het is voor de jongeren tot 18 jaar strafbaar om alcoholhoudende drank bij zich te hebben op voor het publiek toegankelijke plaatsen. Dit convenant heeft op dit verbod betrekking. Pagina 4 van 10
De handhaving van leeftijdsgrenzen Op grond van artikel 43a van de Drank- en Horecawet waren gemeenten verplicht om uiterlijk op 1 juli 2014 een Preventie- en handhavingsplan vastgesteld te hebben. Het plan dient de hoofdzaken van beleid te bevatten betreffende de preventie van alcoholgebruik, met name onder jongeren en de handhaving van de wet. Dit heeft ertoe geresulteerd dat op 26 juni 2014 de raad van de gemeente Noordwijk het Preventie- en handhavingsplan leeftijdsgrenzen Drank- en Horecawet heeft vastgesteld. Dit plan heeft als doel om de naleving van de bepalingen ten aanzien van de leeftijdsgrenzen zoals dit in de Drank- en Horecawet staat omschreven te bevorderen en daarmee een bijdrage te leveren aan het terugdringen van alcoholgebruik door jongeren onder de 18 jaar. Concreet houdt dit in dat toezicht wordt gehouden dat geen alcohol wordt verstrekt aan jongeren onder de 18 jaar. De dagelijkse uitvoering van het toezicht op de Drank- en Horecawet is opgedragen aan de Omgevingsdienst West-Holland (ODWH) met uitzondering van de controle op de naleving van de leeftijdsgrenzen. De gemeente is hiervoor zelf verantwoordelijk waarbij gebruik wordt gemaakt van extern ingehuurde deskundigen. Daarnaast zijn ook politieagenten bevoegd om jongeren aan te spreken op overtreding van de leeftijdsgrens zoals deze in de Drank- en Horecawet is gesteld. Met de politie is afgesproken dat agenten jongeren bij overtreding van de in de Drank- en Horecawet gestelde leeftijdsgrens zullen verbaliseren of doorsturen naar Halt. Wanneer een overtreding van de Drank- en Horecawet wordt geconstateerd door alcoholgebruik zal worden opgetreden op de wijze zoals dit in het vastgestelde Preventie- en handhavingsplan staat omschreven. In dit plan staan ook de prioriteiten ten aanzien van het leeftijdgerelateerde toezicht genoteerd. Excessief alcoholgebruik door enkele individuen is echter niet uit te sluiten. De wijze van reageren op een onverhoopt exces is sterk afhankelijk van de omstandigheden. Een blauwdruk hoe in dergelijke gevallen wordt opgetreden is daarvoor moeilijk te geven omdat dit maatwerk vergt. Daarbij dienen ook algemene beginselen van behoorlijk bestuur in acht te worden genomen zoals het zorgvuldigheidsbeginsel en het evenredigheidsbeginsel. Met het vaststellen van het Preventie- en handhavingsplan leeftijdsgrenzen is geborgd dat beleid voorhanden is op welke, eenduidige wijze, er toezicht wordt gehouden op het naleven van de in de Drank- en Horecawet gestelde leeftijdsgrenzen en op welke wijze er opgetreden zal worden wanneer een overtreding wordt geconstateerd. Samen de schouders eronder Tijdens de bespreking van het preventie- en handhavingsplan in de vergadering van de commissie Bestuur, Beheer, Werken en Welzijn op 3 juni 2014 is ook door die commissie aangegeven dat de handhaving van de leeftijdsgrenzen niet alleen een aangelegenheid van de gemeente is, maar dat overige betrokken partijen zoals de reguliere horeca en de paracommerciële horeca hierin een eigen verantwoordelijkheid hebben. Pagina 5 van 10
Dit zou tot uiting moeten komen in een convenant waarin op basis van onderlinge samenwerking en vertrouwen afspraken worden opgenomen over de wijze waarop door de deelnemende partijen een bijdrage wordt geleverd aan het voorkomen dat jongeren onder de leeftijd van 18 jaar in de verleiding komen om alcohol te gebruiken. Kortom, door samen de schouders eronder te zetten kan het beoogde doel: het terugdringen van alcoholgebruik bij jongeren onder de 18 jaar worden bereikt. Daarbij is het van belang te beseffen, dat het belang van het convenant toeneemt naarmate de reeds bestaande regels niet of in onvoldoende mate het beoogde doel kunnen bewerkstelligen. In die zin zal het convenant relatief weinig kunnen bijdragen aan de inspanningen die de (paracommerciële) horeca reeds op basis van formele regels moet leveren. Het convenant zal vooral waarde hebben voor die situaties waar de regels onvoldoende blijken voor een goede aanpak van de problematiek. Verder is het belangrijk te onderkennen dat het voorliggende convenant een gezamenlijke wilsverklaring is. De ondertekenaars van het convenant willen doen wat er is afgesproken. Ze moeten het niet, maar ze willen het. Ze willen het omdat ze overtuigd zijn van de noodzaak daartoe. Toch is het ondertekenen van dit convenant niet iets vrijblijvends. Er is wel degelijk sprake van een inspanningsverplichting. Partijen kunnen het beoogde doel niet zelfstandig bereiken en hebben dan ook elkaar nodig. Vanuit dat besef kunnen partijen elkaar ook aanspreken op de afspraken zoals die in dit convenant zijn vastgelegd. De deelnemende partijen die het onderhavige convenant ondertekenen, verklaren zich in te zullen zetten om bovengenoemde doelstellingen te bereiken. Partijen die optreden namens specifieke leden c.q. partijen, verklaren eveneens zich in te spannen dat deze leden c.q. partijen de afspraken van dit convenant zullen naleven. Pagina 6 van 10
