Richtlijnen voor de behandeling van voorkamerfibrillatie. Dr E Raymenants Cardiologie St Maarten

Vergelijkbare documenten
De medicamenteuze behandeling van VKF. Do s & Don ts. Dr. Guy Lenders, MD Cardioloog Interventiecardioloog Afdelingshoofd cathlab AZ Monica

Atriumfibrilleren, je zou er hartkloppingen van krijgen!

Zorgpad Atriumfibrilleren (AF)

Programma. Atriumfibrilleren (AF) Ketenzorg. Welkom en inleiding NHG standaard AF. Hoofdbehandelaar 1 e en 2 e lijn 2014

Behandeling van Voorkamerfibrillatie anno 2014 Dr Peter Geelen

Perioperatief beleid. van patiënten behandeld met bloedverdunners

Atriumfibrilleren: Altijd naar de cardioloog?

Atriumfibrilleren anno Drs LJ Gerhards Martinin Ziekenhuis Groningen

Atriumfibrilleren in de 2e lijn

Prof. Dr. Hein Heidbuchel. Bouwen aan een gestructureerd netwerk voor VKF-patiënten

Chronisch Atriumfibrilleren

Mijn patiënt heeft palpitaties. Dr. Joris Schurmans 26/9/2015

Cardiale oorzaken CVA

Antistolling bij de oudere patiënt met atriumfibrilleren. Dr Robert G Tieleman Martini Ziekenhuis UMCG

Atriumfibrilleren. Programma. Atriumfibrilleren UFO 1 november 2012 Tom Schalekamp

Gender differences in heart disease. Dr Danny Schoors

Problematiek 17/01/2011. Dr. Patrick Schoeters PREVENTIEF ANTISTOLLINGSBELEID BIJ ENDOSCOPISCHE PROCEDURES

Atriumfibrilleren. Ineke Baas-Arends Verpleegkundig Specialist Cardiologie Poli Atriumfibrilleren en Hartfalen Martini Ziekenhuis

DR SELLESLAGH ST JOZEF KLINIEK BORNEM 29/09/2016

Boezemfibrilleren bij ouderen

Boezemfibrilleren in de dagelijkse praktijk. Refik Kaplan Cardioloog SXB

De nieuwe orale anticoagulantia ter preventie van trombo-embolische events bij voorkamerfibrillatie: efficaciteit en veiligheid

NEDERLANDSE SAMENVATTING

Shared Decision Making in de zorg

Hartlijden en zwangerschap. Dr. Alexander Van De Bruaene

Hart van slag Symposium

Perioperatieve Cardiale Complicaties. BJ Amsel 12 januari 2008

ESC richtlijn boezemfibrilleren 2016

Syncope met betrekking tot cardiologie

Definitie van infarct. Klinische diagnose. Uitgebreidheid van necrose bepaalt de onmiddellijke en laattijdige prognose!

Dr. Michel Herssens Hart- en Vaatziekten Erkend keuringsarts

Polikliniek atriumfibrilleren

Stroke Risk Analysis

Hartfalen : diagnose en definities

Cardio-oncologie. Hartfalen en chemotherapie. dr. M.L. (Louisa) Antoni aios cardiologie LUMC. Geen disclosures

6ATRIUMFIBRILLEREN. Hiërarchie gecombineerd voor Atriumfibrilleren

Scholingsset. Connect Atriumfibrilleren

Nieuwe guidelines voor preventie. Cardio 2013 Johan Vaes

Myocard infarct Diagnostiek en transmurale afspraken OLVG regio. dr. Geert-Jan Geersing Huisarts Buitenhof Prof.dr. Freek Verheugt Cardioloog OLVG

Voorkamerfibrillatie. Informatiebrochure patiënten

Acute behandeling van atriumfibrilleren en atriumflutter. Ad Oomen Cardioloog Amphia Ziekenhuis

