OPENBAAR Adviseur: D. Pronk (CS, tst. 883) Portefeuillehouder: J. Roeffen en E.M. Timmers - van Klink 13.01980 1 OPINIËRENDE NOTA Politieke Ronde d.d. 11 april 2013 Raadsvergadering d.d. 25 april 2013 Voorstel nr. Programma en product 4.1 Sociale Infrastructuur - Integrale veiligheid Oegstgeest, 19 maart 2013 Aan de raad Onderwerp Inzet Mosquito tegen jeugdoverlast Voorkeur uit te spreken voor Het op proef plaatsen van een of twee Mosquito's op de locatie De Vogels onder de volgende voorwaarden: - dat het apparaat een hoge zoemtoon voortbrengt die alleen jongeren tot cirica 26 jaar kunnen horen op deze aangewezen openbare plaats voor een periode van zes maanden en indien dit in het belang van het handhaven van de openbare orde en het woon- en leefklimaat noodzakelijk is. - de verlenging van deze termijn mogelijk is indien dit uit een evaluatie blijkt dat de inzet van het apparaat gelet op de handhaving van de openbare orde en het woon- en leefklimaat noodzakelijk is. - de aanwezigheid van een apparaat op duidelijke wijze kenbaar is voor een ieder die de desbetreffende plek betreedt. - alvorens tot deze maatregel wordt overgegaan zal de Raad worden geconsulteerd. Inleiding Jeugdoverlast is al lange tijd een probleem dat door omwonende wordt ervaren bij de Vogels. De afgelopen jaren is er op dit dossier regelmatig overleg geweest met omwonenden, politie en de gemeente, zonder dat dit heeft geleid tot oplossing van het probleem. Gedrags- en verbodsborden en aandacht door de wijkagent hebben niet het gewenste resultaat gebracht. Op 7 februari 2013 is tijdens het overleg met de omwonenden, de schooldirectie, de locatiemanager van de SKO, de politie en de gemeente afgesproken dat er bij wijze van proef twee Mosquito s worden opgehangen bij de school De Vogels ter plaatse van de toegangstrap en ter hoogte van de muur (SKO waar tegen gevoetbald en getennist wordt). Die laatste is
alleen nodig als blijkt dat de geluidssignalen bij de trap onvoldoende reikwijdte zouden hebben. De plaatsing kan echter worden gerealiseerd als er voldoende grondslag is en als aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Hierover wordt nader ingegaan in deze nota. De gekozen oplossing brengt beperkte kosten met zich mee (ongeveer 4000,-- per apparaat). Een andere maatregel om jeugdoverlast tegen te gaan is het plaatsen van hekken. Hiermee wordt het desbetreffende terrein afgesloten. De kosten voor deze oplossing bedragen ruim 40.000. Het handhaven door politie en gemeentelijk opsporingsambtenaren geeft onvoldoende soelaas voor een structurele oplossing. Vergelijking variant/mogelijkheid Het gebruik van de Mosquito vindt plaats in meer dan 100 gemeenten in Nederland. De Mosquito kan zowel handmatig (door een beheerder) als door een tijdschakelaar of een bewegingsmelder worden ingeschakeld. Deze technieken maken het mogelijk de Mosquito aan te laten slaan wanneer op die specifieke plek sprake is van groepsvorming. Eventuele hinder voor jongeren of kinderen die het geluid horen bij het passeren of binnengaan van het bereiksgebied van de Mosquito blijft beperkt tot een korte waarneming. Het geluid leidt niet tot een schrikreactie, noch is het gevaarlijk of pijnlijk. Onderzoeken door TNO en het Leids Universitair Medisch Centrum hebben uitgewezen dat bij normaal gebruik er geen gezondheidsrisico s zijn. Toepassing inzet Mosquito Als voortdurend afspraken tussen buurtbewoners, wijkagenten en jongeren door jongeren worden overtreden, is de Mosquito, als ultimum remedium (tegen beperkte kosten: voorlopige schatting ± 4.000,00 na consultatie installatiebedrijf) een goed middel om de jongeren van de betreffende plek te weren. Zo dient de inzet van een Mosquito evenredig te zijn met het door de Mosquito te dienen doel, het handhaven van de openbare orde en het voorkomen van overlast. De volgende aspecten moeten in de overweging worden meegenomen: 1. Er is sprake van structurele overlast. 