Training Geboorte en Kraamtijd in verschillende culturen Ingrid Peters

Training Geboorte en Kraamtijd in verschillende culturen Ingrid Peters Juni 2012

Inhoud Workshop (1) - Introductie en vragenlijst - Deel I: Theorie en achtergrond 1. Menssensitief werken 2. Migratiehistorie 3. Algemene culturele en religieuze kenmerken 4. Aan etniciteit gerelateerde ziekten - Deel II: Etnisch en culturele verdieping 1. Nederlandse kraamzorg in etnisch-cultureel diverse perspectief 2. Verdieping: wat is cultuur? en Wat is religie? A. Gedrag en rituelen tijdens de geboorte B. Gedrag en rituelen in tijdens de kraamtijd

Inhoud workshop (2) - Deel III: Risico s en advisering - Afronding 1. Behandeling casuistiek: Weergave van voorbeelden waar kraamverzorgenden in de dagelijkse praktijk tegenaan lopen. 2. Wat zijn toepasbare methode voor het bespreekbaar maken van risicovolle gewoonten en advisering. Evaluatie & afronding

Hoe afstemming met de kraamvrouw? Scenario 1: De kraamverzorgende stemt voornamelijk af op de religie en cultuur van de kraamvrouw. Afstemmen op specifiek gedrag en rituelen Scenario 2: De kraamverzorgende stemt voornamelijk af op de unieke persoonlijkheid van de kraamvrouw. Afstemmen op specifieke unieke communicatie en persoonlijkheid

(Etnisch-cultureel) Uniek Persoon Communicatie Hoe communiceert de kraamvrouw? Ruimte Hoe groot is de communicatieafstand tussen kraamvrouw en omgeving? Sociale organisatie Intensiteit contact familie en vrienden? Biologische variatie Heeft de kraamvrouw etnisch gerelateerde ziekten? Omgevingscontrole Heeft de kraamvrouw invloed op haar omgeving of heeft ze hulp nodig? Tijd Tijdsbeveling: spreken / plannen over gister, vandaag of morgen?

MIGRATIE Definitie: Migratie is een (semi-)permanente verandering van vestigingsplaats van een individu of een groep. Migratie is: - Grensoverschrijdend - Permanent - Gebeurt in groepsverband of individueel

Vrouw en kinderen herenigen zich met man/vader in Nederland Economische motieven -Zendelingen (religieuze motieven) -Aantrekkelijk politiek Klimaat -Historische binding Politieke motieven Vrijwillige migratie Gedwongen migratie Gevoelswaarde Familiehereniging Economisch Economisch (ernstige armoede) Gevoelswaarde Politiek Vervolging Oorlog Totaal geen werk en voedsel in land van herkomst om gezin in leven te houden (natuurrampen) Politiek vluchtelingen

Wie zijn migranten? Vreemdelingen Eerste generatie allochtoon Tweede generatie allochtoon Buitenlanders (Etnische) Minderheden Illegalen Migrant ja/nee? Ja Ja Nee Ja/Nee Ja/Nee Ja

Nederlandse migratiehistorie 98% van de Nederlandse bevolking heeft voorouders die in het buitenland zijn geboren. 1580-1700 - 200.000 Zuid Europeanen vluchten naar de Nederlanden (80 jarige oorlog, Calvinisme) - in1600 was eenderde van Amsterdamse bevolking in Duitsland geboren 1700-1800 arbeidsmigratie vanuit o.m. Duitsland 1800-1900 Emigratie overtrof immigratie 1900-1945 - In 1914,1 miljoen Belgische vluchtelingen in Nederland - 110.000 andere Europese vluchtelingen (als gevolg van 1e en 2e wereldoorlog en Russische revolutie) 1960 arbeidsmigratie vanuit Zuid Europa & Noord Afrika Bron: Centrum voor Geschiedenis van Migranten

Migratiestromen en Nederlandse bevolking (1)

Migratiestromen en Nederlandse bevolking (2) 150.000 migranten in 2010 (afkomstig uit EU lidstaten) Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek, Statline (2011)

Migratiestromen en Nederlandse bevolking (3) 150.000 migranten in 2010 (afkomstig uit EU lidstaten) Immigratie neemt af emigratie toe Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek, Statline (2011)

Migratiestromen en Nederlandse bevolking (4) 150.000 migranten in 2010 (afkomstig uit EU lidstaten) Immigratie neemt af emigratie toe In 2011 Nederland 16.655.799 inwoners Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek, Statline (2011)

Migratiestromen en Nederlandse bevolking (5) 150.000 migranten in 2010 (afkomstig uit EU lidstaten) Immigratie neemt af emigratie toe In 2011 80% autochtonen In 2011 Nederland 16.655.799 inwoners Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek, Statline (2011)

Migratiestromen en Nederlandse bevolking (6) 150.000 immigranten in 2010 (afkomstig uit EU lidstaten) Immigratie neemt af emigratie toe In 2011 13.228.780 autochtonen In 2011 Nederland 16.655.799 inwoners In 2011 20 % allochtonen - 1e en 2e generatie gelijk verdeeld Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek, Statline (2011)