Voorkamerfibrillatie: ontstolling anno Frank Provenier

Perioperatief beleid voor patiënten behandeld met vitamine K antagonisten

Disclosure. (potentiële) belangenverstrengeling. Voor bijeenkomsten mogelijke relevante relaties met bedrijven

Elective electrical cardioversion

Anti-artimica Marieke Aalbers Ziekenhuisapotheker Treant Zorggroep NVZA: SIG cardiologie

Scholingsset. Connect Atriumfibrilleren

Aanbevelingen perioperatief beleid van patiënten behandeld met plaatjesremmers en anticoagulantia

Antistollingstherapie. Boezemfibrilleren. Charles Kirchhof Rijnland Ziekenhuis, Leiderdorp

Samenvatting van de standaard Atriumfibrilleren (eerste herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap

CARDIOGENETICA. Marja van Brug, Verpleegkundig Specialist CNE Hartfalen 29 oktober 2013

Robert Bolderman cardioloog - PhD - fellow electrofysiologie. Palpitaties

Vernieuwingen in stroke preventie in atrium fibrilleren. Joep Hufman, Medical Scientific Liason

Johan Vijgen. ECG bij hartritmestoornissen

Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar

Preventie en behandeling trombo-embolische aandoeningen. FTO Paul van Buuren

Voorkamerfibrillatie: a never-ending story 1

Tromboseprofylaxe bij niet-chirurgische gehospitaliseerde patiënten. Dr. Marieke J.H.A. Kruip Internist-hematoloog Erasmus MC

Cardiotoxiciteit van kankertherapie

Atriumfibrilleren. Hartkloppingen (plotseling bonzen, fladderen of rammelen in de borst) Gebrek aan energie Vermoeidheid

Atriumfibrilleren Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant

MEDISCH PROTOCOL Peri-operatief beleid van patiënten behandeld met bloedverdunners

ACUTE RITMESTOORNISSEN ALGEMENE DIAGNOSTISCHE EN THERAPEUTISCHE AANPAK SPECIFIEKE PROBLEMEN

Sessie Electrofysiologie

Endoscopie en anticoagulantia: een update.

Vasculaire cognitieve stoornissen. ! concept vci! vci poli! casuïstiek. Casuïstiek. Casuïstiek. Diagnose vasculaire dementie

Nieuwste ontwikkelingen in de behandeling van het acute herseninfarct

(On)zin van diabetes behandeling bij ouderen

INTERLINE CARDIOLOGIE 2014 februari 2014 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN

Atriumfibrilleren Polikliniek RACE 4. Petra Wijtvliet MSc Verpleegkundig Specialist/ Coördinator RACE 4 Cardiologie

Hartcentrum Hasselt. Voorkamerfibrillatie. Informatie voor patiënten

NOAC s. Bossche Samenscholingsdagen 2014 N. Péquériaux Laboratoriumarts/Medisch leider trombosedienst M. Jacobs Cardioloog

Grenzen stellen bij hartfalen patienten. Anne van Vegchel Sportarts

CBO RICHTLIJN. Multidisciplinaire richtlijn Hartfalen Ad Bakx, cardioloog BovenIJ Ziekenhuis Amsterdam SAHO 28 juni 2011

Schildklierfunctie en disfunctie bij ouderen

Onderzoeksagenda Huisartsgeneeskunde 1

Behandeling van atrium fibrilleren op de IC. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC

ANTITROMBOTISCHE BEHANDELING: ENKELE RECENTE PUBLICATIES

Nederlanse Samenvatting. Nederlandse Samenvatting

De Carotis (halsvaat OK) WJ Schuiling Anja van Schelven

Praktische aspecten van de nieuwe bloedverdunners. Cardio december 2012

Uw patiënt geboren op / / wordt op / / geopereerd en wordt hiervoor op / / opgenomen. Aard van de ingreep Links / Rechts.

Antitrombotica. Nederlands Vasculair Forum Melvin Lafeber. AIOS Interne (Vasculaire/Klinische Farmacologie)

CARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE

PILLENCOCKTAILS: HARTVEROVEREND. Aspecten van geneesmiddelen bij atriumfibrilleren

De behandeling van osteoporotische heupfracturen: een uitdaging voor de chirurg

Nederlandse samenvatting en conclusies

Wat is belangrijk voor de huisarts in de zorg voor vkf patiënten? Wat is nieuw in VKF?

Hartfalen. Manon van der Meer AIOS cardiologie

Handleiding Plusmodule Atriumfibrilleren

Oefentherapie op maat bij patiënten met knieartrose en comorbiditeit

Antitrombotica tijdens de peri-operatieve fase. Dr. Dirk Verleyen Cardioloog AZ St-Lucas Brugge

13/07/2018. Myocardinfarct. in house mortaliteit 4 12% 1 jaar mortaliteit 10% Pagina 3. Voorstelling nieuwe huisstijl SEZZ

NIEUWIGHEDEN IN DE AANPAK VAN KLEPLIJDEN. MC Herregods HARPA

TRANSMURAAL PROTOCOL DIEPE VENEUZE TROMBOSE

KLEPLIJDEN bij de OUDERE PATIENT. MC Herregods cardiologie

Wanneer en welke CV medica0e stoppen bij de bejaarde pa0ënt? Dr. K. Fagard Geriater UZ Leuven

Geert Jan Biessels VCI poli UMC Utrecht Stroke Centre

Huisarts en nieren. Dr Stein Bergiers 23 mei 2017

Cardiale MRI. Klinische Toepassingen

Transcriptie:

Richtlijnen voor de behandeling van voorkamerfibrillatie Dr E Raymenants Cardiologie St Maarten

Inhoud o Epidemiologie Prevalentie Prognose Associatie met CV en andere aandoeningen o Definities & types VKF o Behandeling Trombose- en bloedingsrisico Ritme- en frequentiecontrole Geassociëerde CV problematiek

Epidemiologie o ~ 2% van de westerse populatie o Van alle 40+ zal ~ 25% ooit VKF ontwikkelen o ~ Leeftijd en cardio-vasculaire problematiek o Prognostische impact Inspanningstolerantie en QOL CVA-TIA-perifeer embool (!!! Zowel paroxysmale als persisterende VKF) Cognitieve disfunctie & dementie (x 2-3) LV functie en CHF (tachy-cardiomyopathie) Hospitalisaties en mortaliteit (x 2)

Epidemiologie: associatie met CV en andere aandoeningen o Klassieke CVRF: leeftijd, AHT, obesitas, DM type2 o Hartfalen: o Kleplijden (mitralis > aorta) 30% van CHF patiënten VKF 30-40% VKF pt vertoont CHF o CMP en primair electrische cardiale aandoeningen (WPW, LQT, Brugada ) o Coronair en vasculair lijden o Slaap-apnea o Intensieve duursport

Definities & types VKF o Paroxysmale VKF: spontaan herstel <48u (7d) o Persiterend VKF: duurt >7d, of cardioversie noodzakelijk o Permanente VKF: persiterende VKF, aanvaard door pt en arts, herstel sinusritme wordt nt meer nagestreefd o (Silentieuze VKF)

Diagnostische evaluatie huisarts o Bevestiging diagnose (12 lead ECG) o Symptomatische weerslag: gr 1-4 o Type VKF, frequentie en duur van symptomen o Precipiterende factoren? o Concomitantie CV of andere aandoening (AHT, Coronair lijden, hyperthyroidie, drugs of ethylabusus o Familiale VKF? o Tekens van corfalen of kleplijden?

