Robeco Hollands Bezit N.V. Beleggingsmaatschappij met veranderlijk kapitaal naar Nederlands recht KvK 24001553 Verslag over 2013
Inhoudsopgave Algemene informatie 4 Kerncijfers per aandelenklasse 6 Verslag van de directie 7 Algemene inleiding 7 Beleggingsresultaat 8 Beleggingsbeleid 9 Sustainability investing 10 Risicobeheer 11 Verklaring omtrent de bedrijfsvoering 12 Verslag van het gehouden toezicht 13 Jaarrekening 14 Balans 14 Winst- en verliesrekening 15 Kasstroomoverzicht 15 Toelichtingen 16 Algemeen 16 Overname aandelen Robeco Groep N.V. door ORIX Corporation 16 Risico s financiële instrumenten 16 Waarderingsgrondslagen 18 Grondslagen resultaatbepaling 18 Toelichting op de balans 20 Toelichting op de winst- en verliesrekening 22 Spreiding van het vermogen 25 Effectenportefeuille 26 Overige gegevens 27 Resultaatbestemming 27 Voorstel resultaatbestemming 27 Bijzondere statutaire zeggenschapsrechten 27 Belangen van bestuurders 27 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 28 Robeco Hollands Bezit N.V. 2
Robeco Hollands Bezit N.V. (beleggingsmaatschappij met veranderlijk kapitaal, statutair gevestigd te Rotterdam, Nederland) Contactgegevens Mr. D.H. Cross (secretaris) Coolsingel 120 Postbus 973 NL 3000 AZ Rotterdam Tel. 010-224 1 224 Fax 010-411 5 288 Internet: www.robeco.com Directie (tevens beheerder) Robeco Institutional Asset Management B.V. Directieleden: Drs. L.M.T. Boeren Drs. H.W.D.G. Borrie Drs. R.M.S.M. Munsters Drs. H.A.A. Rademaker Mr. J.B.J. Stegmann Fondsmanagers Drs. S.A. Bergakker (per 1 oktober 2013) Drs. H. Grootveld (tot 1 oktober 2013) Drs. C. Vondenbusch Fund agent Rabo Securities Europalaan 44 3526 KS Utrecht Accountant Ernst & Young Accountants LLP Antonio Vivaldistraat 150 1083 HP Amsterdam Robeco Hollands Bezit N.V. 3
Algemene informatie Juridische aspecten Robeco Hollands Bezit N.V. (het fonds ) is een in Nederland gevestigde beleggingsmaatschappij met veranderlijk kapitaal. Wijziging van de statuten In het wijzigingsbesluit Financiële Markten 2014 is bepaald dat het Nederlandse distributeurs van beleggingsinstellingen alleen nog onder strenge voorwaarden is toegestaan provisies/distributievergoedingen te ontvangen. In verband daarmee heeft het fonds een aandelenklasse geïntroduceerd met een lagere beheervergoeding (zonder distributievergoeding). Vooruitlopend daarop is in de op 17 mei 2013 gehouden Buitengewone Algemene Vergadering van Aandeelhouders besloten om de statuten van het fonds dienovereenkomstig te wijzigen. De akte van statutenwijziging is gepasseerd op 9 juli 2013. De gewone aandelen zijn verdeeld over twee series, welke beide zijn opengesteld. Een serie wordt steeds aangeduid als een aandelenklasse. Deze series betreffen de volgende aandelenklassen: Aandelenklasse A: Robeco Hollands Bezit Aandelenklasse B: Robeco Hollands Bezit - EUR G (opengesteld op 3 oktober 2013). De gewone aandelen die geplaatst waren op het moment van passeren van de akte van statutenwijziging zijn in één serie ondergebracht (aandelenklasse Robeco Hollands Bezit), zonder dat daarbij (andere) wijzigingen werden doorgevoerd. Verscheidene Nederlandse distribiteurs hebben gebruik gemaakt van de mogelijkheid om aandelen met distributievergoeding (Robeco Hollands Bezit) te verwisselen voor aandelen zonder distributievergoeding (Robeco Hollands Bezit - EUR G). Het moment waarop dit heeft plaatsgevonden, verschilde per distributeur. Toerekening aandelenklassen De administratie van het fonds is zo ingericht dat toerekening van resultaten aan de verschillende aandelenklassen op dagbasis pro rato geschiedt. De plaatsingen en opnamen van eigen aandelen worden per aandelenklasse geregistreerd. De verschillen tussen de diverse aandelenklassen komen tot uitdrukking in