Allochtonen, 2013 Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (

Transcriptie

1 Allochtonen, 2013 Indicator 22 januari 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2013 woonden er in Nederland bijna 2 miljoen niet-westerse allochtonen en bijna 1,6 miljoen westerse allochtonen. Niet-westerse allochtonen wonen vooral in de grote steden, in het bijzonder in de vier grootste steden. Westerse allochtonen wonen vooral in de grensgebieden van Nederland en daarnaast ook in de steden. [figuurgroep] Download figuur [2] Download data (xls) [3] Pagina 1 van 10

2 Download figuur [4] Download data (xls) [5] Pagina 2 van 10

6 [/figuurgroep] Download figuur [12] Download data (xls) [13] Eén op negen inwoners niet-westers allochtoon Op 1 januari 2013 telde Nederland bijna 2 miljoen niet-westerse allochtonen. Dit zijn ingezetenen van Nederland die zelf, of waarvan ten minste één van de ouders, geboren is in een niet-westers land. Tussen 2008 en 2013 is hun aantal met 11,3% toegenomen. In dezelfde periode groeide de totale Nederlandse bevolking met slechts 2,3%. In absolute zin leverden de Marokkaanse, Turkse en Somalische herkomstgroepen de grootste bijdrage aan de groei van het aantal niet-westerse allochtonen. In relatief opzicht groeide in deze recente periode de Somalische herkomstgroep het sterkst. Het aantal Somaliërs nam in de afgelopen vijf jaar toe van naar De groei van de Marokkaanse en Turkse herkomstgroep betrof vooral de tweede generatie. De Somalische herkomstgroep groeide door de immigratie van eerste generatie Somaliërs. Niet-westerse allochtonen wonen vooral in de vier grote steden Niet-westerse allochtonen zijn het sterkst vertegenwoordigd in de Randstad. Rotterdam kent het hoogste aandeel niet-westerse allochtonen in de bevolking: 37% in Amsterdam en Den Haag nemen de tweede en derde plaats in, met respectievelijk 35 en 34%. Daarna volgen Almere (29%), Schiedam (27%), Diemen (26%), Utrecht (22%) en Capelle aan den IJssel (21%). In kleine en landelijke gemeenten zijn de aandelen veel kleiner. In ongeveer een vijfde van de Nederlandse gemeenten vormen niet-westerse allochtonen minder dan 2% van de bevolking. Pagina 6 van 10