Behandeling o Preventie van cerebrale en perifere embolen Tromboserisico en bloedingsrisico Coumarines, LMWH, ASA, ASA-clopidogrel, nieuwe anticoagulantia o Symptoomcontrole (hartpalpitaties, angor) o Onderliggend cardiaal lijden, preventie van tachycardiomyopathie en hartfalen o Frequentie- versus ritmecontrole

Tromboserisico (1) CHADS 2 score Cardiaal falen of EF 1 Hypertensie 1 Age >75 1 Diabetes 1 Stroke (TIA/embool) 2 Maximum 6 CHADS 2 0 1.9 1 2.8 2 4.0 3 5.9 4 8.5 5 12.5 6 18.2 Trombotisch Risisico/ jaar

Tromboserisico (2) CHA 2 DS 2 VASc score Cardiaal falen of EF 1 Hypertensie 1 Age >65 of 75 1 of 2 Diabetes 1 Stroke (TIA/embool) 2 Vasculair lijden 1 Sex (female) 1 Maximum 9 Score Therapie 0 Geen, evt ASA 1 ASA ASA-clopidogrel Anticoagulantia 2 of meer Anticoagulantia

Tromboserisico en bloedingsrisico CHA 2 DS 2 VASc score Cardiaal falen of EF 1 Hypertensie 1 Age >65 of 75 1 of 2 Diabetes 1 Stroke (TIA/embool) 2 Vasculair lijden 1 Sex (female) 1 Maximum 9 HAS-BLED score Hypertensie (> 160) 1 Abnl lever- of nierfct 1-2 Stroke 1 Bleeding 1 Labiele INR 1 Elderly 1 Drugs of ethyl 1-2 Maximum 9

Frequentie en ritmecontrole Frequentiecontrole VKF wordt geaccepteerd o Anticoagulantia o Geen anti-aritmica o Betablokkers, digitalis, diltiazem of verapamil o ECG, evt cyclo, evt holter Ritmecontrole Herstel sinusritme o anticoagulantia o reconversies o anti-aritmica o evt ablatie (PVI)

Voor- en nadelen van frequentie vs ritmecontrole Ritmecontrole: PRO Snelle symptomatische beterschap CONTRA Hoog % recidief (zowel symptomatisch als asymptomatisch) Anti-aritmica slechts matig effectief, contra-indicaties, cardiale en extra-cardiale nevenwerkingen) Ziekenhuisopnames voor cardioversie (evt TEE) en therapieaanpassing Anti-coagulantia meestal noodzakelijk (~ RF)

Voor- en nadelen van frequentie vs ritmecontrole Frequentiecontrole PRO Therapeutische eenvoud Niet inferieur wat betreft mortaliteit, morbiditeit en QOL in geselecteerde populaties CONTRA Blijvende weerslag op hemodynamiek,inspanningstolerantie Bij sommige patiënten moeilijk realiseerbaar (brady-tachy) Persisterende VKF : elektrische en mechanische remodeling, waardoor op termijn herstel sinusritme onmogelijk wordt

Frequentie ( rate ) of ritmecontrole Geïndividualiseerde aanpak afhankelijk van symptomatologie veiligheid kansen op succes levensstijl en voorkeur

Geïndividualiseerde aanpak Frequentiecontrole o Oudere ptn met weinig symptomen en goede respons aan rate control strategie o Contra-indicaties, nevenwerkingen, falen van antiaritmica o Geringe kansen op herstel sinusritme (kleplijden, gedilateerde atria ) Ritmecontrole o Jongere en meer symptomatische ptn o Persisterende symptomen of moeizame frequentiecontrole o Hartfalen geprecipiteerd door VKF o Potentiëel reversiebele oorzaak of trigger VKF

VKF ablatie door PVI o Jongere, therapieresistent, erg symptomatische ptn, mogelijks curatief o Succes tot 70-80% na 1 jaar (- 10%/ jaar) Eerder paroxysmale dan persiterende VKF Gering structureel hartlijden o Arbeidsintensief o Complicaties: cerebraal embool, ritmestoornissen, tamponnade, bloeding, reablatie

Besluit o Zeer courant en evolutief o Geassociëerd met andere CV (med) aandoeningen o Belangrijke morbiditeit, mortaliteit, QOL o Uitgebreide therapeutische mogelijkheden, patiënt georiënteerde aanpak o Samenwerking huisarts-specialist