i. 18 bedrijven met 50% regeling; ii. 16 bedrijven zonder 50% regeling; c. bij normenset 2: 26 bedrijven:

Vergelijkbare documenten
OpdenKamp Adviesgroep B.V. Universiteit Utrecht Fast Advies

Q&A Q&A geitenhouderij en gezondheid

Veehouderij & Gezondheid stand van zaken april Renske Nijdam Adviseur milieu & gezondheid

EVALUATIE GEURBELEID Gemeente Boxtel

Vervolggesprekken over leefbaarheid in en om Heusden

De Geurverordening veehouderij Boxtel 2008 in te trekken en de Geurverordening veehouderij Boxtel 2014 vast te stellen.

MilieuHINDER versus MilieuKLACHTEN

MEMO aan. : Ton Smits, Gemeente Asten van. : Fred Stouthart, Omgevingsdienst Zuidoost Brabant datum : 4 november 2013 afschrift : --

toetsingsinstrument veehouderij en gezondheid 2013 Theo vd Ven Gemeente Oirschot Renske Nijdam GGD Bureau Gezondheid, Milieu & Veiligheid

Monitoren van de geurhinder te Sliedrecht

Geluidhinder. Oscar Breugelmans

Rode draad van deze toelichting

GEURGEBIEDSVISIE Gemeente Cuijk

Toetsingsinstrument veehouderij en gezondheid Theo vd Ven Gemeente Oirschot Renske Nijdam GGD Bureau Gezondheid, Milieu & Veiligheid

het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Helmond; Collegevoorstel

Waar ligt de regio Eemsmond - Delfzijl?

RAPPORT GEUR ONDERZOEK GEUR EN GEURONDERBOUWING

Bijlage Handhaving: behandeling van klachten. Klachten binnen kantoortijden Klachten buiten kantoortijden Aandachtsbedrijven Aandachtspunten

Windmolen Grote Sloot 158

Toolkit voor de stoker

Veehouderij en geur. geurgebiedsvisie en geurverordening Ontwerp. Commissievergadering 14 januari 2016 gemeentehuis Asten

Achtergrond. Door: Karin Tanja Dijkstra Jolanda Maas Agnes van den Berg KIND EN NATUUR HET PAVILJOEN. Afbeelding 1: Het Paviljoen

Gemeente Boxmeer. Nummer:. de Raad van de gemeente Boxmeer. Boxmeer, 14 april 2015

Houtrook en Gezondheid

Actualisatie gemeentelijke geurverordening gemeente Sint Anthonis. Informatieve bijeenkomst gemeenteraad maandag 14 september 2015

Gezondheidseffectscreening gemeente Landerd

Veehouderij & Gezondheid. Renske Nijdam Adviseur milieu & gezondheid

Berekening in verband met ruimtelijke ontwikkelingen op de locatie Achterweg 70 en 74 in Herwijnen (gemeente Lingewaal).

Beleidsregels geur bestemmingsplan Lage Weide, Gemeente Utrecht

Veehouderij en geur. geurgebiedsvisie en geurverordening Brede Dialoog 20 oktober 2015 Heusden

Geur Versie 1, mei 2017

Onderzoek geur Veehouderijen. Schoolstraat ong. te Wijbosch

De Marke III te Hengevelde

ONDERZOEK INDUSTRIËLE GEUR

Over het misverstand stress

Inleiding Ademhaling Hyperventilatie Oorzaak van hyperventilatie Klachten bij hyperventilatie Wat kunt u zelf doen...

Geurgebiedsvisie plangebied. Seinenweg 2 en omgeving te Markelo

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

GEURVERSPREIDINGSONDERZOEK REIJSEWEG 35, DE MORTEL

WORK EXPERIENCE PROFILE

Hyperventilatie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Hoe ontstaat hyperventilatie?