toelichtingen 11 tot en met 0 op de jaarrekening. Fiscale aspecten Het fonds heeft op basis van artikel 28 van de Wet op de vennootschapsbelasting de status van een fiscale beleggingsinstelling en is 0% vennootschapsbelasting verschuldigd, mits het fonds de voor uitkering vastgestelde winst in de vorm van dividend aan de aandeelhouders uitkeert binnen acht maanden na afloop van het boekjaar en aan de overige relevante voorschriften wordt voldaan. Verhandelbaarheid gewone aandelen Het fonds is een open-end beleggingsinstelling die, behoudens bijzondere omstandigheden, op dagelijkse basis eigen aandelen uitgeeft of inkoopt tegen de intrinsieke waarde met een beperkte op- of afslag. Deze op- of afslag dient alleen ter dekking van de kosten die door het fonds moeten worden gemaakt voor het toe- of uittreden van beleggers. Het vigerende op- of afslagpercentage bedraagt maximaal 0,50%. Een eventueel overschot of tekort komt geheel ten goede aan c.q. ten laste van het fonds. De aandelenklasse Robeco Hollands Bezit en de aandelenklasse Robeco Hollands Bezit EUR G zijn beide genoteerd aan Euronext Amsterdam 1, segment Euronext Fund Service. 1 Afhankelijk van de distributeur kan in Robeco Hollands Bezit of Robeco Hollands Bezit EUR G belegd worden. Robeco Hollands Bezit N.V. 4
Essentiële beleggersinformatie en prospectus Voor Robeco Hollands Bezit N.V. zijn een prospectus en essentiële beleggersinformatie opgesteld met informatie over het fonds, de kosten en de risico s. Beide documenten zijn kosteloos verkrijgbaar ten kantore van het fonds en via www.robeco.com. Robeco Hollands Bezit N.V. 5
Kerncijfers per aandelenklasse Overzicht 2009-2013 Robeco Hollands Bezit 2013 2012 2011 2010 2009 Gemiddeld Performance in % op basis van: - Beurskoers 1,2 24,8 7,4 9,7 10,8 42,1 13,8 - Intrinsieke waarde 1,2 25,1 6,7 8,9 11,3 41,6 13,9 AEX Index 20,7 14,1 8,8 9,2 42,2 14,3 Dividend in euro s 3 0,60 0,80 1,00 0,60 0,60 Vermogen 4 204 280 350 469 367 Robeco Hollands Bezit - EUR G 2013 5 Performance in % op basis van: - Beurskoers 1,2 8,4 - Intrinsieke waarde 1,2 9,1 AEX Index 7,5 Dividend in euro s 3 1,40 Vermogen 4 69 1 Een mogelijk verschil tussen de performance op basis van de beurskoers en de intrinsieke waarde wordt veroorzaakt doordat de laatste beurskoers van de rapportageperiode en de intrinsieke waarde op een verschillend tijdstip worden vastgesteld. De laatste beurskoers van de rapportageperiode wordt vastgesteld op de laatste beursdag van de desbetreffende rapportageperiode, waarbij de om 6 uur s morgens bekende gegevens met betrekking tot de waardering worden gehanteerd. De intrinsieke waarde is gebaseerd op de waarderingen zoals bekend aan het einde van die beursdag. 2 Indien dividenduitkering plaatsvindt in enig jaar, dan wordt rekening gehouden met een herbelegging van het uitgekeerde dividend. 3 Het dividend heeft betrekking op genoemd boekjaar en wordt uitgekeerd in het daaropvolgende boekjaar. 2013 betreft voorstel. 4 In miljoenen euro's. 5 Betreft de periode 3 oktober tot en met 31 december 2013. Robeco Hollands Bezit N.V. 6
Verslag van de directie Algemene inleiding Economie Het jaar 2013 was voor de wereldeconomie een weerbarstig jaar, waarin zich een duidelijkere divergentie aftekende tussen ontwikkelde landen en opkomende markten. Waar de Verenigde Staten, Europa en Japan duidelijk een versnelling lieten zien, zakte het groeitempo van de opkomende markten juist terug. Het was ook een jaar waarin de Westerse landen de afbouw van de schuldenlast in de publieke- en private sector in trager tempo continueerden. De periferie van de Eurozone liet de eerste signalen van herstel zien na de door de Trojka (ECB, IMF en EC) opgelegde stringente bezuinigingen en structurele hervormingen. De sleutelrol