7 Vrijwel alle niet-westerse herkomstgroepen zijn bovengemiddeld sterk vertegenwoordigd in de vier grootste steden. Circa de helft van alle Marokkanen en van alle Surinamers in Nederland en een derde van de Turken en van de Antillianen woont in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag of Utrecht. Voor de Chinezen geldt dat voor ruim een kwart. Bij enkele kleinere herkomstgroepen is deze concentratie in de steden nog sterker. Zo woont bijna driekwart van de Kaapverdianen in Rotterdam, ruim de helft van de Ghanezen in Amsterdam en 6 op de 10 Pakistani wonen in Amsterdam, Rotterdam of Den Haag. Naar verhouding wonen Afghanen, Irakezen, Iraniërs en Somaliërs meer gespreid over Nederland. De hoogste aandelen Somaliërs (in de gemeentelijke bevolking) zijn te vinden in enkele middelgrote gemeenten zoals Alphen aan den Rijn, Delft, Dordrecht, Tilburg, Veenendaal en Vlaardingen. De vier grootste herkomstgroepen (Turken, Marokkanen, Surinamers en Antillianen) wonen relatief vaak in de vier grootste gemeenten, maar er zijn wel opvallende verschillen in het patroon per herkomstgroep. Binnen de groep Surinamers zijn de Hindoestaanse en Javaanse Surinamers het talrijkst in Den Haag terwijl de Creoolse Surinamers sterk vertegenwoordigd zijn in Amsterdam. In Den Haag is bijna een op de tien inwoners van Surinaamse origine. In Utrecht is dit nog niet een op de veertig. Marokkanen zijn het talrijkst in Amsterdam, Rotterdam en Utrecht, en daarnaast in Gouda en Tilburg. Turken en Antillianen zijn het sterkst vertegenwoordigd in Rotterdam. Ruim 9% inwoners westers allochtoon Op 1 januari 2013 telde Nederland bijna 1,6 miljoen westerse allochtonen. Dit zijn ingezetenen van Nederland die zelf, of ten minste één ouder geboren is in een westers land buiten Nederland. Tussen 2008 en 2013 is hun aantal met 8,8% toegenomen, bijna 4 keer zo sterk als de groei van het aantal autochtonen. Bijna de helft van de toename van het aantal westerse allochtonen komt voor rekening van de Polen. Deze groep groeide sterk in absolute zin, van 59 duizend in 2008 naar 111 duizend in Ook de immigratie van Bulgaren, Chinezen, personen uit de voormalige Sovjet-Unie, en in iets mindere mate Roemenen, leverde in zowel absoluut als relatief opzicht een grote bijdrage aan de groei van het aantal westerse allochtonen. Veel westerse allochtonen in grensgebied en steden Het aandeel westerse allochtonen in de bevolking is over het algemeen het hoogst in de gemeenten die aan of nabij de grens met Duitsland of België liggen. Vaals, dat aan beide landen grenst, telt naar verhouding de meeste westerse allochtonen: van alle inwoners van die gemeente heeft 44% ten minste één in een westers buitenland geboren ouder. In die gemeente is dat in het overgrote deel van de gevallen Duitsland. In de tien gemeenten met de hoogste aandelen westerse allochtonen (Vaals, Kerkrade, Baarle-Nassau, Hulst, Sluis, Wassenaar, Landgraaf, Brunssum, Heerlen en Maastricht) is het steeds de groep ingezetenen met als herkomst het aangrenzende buurland dat verhoudingsgewijs het hoogste scoort. Maar er zijn twee uitzonderingen: Maastricht, dat aan België grenst maar meer personen telt met Duitse dan Belgische roots, en Wassenaar, dat niet aan een buurland grenst en waar vooral personen uit het voormalig Nederlands-Indië, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten sterk vertegenwoordigd zijn. Rijswijk (ZH) is overigens de gemeente met het grootste aandeel personen uit het voormalig Nederlands-Indië, en Westland de gemeente met het grootste aandeel Polen. Niet-westerse allochtonen veel jonger dan westerse, maar ook bij hen is 'veroudering' begonnen Niet-westerse allochtonen hebben doorgaans een relatief jeugdige leeftijdsopbouw. Van hen is bijna 33% jonger dan 20 jaar (tegen bijna 18% bij de westerse allochtonen en 23% bij de autochtone bevolking). Onder de 65-plussers komen niet-westerse allochtonen weinig voor. Westerse allochtonen zijn ruimer vertegenwoordigd in de hogere leeftijdsgroepen, en wijken qua Pagina 7 van 10

