Echte innovatie van de ouderenzorg vraagt om paradigmaverandering! Prof. dr. Raymond TCM Koopmans, Hoogleraar Ouderengeneeskunde, in het bijzonder de langdurige zorg
De vergrijzing ( verzilvering )
De meest voorkomende ziekten zullen toenemen
Wat zijn de uitdagingen in de ouderenzorg? NHG standpunt: De zorg voor ouderen met complexe problematiek vraagt om samenhangende, integrale zorg. Ouderen worden vaak uitgesloten van richtlijnen GR (2008): de huidige gezondheidszorg voor ouderen met multipathologie is niet adequaat ingericht GR (2010): nadruk moet op functiegerichte preventie komen te liggen Financiële schotten (ZVW, AWBZ, WMO,gemeente)
LHV handreiking (april 2009)
Nieuw paradigma moet zorginfarct afwenden De RVZ heeft een discussienota uitgebracht over de toekomst van de zorg: Zorg voor je gezondheid! Om de financiële en arbeidsmarktkrapte het hoofd te bieden, moet de zorgsector zich de komende jaren drastisch heroriënteren en omvormen. Van ZZ naar GG: zorg die nodig is In de zorgsector moeten én de vraag én het aanbod een andere weg inslaan. Niet meer, zoals tot nu toe, kiezen voor zorg en ziekte (zz), maar voor gedrag en gezondheid (gg). Van zz naar gg dus. Dit geldt ook voor de chronisch zieken en (kwetsbare) ouderen: daarom dient de dominantie van het curatieve model vervangen te worden door het hierna besproken Chronic Care Model.
Integrale zorg: het Chronic Care Model = samenwerken
Nationaal Programma Ouderenzorg (www.nationaalprogrammaouderenzorg.nl) Doelen Meerwaarde ouderen met complexe problematiek Meerwaarde instellingen, overheid: Verbeterde verhouding kosten/ kwaliteit (doelmatigheid) Ondoelmatige schotten doorbreken Instrumenten Transitie-, onderzoeks, implementatie-projecten Landelijk afgesproken minimumdataset Aanvullende financieringsafspraken/beleidsregels Procedures Netwerken ouderenzorg Inspraak ouderen UMCs in de lead (NFU-VWS-ZonMw uitvoering)
Wat is dat Transitie? fundamentele verandering van structuur, cultuur en werkwijzen Grote verandering in kleine stappen Centrale rol experimenten Koplopers verkennen nieuwe wereld Met vallen en opstaan, al doende lerend Nieuwe systemen groeien organisch Gepland, toevallig, spontaan en afgedwongen fundamentele omslag in denken en handelen op systeemniveau om tot duurzamer systeem te komen Dutch Research Institute For Transitions
Transitiepad ZOWEL NN: wonen gaat voor welzijn, welzijn gaat voor zorg AAN HET STUUR. We willen ouderen meer sturing geven en ze samen met hun naasten beter uitrusten om die dienstverlening te kiezen die het beste past. SAMEN STERKER De doelstelling van dit transitiepad is een dienstverlener die de oudere in zijn geheel kan behandelen en begeleiden de rol te geven van regisseur of makelaar voor kwetsbare ouderen.
Schema te ontwikkelen integrale zorgaanbod ZOWEL-NN Oudere / Mantelzorger Hulpverlening Ondersteuningsaanbod dat ouderen en mantelzorgers in staat stelt beter met beperkingen en problemen om te gaan ZWS en ZWAP Integraal zorg- en welzijnsaanbod Betere voorlichting aan patiënt en mantelzorgeren andere interventies die leiden tot optimale regie van de eigen zorg Vaststellen van prioriteiten en doelen ten aanzien van de eigen zorg ZWS = Zorg- en WelzijnsStandaard ZWAP = Zorg- en WelzijnsActiePlan ZWIP = Zorg- en WelzijnsInfoPas TOS = Tweetraps OuderenScreening ZWIP TOS Identificatie van betrokken hulpverleners, verbeteren van communicatie en benodigde continuïteit van informatie Identificatie van groep ouderen die integrale zorg nodig heeft en in kaart brengen van hun zorg-en welzijnsbehoeften
TOS Trap 1 HA dossier Kwetsbaar Onduidelijk Niet kwetsbaar Trap 2 Uitgebreide analyse Kwetsbaar Niet kwetsbaar In Trap 1 weegt de huisarts op basis van hem/haar bekende gegevens in hoeverre sprake is van kwetsbaarheid In Trap 2 voert een POH of wijkverpleegkundige een uitgebreide screeninguit op basis waarvan de aanwezigheid en aard van de kwetsbaarheid kan worden vastgesteld. Kwetsbare ouderen vormen de doelgroep voor een integraal zorgaanbod. De TOS wordt jaarlijks herhaald
Wat is ZWIP? ZWIP stelt de patiënt centraal ZWIP sluit aan bij doelen patiënt ZWIP ondersteunt eigen regie patiënt ZWIP ondersteunt zorgcommunicatie ZWIP deelt zorginformatie
ZWIP realiseert een overlegtafel Met behulp van internet kunnen patiënt, mantelzorgers en hulpverleners aanschuiven aan een gezamenlijke overlegtafel Foto Dennis Vloedmans
Eerstelijns ZWS Screening middels TOS Regie op inhoud (HA) en op uitvoering/coördinatie (POH, wijkverpleegkundige, geriatrisch verpleegkundige) Start-assessment als input voor: ZorgWelzijnsActieplan Medicatiereview MDO/hometeam met welzijn aan tafel Geriatrische consultage (SO, Klinisch geriater, ouderenpsychiater) Richtlijnen, anticiperend medisch beleid
Echte innovatie van de ouderenzorg vraagt om samenwerking!