Intensieve veehouderij en gezondheid. Henk Jans, arts MG/chemicus Renske Nijdam 15 juni 2009

GEURONDERZOEK BEDRIJVENTERREIN VOEDERHEIL ZEELAND. In verband met wijziging verordening geurhinder en veehouderij gemeente Landerd

OP WEG NAAR EEN BRUIKBARE

AVHRS-Q Zelfinvul vragenlijst over stemmenhoren

INWONERSPANEL CUIJK PEILING MILIEU EN DUURZAAMHEID

Onderzoek omgekeerde werking in het kader van de Wet geurhinder en veehouderij

Onderzoek Geur en fijnstof PlanMER Langedijk D E F I N I T I E F

BURN- OUT RISICO CHECK

Onderzoek arbeidsongeschiktheid (samenvatting) In opdracht van Loyalis. juni 2013

Berekening in verband met ruimtelijke ontwikkelingen op twee percelen aan de Eltenseweg ongenummerd in Beek (gemeente Montferland)

Hoofdpijn bij kinderen

Tabellenrapportage Quickscan leerlingendaling VO. schoolbesturen, gemeenten en provincies

Bestemmingsplan buitengebied Roosendaal - Nispen

Quick Scan Wet geurhinder en veehouderij

september 2009 Aanpassing verordening geurhinder en veehouderij gemeente Venray september 2009

Onderzoek heeft aangetoond dat een hoge mate van herstelbehoefte een voorspellende factor is voor ziekteverzuim. Daarom is in de NL-SH ook de relatie

2.2 Geur Voor geur is de geurkaart van de evaluatie van 1 november 2013 aangehouden.

Wet van 5 oktober 2006, houdende regels inzake geurhinder vanwege tot veehouderijen behorende dierenverblijven (Wet geurhinder en veehouderij)

V-STACKS GEBIED BEREKENING OMGEKEERDE WERKING

SEH Spoedeisende hulp

Berekening in verband met ruimtelijke ontwikkelingen op het perceel Kollenburgweg 3 in Didam (gemeente Montferland)

GGD advies bij vergunningaanvraag Polderweg 25a te Oostwold Herziene versie Jantien Noorda, 29 januari 2013

Datum Referentie Uw referentie Behandeld door 15 oktober J. van Rooij

ReventaCare heeft unieke aanpak op voorkomen en oplossen van stressklachten.

EVALUATIE GEURGEBIEDSVISIE GEMEENTE SOMEREN 2017

Berekening in verband met ruimtelijke ontwikkelingen op het perceel Hengelderweg 6 en 10 in Didam (gemeente Montferland)

Betreft : Quickscan geur ontwikkelingslocaties 01 t/m 05, 10 t/m 12, 18,23 en 32

Binnen een straal van 1000 meter rondom het plangebied schijfsebaan 4a zijn 9 stuks veehouderijen gelegen, te weten aan de:

7: geursituatie Boekel - worst case, variant B

Victorialaan 1 b-g 5213 JG s-hertogenbosch Gildekamp SP Cuijk Postbus AB Cuijk

Reusel - Resultaten Belevingsonderzoek 2017

Motivatie volwassenen om te sporten en bewegen

Geuronderzoek Locatie Oude Aaltenseweg 37 Lichtenvoorde

Geurnormen uit verordeningen afkomstig van omliggende gemeenten

Aan de voorzitter en leden van Provinciale Staten van Limburg

datum referentie behandeld door 16 maart 2017 Apa.Hun.17.GO BP-01 R.G.P. van Hooy

Beleidsregels geur bestemmingsplan Lage Weide gemeente Utrecht

Reactie van mensen op stemgeluid. Frits van den Berg

Memo Houtrook GGD Fryslân, team Medische Milieukunde. Auteur: Tim Nonner

Wet geurhinder en veehouderij. Gebiedsvisie. ten behoeve van de. verordening geurhinder en veehouderij. voor de gemeente Barneveld

Gezond Wonen. Binnenmilieu en gezondheid. Ad Dilven Monique Scholtes

Complexe milieusituatie, met name op het gebied van geur en geluid

Dutch Summary Acknowledgements Curriculum Vitae

Onderzoek Arbeidsongeschiktheid. In opdracht van Loyalis. juni 2013

Handleiding geur: bepalen van het aanvaardbaar hinderniveau van industrie en bedrijven (niet veehouderijen)