8 leeftijdsopbouw niet zo heel veel af van de autochtone bevolking. De meest omvangrijke leeftijdsgroep bij de westers allochtonen is die van de 40 tot 45-jarigen. Dat scheelt niet veel met de autochtonen (45 tot 50-jarigen). Maar ook bij de niet-westerse allochtonen is de meest omvangrijke groep inmiddels te vinden bij de 25 tot 30-jarigen en niet bij de allerjongste. Dat is een gevolg van de dalende geboortecijfers en dat betekent dat ook deze bevolkingsgroep aan het verouderen is. Meer westerse dan niet-westerse immigranten Tot en met 2012 kwamen er deze eeuw jaarlijks gemiddeld migranten naar Nederland. Per duizend inwoners waren dit bijna 8 immigranten per jaar. In de eerste helft van het decennium daalde de immigratie geleidelijk tot een niveau van 5,7 immigranten per 1000 inwoners in 2005, vooral als gevolg van een afnemend aantal niet-westerse immigranten. Vervolgens trad een stijging op tot 9,5 immigranten per 1000 inwoners in 2012, grotendeels vanwege een toenemend aantal westerse immigranten. Dat cijfer van 9,5 immigranten per 1000 inwoners is te verdelen in 1,7 in Nederland geboren retourmigranten, 4,9 immigranten geboren in een westers buitenland, en 2,8 immigranten geboren in een niet-westers buitenland (steeds per 1000 inwoners). Over het algemeen is in gemeenten met meer dan inwoners de immigratie uit westerse landen groter dan die uit niet-westerse landen. Dit geldt ook voor kleinere gemeenten in de grensgebieden (zoals Vaals en Sluis). Per 1000 inwoners kwamen in 2012 naar Vaals, Maastricht, Vlieland, Wassenaar en Westland de hoogste aantallen westerse migranten. In Nederland geboren retourmigranten vestigden zich vooral in Wassenaar, Laren (NH), Baarle-Nassau, Vaals en Maastricht. Niet-westerse migranten lieten zich vooral registreren in Wageningen, Delft, Grave, Amstelveen en het Bildt. Voor dit laatste zullen de aanwezigheid van onderwijsinstellingen of asielzoekerscentra belangrijke redenen zijn. Referenties CBS (2013a). Statline: Regionale kerncijfers Nederland [14]. CBS, Den Haag. CBS (2013b). Statline: Immi- en emigratie naar diverse kenmerken; regio [15]. CBS, Den Haag. Relevante informatie [indicator=nl2102] Meer gegevens over de demografische samenstelling, en prognoses van de ontwikkeling van de bevolking is te vinden in de databank StatLine [16] van het CBS. Technische toelichting Naam van het gegeven Allochtonen, 2013 Pagina 8 van 10

9 Omschrijving Allochtonen, 2013 Aandeel westerse en niet-westerse allochtonen (per gemeente) op 1 januari Een allochtoon is een persoon van wie ten minste één ouder in het buitenland is geboren. Een niet-westerse allochtoon is een allochtoon met als herkomstgroepering één van de landen in Afrika, Latijns-Amerika en Azië (exclusief Indonesië en Japan) of Turkije. Een westerse allochtoon is een allochtoon met als herkomstgroepering één van de landen in Europa (exclusief Turkije), Noord-Amerika en Oceanië of Indonesië of Japan. Op grond van hun sociaal economische en sociaal-culturele positie worden allochtonen uit Indonesië en Japan tot de westerse allochtonen gerekend. Het gaat vooral om mensen die in het voormalig Nederlands-Indië zijn geboren en werknemers van Japanse bedrijven met hun gezin. Een immigrant is een persoon die zich vanuit het buitenland komt vestigen in Nederland. Verantwoordelijk instituut Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) Berekeningswijze Aandeel niet-westerse allochtonen: aantal niet-westerse allochtonen / totaal aantal personen Aandeel westerse allochtonen: aantal westerse allochtonen / totaal aantal personen Aantal migranten per 1000 inwoner: (aantal migranten / totaal aantal personen) x 1000 Basistabel Bevolking in Nederland naar herkomstgroepering: Regionale kerncijfers Nederland [14] Ontwikkeling migratie Nederland: Immi- en emigratie naar diverse kenmerken; regio [15] Geografisch verdeling Nederland, gemeenten Verschijningsfrequentie Jaarlijks Achtergrondliteratuur Zie voor de methodenbeschrijving de onderzoeksbeschrijving van de bevolkingsstatistiek [17]. Betrouwbaarheidscodering A (Integrale enquête) Referentie van deze webpagina Pagina 9 van 10

10 CBS, PBL, Wageningen UR (2014). Allochtonen, 2013 [18] (indicator 2109, versie 04, 22 januari 2014 ). CBS, Den Haag; Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag/Bilthoven en Wageningen UR, Wageningen. Bron-URL: Links [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] [14] mp;d2=0,12-13,103,126,229,247,251,586,610&d3=5,13,l&hdr=t&stb=g1,g2&am p;vw=t [15] amp;d2=0&d3=0,585,715,771,818&d4=l&hdr=g1,g3&stb=g2,t&vw=t [16] [17] [18] Pagina 10 van 10