Toetsingsinstrument veehouderij en gezondheid Theo vd Ven Gemeente Oirschot Renske Nijdam GGD Bureau Gezondheid, Milieu & Veiligheid

Transcriptie

1 Toetsingsinstrument veehouderij en gezondheid 2013 Theo vd Ven Gemeente Oirschot Renske Nijdam GGD Bureau Gezondheid, Milieu & Veiligheid

2 Inhoud Toelichting toetsingsinstrument Proces Keuze indicatoren Maatregelen Mogelijkheden, bruikbaarheid en implementatie

3 Projectgroep toetsingsinstrument Gemeente Oirschot Theo van de Ven Gemeente Reusel-De Mierden Richard van Kroonenburg, Jeroen vd Heijden Gemeente Gemert-Bakel Emil Uriot, Ido Cranen Bureau Gezondheid, Milieu en Veiligheid Loes Geelen, Renske Nijdam

4 Academische Werkplaats Milieu & Gezondheid Doel Academische Werkplaats Milieu & Gezondheid Vragen uit de praktijk met kennis uit praktijk, beleid en wetenschap onderbouwen Oplossingen praktisch en/of beleidsmatig toepasbaar maken Samenwerkingsverbanden tussen universiteit en GGD, opgericht met subsidie van ZonMW in opdracht van het ministerie van VWS

5 Doelstelling project Ontwikkelen toetsingsinstrument gezondheid voor de beoordeling van uitbreidingen en nieuwvestiging van intensieve veehouderijbedrijven Aanvullend op: de wettelijke toets aan milieuvergunningen het advies van de Gezondheidsraad

6 Resultaat toetsingsinstrument Een checklist met verschillende gezondheidkundige criteria waarop een uitbreiding, verplaatsing of nieuwvestiging beoordeeld wordt Maatregelen opnemen of ter afweging bij vergunningaanvragen naast de wettelijke toets vanuit milieuwetgeving

7 Aanpak Literatuuronderzoek Gesprekken experts Workshops Experts Bewoners Casus

8 Indicatoren toetsingsinstrument Geur Fijn stof / Endotoxinen Zoönosen / Antibioticagebruik Landschappelijke inpassing Transport Indirect: Bedrijfshygiëne Afstand tot gevoelige bestemmingen

9 Oorzaak- en effectketen Oorzaak /activiteit Uitstoot Verspreiding Blootstelling Effect Veehouderijbedrijf: open of gesloten fokkerij mesterij (niet-) grondgebonden diersoort transport mestopslag en bewerking Emissie chemische, biologische en fysieke factoren Via direct contact met dieren Via de lucht Via transport Duur van de blootstelling Acute blootstelling Gezondheidseffect Via mest Chronische blootstelling Via voeding Moment van blootstelling op de dag, avond, nacht

10 Uitwerking geur Oorzaak /activiteit Uitstoot Verspreiding Blootstelling Effect Hinder, afhankelijk van agrarische verwevenheid Gerelateerd aan stallen: - Veehouderijbedrijf - (niet-) grondgebonden diersoort Andere geurproducerende activiteiten: - Brijvoer - Mestopslag en bewerking - Kadaveropslag en transport - Mest uitrijden Uitstoot geur afhankelijk van: - Type huisvesting - Stalinrichting - Emissiebeperkende maatregelen, zoals een luchtwasser Via de lucht Mest uitrijden leidt tot piekbelasting Windrichting Blootstelling: - Acuut bij piekbelasting, zoals uitrijden van mest - Chronisch / dagelijks Aantal woningen per geurcategorie bij veehouderij Aantal (ernstig) gehinderden bepalen op basis van de geurbelasting met geurmodellering. Geur van enkel bedrijf en cumulatie, achtergrondbelasting Primaire evaluatie: onaangenaam/bedreigend -> hinder Secundaire evaluatie: - coping onvoldoende -> stress - stress-gerelateerde gezondheidsklachten: hoofdpijn, benauwdheid, misselijkheid Verstoring gedrag/activiteiten: - ramen sluiten - niet graag buiten - niet op bezoek - minder diep ademen - klachten indienen Deze klachten leiden tot: - verminderde kwaliteit van leven - maatschappelijke onrust - aantasting leefbaarheid in de omgeving

11 Indicator:. Maatregelen om reductie te bereiken Opnemen in eisen bij vergunningaanvraag: Toetsing of weging Aanvullende informatie borging in wetgeving of beleid, hoe gegevens aanleveren. Hiaten

12 Welke kennis is nog nodig? Kader/modellering endotoxinen Onderzoeksvoorstel (o.a. provincie NB, Gelderland) Onderbouwing relatie geur - hinder Er loopt onderzoek Onderbouwing gezondheidseffecten Vanuit ministeries vervolgonderzoek

13 Mogelijkheden, bruikbaarheid en implementatie

14 Aanvullend toetsingsinstrument gezondheid 1. Beoordelingskader Visie-vorming Beleidsmatige inpassing 2. Dialoog Betrokkenheid Keuzes en onzekerheden 3. toetsingsinstrume nt Uitvoering Vergunningverlening Afweging 1, 2 & 3 Aantal blootgestelden Maatwerk in de lokale leefomgeving

15 Juridische borging Wettelijke taak Wet publieke gezondheid art. 2 Wet milieubeheer art. 1.1 MER (plannen en projecten) Activiteitenbesluit Verordening ruimte provincie BZV Toetsing bevoegdheid gemeente

16 Implementatie Ruimtelijk spoor? Individuele vergunningaanvraag zonder ruimtelijk spoor? Inzet bij project-mer of plan-mer?

17 Vragen? Theo van de Ven Renske Nijdam

18 Instrument Beoordelingskader Gezondheid en Milieu (RIVM-rapport nr / 2003) Beleidsinstrument Startdocument op basis van feitelijke informatie Aanvullen met lokale informatie over aantal bedrijven, belasting, onrust, etc. Dialoog over te nemen maatregelen, kosten en baten, leidend tot: VISIE Visie verwerken in gemeentelijk beleid

19

20 Ervaring GGD in pilot Goed bruikbaar om gezondheidseffecten intensieve veeteelt in beeld te brengen, binnen de planvorming (bijv. structuurvisie) Bruikbaar op lokaal, gebieds- en landelijk niveau; geeft ondersteuning bij besluitvorming Beoordelingskader te gebruiken voor een dialoog tussen de verschillende partijen

21 Pilot: bruikbaarheid in lokale praktijk Bruikbaar om het eens te worden over de beschikbare informatie: iedereen start vanuit hetzelfde punt. Vroeg meenemen in de planvorming Delen van visies met elkaar is een meerwaarde

22 Contactgegevens Academische Werkplaats Milieu en Gezondheid