Stand van zaken rond geluidhinder in Nederland. Oscar Breugelmans Centrum voor Duurzaamheid, Milieu en gezondheid

Locatiekeuze Nieuw-Tijenraan Geuronderzoek locatie 1A/1B

Voorgrondnormen verordening 2011

Onderwerp: Beleidsregel geur en ruimtelijke plannen 2017 gemeente Sint-Michielsgestel

Factsheet Indicatie zorgvraag Amsterdam 2030 Prognoses van functioneren en chronische aandoeningen 1

Centrum voor Slaapen Waakstoornissen (CSW)

de jaren van de vorige eeuw lag de focus op de beschrijving van stressreacties en onderzoek van de (karakteristieken van) stimuli die een

LOG Montfort - Maria Hoop

NOTITIE GEURHINDER EN VEEHOUDERIJ MFC LANGESTRAAT 36 TE HEEREWAARDEN GEMEENTE MAASDRIEL

Dit proefschrift presenteert de resultaten van het ALASCA onderzoek wat staat voor Activity and Life After Survival of a Cardiac Arrest.

E- Aanvraag 1 Stal F ( vk) ,0 4,5 3,29 0, Gem.geb. hoogte

Bepaling geurbelasting en -hinder in zes gemeenten

Floww health technology

Transcriptie:

Gevolgen voor de bedrijven Hieronder zijn de bevindingen van de resultaten weergegeven ten aanzien van de gevolgen voor de bedrijven. 1. De totale geuremissie in de gemeente Cuijk bedraagt: a. in de referentiesituatie 1.198.043 ou; b. in het toekomstscenario met huidige normen: 1.494.824 ou; c. in het toekomstscenario met normenset 1: 1.256.827 ou; d. in het toekomstscenario met normenset 2: 977.833 ou. 2. Er zijn 8 afbouwers. Voor deze bedrijven is in de toekomstscenario s een afname van de geuremissie meegenomen van 30%. Dit betekent een afname van 46.515 ou. 3. Het aantal bedrijven dat nog wel ontwikkeling op hun bouwvlak hebben bedraagt: a. bij de huidige normen: 26 bedrijven: i. 8 bedrijven met 50% regeling; ii. 18 bedrijven zonder 50% regeling; b. bij normenset 1: 26 bedrijven: i. 10 bedrijven met 50% regeling; ii. 16 bedrijven zonder 50% regeling; c. bij normenset 2: 26 bedrijven: i. 18 bedrijven met 50% regeling; ii. 8 bedrijven zonder 50% regeling. 4. De emissie in de toekomst zal door toepassing van de 50% regeling afnemen. Deze afname bedraagt: a. bij huidige normen: 73.183 ou; b. bij normenset 1: 149.898 ou; c. bij normenset 2: 229.278 ou. 5. De groeiruimte die de bedrijven hebben en kunnen benutten, bedraagt: a. bij de huidige normen: 416.479 ou; b. bij normenset 1: 255.197 ou; c. bij normenset 2: 55.583 ou. 6. De geurnormen in de gemeente Cuijk hebben geen effect op de mogelijkheden van de bedrijven in de buurgemeenten. 10

Gevolgen voor de geurgevoelige objecten Ten aanzien van het aantal geurgehinderden zijn de bevindingen navolgend beschreven. Het aantal personen dat wordt gehinderd bedraagt: 126 tot 1299 in de referentiesituatie; 214 tot 1349 in het toekomstscenario bij huidige normen 111 tot 1286 in het toekomstscenario bij normen set 1; 53 tot 1250 in het toekomstscenario bij normen set 2. Vianen 1. In het accentgebied wonen (tussen Vianen en Beers) bedraagt het aantal geurgevoelige objecten in een niet aanvaardbare geursituatie: a. 2 in de referentiesituatie; b. 5 in het toekomstscenario met huidige normen; c. 3 in het toekomstscenario met normenset 1; d. 1 in het toekomstscenario met normenset 2. 2. In het accentgebied wonen bedraagt het aantal geurgevoelige objecten in een aanvaardbare geursituatie: a. 3 in de referentiesituatie; b. 7 in het toekomstscenario met huidige normen; c. 5 in het toekomstscenario met normenset 1; d. 1 in het toekomstscenario met normenset 2. 3. In de kern Vianen en Vianen oost zijn er geen geurgevoelige objecten in een niet aanvaardbare of aanvaardbare geursituatie. De rest bevindt zich in een optimaal of optimaal+ geursituatie. 4. In het accentgebied wonen bedraagt het aantal geurgevoelige objecten in een optimale geursituatie: a. 13 in de referentiesituatie; b. 27 in het toekomstscenario met huidige normen; c. 15 in het toekomstscenario met normenset 1; d. 12 in het toekomstscenario met normenset 2; e. de overige receptoren bevinden zich in de optimaal+ geursituatie. 5. In de kern Vianen en Vianen oost bedraagt het aantal geurgevoelige objecten in een optimale geursituatie: a. 322 in de referentiesituatie; b. 301 in het toekomstscenario met huidige normen; c. 16 in het toekomstscenario met normenset 1; d. 0 in het toekomstscenario met normenset 2; e. de overige receptoren bevinden zich in de optimaal+ geursituatie. 6. In het accentgebied wonen is door normenset 1 en 2 een afname van 2 respectievelijk 4 objecten in een niet aanvaardbare geursituatie ten opzichte van het toekomstscenario met huidige normen. Daarnaast is de verbetering van de geursituatie door normenset 1 en 2 te zien in een toename van het aantal receptoren in een optimaal+ geursituatie. Cuijk 11

1. In Cuijk en in de kernrandzone Cuijk is overal sprake van een optimaal+ geursituatie. In alle toekomstscenario s zullen deze receptoren in een optimaal+ geursituatie blijven. Beers 1. In Beers bedraagt het aantal geurgevoelige objecten met een niet aanvaardbare geursituatie: a. 2 in de referentiesituatie; b. 0 in het toekomstscenario met huidige normen; c. 0 in het toekomstscenario met normenset 1; d. 0 in het toekomstscenario met normenset 2. 2. In Beers bedraagt het aantal geurgevoelige objecten met een aanvaardbare geursituatie: a. 166 in de referentiesituatie; b. 131 in het toekomstscenario met huidige normen; c. 84 in het toekomstscenario met normenset 1; d. 42 in het toekomstscenario met normenset 2. 3. In Beers bedraagt het aantal geurgevoelige objecten met een optimale geursituatie: a. 257 in de referentiesituatie; b. 253 in het toekomstscenario met huidige normen; c. 245 in het toekomstscenario met normenset 1; d. 267 in het toekomstscenario met normenset 2; e. de overige objecten bevinden zich in een optimaal+ geursituatie. 4. In de kernrandzone van Beers zijn er 3 objecten in een niet aanvaardbare geursituatie en 2 objecten in een aanvaardbare geursituatie. Normenset 1 en 2 hebben een verbetering op de geursituatie in de kernrandzone tot gevolg. In de autonome situatie is geen sprake van een verbetering of verslechtering. 5. In de kern Beers is door normenset 1 en 2 een afname van 47 respectievelijk 89 objecten in een aanvaardbare geursituatie ten opzichte van het toekomstscenario met huidige normen. Daarnaast is de verbetering van de geursituatie door normenset 1 en 2 te zien in een toename van het aantal receptoren in een optimale geursituatie. 12

Haps 1. In de kern Haps zijn er geen geurgevoelige objecten in een niet aanvaardbare geursituatie en maar één in een aanvaardbare geursituatie (in de autonome situatie). Het aantal objecten met een optimale geursituatie bedraagt: a. 61 in de referentiesituatie; b. 791 in het toekomstscenario met huidige normen; c. 357 in het toekomstscenario met normenset 1; d. 5 in het toekomstscenario met normenset 2; e. de overige objecten bevinden zich in een optimaal+ geursituatie. 2. In de kernrandzone Haps zijn er geen geurgevoelige objecten in een niet aanvaardbare geursituatie. Het aantal objecten in een aanvaardbare geursituatie bedraagt: a. 2 in de referentiesituatie; b. 1 in het toekomstscenario met huidige normen; c. 0 in het toekomstscenario met normenset 1; d. 0 in het toekomstscenario met normenset 2. 3. In de kernrandzone Haps bedraagt het aantal objecten in een optimale geursituatie: a. 4 in de referentiesituatie; b. 13 in het toekomstscenario met huidige normen; c. 5 in het toekomstscenario met normenset 1; d. 4 in het toekomstscenario met normenset 2; e. de overige objecten bevinden zich in een optimaal+ geursituatie. 4. In de kern Haps is een verbetering van de geursituatie merkbaar door normenset 1 en 2 door de toename van het aantal receptoren in een optimaal+ geursituatie. Deze verbetering betreft 435 objecten bij normenset 1 en 787 objecten bij normenset 2 vergeleken met het toekomstscenario met huidige normen. Het effect van normenset 1 en 2 op de geursituatie in de kernrandzone Haps is beperkt. Katwijk, St Agatha en Linden De geursituatie in deze kernen is in alle situaties optimaal+. De normen hebben geen relevante effecten op de geursituatie in deze kernen. Bedrijventerreinen en industrieterreinen De geursituatie op de bedrijventerreinen Cuijk west, Mc Donalds, Straatkant, Haven en Laarakker is nagenoeg overal optimaal+. De verschillende normensets hebben hierop nauwelijks effect. Recreatie Dommelsvoort Er treedt in het recreatiegebied Dommelsvoort enige verslechtering op in het toekomstscenario met huidige normen ten opzichte van de referentiesituatie. Bij normenset 1 en 2 is sprake van enige verbetering ten opzichte van de huidige situatie (door de 50% regeling). 13

Verwevingsgebied 1. In het verwevingsgebied bedraagt het aantal geurgevoelige objecten met een niet aanvaardbare geursituatie: a. 8 in de referentiesituatie; b. 9 in het toekomstscenario met huidige normen; c. 5 in het toekomstscenario met normenset 1; d. 2 in het toekomstscenario met normenset 2. 2. In het verwevingsgebied bedraagt het aantal geurgevoelige objecten met een aanvaardbare geursituatie: a. 2 in de referentiesituatie; b. 15 in het toekomstscenario met huidige normen; c. 5 in het toekomstscenario met normenset 1; d. 6 in het toekomstscenario met normenset 2. 3. In het verwevingsgebied bedraagt het aantal geurgevoelige objecten met een optimale geursituatie: a. 15 in de referentiesituatie; b. 16 in het toekomstscenario met huidige normen; c. 18 in het toekomstscenario met normenset 1; d. 5 in het toekomstscenario met normenset 2; e. de overige objecten bevinden zich in een optimaal+ geursituatie. 5. In het verwevingsgebied is door normenset 1 en 2 een afname van 4 resp 7 objecten in een niet aanvaardbare geursituatie ten opzichte van het toekomstscenario met huidige normen. Daarnaast is de verbetering van de geursituatie door normenset 1 en 2 te zien in een toename van het aantal receptoren in een optimale geursituatie. Cumulatiegebied 1. In het cumulatiegebied bedraagt het aantal geurgevoelige objecten met een niet aanvaardbare geursituatie: a. 0 in de referentiesituatie; b. 2 in het toekomstscenario met huidige normen; c. 4 in het toekomstscenario met normenset 1; d. 0 in het toekomstscenario met normenset 2. 2. In het cumulatiegebied bedraagt het aantal geurgevoelige objecten met een aanvaardbare geursituatie: a. 5 in de referentiesituatie; b. 7 in het toekomstscenario met huidige normen; c. 5 in het toekomstscenario met normenset 1; d. 5 in het toekomstscenario met normenset 2. 3. In het cumulatiegebied bedraagt het aantal geurgevoelige objecten met een optimale geursituatie: a. 8 in de referentiesituatie; b. 15 in het toekomstscenario met huidige normen; c. 14 in het toekomstscenario met normenset 1; d. 6 in het toekomstscenario met normenset 2; e. de overige objecten bevinden zich in een optimaal+ geursituatie. 14

In het cumulatiegebied is door normenset 1 een toename van 2 objecten in een niet aanvaardbare geursituatie ten opzichte van het toekomstscenario met huidige normen. Door normenset 2 is een afname van 2 objecten waarneembaar. Daarnaast is de verbetering van de geursituatie door normenset 2 te zien in een toename van het aantal receptoren in een optimale geursituatie. 15

Bijlage XI: Gezondheid

Bijlage Relatie geur en gezondheid (naar Smeets & Fast, 2006 i ) Geur kan verschillende effecten oproepen bij de mens, die als nadelig voor de gezondheid worden beschouwd. Bij de relatie tussen geur en gezondheid zijn vele biologische, psychologische en sociale factoren betrokken. Allereerst is de geurconcentratie van invloed op het optreden van gezondheidseffecten. Ook andere karakteristieken van de geur kunnen van invloed zijn. Daarnaast zijn demografische, sociaal-economische, persoonsgebonden en cognitieve factoren in meer of mindere mate van invloed op de mate van optreden van gezondheidseffecten. Sommige van deze factoren zijn onderling van elkaar afhankelijk. Het volgende model beschrijft de relatie tussen de geurbelasting en gezondheidseffecten. Model voor de relatie tussen geurbelasting en gezondheidseffecten In dit model leidt de geurbelasting tot een waarneming bij omwonenden. De waarneming verloopt via de receptoren in het reukepitheel. Volgend op de stimulatie van de receptoren ontstaat waarneming van de frequentie, de intensiteit, de hedonische waarde en de kwaliteit (bijvoorbeeld oplosmiddelachtig ) van de geur. In deze waarneming kunnen zich individuele verschillen voordoen, die gerelateerd zijn aan demografische (geslacht, leeftijd), sociaal-economische en persoonsgebonden factoren. De pijl vanuit deze factoren naar de waarneming kent één richting. Onder cognitieve factoren wordt verstaan de wijze waarop mensen informatie selecteren en verwerken. Voorbeelden hiervan zijn de attitude ten opzichte van de geurbron (bijvoorbeeld angst of boosheid) en de verwachtingen over de geurbelasting in de toekomst. Bij cognitieve factoren wijzen de pijlen in twee richtingen, namelijk van en naar waarneming. De invloed is dus wederkerig. Mensen, die geloven dat 7 Bureau Gezondheid, Milieu & Veiligheid Postbus 3024 5003 DA Tilburg Telefoon: 0900-368 68 68 *Z006D101A21* Telefax: (073) 613 83 52 milieu@ggd-bureaugmv.nl 7