2. Reeds ingezette middelen hebben geen effect gesorteerd. 3. Een mogelijke oneigenlijke beperking van dichtbij gelegen voorzieningen. Dit betekent dat een Mosquito niet wordt geplaatst in de buurt van voorzieningen die voor een ieder toegankelijk moeten zijn, bijvoorbeeld een bushokje. Om een evenredige toepassing te waarborgen is de inzet van een Mosquito tijdelijk en wordt de Mosquito alleen door het college, of als de APV hiervoor is ingericht, door de burgemeester ingezet. De Mosquito wordt in beginsel voor de duur van zes maanden geplaatst. Als na zes maanden blijkt dat het gebruik van het instrument noodzakelijk blijft kan de duur steeds met een half jaar worden verlengd. Juridische aspecten De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft aangegeven voor de Mosquito geen wettelijke regeling te treffen. De Minister van Binnenlandse Zaken en 2
Koninkrijksrelaties laat het aan gemeenten over om te beslissen of zij in een regeling willen voorzien. In aanvulling op het onderzoek dat is gedaan door juristen van de gemeente Rotterdam heeft de burgemeester van Rotterdam een nader onderzoek door de landsadvocaat naar het instrument laten uitvoeren. In dit onderzoek is specifiek gevraagd naar een mogelijke schendig van het recht van onaantastbaarheid van het lichaam (artikel 11 Grondwet) en het recht op bewegingsvrijheid (artikel 2 Vierde protocol EVRM). Ook is de evenredigheid van overheidsoptreden en het verbod op discriminatie aan de orde gesteld. Het recht op lichamelijke integriteit Voor de beoordeling of sprake is van een aantasting van het lichaam moet gekeken worden of de activiteiten gezondheidsschade tot gevolg (kunnen) hebben. De ondergrens is dat in dit geval gehoorschade voorkomen moet worden. Uit onderzoek van het TNO is gebleken dat het gebruik van de Mosquito geen gehoorschade tot gevolg heeft. Uit voorzorg ter bescherming van de lichamelijke integriteit: wordt het gebruik van de Mosquito kenbaar gemaakt door het plaatsen van een waarschuwingsbord; is de locatie een aparte afwegingsgrond. De Mosquito wordt niet geplaatst in de buurt van voorzieningen die voor een ieder toegankelijk moet zijn, bijvoorbeeld een bushokje. Recht op bewegingsvrijheid De inbreuk is alleen gerechtvaardigd middels een grondslag in een wettelijke regeling, zoals de APV. De inbreuk op het recht van bewegingsvrijheid heeft een legitiem doel, namelijk het voorkomen van overlast als gevolg van hangjongeren, ter bescherming van het woon- en leefklimaat en ter handhaving van de openbare orde. Indien de Mosquito op een proportionele wijze wordt ingezet is deze inzet slechts een geringe inperking van het verblijf in de openbare ruimte. Discriminatieverbod Het gebruik van een Mosquito is derhalve alleen acceptabel als deze gebruikt wordt op een plek waar sprake is van een aanzienlijke mate van overlast veroorzaakt door jongeren doordat zij rondhangen. Door per geval het gebruik goed te motiveren is de inzet van de Mosquito niet prohibitief. APV artikel Om een evenredige toepassing van dit instrument te waarborgen is het noodzakelijk een wettelijke grondslag in de Algemeen Plaatselijke Verordening van Oegstgeest 2011 (hierna: APV) toe te passen. Hiervoor kan in beginsel artikel 4.6 worden gebruikt. De service-unit JZ van SP71 bevestigt dit. Artikel 4:6 Overige geluidhinder luidt als volgt: 1. Het is verboden toestellen of geluidsapparaten in werking te hebben of handelingen te verrichten op een zodanige wijze dat voor een omwonende of overigens voor de omgeving geluidhinder wordt veroorzaakt. 2. Het is verboden om te laden en te lossen tussen 23:00 uur in de avond en 07:00 uur in de morgen, behoudens op marktdagen. 3. Het college kan van het in het eerste lid bepaalde ontheffing verlenen. 3
