Alles van waarde is weerloos over landschap, herijking EHS groen blauwe diensten Gerbrand van t Klooster LTO Nederland Coördinator ruimtelijke ordening
Waarden van het landschap, RLG (1996): ruimte en openheid, openbaarheid van de ruimte, ervaren van vrijheid, rust, stilte, langzaamheid, duisternis, de aanwezigheid van natuur, cultuur en historie, gebouwde en ongebouwde cultuurmonumenten en -patronen, productiepotentie van bodem en water, werkgelegenheid
Anders gezegd: collectieve waarden natuur, landschap (in visuele zin), cultuurhistorie, aardkundige waarden, plaats en dichtheid van activiteiten economische waarden, economische activiteiten,werkgelegenheid, inkomen sociaal-culturele waarden levensstijl, leefkwaliteit
Twee benaderingen: Gebiedsbenadering Europese Landschapsconventie: Landschap is een gebied, zoals door mensen waargenomen, waarvan het karakter bepaald wordt door de actie en interactie van natuurlijke en menselijke factoren. Ze omvat dus zowel het natuurlandschap als cultuurlandschap. Systeembenadering: Leefmilieu van levensgemeenschappen. Het ecosysteem centraal. Natuur heeft een intrinsieke waarde die uitstijgt boven die van mensen.
Waar willen we naar toe? Landschappelijk driesporenbeleid? Natuurlandschap: natuurdoelen/ecologie centraal realisatie door EHS, verbindingen, Natura 2000 overheid verantwoordelijk Landbouwlandschap: landbouw centraal voor productie randvoorwaarden via (EU) milieubeleid Multifunctioneel Landschap verweving stad, recreatie, wonen, natuur, landbouw afstemming RO, milieu nodig
Leidende ontwikkelingen Stad en land Platteland van en voor ondernemers, voor recreatie en voor burgers Globalisering Open markten: meer toegang tot EU agrarische producten, meer internationale concurrentie, grotere prijs- en inkomensfluctuaties, voedselvraag en zekerheid Klimaat Verzilting en droogte, zeespiegelstijging, dijkverhoging, watertoets Duurzame productie Milieu- en omgevingskwaliteit, reductie emissies, gewasbescherming, ecologische footprints Biodiversiteit EHS, agrarisch beheer natuur, Natura 2000 Biobased economie Energie, grondstoffen voor chemie Overheid en bestuur Decentralisatie ILG en RO, waterschappen op de schop, minder sturing, minder subsidies, wel regels Bedrijven in de keten Verticale afspraken en binding, meer consument, meer samenleving, meer duurzaam
Herijking EHS: Uitgangspunten kabinet Bezuiniging op natuur: van 300 mln naar 100 mln In 2018 herijkte EHS, doelstelling omvang omlaag Provincies meer zeggenschap Prioriteit voor EHS t.b.v. EU doelen N2000 en KRW Geen aankopen EHS, geen verbindingszones Beheer bij voorkeur door agrariërs en in samenwerking TBO s Tenminste 25 % EHS door agrarisch en particulier natuurbeheer Natuurgebieden zoveel mogelijk toegankelijk en beleefbaar voor toerisme/recreatie
Herijking EHS Hoe ver zijn we gekomen in 20 jaar: Taakstelling 2018 Realisatie Restant Beheer 728.500 605.543 122.957 Inrichting 176.715 57.525 119.190 Aankoop 177.500 111.000 65.256» wv.36.000 ha PN
Herijking EHS Reactie en inzet LTO: Bezuinigingen op natuur nodig: prioriteit voor economie Bezuinigingen zijn zeer fors: prioriteiten stellen in natuur Beheer (agrarisch en natuur) bestaande gebieden zeker stellen EHS inzetten voor N 2000 en KRW Benut economische waarde landschap en natuur economische dragers voor mooi landschap/natuur multifunctioneel (natuur)ondernemerschap samenwerking landbouw-natuurorganisaties marktwerking natuurgebieden GLB inzetten voor natuur?
Wat te doen? Provincies moeten nieuwe realiteit accepteren en aan de slag: van top down naar bottom up herbegrenzen op gebiedsniveau met kwaliteit en betrokkenheid planologische schaduwwerking er af afmaken voor 2018 wat moet ruilgronden BBL inzetten en verkopen verkopen overhoeken/bossages natuur buiten EHS
Kansen voor Groen Blauwe Diensten Onderdeel GLB: Peiler 1: 800 mln/jaar» nu nog via toeslagrechten alleen naar boeren» substantieel deel inkomen melkvee en zetmeeltelers» na 2013: budget onbekend: minder» afbouw toeslagrechten, omslag naar ha premie» extra cross compliance en/of vergroening, hoe??? Peiler 2: 125 mln/jaar» voor concurrentieversterking/san/platteland/leader» niet voor inkomen: wel voor publieke diensten» cofinanciering overheden
Groen Blauwe Diensten, wat zijn dat? Ecosysteemdiensten: voordelen van natuur voor mensen: Productiediensten» voedsel, drinkwater, hout, brandstof Regulerende diensten» klimaat (CO2), schoon water, lucht en bodem, plaagbestrijding, bestuiving gewassen Culturele diensten:» recreatie, beleving, gezondheid, esthetiek Ondersteunende diensten:» Bodemvorming, nutriëntenkringloop, biodiversiteit
Groen blauwe diensten in de praktijk Voorbeelden: Akkerranden Weidevogelbeheer Weidegang Waterberging, rietkragen Onderhoud wallen/bossages Nieuwe bossen Ruime vruchtwisseling, permanent grasland
Voor welk landschapsbeeld gaan we? Welke Groen Blauwe Diensten kunnen we leveren? Wat zijn belangrijke randvoorwaarden? Wat kan Gagelvenne hierin betekenen? Wat spreken we af?
Streefbeeld Meerdimensionaal ondernemen Ondernemen door het slaan van een brug tussen duurzame productie binnen het eigen bedrijf, behoeften en beleving van burgers Milieu Ruimte Acceptatie Agrarisch ondernemerschap schakel in de OPLOSSING van vraagstukken duurzame gebiedsontwikkeling
Dank voor uw aandacht