Migratiestromen en Nederlandse bevolking (7) 150.000 immigranten in 2010 (afkomstig uit EU lidstaten) Immigratie neemt af emigratie toe In 2011 13.228.780 autochtonen In 2011 Nederland 16.655.799 inwoners In 2011 20 % allochtonen - 1e en 2e generatie gelijk verdeeld Westerse allochtonen (9%) Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek, Statline (2011)

Migratiestromen en Nederlandse bevolking (8) 150.000 migranten in 2010 (afkomstig uit EU lidstaten) Immigratie neemt af emigratie toe In 2011 13.228.780 autochtonen Westerse allochtonen (9%) In 2011 Nederland 16.655.799 inwoners In 2011 3.427.019 allochtonen (20 %) - 1e generatie: 1.735.217 (10%) - 2e generatie: 1.694.802 (10%) Niet-westerse allochtonen (11%) Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek, Statline (2011)

Antilliaanse migranten Migratie 20e eeuw vanaf 1960 toename Antillianen in Nederland 2011(<1%) 0,6% 1e generatie Antillianen 0,4% 2e generatie Antillianen Antillianen in Rotterdam (4%) Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek, Statline (2011) Centrum voor Onderzoek en Statistiek (2011)

Turkse migranten Turken in Rotterdam 8% Turkse migranten vanaf 1960-1973 Turken in Nederland (2.3%) 1e generatie Turken(1,2%) 2e generatie Turken (1,1%) Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek, Statline (2011) Centrum voor Onderzoek en Statistiek (2011)

Surinaamse migranten Migratie 20e eeuw vanaf 1975 toename Surinamers in Nederland (2%) 1e generatie (1,1%) 2e generatie (0,9%) Surinamers in Rotterdam (9%) Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek, Statline (2011) Centrum voor Onderzoek en Statistiek (2011)

Marokkaanse migranten Migratie vanaf 1960-1970 Marokkanen in Nederland (2%) 1 e generatie (1%) 2 e generatie (1%) Marokkanen in Rotterdam (<7%) Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek, Statline (2011) Centrum voor Onderzoek en Statistiek (2011)

Overig niet- Westerse allochtonen (1) 4% overig niet-westerse Nederlanders Bron:Centraal Bureau voor de Statistiek, Statline (2011) Centrum voor Onderzoek en Statistiek (2011) overig niet-westerse Rotterdammers (7,5%)

Overig niet- Westerse allochtonen (2) 668.316 overig niet-westerse Nederlanders Kaapverdië Kaapverdianen in Rotterdam (2,5%) Centrum voor Onderzoek en Statistiek (2011) 46.137 overig niet-westerse Rotterdammers

Overig niet- Westerse allochtonen (3) 668.316 overig niet-westerse Nederlanders Migranten uit Centraal Afrika Kaapverdië Angola, v.m. Congo, Ghana, Nigeria, Somalië Kaapverdianen in Rotterdam 2,5 % Centrum voor Onderzoek en Statistiek (2011) 46.137 overig niet-westerse Rotterdammers

Overig niet- Westerse allochtonen (3) Migranten uit Centraal Afrika Angola, v.m. Congo, Ghana, Nigeria, Somalië Kaapverdië Irakoorlog (vanaf 2003) Kaapverdianen in Rotterdam 0,3% Irakezen en 0,2% Iraniers in Nederland Golfoorlog Irak & Iran (1980-88) Iraanse revolutie 1979 Bron: Vluchtelingenwerk Nederland (2011) 46.137 overig niet-westerse Rotterdammers

Overig Westerse/EU allochtonen (1) (9%) Westerse allochtonen in Nederland en (11%) in R dam Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek, Statline (2011) Centrum voor Onderzoek en Statistiek (2011)

Overig Westerse/EU allochtonen (2) (9%) Westerse allochtonen in Nederland en (11%) in Rdam 1949-1960 300.000 Ned. Indische migranten Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek, Statline (2011)

Overig Westerse/EU allochtonen (3) (9%) Westerse allochtonen in Nederland en (11%) in Rdam Polen, Bulgaren, Hongaren, Roemenen, v.m. Joegoeslavie 1949-1960 300.000 Ned. Indische migranten Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek, Statline (2011)

Cultuur (1) Definitie: (1) Cultuur is een instrumentarium met oplossingen voor allerdaagse problemen. (2) Cultuur is de collectieve mentale programmering die de leden van één groep of categorie mensen onderscheidt van die van andere. Bron: Macionis, Sociology, A Global Introduction (2002) Hofstede, Allemaal andersdenkenden (2002)

Cultuur (2) Symbolen Helden Rituelen Waarden Bron: Hofstede, Allemaal andersdenkenden (2002)

Soorten culturen (1) COLLECTIVISTISCH: alles met en voor de groep, je leeft voor de groep INDIVIDUALISTISCH: alles vanuit het individu /1 persoon, je bent zelfstandig Bron: Hofstede, Allemaal andersdenkenden (2002)