4. Het in het eerste lid bepaalde geldt niet voor zover in het daarin geregelde onderwerp wordt voorzien door de Wet geluidhinder, de Zondagswet, het Vuurwerk-besluit, of de Provinciale milieuverordening. Om de afspraken met desbetreffende partijen op korte termijn na te komen zou het college op basis van artikel 4:6 lid 3 ontheffing kunnen verlenen voor deze vorm van geluidshinder. Het verdient aanbeveling om bij de ontheffing direct een aantal voorwaarden te verbinden bij plaatsing: 1. Het college kan besluiten tot plaatsing van een apparaat, dat een hoge zoemtoon voortbrengt die alleen jongeren tot circa 26 jaar kunnen horen, op een door hem aangewezen openbare plaats waar structurele overlast door jongeren wordt veroorzaakt, voor een periode van zes maanden, indien dit in het belang van het handhaven van de openbare orde en het woon- en leefklimaat noodzakelijk is. 2. Verlenging van de in het eerste lid bepaalde termijn is steeds mogelijk indien uit een evaluatie blijkt dat de inzet van het apparaat gelet op de handhaving van de openbare orde en het woon- en leefklimaat noodzakelijk is. 3. De aanwezigheid van een apparaat als bedoeld in het eerste lid is op duidelijke wijze kenbaar voor een ieder die de desbetreffende openbare plaats betreedt. 4. Voor het overgaan van een dergelijke maatregel informeert het college vooraf de raad. Het mogelijk maken van het gebruik van de mosquito (al dan niet door het opnemen van een specifiek artikel in de APV) moet zorgvuldig worden afgewogen en de gemeenteraad moet vooraf worden geconsulteerd. Tenslotte gaat hier hierbij om een beperking van de bewegingsvrijheid voor specifieke groepen. Op basis van de huidige APV kan dit middel, onder de genoemde voorwaarden, worden toegepast. Bij wijziging van de APV kunnen de voorwaarden specifiek in de verordening worden opgenomen en kan de inzet van dit middel, gericht op het handhaven van de openbare orde, worden belegd bij de burgemeester. Het voorstel is om dat eventueel pas na de evaluatie van deze maatregel te laten plaatsvinden. Vervolg 1. Als er vanuit de raad geen overwegende bezwaren zijn, zal worden overgegaan tot uitvoering van deze maatregel (daarbij zullen de omwonenden worden betrokken in het beheer er van). 2. Bekendmaking maatregel. 3. Plaatsen maatregel. 4. Evaluatie na 6 maanden. Uitvoering N.v.t. Bijlagen VNG Ledenbrief Mosquito: Handreiking en APV bepaling dd. 17 juni 2010. in bundel: 4
ter inzage: Burgemeester en wethouders van Oegstgeest, J.W. van Tuijl secretaris E.M. Timmers van Klink burgemeester 5
De raad van de gemeente Oegstgeest; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 7 maart 2013; b e s l u i t z i j n v o o r k e u r u i t t e s p r e k e n v o o r : Het op proef plaatsen van een of twee Mosquito's op de locatie De Vogels onder de volgende voorwaarden: - dat het apparaat een hoge zoemtoon voortbrengt die alleen jongeren tot cirica 26 jaar kunnen horen op deze aangewezen openbare plaats voor een periode van zes maanden en indien dit in het belang van het handhaven van de openbare orde en het woon- en leefklimaat noodzakelijk is. - de verlenging van deze termijn mogelijk is indien dit uit een evaluatie blijkt dat de inzet van het apparaat gelet op de handhaving van de openbare orde en het woon- en leefklimaat noodzakelijk is. - de aanwezigheid van een apparaat op duidelijke wijze kenbaar is voor een ieder die de desbetreffende plek betreedt. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 25 april 2013., voorzitter, griffier