geur slecht is voor de gezondheid, letten meer op geuren in hun omgeving of zijn eerder gealarmeerd door onprettige geuren, zodat zij deze als intenser waarnemen. Omgekeerd, kan dit geloof ook weer beïnvloed worden door gedane waarnemingen. Door mensen wordt de waarneming van de geur in twee stappen geëvalueerd. Bij de primaire evaluatie wordt ingeschat of de geur potentieel bedreigend is. Wordt de geur als onaangenaam of de situatie als potentieel bedreigend beschouwd dan leidt dit tot hinder. De hinder is het gezondheidseffect, het is psychologisch van aard, maar er hoeven geen andere effecten te zijn. Bij de secundaire evaluatie van de waarneming van de geur, beoordeelt het individu of het met die potentieel bedreigende situatie goed overweg kan (coping). Geeft de uitkomst van deze evaluatie aan, dat het individu hiermee onvoldoende mee om kan gaan, dan zal er stress worden ervaren met de daaraan gerelateerde fysiologische effecten. De hinder gaat dan vergezeld van stressgerelateerde lichamelijke gezondheidseffecten. Voor de demografische, sociaal-economische, persoonsgebonden en cognitieve factoren geldt, dat zij naast de waarneming ook het proces van evaluatie van deze waarneming kunnen beïnvloeden. De evaluatie van de geur kan ook leiden tot hinder, verstoring van gedrag of activiteiten en stress. Iemand die hinder ervaart maar geen stress kan niettemin verstoring van activiteiten of gedrag vertonen. De relatie tussen hinder en verstoring is wederkerig: als iemand gehinderd is kan dit leiden tot verstoring en andersom. Stress kan eveneens leiden tot verstoring. Gezondheidseffecten door geur De belangrijkste en meest voorkomende gezondheidseffecten van geur zijn hinder en verstoring van activiteiten en gedrag. Stressgerelateerde gezondheidseffecten kunnen ook optreden. Hinder Onder hinder wordt verstaan: Hinder is een gevoel van ongenoegen dat optreedt wanneer een milieufactor wordt waargenomen of wanneer de waarneming iemands gedrag of activiteiten negatief beïnvloedt of wanneer door de waarneming iemand vermoedt, dat deze milieufactor een negatieve invloed heeft. Verstoring van activiteiten en gedrag In de literatuur wordende volgende uitingen genoemd van verstoring als gevolg van geur: - Slechte ventilatie: ramen sluiten, niet kunnen luchten - Niet graag buiten zijn: in de tuin, op het balkon, tijdens het barbecuen of tijdens het wandelen - Niet graag thuis zijn - Niet graag familie/vrienden/bezoek uitnodigen of familie/vrienden komen niet graag op bezoek - Slaap: problemen met inslapen, tussentijds wakker worden 8 Bureau Gezondheid, Milieu & Veiligheid Postbus 3024 5003 DA Tilburg Telefoon: 0900-368 68 68 *Z006D101A21* Telefax: (073) 613 83 52 milieu@ggd-bureaugmv.nl 8

- Was niet buiten drogen - Vertrouwde of aangename geuren niet meer kunnen ruiken - Verstoort het lezen en denken en vrije tijd bezigheden - Minder diep ademhalen - Ontevreden met eigen huis - Spanning in het gezin - Indienen van klachten Andere (stressgerelateerde) gezondheidseffecten In de literatuur worden verschillende (stressgerelateerde) gezondheidsklachten ten gevolge van geur genoemd, zoals slaapklachten, hoofdpijn, duizeligheid, vermoeidheid, misselijk, luchtwegklachten. Factoren van invloed op het ontstaan van hinder, verstoring of andere (stressgerelateerde) gezondheidseffecten Geurkarakteristieken, demografische, sociaal-economische, persoonsgebonden en cognitieve factoren kunnen een grote invloed hebben op de relatie tussen geurbelasting en gezondheidseffecten. Dit heeft als gevolg, dat een algemene dosis-effectrelatie lokaal alleen te gebruiken is voor een indicatie van het optreden van ernstige hinder in de omgeving van een geurbron. Vooral de volgende kenmerken kunnen lokaal leiden tot meer hinder dan volgens de algemene dosis-effectrelatie berekend zou worden: - Lage hedonische waarde (onaangename geur) - Hogere frequentie van optreden geur - Probleemgerichte copingstijl - Geen band met de veroorzaker - Negatieve attitude ten opzichte van de bron of overheid - Verwachting dat de geur zal toenemen - Bezorgd, angst voor gezondheidseffecten i Monique Smeets & Tilly Fast, 2006. Dosis effect relatie geur, effecten van geur. Document: IP-DER-06-40. OpdenKamp Adviesgroep BV. Den Haag. 9 Bureau Gezondheid, Milieu & Veiligheid Postbus 3024 5003 DA Tilburg Telefoon: 0900-368 68 68 *Z006D101A21* Telefax: (073) 613 83 52 milieu@ggd-bureaugmv.nl 9

Bijlage XII: Handhaving