in de huidige macro-economische constellatie bleek wederom weggelegd voor centrale banken. De centrale bank van Japan was in 2013 nadrukkelijk aanwezig met haar kwantitatieve verruiming, gericht op een (succesvol gebleken) verzwakking van de yen. De Fed kondigde juist de afbouw van haar onconventionele maatregelen aan. De ECB verkreeg een nieuw mandaat als supranationale toezichthouder in de nog te vormen Europese bankenunie en verlaagde in november onverwachts de rente in een poging de disinflatoire trend in de Eurozone een halt toe te roepen. Het aanhoudend ruimhartige monetaire beleid van centrale banken, en de Fed in het bijzonder, vertaalde zich in 2013 meer nadrukkelijk dan in voorgaande jaren in stijgende huizenprijzen, beurskoersen en aantrekkende industriële activiteit. Lagere energieprijzen gaven rugwind, mede als gevolg van een vlucht in oliewinning in de Verenigde Staten door de exploitatie van schaliegas- en teerzandvelden. Gunstige inflatiecijfers ondersteunden tevens een strategie van een ruim monetair beleid. In het voorjaar van 2013 werd het herstel in de VS meer zichtbaar, hetgeen zich vertaalde in een geleidelijk oplopende reële kapitaalmarktrente. De kapitaalmarktrente steeg echter pas beduidend in reactie op een uitspraak van Fed president Bernanke, die op 22 mei voor het eerste doelde op de start van de afbouw van kwantitatieve verruiming, mogelijk in de nazomer van 2013. Uiteindelijk liet de feitelijke aankondiging van de graduele afbouw ( tapering ) langer op zich wachten dan de markten op basis van Bernanke s uitspraak in mei anticipeerden. Een besluit tot afbouw in september werd onverwachts uitgesteld, mede vanwege de zorgwekkende politieke patstelling in Washington over de begroting, automatische bezuinigingen en verhoging van het schuldplafond. Republikeinen en Democraten wisten uiteindelijk geen compromis te bereiken over Obamacare, wat in oktober uitmondde in een 16- daagse gedeeltelijke sluiting van de overheid. De economische gevolgen van het politieke onvermogen bleken echter beperkt waardoor er uiteindelijk in december toch een besluit van de Fed kwam om in januari 2014 te starten met het verminderen van de maandelijkse obligatie-aankopen van USD 85 miljard naar USD 75 miljard. De stijgende kapitaalmarktrente in de VS bleef niet zonder gevolgen voor opkomende markten. Het verbeterde groeiperspectief in ontwikkelde markten zorgde voor een sterke kapitaaluitstroom uit de meer liquide opkomende markten richting ontwikkelde markten. Dit had tot gevolg dat de valuta s van opkomende markten een sterke depreciatie kenden ten opzichte van de dollar. Naast de ontvankelijkheid voor kapitaaluitstroom bleek tevens dat het onderliggend herstel van opkomende markten broos was. Problemen aan de aanbodzijde van de economieën (inflexibele arbeidsmarkt (Zuid-Afrika), achterstallige infrastructuur (India en Brazilië)) en politieke instabiliteit stonden een groeiversnelling in de weg. China liet hervormingsbereidheid zien in het Derde Partijberaad. Xi Jingping, de in 2012 verkozen president van China, kondigde onder andere maatregelen aan om overinvestering tegen te gaan en de transitie van een exportgerichte economie naar een meer consumptiegerichte infrastructuur te begeleiden. Tegelijkertijd gaven de Chinese monetaire autoriteiten meer verkrappende signalen af in de geldmarkt om excessieve kredietverlening van Chinese banken tegen te gaan. Het Chinese beleid geeft gaandeweg steeds meer blijk van aandacht voor kwaliteit van de economische structuur in plaats van kwantiteitsgerichte groei. Vooruitzichten aandelenmarkten 2013 was een sterk jaar voor de wereldwijde aandelenmarkten met een totaalrendement van 17,5% voor de MSCI World Index All Countries gemeten in euro s. Deze rendementsontwikkeling werd vooral gedragen door ontwikkelde aandelenmarkten. Opkomende markten bleven met een negatief rendement van 6,9% in euro s beduidend achter. Opvallend was dat de winstontwikkeling achterbleef bij de koersbeweging waardoor waarderingen van aandelen verder Robeco Hollands Bezit N.V. 7