Partijen 1. Het bestuur van de gemeente Noordwijk, vertegenwoordigd door waarnemend burgemeester drs. J.P.J. Lokker, hierna te noemen `de gemeente` en 2. (Naam en functie). (Adres inrichting) gevestigd te Noordwijk, besluiten door de ondertekening van dit convenant zich te conformeren aan de inhoud en om de in dit convenant opgenomen afspraken na te leven. 1. Algemeen 1.1. Partijen houden zich bij de activiteiten die zij uitoefenen aan de van toepassing zijnde bepalingen uit de Drank- en Horecawet en andere wet-/ en regelgeving zoals de Algemene Plaatselijke Verordening Noordwijk. 1.2. Partijen zijn in het bezit van de benodigde vergunningen en/ontheffingen waarvan zij op grond van de geldende wet/- en regelgeving bij de activiteiten die zij uitoefenen in het bezit dienen te zijn. 1.3. Partijen hebben van dit convenant kennisgenomen en van de inhoud van het Preventie- en handhavingsplan leeftijdsgrenzen Drank- en Horecawet. Partijen zetten zich in om de doelstellingen zoals deze in het plan en dit convenant staan omschreven te bereiken en de naleving hiervan te bevorderen. 1.4. Partijen onthouden zich van handelingen die afbreuk doen aan de inhoud van het plan alsmede van dit convenant. Partijen verlenen de noodzakelijke medewerking wanneer van toepassing. 1.5. De gemeente zal overeenkomstig de uitgangspunten van het Preventie- en handhavingsplan leeftijdsgrenzen Drank- en Horecawet en het daarbij behorende uitvoeringsprogramma handhavend optreden wanneer de diverse van toepassing zijnde regels worden overtreden. 1.6. Partijen tonen zich in woord en daad solidair en complementair met de inspanningen van de overheid en andere partners die ten doel hebben gezondheidsschade bij jeugdigen als gevolg van alcoholgebruik te voorkomen. 2. Bewaking van leeftijdsgrenzen 2.1. Bij het maken van reclame dat gericht is op het gebruik van alcohol of waarbij het gebruik van alcohol aan de orde komt, vermelden partijen dat het gebruik van alcohol slechts is toegestaan vanaf een leeftijd van 18 jaar en ouder. 2.2. Partijen zetten zich verder actief in om alcoholgebruik onder jongeren in goede banen te leiden. Dit omvat onder meer een wervende publiciteitscampagne dat door de gemeente en horeca in gezamenlijkheid wordt georganiseerd. 2.3. Partijen zullen zich inspannen om in hun eigen regels (zoals huishoudelijk reglement, campingregels, activiteitenplan en dergelijke) aansluiting te zoeken bij de bestaande regels teneinde het alcoholgebruik onder jongeren onder de 18 jaar te voorkomen. Pagina 7 van 10
2.4. Bij het organiseren van besloten feesten (zoals schoolfeesten, verenigingsavonden en clubbijeenkomsten) wordt door partijen een alcoholbeleid gevoerd als ware het onder de werking van de Drank- en Horecawet vallende activiteit. 3. Overleg, evaluatie en looptijd 3.1. Op basis van opgedane ervaringen kan in gezamenlijk overleg worden besloten om dit convenant op bepaalde onderdelen aan te vullen of te wijzigen. 3.2. Door de partijen zal te allen tijde relevante informatie verstrekt worden dat van belang kan zijn voor het uitvoeren en naleven van het Preventie- en handhavingsplan leeftijdsgrenzen Drank- en Horecawet en/of de van toepassing zijnde regelgeving. 3.3. Partijen bespreken wanneer nodig tijdens een periodiek Drank- en Horecaoverleg de afspraken die in dit convenant zijn opgenomen. De gemeente heeft hierbij een regierol en organiseert het overleg. 3.4. Dit convenant wordt door partijen voor onbepaalde tijd aangegaan. 4. Overige bepalingen 4.1. Dit convenant laat onverlet de bevoegdheid van de burgemeester om dit convenant op te zeggen, conform het bepaalde in artikel 3.1. tussentijds aan te vullen of te wijzigen en om te allen tijde bestuursrechtelijk op te treden bij het overtreden van het Preventie- en handhavingsplan leeftijdsgrenzen Drank- en Horecawet en/of de van toepassing zijnde regelgeving zoals de Drank- en Horecawet en de Algemene Plaatselijke Verordening Noordwijk. Noordwijk, xx december 2014 namens de gemeente Noordwijk, De burgemeester van Noordwijk (wnd.), namens..(naam inrichting) Drs. J.P.J. Lokker (naam)..(functie) Pagina 8 van 10
Overzicht van stakeholders Gemeente Noordwijk De burgemeester (wnd), Jongerenraad Noordwijk, Drs. J.P.J. Lokker De heer M. Ouwehand, Voorzitter Politie Eenheid Den Haag, Jeugd en Jongerenwerk Holland Rijnland De heer J. de Kok, Uitvoerend teamchef A. van Beelen Koninklijke horeca Nederland, afdeling Noordwijk, Parochie Sint Maarten De heer S. Stokkermans, Voorzitter p.m. Noordwijkse Ondernemersvereniging, Wijkgemeente Ichtus De heer C. van Wijk, Voorzitter p.m. Sportraad Noordwijk, Culturele instellingen Noordwijk De heer R. de Jong, Voorzitter p.m. Pagina 9 van 10
Northgo college De heer M. Janssen, Directeur Pagina 10 van 10