Arbeidsparticipatie LVB jongeren Talenten zien, ontwikkelen en benutten door focus op werk en groei Werkbijeenkomst onderwijs-zorgarrangementen voor ZMOLK / LVB+, 18 juni 2015 Henk Bakker
Opbouw 1.Over wie hebben we het (kort, u welbekend) 2.Belangrijke noties over effectieve dienstverlening 3.Context 4.Succesfactoren 5.Praktijkvoorbeelden die voldoen aan de KSF 6.Conclusies 7.Ontwikkelingen in de context: kansen en bedreigingen 8.Toepassing van kennis: hoe? 9.Bespreking / discussie
Over wie hebben we het? Voorop gesteld! Vaak vergeten kernnotie: jongeren met LVB zijn ook gewoon jongeren. Oppassen voor etiketteren en uitsluiten Namelijk in verband met risico medicaliseren, pamperen, bureaucratiseren en focus op beperkingen ipv talenten en mogelijkheden Tegelijkertijd oog voor ondersteuningsvraag
Landelijk Kenniscentrum LVG / Moonen ea
Essentiële valkuilen In diverse opzichten subdoelgroepen te onderscheiden Voor arbeidsparticipatie is een essentieel kernonderscheid: Jongeren met LVB die weinig lijken te kunnen, maar in de juiste context opbloeien en veel blijken te kunnen; Jongeren met LVB die sterk en zelfverzekerd lijken, maar in de praktijk door de mand vallen Belang goede, vroegtijdige vroegsignalering en diagnostiek: beelden maken en breken
Belangrijke noties tbv effectieve dienstverlening Praktijk veel belangrijker dan theorie: leren door doen en ervaren Jongeren met LVB willen doorgaans graag werken (goede motivatie) Belang informeel netwerk en rol ouders in het algemeen onderschat: grote impact. Kans! 18 en 23 jaar magic moments in levenloopbaan Periode en rol PRO en VSO cruciaal Risico van te grote zorgafhankelijkheid Diverse veel voorkomende kenmerken: kennis = begrijpen = kans! Zie hoofdstuk 3
Context: bureaucratie, verkokering en zorgfocus MEE OUDERS JONG- EREN- TEAM CLIËNT- ORGANI- SATIE WONEN - gvt, - begeleid, - zelfstandig. HULP- VERLE- NING (GGZ) UWV LEERLING SCHOOL STAGEinlener / WERK- GEVER RE-CLAS- SERING BEWIND VOER DERS ADVIES UIT- KERING GEMEEN- TE? UIT- KERING UWV? WERKEN BBL/BOL- ROC?? ANDERE DAGBE- STEDING? NB Verandert voortdurend; sterk gesimplificeerd
Ketenpartners (naast het informele netwerk: ouders en rest systeem ) Onderwijs (divers, inter en intra) Zorg (divers) Werk en inkomen: UWV en gemeente ea Sociale wijkteams: gemeente ea SW-bedrijven en re-integratiebedrijven MEE Reclassering / justitie En, o ja, werkgevers (bedrijven en instellingen)
Succesfactoren: er is ontzettend veel bekend Relativering werkzame bestanddelen In het rapport succesfactoren geclusterd langs de volgende lijnen: Volgens ouders en hun kinderen zelf Lessen uit het buitenland Begeleiding / casemanagement (Samenwerking met) werkgevers Effectieve ondersteuning arbeidsparticipatie
Essentie succesfactoren vroegtijdige signalering en diagnose In begeleiding eigen kracht / talenten / empowerment jongere centraal betrek ouders praktijk en doen/werk in plaats van theorie, schools en zorg werkgevers als werkgevers benaderen en goed informeren, ontzorgen, focus op kansen
Effectieve werkgeversbenadering Benader werkgever als werkgever Niet benaderen met doelgroepetiket Eén aanspreekpunt Maak gebruik van bestaande effectieve netwerken Ken de context en het bedrijf: passende competenties Maak ondersteuning op de werkplek mogelijk Financiële compensatie en risicoreductie (bijv proef) Draagvlak bij het personeel Wees realistisch en informeer goed
Kansrijke praktijkvoorbeelden Er zijn veel goede praktijkvoorbeelden op landelijk en regionaal niveau. Veel scholen investeren in hun aanpak, projecten etc Op de volgende sheets staan een aantal landelijke praktijkvoorbeelden obv toets aan succesfactoren (dus potentie / kansrijk): Preventief (van onderwijs naar werk): Boris Curatief: Wajong Werkt Diagnostiek: Samen Kijken Samen Werken Begeleiding: Presentietheorie Doet geen recht aan vele andere bestaande initiatieven
Passend bij succesfactoren: Boris Focus op werk vanuit PRO en VSO Benutten netwerk 230.000 leerbedrijven Ontwikkeling scholen tot werkendlerenorganisaties Structureel verminderen kwetsbaarheid: certificeren / erkenning van competenties Ingebed in beleid en aanpak sociale partners/ branches en sectoren (Participatieakkoord, cao s, specifieke branche-initiatieven, eigenaarschap) Ingebed in traject UWV interne jobcoaching Steeds meer gemeenten haken aan NB Niet ipv, maar naast kleinschalige initiatieven
Passend bij succesfactoren: Wajong Werkt Focus op werk Vergroten kans op ontmoetingen en succesvolle matches: praktisch, niet bestuurlijk / hoog over Multichannel, website, bijeenkomsten, speeddating etc Vergroting bestandskennis en kennis van (mogelijkheden bij) werkgevers Commitment sociale partners en bedrijven: afspraken met sectoren en bedrijven Ambassadeurs met impact voor genereren beweging en commitment
Passend bij succesfactoren: SKSW Samen Kijken Samen Werken: gezamenlijke bril voor betere diagnostiek (zien talenten en mogelijkheden) en begeleiding en focus op werk
Passend bij succesfactoren: Presentie / menselijke maat / eigen kracht In de begeleiding / benadering: Eigen kracht en zelfvertrouwen door presentie ZIJN belangrijker dan doen Continuïteit Menselijke maat Zingeving Je doet er toe. Geloof. Make it happen Menselijke maat, vertrouwen en empowerment als antwoord op schaalvergroting, bureaucratisering, efficiency, ontzieling
Conclusies Al veel bekend over succes- en faalfactoren Betrekkelijke waarde werkzame bestanddelen van interventies Vroegtijdige signalering en niet onderschatten belang hulpverlening, maar niet laten verlammen door complexiteit, maar energie en effectiviteit verhogen door simplificeren met focus op werk en eigen kracht Aantal lopende initiatieven voldoet aan belangrijke succesfactoren
Ontwikkelingen in de context Participatiewet, uit te voeren door de gemeente: Participatiemogelijkheden vaststellen Participatie naar vermogen organiseren/ondersteunen Wie niet kan participeren: zorg / inkomen garanderen Onderwijswetgeving, Passend onderwijs bieden; voorbereiden op optimale participatie. ( in samenwerkingsverbanden organiseren) Kwaliteit VSO; 3 leerwegen onderscheiden op basis van participatiemogelijkheden. Participatie-afspraken bedrijfsleven Kabinet / inclusieve arbeidsmarkt / participatie-banen
Ontwikkelingen in de context Kansen door ontwikkelingen: integrale aanpak op maat. Maar vooral in de komende jaren: grote zorgen over decentralisaties in het sociale domein en risico s voor onder andere gemeenten, scholen en jongeren
Kennis actief toepassen: juist nù, maar hoe? Analyse en conclusies onderschreven door Begeleidingscommissie (leden: beleid, wetenschap, praktijk) Bespreking binnen de commissie over toepassing van kennis: Wat gaan we nu dan doen, met alle gesignaliseerde risico s en kansen? Idee opgekomen vanuit de begeleidingscommissie: Zelfscan Arbeidsparticipatie Jongeren met LVB? Essentie: succesfactoren ombouwen naar een zelfreflectie instrument voor verantwoordelijken in de regio op niveau beleid en management
Zelfscan als voertuig voor ontsluiting en toepassing kennis over succesfactoren? Kennis over wat werkt vertalen in zelfevaluatie-vragen Door organisaties afzonderlijk en liefst in gezamenlijkheid toe te passen Vraagstukken oplossingen inspirerende/beschikbare praktijkvoorbeelden beschikbare instrumenten/tools huiswerkverdeling Efficiënt / laagdrempelig (webbased en ingebed in zelf vormgegeven lokaal/regionaal proces) Samenwerking en samenhang in aanpak (in elkaar helpen en elkaar aanspreken) stimulerend Huiswerkverdeling: beperkt aantal verbeteracties (beperk en versterk!) Graag reacties: voorziet dit in een behoefte / kans? Scholen in de lead tbv maximaal aansluiten externe hulp en werkgevers?
Discussie 1. Worden de analyses en conclusies herkend? 2. Wat spreekt aan / Waar liggen kansen? 3. Wat spreekt niet aan / Waar liggen (te) grote risico s / nadelen?