zijn opgelopen. De koersontwikkeling werd gedreven door optimisme over het herstel in de VS en de Eurozone, het ruime monetaire beleid en de succesvolle start van Abenomics, het nieuwe economische beleid van Japan. Tevens was een verbetering in het sentiment ten aanzien van risicovolle activa waarneembaar. Wij verwachten dat de aandelenrendementen in 2014 die van het sterke 2013 waarschijnlijk niet zullen overtreffen. Als gevolg hiervan zal de koersbeweging in onze visie minder steil lopen dan afgelopen jaar. De geleidelijke reductie van het ruimhartige monetaire beleid van de Fed is weliswaar een signaal dat de economische groei voldoende aantrekt, maar de grote vraag voor beleggers is of deze voldoende sterk is om de verwachte winstgroei te genereren. De ruimte voor nog hogere koers-winstverhoudingen is intussen meer beperkt. Toch zullen beleggers, in lijn met achterliggend jaar, ten dele genoegen nemen met achterblijvende winstgroei. Ten eerste zijn de opportuniteitskosten van beleggen in aandelen laag door de ruime liquiditeit en de aanhoudende zoektocht naar extra rendement. Gematigd stijgende lange rentes in ontwikkelde markten, zoals Robeco deze in haar visie voor 2014 verwacht, maken obligaties en rentegevoelige activa relatief onaantrekkelijk. Ten tweede wijzen stijgende reële rentes op een aantrekkende conjunctuur, wat zich doorgaans vertaalt in winstgroei voor bedrijven. Gezien onze verwachting van aantrekkende groei in 2014, vooral in de VS en Europa, is de opgelopen waardering in ontwikkelde markten niet excessief. De onderliggende winstgroei zal zich in onze visie meer zijwaarts bewegen. Een verdere expansie van historisch hoge winstmarges is niet waarschijnlijk en evenmin een terugkeer naar het historisch gemiddelde. De nog steeds aanwezige onderbezetting in de mondiale economie biedt werknemers nog onvoldoende onderhandelingsmacht om loonkosten significant te laten oplopen. Tevens blijven de rentelasten voor bedrijven vooralsnog beperkt door verminderde hefboomfinanciering en ingeperkte herfinancieringsrisico s. De waardering van aandelen in opkomende markten oogt relatief gunstig. Daarbij lijkt de groeivertraging in opkomende markten zich komend jaar niet verder door te zetten. Het gematigde herstel in opkomende markten blijft echter kwetsbaar vanwege politieke onzekerheid door een reeks van verkiezingen in o.a. Brazilië, India, Indonesië en Zuid- Afrika. In China kan de ingezette transitie van een exportgeleide economie naar een meer consumptiegericht groeimodel onzekerheid met zich brengen, aangezien deze gepaard gaat met een lagere structurele groei. Een stijgende kapitaalmarktrente in de VS kan verdere depreciatie van valuta s in opkomende markten uitlokken. Ons basisscenario van aantrekkende mondiale groei met aanhoudend ruim monetair beleid blijft naar onze mening gunstig voor risicovolle activa. Alternatieve scenario s, die de voorkeur voor risicovolle activa gedurende 2014 zouden kunnen wijzigen, kunnen zich op verschillende wijze manifesteren. De aanleiding daartoe kan worden gevormd door een synchroon economisch herstel in de G3 landen begin 2014, een aanhoudende deflatoire trend in Europa, een sterke groeivertraging in China en een recessie in Japan na de forse btw-verhoging in het voorjaar van 2014. Beleggingsresultaat Van alle aandelen in de AEX en AMX waren Randstad, Unit4, USG en Delta Lloyd de uitblinkers in 2013, met stijgingen variërend