Soorten culturen (2) Cultuur met GROTE MACHTSAFSTAND: Grote hierarchie ouder-kind, grote afstand burger landsbestuur Cultuur met KLEINE MACHTSAFSTAND: Gelijkere relatie ouder-kind, democratie Bron: Hofstede, Allemaal andersdenkenden (2002)

Soorten culturen (3) STERKE ONZEKERHEIDSVERMIJDING: Angst voor het onzekere:veel strenge regels en procedures, sociale controle ZWAKKE ONZEKERHEIDSVERMIJDING: Wel regels maar geen strenge navolging Bron: Hofstede, Allemaal andersdenkenden (2002)

Soorten culturen (4) MANNELIJKE cultuur: Hierarchisch, duidelijke rol man/vrouw, vergaren rijkdom, ambitie VROUWELIJKE cultuur: Minder scheiding rol man/vrouw, solidariteit en dienstbaarheid Bron: Hofstede, Allemaal andersdenkenden (2002)

Overzicht culturen Nederlands Surinaams Turks Marokkaans Antilliaans Kaapverdiaans Individualistisch (I) Collectivistisch (C) I C C C C C Machtsafstand Kleine Gemiddelde Grote Grote Gemiddelde Grote Onzekerheidvermijding Zwakke Zwakke Sterke Sterke Zwakke Sterke Feminien (F) F M M M M M Masculien (M) Opvoedingsdoelen: 1= Z 1= P 1= P 1= G 1= P 1= G Z= Zelfstandigheid G= Gehoorzaamheid P= Prestaties 2= S 3= G 2= G 3= Z 2= G 3= Z 2= P 3= S 2= G 3= S 2= S 3= P S= Sociale vaardigheid 4= P 4= S 4= S 4= Z 4= Z 4= Z

Religie theorie Definitie: (1) religie is gebasseerd op het idee van het heilige wat het buitengewone kan verklaren en waaraan het individu zich onderwerpt. (2) geloof is verankerd in overtuigingen in plaats van de wetenschap. Drie functies van religie: 1. Sociale cohesie 2. Sociale controle 3. Betekenisgeving en levensdoel Bron: Macionis, Sociology, A Global Introduction (2002)

Overzicht religies Religie Oorsprong Geloof in: Geschrift: Bijzonderh. Atheisme 2600 jr geen - Expliciet en impliciet Humanisme 200 jr gaat uit van de mens - Redelijk vermogen Islam 1300 jr 1 god: Allah Voorbeeld: profeet Mohammed Christendom 2012 jr 1 god: God Voorbeeld: Jezus (heiligen) Hindoeisme 4500 jr Meerdere Goden (7) Boeddhisme 2500 jr geen Voorbeeld: Boedha Koran Soenna De Bijbel 5 soorten (zie reader) 4 soorten (zie reader) De vijf zuilen Jezus de zoon van God Ontwikkeling van de ziel Leven is lijden

Etniciteit gerelateerde ziekten (1) Hart en vaatziekten: Nederlanders Kanker: Nederlanders, Surinamers Allergie, Astma / COPD, huidaandoeningen: Nederlanders Diabetes: Surinamers,Turken, Marokkanen Schizofrenie: Surinamers, Antillianen, Marokkanen, Kaapverdianen Thalassemie/sikkelcelziekte: Surinamers, Turken, Marokkanen Bron: RIVM Nationaal Kompas Volksgezondheid, CBS

Etniciteit gerelateerde ziekten (2) Perinatale Sterfte: Surinamers, Antillianen, Turken, Marokkanen Zuigelingensterfte: Surinamers, Antillianen, Turken, Marokkanen Aandoeningen in de perinatale periode (vroeggeboorte /syndromen): Antillianen SOA s: Antillianen Depressie: Turken, Marokkanen, Kaapverdianen Nieraandoeningen: Kaapverdianen Bron: RIVM Nationaal Kompas Volksgezondheid, CBS

Afsluiting Dank voor uw aandacht zijn er vragen Vragen? Attentie: meet and greet met de VPG-ers in de hal!!!!

Directoraat Klaar voor een Kind Programma-management - drs. ing. V.J.M. Roozen - dr. S. Denktaş - prof. dr. E.A.P. Steegers - drs. H.J. van der Weg - prof. dr. G.J. Bonsel - dr. E. Birnie - drs. J. van der Kooy - drs. V.J.J. Poeran - drs. S. Temel - drs. J.P. de Graaf - drs. I.A. Peters - D.W. van Veen - N.T. Evers - dr. ing. M. Vujkovic - dr. A.J.J. Voorham - drs. H. Torij - drs. M. van Veen - dr. M.P. Lambregtse - drs. A.J. Schneider - drs. C. Quispel - K.M. Heetkamp MSc - A.I Fino dos Santos Boialvo

Colofon Programma Klaar voor een kind, maart 2012 Deze PowerPoint presentatie is uitgevoerd in opdracht van het programma Klaar voor een kind. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteurs. Het gebruik van cijfers en/of tekst als toelichting of ondersteuning in artikelen, boeken en scripties is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld