Vervolggesprekken over leefbaarheid in en om Heusden

Transcriptie

1 Vervolggesprekken over leefbaarheid in en om Heusden

2 Programma uur inloop uur welkom door wethouder Martens presentaties van Fred Stouthart (OZOB) en Renske Nijdam (GGD) over geur, fijnstof en volksgezondheid uur dialooggesprekken uur afsluiting

3 Veehouderij & Gezondheid Renske Nijdam Adviseur milieu & gezondheid 3 april 2014

4 Wat ga ik vertellen? Gezondheid & intensieve veehouderij Zoonosen Geur Fijn stof Landelijk onderzoek 4

5 Definities gezondheid WHO: gezondheid is een toestand van volledig fysiek, geestelijk en sociaal welbevinden en niet louter het ontbreken van ziekte of gebrek Gezondheid is het vermogen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven. 5

6 6 gezondheid

7 Gezondheidseffecten Geurhinder Longfunctiedaling Resistentie ontwikkeling door antibiotica (MRSA, ESBL) Infectieziekten veroorzaakt door zoönosen, zoals influenza en Q-koorts Zelfgerapporteerde klachten: luchtwegklachten, irritatie ogen, stress, hartkloppingen, hoofdpijn, misselijkheid, ademhalingsklachten Negatieve impact op leefomgeving

8 Zoönosen Infectieziekten waarbij dieren mensen besmetten 850 wereldwijd groeiende lijst >100 in Nederland Overdracht: Direct contact met dieren Dierlijke uitscheidingsproducten Vectoren (teken, vliegen etc) Eten van rauw/ besmet voedsel Via de lucht Risicogroepen Kinderen, ouderen, zwangeren, mensen met een slechte weerstand Beroepsmatig risico; bijvoorbeeld veehouders, slachthuismedewerkers, boswachters

9 Antibiotica-resistentie antibiotica gebruik in IV enorm toegenomen - Convenant antibioticaresistentie dierhouderij in Reductie in antibioticagebruik in veehouderij met 50% bereikt in Toename gebruik leidt tot resistentie: Veegerelateerde MRSA ESBL - Recent MARAN-rapportage: afname resistentie bij dieren voor antibiotica

10 10

11 Belastende milieufactoren van intensieve veehouderij Ammoniak uitstoot en depositie Uitstoot van fijn stof (< PM10) Geurstoffen (complex van verbindingen) Micro-organismen gebonden aan fijn stof Geluidbelasting verkeer rondom bedrijven Fijn stof afkomstig van verkeer Verkeersveiligheid

12 Geur & Gezondheid Signaalfunctie geur, maar Waarnemen geur hangt niet altijd samen met toxiciteit en gevaar Sommige vieze geuren zijn niet gevaarlijk Sommige geuren die je niet ruikt, zijn wel gevaarlijk 12

13 Gezondheidseffecten Hinder Verstoring gedrag en activiteiten Via stressmechanisme allerlei gezondheidsklachten

14 Subjectief maar wel reëel Aangenaam of niet? Duur, frequentie & concentratie Gewenning & acceptatie 14 Probleemgerichte copingstijl Geen band met de veroorzaker Verwachting dat de geur zal toenemen Bezorgd, angst voor gezondheidseffecten Negatieve attitude ten opzichte van de bron of overheid

15 15

16 Fijn stof Bijdrage van stallen: 20-25% Bronnen: veevoer, mest, dierbestanddelen Verschil in grootte en samenstelling: Fijn stof van veehouderijen: PM 2,5 -PM 10 Fijn stof van verkeer: PM 2,5 of kleiner Verschil per stalsysteem, veedichtheid, weidegang Emissie van kippen > varkens > rundvee

17 Luchtverontreiniging in de longen Grofste deeltjes: afgevangen door neusharen Grotere deeltjes: bovenin de longen Kleinere deeltjes: dieper in de longen. Via de longblaasjes ook in bloedbaan. 17

18 Gezondheidseffecten fijn stof Door grovere fractie luchtwegaandoeningen: Verergeren van astma Verergeren andere longaandoeningen, zoals COPD en bronchitis Verminderde longfunctie Door verkeersgerelateerde luchtverontreiniging: Luchtwegaandoeningen Vroegtijdig overlijden Hart- en vaatziekten 18