van 57% voor Delta Lloyd tot 76% voor Randstad. Unit4 was koploper onder de midcap aandelen na een bod van EUR 38,75 door durfkapitalist Advent die een jaar eerder reeds Mediq van de beurs haalde. Randstad en USG profiteerden als vroegcyclische bedrijven van het wereldwijde economisch herstel. Grootste dalers in de AEX en AMX waren Imtech ( 69%), Pharming ( 43%) en Nieuwe Steen ( 20%). In 2013 had Robeco Hollands Bezit van de grootste stijgers posities in Unit4, Randstad en Delta Lloyd en had het fonds geen van de grootste dalers in portefeuille. De bijdrage van zowel sectorallocatie als ook aandelenselectie was positief in 2013. Sectorallocatie was positief door het overwegen van de cyclische sectoren informatietechnologie en industrie en dienstverlening in combinatie met het onderwegen van de defensieve sectoren telecom, consument defensief en energie. Aandelenselectie droeg per saldo positief bij in alle sectoren behalve in informatietechnologie. Met name in de sectoren financiële waarden, consument defensief en telecom werd een zeer positief resultaat behaald. De aandelenklassen van Robeco Hollands Bezit N.V. wisten in 2013 voor en na kosten zowel de AEX als de AMX te verslaan. Robeco Hollands Bezit N.V. 8
Beleggingsresultaat per aandelenklasse Koers in EUR x 1 Koers in EUR x 1 Uitgekeerd dividend Beleggingsresultaat 31/12/2013 31/12/2012 juni 2013 verslagperiode in % 1 Robeco Hollands Bezit 0,80 - Beurskoers 23,54 19,59 24,8 - Intrinsieke waarde 23,67 19,66 25,1 Robeco Hollands Bezit - EUR G - Beurskoers 54,22 50,00 2 8,4 - Intrinsieke waarde 54,53 50,00 2 9,1 1 Indien dividenduitkering plaatsvindt in enig jaar, dan wordt rekening gehouden met een herbelegging van het uitgekeerde dividend. 2 Introductiekoers per 3 oktober 2013. Beleggingsbeleid Energie Zowel de onderweging van als de selectie binnen de sector energie droegen positief bij aan het resultaat. De voorkeur voor SBM Offshore (+43%) boven Fugro (+2%) en de onderweging van Royal Dutch Shell (+5%) droegen positief bij. SBM Offshore wist de negatieve spiraal te doorbreken door een streep door het hoofdpijndossier YME te zetten, de balans te versterken middels een aandelenemissie en een record aan nieuwe orders te rapporteren. Fugro aan de andere kant stelde teleur door eerst beleggers lekker te maken met een mogelijke vereenvoudiging van het bedrijfsmodel dat vervolgens bijna exact de oude strategie bleek te zijn. Robeco Hollands Bezit was het hele jaar onderwogen in Royal Dutch Shell, had geen positie in Fugro en heeft van de aandelenemissie gebruik gemaakt om de positie in SBM Offshore verder uit te bouwen. Basismaterialen De overweging van de sector basismaterialen droeg negatief bij aan het resultaat terwijl de aandelenselectie positief was. De voorkeur voor DSM (+29%) boven Akzo Nobel (+17%) droeg positief bij terwijl de overweging in ArcelorMittal (+2%) duidelijk de verkeerde keuze was. De transformatie van DSM naar een portefeuille van stabiele groei en hoge marge activiteiten in de voedingssupplementen werd meer en meer gewaardeerd door analisten en beleggers, terwijl de echte synergieën van de reeks aan overnames en nieuwe initiatieven op het gebied van duurzame groei wat ons betreft nog moeten doorkomen. ArcelorMittal daarentegen zat in 2013 nog in de hoek waar de klappen vielen, maar zal ons inziens volgend jaar volop profiteren van het economische herstel, de kostenbesparingen en de overgenomen fabriek van ThyssenKrupp in de VS. Tegen het eind van de verslagperiode is de positie in DSM vanwege de opgelopen waardering licht afgebouwd en geherinvesteerd in Akzo Nobel. ArcelorMittal is de gehele periode overwogen geweest terwijl roestvrijstaalproducent Aperam in het vierde kwartaal is toegevoegd aan de