2011-2012 Nascholingsaanbod voor leidinggevenden Provinciaal Onderwijs Vlaanderen Boudewijnlaan 20-21 1000 Brussel tel. 02-514 19 00 www.pov.be
Inhoud Doelgroep... 3 Inschrijvingen... 3 Inschrijvingsvoorwaarden... 4 1 Onderhandelingstechnieken in schoolbeleidscontext... 6 2 Hoe moet ik het zeggen? Moeilijke boodschappen brengen en ontvangen... 8 3 Crisiscommunicatie... 10 4 Innoverend strategisch schoolbeleid met Waarderend Onderzoek... 12 5 Overheidsorganisatie en regelgeving toegepast op provinciaal onderwijs... 14 6 Onderwijsregelgeving... 15 1
Doelgroep De in deze brochure opgenomen nascholingsthema s hebben betrekking op het uitbouwen en versterken van de competenties van leidinggevenden van provinciale scholen en centra. Ook andere personeelsleden van provinciale scholen en centra kunnen participeren aan deze nascholingen. Indien een personeelslid echter geen leidinggevende functie heeft binnen zijn school of centrum, zal de inschrijving maar pas definitief zijn wanneer expliciet de toestemming bekomen wordt van de inrichtende macht. Inschrijvingen Voor wat betreft het schooljaar 2011-2012 worden de inschrijvingen ingediend bij Provinciaal Onderwijs Vlaanderen via het bijgevoegd inschrijvingsformulier. Aan leidinggevenden die reeds een intentie voor deelname hebben overgemaakt voor één of meerdere nascholingsmodules wordt gevraagd deze intentie te bevestigen via het inschrijvingsformulier. 3
Inschrijvingsvoorwaarden 1. De inschrijving is definitief vastgelegd zodra Provinciaal Onderwijs Vlaanderen plaats en datum schriftelijk bevestigd heeft. 2. Om een inschrijving te annuleren, dient Provinciaal Onderwijs Vlaanderen schriftelijk verwittigd te worden (per brief of fax), tenminste 10 werkdagen voor de aanvang van de nascholing/studiedag (post- of faxdatum wordt in aanmerking genomen). Na deze datum wordt het inschrijvingsgeld niet meer terugbetaald. De betaling van annuleringskosten ( 25) wordt alleszins aangerekend. 3. Na het aanvaarden van de inschrijving wordt een factuur opgestuurd die dient betaald te worden binnen 30 dagen na ontvangst en minstens 10 dagen vóór aanvang van de eerste sessie. 4. Het inschrijvingsdossier wordt pas als volledig beschouwd als de factuur voldaan is. 5. De deelnemer gaat akkoord met de algemene inschrijvingsvoorwaarden. Bij de inschrijving voor een nascholing/studiedag verklaart hij/zij kennis te hebben genomen van de gevraagde vereiste voorkennis. De deelnemer verklaart tevens te beschikken over de goedkeuring van de directie. 4
NASCHOLINGSAANBOD VOOR LEIDINGGEVENDEN 1. Onderhandelingstechnieken in schoolbeleidscontext 15 en 22/11/2011 2. Hoe moet ik het zeggen? Moeilijke boodschappen brengen en ontvangen 17/11/2011 3. Crisiscommunicatie 15/12/2011 4. Innoverend strategisch schoolbeleid met Waarderend Onderzoek 2/2/2012 5. Overheidsorganisatie en -regelgeving toegepast op provinciaal onderwijs 20 /3/2012 6. Onderwijsregelgeving 22/05/2012 5
1 Onderhandelingstechnieken in schoolbeleidscontext Code Inhoud LEID11 Onderzoek wijst uit dat leidinggevenden een steeds groter wordend deel van hun tijd besteden aan onderhandelen. Ook in de schoolcontext is dat fenomeen merkbaar. Het toegenomen aantal overlegorganen, op schoolintern en - extern niveau, waar de schoolleider vertegenwoordigd is, is hier uiteraard niet vreemd aan. Deze tweedaagse - intensieve - cursus biedt inzicht in de onderhandelingsstijlen en -strategieën die in verschillende omstandigheden gewenst zijn. Het onderhandelingsproces