19 19

20 Landelijk onderzoek Veehouderij en Gezondheid omwonenden (VGO) RIVM, Nivel, IRAS, WUR Gestart in maart 2014, resultaten begin 2016 verwacht 20 ndheid/onderzoek_veehouderij_en_gezondheid_omwon enden_vgo

21 VGO Het doel van het onderzoek onderzoeken of blootstelling aan microorganismen, fijn stof of andere componenten in het milieu afkomstig van veehouderijen een gezondheidsrisico vormen voor mensen die in de omgeving van deze bedrijven wonen. 21

22 dus 22 Welke ziekteverwekkers? minder vaak astma en COPD, maar vaker klachten van hun ziekte? verhoogd aantal longontstekingen bij mensen rondom geitenhouderijen? rond pluimveebedrijven vaker longontstekingen? rond nertsenbedrijven vaker allergie en astma?

23 luchtmetingen: maandelijks in de lucht op 60 locaties naar ziekteverwekkers die zich via de lucht verspreiden. welke ziekteverwekkers zijn op en rond verschillende veehouderijen aanwezig Op verschillende afstanden 23

24 onderzoek gezondheidsklachten Welke infecties hebben mensen in de omgeving van veehouderijen doorgemaakt. Gericht op aandoeningen van de luchtwegen, allergieën, dragerschap van antibiotica-resistente bacteriën en antistoffen tegen micro-organismen die in de veehouderij voorkomen 24

25 gezondheidsonderzoek 25 Mensen die op verschillende afstanden van veehouderijen wonen wordt gevraagd om mee te doen. Vragenlijst, longtest, ontlastingsmonster, bloed afname en een uitstrijkje van de neus Heeswijk-Dinther, Boxtel, Asten-Someren, Deurne-Bakel-Milheeze-de Rips, Oploo- Sint Anthonis en Budel

26 Bedankt voor uw aandacht Vragen? Renske Nijdam Bureau Gezondheid, Milieu & Veiligheid GGD en Brabant / Zeeland T: E: r.nijdam@ggd-bureaugmv.nl I: 26

27 Fijn stof en geur in Heusden en omgeving 3 april 2014

28 Inhoud Voorbeeld: fijn stof en geur op kaart Cumulatieve belasting op gevoelige objecten Hoe bepalen we de belasting door geur en fijn stof Wanneer aanvaardbaar / overbelast Kaart: fijn-stofbelasting Heusden e.o. Kaart: geurbelasting Heusden e.o. Conclusie en ontstaan overbelaste situatie Mogelijkheden om de belasting te verminderen

29 Voorbeeld fijn stof en geur op kaart Kaart situatie fijn stof Kaart situatie geur Cumulatief gemeente Asten alle veehouderijen gemeente Asten + 2 km daarbuiten Contouren wolken geven de belasting weer groen-geel-oranje

30 Op Kaart: cumulatieve achtergrondbelasting Achtergrondbelasting geur en fijn stof (cumulatief: alle veehouderijen) 1 Woonkern bebouwde kom Buitengebied gevoelige objecten = woningen woonkernen buitengebied

31 Wanneer aanvaardbaar / overbelast Verordening ruimte (provincie) Geur Normen maximale achtergrondbelasting max. 12% hinder bebouwde Fijn stof kom = 10 odourunits 31,2 ug max. 20% hinder buitengebied = 20 odour / m3 units lucht boven deze waarden geen aanvaardbaar woon- en leefklimaat bouwblok ontwikkeling van de veehouderij (nieuwe stal) niet toegestaan weigeren omgevingsvergunning, Wabo onderdeel bouwen Tenzij bedrijfsontwikkeling leidt tot substantiële vermindering van de belasting (geur)

32 Fijn-stofsituatie (maart 2014) Heusden en omgeving, woningen en de veehouderijen

33 Geursituatie (maart 2014) Heusden en omgeving, woningen en de veehouderijen

34 Conclusie en ontstaan overbelaste situatie

35 Mogelijkheden om de overbelasting weg te nemen

36 Dialooggesprekken Groepsindeling naar gebieden

37

38 Afsluiting Belangrijkste conclusies per groep Afspraken vervolg