portefeuille. Net als bij ArceloMittal geldt hier dat geen enkel economisch herstel is ingeprijsd en de markt ervan uitgaat dat alle kostenbesparingen aan de klant doorgegeven moeten worden en niet tot een hogere marge zullen leiden. Industrie en dienstverlening In de sector industrie en dienstverlening werd een positief resultaat behaald door een overwogen positie in Randstad (+76%) en het niet hebben van het fraudegeval Imtech ( 69%). Daarentegen leverde de positie in TNT Express ( 19%) een negatieve bijdrage na de mislukte overname door het Amerikaanse UPS. Philips, het grootste bedrijf in de sector, steeg 39% in 2013. Onder leiding van Frans van Houten is Philips weer terug op het organische groeipad en laat de concurrentie al kwartalen op rij achter zich zowel qua omzetontwikkeling als wat betreft winstgevendheid. Het fonds had gedurende de verslagperiode gemiddeld genomen een overwogen positie in zowel Randstad als Philips en heeft afscheid genomen van TNT Express. Consument-defensief Ondanks het niet in portefeuille hebben van het door Joh. A. Benckiser overgenomen DE Master Blenders (+43%) werd een zeer positief resultaat behaald in de sector consument defensief als gevolg van de overweging van Ahold (+34%), het niet in portefeuille hebben van Heineken ( 1%) en het onderwegen van Unilever (+5%). Ahold biedt een mooie combinatie van een aantrekkelijke waardering, een hoge kasstroom en organische groei uit expansie naar België en de verdere uitrol van Bol.com. Ahold wist dit jaar haar 60%-belang in het Zweedse ICA voor een onverwacht hoge prijs van EUR 2,5 miljard te verkopen aan mede-eigenaar Hakon Invest en verhoogde vervolgens het aandeleninkoopprogramma naar EUR 2 miljard en kondigde bovendien voor 2014 een extra dividenduitkering aan ter hoogte van EUR 1 miljard. Robeco Hollands Bezit N.V. 9
Consument-cyclisch In de sector consument cyclisch werd een neutraal resultaat behaald door de voorkeur voor Wolters Kluwer (+40%) boven Reed Elsevier (+43%) in de eerste helft van het jaar. Beide aandelen waren zeer in trek gegeven de hoogte en de voorspelbaarheid van hun kasstromen in combinatie met een aantrekkelijk dividendrendement. Aan het begin van de verslagperiode werd het belang in TomTom verkocht. Als gevolg van de structurele daling van de losse navigatiesystemen is weinig winstgroei te verwachten terwijl de concurrentie van spelers als Google flink aan het toenemen is. Daarnaast is in de loop van het jaar de onderweging in Reed Elsevier omgezet in een overweging. Financiële waarden In de sector financiële waarden werd in tegenstelling tot vorig jaar een zeer positief resultaat behaald. Met name het vasthouden aan de achterblijvers van vorig jaar Delta Lloyd (+57%) en BinckBank (+32%) en het vasthouden aan de onderweging in Unibail-Rodamco (+7%) droegen positief bij aan het relatieve rendement. De opmars van Delta Lloyd startte na de plaatsing van het laatste belang van moeder Aviva en nam vervolgens in vaart toe. Er was sprake van een duidelijke meewind door de oplopende rente en de positieve aandelenmarkten maar ook het bedrijf zelf hield de wind in de zeilen door haar Belgische bank te koop te zetten om zo de solvabiliteit van het bedrijf te verbeteren. BinckBank herstelde van de daling van vorig jaar, nadat de aangekondigde transactiebelasting op hevige Europese weerstand stuitte en vooralsnog van de baan lijkt te zijn. Daarnaast kondigde BinckBank aan haar Professional Services activiteiten te verkopen om meer te verschuiven richting de stabielere vermogensbeheeractiviteiten. Tijdens de verslagperiode werden de posities in zowel BinckBank als Delta Lloyd teruggebracht naar modelweging. Tevens is in de zomer Aegon in portefeuille opgenomen om te profiteren van de structurele