wordt ontleed en beïnvloedingsprocessen worden geduid. De nadruk ligt op actieve training in onderhandelingstechnieken: conflicthantering en onderhandelen: persoonlijke stijl, sterkte en verbeterbare aandachtspunten; vijf strategieën: positioneel, compromis, integratief, vermijdend of toegeeflijk; factoren die de aangewezen strategie bepalen; onderhandelingsproces en -tactieken die horen bij elke strategie; onderhandelingstactieken, tussen authenticiteit en manipulatie; onderhandelen met lastige opponenten; bemiddeling en arbitrage. Doel Na het volgen van de nascholing en het actief participeren aan de oefeningen kunnen de deelnemers de meest geschikte onderhandelingsstrategie kiezen, rekening houdend met de omstandigheden; het belang duiden van procesbenadering ; de diverse fasen van het onderhandelingsproces bewust opbouwen; de onderhandelingspartner gericht beïnvloeden en zichzelf weren tegen manipulatie; een aanzienlijke verbetering in de eigen aanpak vaststellen. 6
Werkvorm De deelnemers reflecteren vooraf over volgende vragen en bezorgen hun antwoorden aan de trainer zodat tijdens de opleiding heel doelgericht kan gewerkt worden: Welke vragen, onderwerpen, twijfels wilt u zeker aan bod zien komen tijdens de training? Welke zijn de moeilijkste situaties waarmee u persoonlijk geconfronteerd wordt? Bent u momenteel of binnenkort in een bepaalde onderhandeling betrokken? Is er een concrete situatie waar u bij betrokken bent die u graag zou behandeld zien tijdens de training? Kunt u in kort bestek weergeven waarover het gaat, wie er bij betrokken is, welke knelpunten zich voordoen, waar u het moeilijk mee hebt? De gebruikte methodiek is een combinatie van doceren en oefening, liefst aan de hand van de probleemstellingen van de deelnemers. Daarbij worden diverse technieken gehanteerd: feedback, rolwisseling, alter ego, spiegelen, enz. Tijdsinvestering 2 dagen Tijdstip dinsdag 15 november 2011 dinsdag 22 november 2011 telkens van 9.30 u. tot 16.30 u. Plaats Aantal deelnemers Prijs Lesgever Provinciaal Onderwijs Vlaanderen Boudewijnlaan 20-21 te 1000 Brussel Aan de opleiding kunnen 25 personen deelnemen. Deelnemers die zich gedurende het schooljaar 2010-2011 hadden ingeschreven, hebben voorrang bij inschrijving. Indien er meer personen wensen deel te nemen, zal deze nascholingsmodule nogmaals aangeboden worden in de loop van het schooljaar 2011-2012. 140 euro Prof. dr. Luc Derijcke, Academisch Verantwoordelijke Mens & Organisatie Universiteit Antwerpen Management School 7
2 Hoe moet ik het zeggen? Moeilijke boodschappen brengen en ontvangen Code Inhoud Doel Werkvormen Tijdsinvestering LEID12 In de praktijk moeten evaluatoren en leidinggevenden met veel soorten gedrag van medewerkers omgaan en dit gedrag ook bijsturen aan de hand van functionerings- en evaluatiegesprekken. De moeilijkste gesprekken zijn deze met een beladen inhoud. Enkele voorbeelden: er is weerstand tegen verandering, een leerkracht heeft zelf nauwelijks iets in te brengen, een leerkracht klapt toe of wordt juist agressief, een leerkracht begrijpt de boodschap niet of wil ze niet begrijpen, Ook kan de evaluator tijdens een begeleiding geconfronteerd worden met een scala aan emoties; van blijdschap tot verdriet, betrokkenheid en onverschilligheid, Vaak weet een evaluator of leidinggevende niet hoe hij of zij moet omgaan met dergelijke reacties. Toch zijn het vaak scharniermomenten op het groeipad van de leerkracht. Tijdens deze workshop leren de evaluatoren en/of andere leidinggevenden hun communicatie beter af te stemmen op de medewerkers. Ze leren omgaan met moeilijk gedrag en de emoties die hier soms mee gepaard gaan. Ze leren deze gebruiken als hefboom in plaats van als hindernis, zodat ze zich comfortabeler voelen en zich beter kunnen voorbereiden op het voeren van moeilijke gesprekken met hun medewerkers. werksituaties, praktijkgericht inoefenen van concrete cases groepsgesprek computerpresentatie optioneel: video-opnames, al dan niet met de deelnemers 1 dag 8
