toetsingsinstrument veehouderij en gezondheid 2013 Theo vd Ven Gemeente Oirschot Renske Nijdam GGD Bureau Gezondheid, Milieu & Veiligheid

Transcriptie

1 toetsingsinstrument veehouderij en gezondheid 2013 Theo vd Ven Gemeente Oirschot Renske Nijdam GGD Bureau Gezondheid, Milieu & Veiligheid

2 Zoönosen aandachts punt voor GGD

3

4 Streefwaarden 10 ou woonkernen 20 ou buitengebied 32 ou LOG 4

5 Standpunt GGD Gezondheid nu niet voldoende geborgd in milieuwetgeving Fijn stof: ook onder norm nog gezondheidseffecten, andere samenstelling (endotoxinen) Wet geurhinder: geur geeft nog steeds veel hinder, stapeling geurbelasting Infectieziekten niet geborgd (Inter-)nationaal onderzoek: Meer blootstelling nabije omgeving (tot 250m -500m), gezondheidseffecten en meer effecten bij risicogroepen Daarom: Creëer afstand tussen bedrijven en bebouwingsconcentraties Waarom nu? Eind 2012 advies Gezondheidsraad Echter: nu veel vergunningsaanvragen, behoefte invulling duurzame locatietoets Voorzorg: om te voorkomen dat er nieuwe overbelaste situaties ontstaan

6 inhoud Toelichting toetsingsinstrument Proces Keuze indicatoren Maatregelen Mogelijkheden, bruikbaarheid en implementatie

7 Projectgroep toetsingsinstrument Gemeente Oirschot Theo van de Ven Gemeente Reusel-De Mierden Richard van Kroonenburg, Jeroen vd Heijden Gemeente Gemert-Bakel Emil Uriot, Ido Cranen Bureau Gezondheid, Milieu en Veiligheid Loes Geelen, Renske Nijdam

8 Academische Werkplaats Milieu & Gezondheid Doel Academische Werkplaats Milieu & Gezondheid Vragen uit de praktijk met kennis uit praktijk, beleid en wetenschap onderbouwen oplossingen praktisch en/of beleidsmatig toepasbaar maken Samenwerkingsverbanden tussen universiteit en GGD, opgericht met subsidie van ZonMW in opdracht van het ministerie van VWS

9 Doelstelling project toetsingsinstrument gezondheid ontwikkelen voor de beoordeling van uitbreidingen en nieuwvestiging van intensieve veehouderijbedrijven. aanvullend op de wettelijke toets aan milieuvergunningen aanvullend op het advies van de Gezondheidsraad.

10 Resultaat toetsingsinstrument Een checklist met verschillende gezondheidkundige criteria waarop een uitbreiding, verplaatsing of nieuwvestiging beoordeeld wordt Maatregelen op te nemen of ter afweging bij vergunningaanvragen naast de wettelijke toets vanuit milieuwetgeving

11 Aanpak Literatuuronderzoek Gesprekken experts Workshops Experts Bewoners Casus Rapport

12 Indicatoren toetsingsinstrument Geur Fijn stof /Endotoxinen Zoönosen / Antibioticagebruik Landschappelijke inpassing Transport Indirect: Bedrijfshygiëne Afstand tot gevoelige bestemmingen

13 Oorzaak - effectketen oorzaak/activiteit uitstoot verspreiding blootstelling effect veehouderijbedrijf: open of gesloten fokkerij mesterij (niet-) grondgebonden diersoort transport mestopslag en bewerking emissie van chemische, biologische of fysieke factoren via direct contact dieren de lucht transport mest voeding duur van de blootstelling acute blootstelling chronische blootstelling moment van blootstelling op de dag, avond, nacht gezondheidseffect

14 Uitwerking geur oorzaak/activiteit uitstoot verspreiding blootstelling effect Hinder, afhankelijk van agrarische verwevenheid Gerelateerd aan stallen: Veehouderijbedrijf (niet-) Grondgebonden Diersoort Andere geur-producerende activiteiten: Brijvoer Mestopslag en bewerking Kadaveropslag en transport Mest uitrijden Geur Type huisvesting en stalinrichting Emissiebeperkende maatregelen zoals een luchtwasser Via de lucht Mestuitrijden leidt tot piekbelastng. Windrichting Acute blootstelling bij piekbelasting zoals uitrijden van mest Chronische blootstelling / dagelijks Aantal woningen per geurcategorie bij veehouderij Aantal (ernstig) gehinderden bepalen op basis van de geurbelasting met geurmodellering. geur van enkel bedrijf en cumulatie, achtergrondbelasting Primaire evaluatie: onaangenaam/bedreigend -> hinder Secundaire evaluatie: coping onvoldoende -> stress Stress-gerelateerde gezondheidsklachten: hoofdpijn, benauwdheid, misselijkheid Verstoring gedrag/activiteiten: ramen sluiten, niet graag buiten, niet op bezoek, minder diep ademen, klachten indienen Door deze klachten vermindert de kwaliteit van leven, brengt het maatschappelijke onrust met zich mee en wordt de leefbaarheid in de omgeving aangetast.

15 Indicator:. Maatregelen om reductie te bereiken Opnemen in eisen bij vergunningaanvraag: Toetsing of weging Aanvullende informatie borging in wetgeving of beleid, hoe gegevens aanleveren. Hiaten

16 Maatregelen Infectiedruk verlagen, zowel intern binnen bedrijf als extern richting omwonenden Gebruik antibiotica Aantal blootgestelden en gehinderden door geur en fijn stof verlagen Verbeteren van stalsystemen met BBT; Bouwvariant waarop risico s beter te sturen en te beheersen zijn Verbeteren van bedrijfsgezondheidsmagement Hygiëne-maatregelen Routing vrachtwagens

17 Welke kennis is nog nodig? Kader/modellering endotoxinen Onderzoeksvoorstel (o.a. provincie NB, Gelderland) Onderbouwing relatie geur - hinder Er loopt onderzoek Onderbouwing gezondheidseffecten Vanuit ministeries vervolgonderzoek

18 Mogelijkheden, bruikbaarheid en implementatie

19 Aanvullend toetsingsinstrument gezondheid 1. Beoordelingskader Visie-vorming Beleidsmatige inpassing 2. Dialoog Betrokkenheid Keuzes en onzekerheden 3. toetsingsinstrume nt Uitvoering Vergunningverlening Afweging 1, 2 & 3 Aantal blootgestelden Maatwerk in de lokale leefomgeving

20 Juridische borging Wettelijke taak Wet publieke gezondheid art. 2 Wet milieubeheer art. 1.1 MER (plannen en projecten) Activiteitenbesluit Verordening ruimte provincie BZV Toetsing bevoegdheid gemeente

21 Implementatie ruimtelijk spoor individuele vergunningaanvraag zonder ruimtelijk spoor Inzet bij project-mer of plan-mer?

22 Vragen? Renske Nijdam Theo van de Ven (0499)