groeimogelijkheden op het gebied van pensioenen. ING en Unibail waren het gehele jaar onderwogen ten opzichte van de benchmark. Informatietechnologie Een positieve bijdrage van het belang in Unit 4 (+72%) werd meer dan teniet gedaan door de voorkeur voor ASMI (+6%) boven ASML (+43%). Aandeelhouders waren teleurgesteld in de actie van ASMI om via een verkoop van 12% van haar 52%-belang in ASMPT de negatieve waarde van de front-end business te doen verdwijnen. Ons inziens is de hieruit voortvloeiende speciale uitkering van EUR 4,25 per aandeel slechts het beginpunt van meer aandeelhoudersvriendelijke acties, zeker gezien de nog steeds stevige kaspositie. Bij ASML kon zelfs teleurstellend nieuws over de voortgang omtrent EUV (extreme ultra violet) de volgende generatie lithografie de koers nauwelijks beinvloeden. Wij hebben onze positionering in ASMI en ASML niet aangepast tijdens de verslagperiode. Telecom In de sector telecommunicatie zette Ziggo met een rendement van +43% de bovengemiddelde prestaties voort. Ondanks zwakke operationele resultaten en marktaandeelverlies aan KPN werd dit aandeel omarmd, nadat de Amerikaanse kabelaar Liberty Global (tevens eigenaar van UPC) een belang van 28,5% in Ziggo had opgebouwd en tegen het einde van de verslagperiode aangaf in gesprek te zijn omtrent een volledige overname. Robeco Hollands Bezit had sinds de beursgang in 2012 een belang in Ziggo en dit na een mooie stijging in de zomer van 2013 verkocht. De belangrijkste toegevoegde waarde in telecom werd echter geleverd door de belegging in KPN. Zo heeft Robeco Hollands Bezit in de aanloop naar en tijdens de aandelenemissie van KPN haar positie flink uitgebreid, aangezien ons inziens een zeer negatief toekomstscenario in de koers was verdisconteerd. Vervolgens besloot KPN om EPLus in Duitsland van de hand te doen, maar ontlokte daarmee een bod door América Móvil op heel KPN. Onze gehele positie in KPN is met flinke winst verkocht nadat een beschermingsconstructie werd opgetuigd en het bod weer werd ingetrokken. De beleggingen in Ziggo en KPN hebben ervoor gezorgd dat de sector telecom van alle sectoren de meest positieve bijdrage heeft geleverd aan het relatieve resultaat. Sustainability investing Sustainability investing in de fondsen bij Robeco wordt met minimale beperkingen aan het beleggingsuniversum uitgevoerd en bestaat uit een combinatie van effectieve instrumenten: uitoefening stemrechten engagement uitsluitingen integratie ESG-factoren 1 in beleggingsprocessen 1 ESG staat voor Environmental, Social and Corporate Governance; in het Nederlands: milieu, maatschappij en goed bestuur. Robeco Hollands Bezit N.V. 10
Uitoefening stemrechten De beheerder heeft het streven om wereldwijd het stemrecht uit te oefenen op door het fonds gehouden aandelen. De beheerder doet dit vanuit de overtuiging dat good corporate governance op de lange termijn goed is voor de aandeelhouderswaarde. Het corporate governance beleid van de beheerder is gebaseerd op de internationaal geaccepteerde principes van het International Corporate Governance Network (ICGN). De beheerder heeft de opvatting dat lokale wetten en codes voor ondernemingsbestuur, zoals de Corporate Governance Code in Nederland, het leidende kader voor de corporate governance praktijk en het stemgedrag vormen. Deze aanpak is in lijn met principes 7 en 9 van de ICGN Global Corporate Governance Principles. Deze principes richten zich op transparantie en de verantwoordelijkheden van aandeelhouders. Engagement Engagement is het actief gebruiken van de rechten van beleggers om invloed uit te oefenen op bedrijven. Robeco treedt in actieve dialoog met ondernemingen over verantwoord ondernemerschap en een maatschappelijk verantwoord ondernemingsbeleid. Dit