Tijdstip Plaats Aantal deelnemers Prijs Lesgever donderdag 17 november 2011 (van 9.30 u. tot 16.30 u.) Provinciaal Onderwijs Vlaanderen Boudewijnlaan 20-21 te 1000 Brussel Aan de opleiding kunnen 15 personen deelnemen. 120 euro WIVO 9
3 Crisiscommunicatie Code Inhoud LEID10 Een school kan plots geconfronteerd worden met een collectieve noodsituatie die veel chaos veroorzaakt, emotionele en/of fysieke pijn meebrengt en mogelijk het imago aantast: een busongeval tijdens een schoolreis, evacuatie na een bommelding, een dodelijk ongeval tijdens een schooluitstap. Ook vandalisme of drugsdealing in en rond de school kunnen een crisissituatie veroorzaken. Crisissen komen doorgaans geheel onverwacht en eisen een snelle interventie. Een vooraf uitgedacht en goed voorbereid algemeen crisisplan en gepaste crisiscommunicatie zijn daarom noodzakelijk. Volgende aspecten komen aan bod: wat is een crisis? welke soorten crisissen onderscheiden we? wie zijn de betrokkenen? waarom is een crisisplan nodig? hoe zijn de verschillende fasen in het stappenplan? hoe verloopt de voorbereiding op een crisis: werkplan, communicatieplan, logistiek,...? waaruit bestaat de samenstelling van een crisisteam - aanstellen van een crisismanager? waarop moet u letten tijdens het communiceren over een crisis? Doel Tijdsinvestering Tijdstip Plaats inzicht bijbrengen in de verschillende soorten crisis en de beïnvloedende factoren een voorbeeld aanreiken van een crisisdraaiboek het belang aantonen van het procesmatig aanpakken van een crisis 1 dag donderdag 15 december 2011 (van 9.30 u. tot 16 u.) Provinciaal Onderwijs Vlaanderen Boudewijnlaan 20-21 te 1000 Brussel 10
Aantal deelnemers Prijs Lesgever Aan de opleiding kunnen 15 personen deelnemen. 180 euro Marit Goossens, communicatietrainer en personal coach, Gosky bvba 11
4 Innoverend strategisch schoolbeleid met Waarderend Onderzoek Code Inhoud Doel Tijdsinvestering Tijdstip LEID13 Bent u overtuigd van de cruciale noodzaak om creativiteit en innovatie te integreren in de school? Raakt u soms het noorden kwijt in de snel veranderende wereld? Heeft u behoefte aan praktische tools om een alert en daadkrachtig schoolleiderschap te installeren, en dit binnen de context van turbulente veranderingen? Wilt u een positieve techniek aanleren om uw strategische planning inhoudelijk te voeden? Einstein schreef ooit: Je kunt de problemen die uit een systeem voortkomen niet oplossen binnen datzelfde systeem; je moet de dingen met nieuwe ogen onderzoeken.... Waarderend Onderzoek (Appreciative Inquiry = AI) is een krachtige methode die dit nieuwe kijken mogelijk maakt. Het vervangt het problem solving of brandenblusgedrag door een krachtige visie, die vertrekt van wat er nù concreet goed functioneert in het systeem. Tijdens deze opleidingsdag vertrekken we met een korte opfrissing van de basics van strategische planning en positioneren we AI in dit kader. Tijdens deze nascholing worden volgende doelstellingen vooropgesteld: inzicht in de methodiek van waarderend onderzoek en de link met strategische planning; ontwikkelen van een onmiddellijk bruikbare inspiratietechniek (Appreciative Inquiry); aanleren en toepassen van de Appreciative Inquiry methode (organisatie ontwikkeling via Waarderend Onderzoek); aanleren van inspiractie (inspired action): eenvoudige en instant toepasbare besluitvorming in turbulente tijden. 1 dag donderdag 2 februari 2012 (van 9.30 u. tot 16.30 u.) 12
