MEMO. Aan : Gemeenteraad Afdeling : Van : Het college van B&W Afdeling :

Transcriptie

1 MEMO Aan : Gemeenteraad Afdeling : Van : Het college van B&W Afdeling : Datum : 9 november Onderwerp : Preventie- en Handhaving alcoholgebruik onder jongeren Geachte raad, In deze memo ontvangt u ter kennisname informatie over de effecten van het alcoholpreventie- en handhavingsbeleid, integraal uitgevoerd binnen regio, onder het project In control of alcohol. Momenteel zijn de gemeenten van de Regio Noord-Holland Noord zich aan het beraden over het vervolg van het project en zal u eind dit jaar ter vaststelling het nieuwe projectplan ontvangen. Deze informatie dient als aanzet voor het vervolgproject en geeft inzicht in de effecten van het preventie- en handhavingsbeleid van de afgelopen vier jaar. Aanleiding De gemeenten zijn de belangrijkste uitvoerders van de Drank- en Horecawet (DHw). Een nieuwe taak sinds 1 januari 2013 is de verantwoordelijkheid voor het toezicht op de wet. Ook geeft de DHw de gemeente beleidsruimte waardoor sturing kan worden gegeven aan een effectieve aanpak van lokale alcohol gerelateerde problemen en alcoholmatiging. Gemeenten voeren een regierol in de preventieen handhaving van alcoholgebruik door jongeren. In de regio Noord-Holland Noord zijn de handen ineen geslagen door gezamenlijk het programma In control of Alcohol&Drugs uit te voeren. De GGD Hollands Noorden en het Programmabureau Integrale Veiligheid (PIV) coördineren gezamenlijk vanaf 2013 het regionale programma. Zij werken samen met alle gemeenten van de drie subregio s en ketenpartners. Doelstellingen In de regio zijn de volgende doelstellingen opgesteld: 1. Het verminderen van het percentage jongeren dat onder de 16 jaar alcohol drinkt en het verhogen van de startleeftijd; 2. Het tegengaan van overmatig gebruik door jarigen 3. Afname van de tolerantie van ouders t.o.v. het alcoholgebruik door jongeren 4. Verhoging van de naleving van leeftijdsgrenzen door alcoholverstrekkers (, supermarkten, sportkantines) 5. Het terugdringen van alcohol gerelateerde overlast en verstoring van de openbare orde (indirect /neveneffect) Heel kort samengevat heeft het ingezette beleid middels het project In control of alcohol en drugs verbeteringen als gevolg gehad. Ook de Drank en verordening, (per 1/1/2014) heeft hieraan bijgedragen. Echter de streefpercentages zijn nog niet gehaald. Alcoholmatigingsbeleid heeft alleen kans van slagen wanneer de boodschap en bijpassende maatregelen in een groot aantal omgevingen vanuit een eenzelfde basisprincipe (o.a. geen alcohol onder de 18 jaar) worden genomen. Een effectief lokaal alcoholbeleid kent drie pijlers: 1. Educatie (en bewustwording) 2. Regelgeving 3. Handhaving

2 Effectieve preventie van riskant alcoholgebruik jeugd vraagt om op elkaar afgestemde activiteiten op het terrein van educatie en bewustwording, regelgeving en handhaving. Resultaten De drie regionale projecten In control of alcohol in NHN zijn halverwege 2009 geëvalueerd door gegevens over het alcoholgebruik van jongeren uit E-MOVO van 2005 en 2009 te vergelijken. Daar zijn de gegevens van 2013 aan toegevoegd. E-MOVO (Elektronische MOnitor en VOorlichting) is een door de GGD digitaal uitgevoerd onderzoek onder leerlingen van klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs Alcoholgebruik tussen 12 en 18 jaar Startleeftijd 12.1 jaar 12.8 jaar 13,4 jaar Oudertolerantie 75% 54% 58,1% Ooit alcohol gedronken 74% 62% 50% Ooit dronken geweest 52% 42% 32% Overmatig alcoholdrinken (binge drinken) 45% 37% 27% Afgelopen maand dronken geweest 31% 25% 20% Bron: GGD-jeugdmonitor Emovo Er zijn zeker resultaten. Deze zijn gehaald door de gezamenlijke inspanningen in het onderwijs, jongerenwerk, en ouderbijeenkomsten. Ook is er een massamediale campagne NIX18 die ouders en jongeren bewuster maakt. Hieraan hebben bijgedragen: diverse communicatieactiviteiten, het inzetten van boa s gesprekken zijn aangegaan met jongeren, de leeftijdsgrens hebben gecontroleerd en eventueel beboet, mysteryguest-onderzoeken en onze eigen lokale initiatieven (inzet jeugd- en jongerenwerk, CJG). Hieronder volgen nog een aantal samenvattende overzichten