verhoogt naar onze mening op de langere termijn de aandeelhouderswaarde voor onze klanten. Wij hanteren hierbij een geïntegreerde aanpak waarbij kennis van onze beleggingsanalisten, onze sustainability investing research analisten en onze engagement specialisten wordt gecombineerd. Door financiële materialiteit als uitgangspunt te nemen voor onze dialoog streven we ernaar dat de dialoog waarde toevoegt en resulteert in een beter risico-rendement profiel van de aandelen. Hiermee creëren we zowel waarde voor onze klanten als voor de maatschappij. Uitsluitingen Het uitsluitingenbeleid van Robeco bestaat uit twee onderdelen. Ten eerste worden ondernemingen uitgesloten die controversiële wapens of essentiële onderdelen daarvan produceren of het merendeel van hun omzet realiseren met de verkoop of transport van deze wapens. Sinds 1 januari 2013 is er nieuwe Nederlandse wetgeving in werking getreden rondom het investeren in clustermunitie- bedrijven, en wij baseren ons op deze wet voor wat het niet investeren in deze ondernemingen betreft. Naast het uitsluitingenbeleid van ondernemingen, is er ook een beleid voor het uitsluiten van landen. Volgens Robeco is een land controversieel als de regering van het land systematisch de mensenrechten schendt van haar eigen burgers. Deze uitsluitingen hebben betrekking op landengerelateerde beleggingen (bijvoorbeeld staatsobligaties). Ten tweede kan een niet-succesvolle dialoog op termijn leiden tot uitsluiting van een onderneming van het beleggingsuniversum. Het gaat hierbij om een dialoog waarbij wij spreken met ondernemingen over ernstige en structurele schendingen van internationaal breed geaccepteerde richtlijnen voor verantwoord ondernemen. In het bijzonder richt Robeco zich hierbij op het United Nations Global Compact. De uiteindelijke bevoegdheid om ondernemingen en landen op de uitsluitingslijst te plaatsen ligt bij de directie van de Robeco Groep. Robeco Institutional Asset Management B.V. in haar hoedanigheid van beheerder past deze uitsluitingslijst toe. Integratie ESG-factoren in beleggingsprocessen In het besluitvormingsproces over beleggingen van Robeco Hollands Bezit is een drempel opgenomen voor ondernemingen met een RobecoSAM duurzaamheidsscore lager dan 40. Deze drempel geldt alleen niet als we in actieve engagement dialoog met de onderneming zijn en deze aanzienlijke verbeteringen laat zien of als de duurzaamheidsscore boven het sectorgemiddelde ligt. Risicobeheer Het fonds maakt gebruik van financiële instrumenten. De hiermee samenhangende risico s zijn nader omschreven in de jaarrekening. Risicobeheer is een integraal onderdeel van het beleggingsproces. Systemen houden continu de belangrijkste risico s, waaronder prijsrisico, kredietrisico en liquiditeitsrisico in de gaten. Daarnaast worden controles uitgevoerd door een onafhankelijke riskmanagementafdeling, die direct rapporteert aan het senior management. Robeco Hollands Bezit hanteert strikte liquiditeitslimieten in termen van minimumomzet per dag. Daarnaast was de portefeuille in 2013 goed gespreid over zowel aandelen als sectoren en waren de afwijkingen in sectorweging ten opzichte van de index beperkt. Tijdens de verslagperiode bevond de portefeuille zich altijd binnen de trackingerrorlimiet. De aanwezigheid van financiële en operationele risico s is inherent aan het karakter van vermogensbeheer. De manier waarop de beheersing van deze risico s in de dagelijkse bedrijfsvoering is verankerd, is dan ook van groot belang. De Robeco Groep maakt gebruik van een risicomanagement raamwerk (Robeco Control Framework) dat de beheersing van alle risicotypes waarborgt. Binnen dit raamwerk worden risico s periodiek geïdentificeerd en beoordeeld op significantie Robeco Hollands Bezit N.V. 11