Plaats Aantal deelnemers Prijs Lesgevers Provinciaal Onderwijs Vlaanderen Boudewijnlaan 20-21 te 1000 Brussel Aan de opleiding kunnen 18 personen deelnemen. 180 euro Pieter Sprangers, zaakvoerder Domo de Refontiro en Bernard Lernout, initiatiefnemer van `Het Leerhof' 13
5 Overheidsorganisatie en regelgeving toegepast op provinciaal onderwijs Code Doel LEID14 In deze nascholing wordt kennis gemaakt met de verschillende aspecten waarmee een leidinggevende dient rekening te houden in een overheidscontext. Er wordt ingegaan op de basisprincipes van de overheidsorganisatie en -regelgeving met bijzondere aandacht voor het provinciedecreet. Deze elementen worden steeds geconcretiseerd naar mogelijke toepassingen binnen het provinciaal onderwijs. Specifieke aandachtspunten zijn o.a. de administratieve organisatie, het financieel beheer, de verzelfstandiging en het bestuurlijk toezicht. Tijdsinvestering Tijdstip Plaats Aantal deelnemers Prijs Lesgever 1 dag dinsdag 20 maart 2012 (van 9.30 u. tot 16 u.) Provinciaal Onderwijs Vlaanderen Boudewijnlaan 20-21 te 1000 Brussel Aan de opleiding kunnen 15 personen deelnemen. 45 euro Winand De Smet, departementshoofd onderwijs, veiligheid en jeugd van provincie Antwerpen. 14
6 Onderwijsregelgeving Code Inhoud LEID15 Leidinggevenden in scholen en centra worden in de realisatie van hun takenpakket meer en meer geconfronteerd met wet- en regelgeving. Het volgend decennium wordt het secundair onderwijs bovendien ingrijpend hervormd. Elke school(directie) is in dit proces betrokken partij. Kennis en inzicht in het huidige systeem, zowel van zijn plus- als minpunten, zijn essentieel om de confrontatie met de toekomst aan te kunnen gaan. Als directie worden voor u volgende grote luiken van het secundair onderwijs belicht: enerzijds het principe van de regelmatige leerling, die een officieel studiebewijs beoogt en die de basis vormt voor financiering en normering in het onderwijs; anderzijds de organisatie, zowel onderwijsinhoudelijk als op het vlak van personeels- en werkingsmiddelen. Actieve en passieve vrijheid van onderwijs, zoals grondwettelijk gewaarborgd, vormt de rode draad in dit verhaal. Uitgangspunt is een continue verwijzing naar wet- en regelgeving en naar ministeriële omzendbrieven (EDULEXsysteem departement onderwijs). Doel Tijdsinvestering Tijdstip Plaats Kennis van totstandkoming wet- en regelgeving met aandacht voor inspraak en politieke besluitvorming. De (h)erkenning van relevantie van legaliteitsbeginsel in onderwijs en van budgettaire waakzaamheid. Bijdrage tot optimalisering van schooladministratie en gegevensstroom school AgODi. Inzicht in rol van inspectie en verificatie. 1 dag dinsdag 22 mei 2012 (van 9.30 u. tot 16.30 u.) Provinciaal Onderwijs Vlaanderen Boudewijnlaan 20-21 te 1000 Brussel 15
Aantal deelnemers Prijs Lesgever Aan de opleiding kunnen 25 personen deelnemen. 45 euro Chris Dockx, adjunct van de directeur afdeling `Instellingen en leerlingen secundair en volwassenenonderwijs' van het Departement Onderwijs en Vorming 16