3 In vergelijking met de andere gemeenten Noord-Holland Noord ( ): % Ooit alcohol gedronken (2e en 4e klas VO) % Alcoholgebruik afgelopen maand (2e en 4e klas VO) Alkmaar 45,1 34,2 22,7 Bergen (NH.) 50,9 39,4 25,3 Castricum 50,4 40,4 29,3 Den Helder 55,5 39,2 26,9 Drechterland 51, ,9 Enkhuizen 50,2 39,2 26,9 Heerhugowaard 48,2 35,5 21,9 Heiloo 46,7 37,8 28,6 Hollands Kroon 54,5 41,2 29,1 Hoorn 45 33,4 23,3 Koggenland 51,5 41,4 29,4 Langedijk 51,2 41,3 30 Medemblik 48,7 38,2 25,3 Opmeer 59,9 50,8 32,5 Schagen 53,8 42,2 31,1 Stede Broec 50,5 41,9 29,7 Texel 58, ,2 Bron: GGD- Jeugdmonitor Emovo % Binge drinken (2e en 4e klas VO) Naleving Het nalevingsonderzoek regio Noord-Holland Noord, dat door het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP wordt uitgevoerd dat ten opzichte van 2013 het algemene nalevingspercentage met 5% is gestegen; echter jongeren van 17 jaar kunnen in de regio Noord-Holland Noord gemakkelijk alcohol kopen. Dit onderzoek wordt gedaan met mystery-shoppers, jongeren van jaar. Nalevingspercentage regio Noord-Holland Noord uit regionaal nalevingsonderzoek t.o.v Aantal bezoeken Aantal keer naleving Nalevingspercentage 2013* % % Bron: Nalevingsonderzoek regio NHN van STAP In Langedijk zijn nadere maatregelen getroffen en regels vastgesteld met betrekking tot de voorwaarden aan evenementen en het beperken van de schenktijden para commerciële inrichtingen (wijzingen in Algemene Plaatselijke Verordening per ). Voor toezicht en handhaving maakt Langedijk gebruik van boa s. Deze voeren toezichthoudende taken (strafrechtelijk en bestuursrechtelijk). Het accent ligt in beginsel op de toezicht op naleving van de vergunningen c.q. ontheffingen. Verder houden zij toezicht en handhaven de naleving van de leeftijdcontroles. De burgemeester heeft in de DHw nieuwe sanctiebevoegdheden (schorsing, boete). In 2014 lag het accent voor Handhaving op vergunningencontroles. Vanaf is het accent verschoven naar de inzet op leeftijdcontroles, vooral bij evenementen. Er zijn hiervan resultaten bekend (tot en met 16-september ), die u in de bijlage kunt lezen. Uit deze gegevens blijkt dat er bij de vergunningencontroles minder overtredingen zijn geconstateerd dan in 2014; ook bij de leeftijdscontroles is er een daling in het aantal overtredingen te zien

4 Naleving per gemeente Gemeente Aantal Correcte % % 2013 bezoeken naleving Alkmaar % 33% Bergen % 16% Castricum % 30% Den Helder % 21% Drechterland % 10% Enkhuizen % 5% Heerhugowaard % 55% Hollands Kroon % 24% Hoorn % 24% Langedijk % 45% Medemblik % 20% Opmeer % 27% Schagen % 28% Stede Broec % 17% Texel % 26% Totaal % 26% Bron: Nalevingsonderzoek regio NHN van STAP Naleving per type verkooppunt Type verkooppunt Noord-Holland Noord 2013 Noord-Holland Noord Landelijk Cafetaria s 15% 20% 10% Horeca 19% 25% 16% Jongerencentra 18% 75% Slijterijen 22% 45% 33% Sportkantines 20% 19% 9% Supermarkten 50% 51% 53% Totaal 26% 31% Bron: Nalevingsonderzoek regio NHN van STAP Het blijkt dus dat jongeren zich bijvoorbeeld in sportkantines in onze regio slechts in 19% hoeven te identificeren. Supermarkten vormen de uitzondering in naleving. Over het algemeen is een positieve ontwikkeling te zien, enkel sportkantines blijven achter. Vervolg Momenteel vinden ambtelijk de afwegingen plaats voor het vervolg van het regionale project In control of alcohol en drugs. Het huidige project loopt tot en met en in 2016 zullen we met nieuwe doelen of andere accenten aan de slag gaan. Het vervolg wordt aan de raad voorgelegd ter vaststelling. Voor inzage in de resultaten van het beleid kunt u via de volgende links de volledige onderzoeken en effectmetingen naslaan: 1. Tabellenboek jeugdmonitor Emovo gemeente Langedijk. Dit geeft een beeld van het alcoholgebruik onder jongeren; file:///c:/temp/tabellenboek+emovo langedijk.pdf 2. Nalevingsonderzoek alcoholverstrekking aan jongeren onder de 16 jaar Dit geeft een beeld van in hoeverre jongeren onder 16/18 jaar aan alcohol kunnen komen file:///c:/temp/rapport-nalevingsonderzoek-noord-holland-noord-_1.pdf - 4 -

5 Bijlage: informatie over handhaving in het kader van de drank- en wet 2014 Overzicht DHW vergunningcontroles 2014 Aantal controles Geconstateerde overtredingen Aantal overtredingen eind 2014 Commerciële Slijterijen/supermarkten Totaal Overzicht DHW leeftijdcontroles 2014 Aantal controles overtredingen waarschuwingen n.v.t. Commerciële 22 0 n.v.t. 0 0 n.v.t. Slijterijen/supermarkten 0 0 n.v.t. Evenementen 3 2 n.v.t. Totaal 25 2 n.v.t. Overzicht DHW vergunningcontroles t/m Aantal controles overtredingen waarschuwingen Commerciële Slijterijen/supermarkten Totaal Overzicht DHW leeftijdcontroles t/m Aantal controles overtredingen Waarschuwingen Commerciële Slijterijen/supermarkten Evenementen Totaal