Directie Inwoners Ingekomen stuk D14 Aan de raad van gemeente Nijmegen Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon (024) 329 90 00 Telefax (024) 329 29 81 E-mail gemeente@nijmegen.nl Postadres Postbus 9105 6500 HG Nijmegen Datum 7 maart 2007 Ons kenmerk L110/07.0005876 Contactpersoon Lucile Braam Onderwerp Reactie op initiatiefraadsvoorstel PvdA Aan de slag! Datum uw brief nvt Direct telefoonnummer 06-46195519 Geachte leden van de raad, Op 14 februari 2007 hebben wij het initiatiefraadsvoorstel van de PvdA Aan de slag! Taallessen voor uitkeringsgerechtigden ontvangen. Het initiatiefvoorstel bespreekt u tijdens de politieke avond van 14 maart 2007 met elkaar. Via deze brief brengen wij u op de hoogte van onze reactie op het initiatiefraadsvoorstel. We verzoeken u dit mee te nemen bij uw bespreking en eventuele vaststelling van het initiatiefraadsvoorstel. Korte inhoud van het voorstel Aan de slag! Het doel van het voorstel Aan de slag! is dat binnen drie jaar alle uitkeringsgerechtigden de Nederlandse taal machtig zijn. Zij moeten tenminste het niveau van het inburgeringsexamen behalen. Via het voorstel wordt ondersteuning bij het vinden van werk geboden aan allochtone bijstandsgerechtigden door hen intensieve taalcursussen aan te bieden. Van de bijstandsgerechtigden wordt een actieve inzet verwacht. Als die inzet achterblijft, volgen er vooraf overeengekomen maatregelen. De kosten van de cursussen en overige faciliteiten tot maximaal 1 miljoen kunnen gedekt worden uit het Werkdeel van de Wet werk en bijstand. Aandachtspunten Met belangstelling hebben wij het voorstel Aan de slag! gelezen. We zijn verheugd dat het voorstel grote overlap vertoont met ons beleidsplan Inburgering 2007-2009 dat u tijdens de politieke avond van 28 februari heeft besproken. Deze overlap raakt echter ook de kern van onze hieronder genoemde aandachtspunten: Doelgroep We zijn in onze reactie ervan uit gegaan dat de doelgroep van het initiatiefvoorstel is allochtone bijstandsgerechtigden die nog niet het taalniveau
Gemeente Nijmegen Directie Inwoners Vervolgvel 1 van het inburgeringsexamen hebben behaald. Relatie tot het inburgeringsbeleid Relatie tot het reintegratiebeleid Constatering CWI, doelstelling van het voorstel Aanbod In het initiatiefvoorstel wordt ervan uit gegaan dat de doelgroep buiten het inburgeringsbeleid valt. Dit is niet het geval. De doelgroep komt overeen met die van de Wet Inburgering of de Regeling 2007. De Wet Inburgering gaat uit van verplichte inburgering en de Regeling 2007 is gericht op de genaturaliseerden met onvoldoende beheersing van de Nederlandse taal en gaat uit van vrijwillige inburgering. De overlap met en de relatie tot het inburgeringsbeleid komt naar onze mening onvoldoende uit de verf. Het initiatiefvoorstel lijkt er tevens vanuit te gaan dat binnen ons re-integratiebeleid geen of nauwelijks voorzieningen worden aangeboden aan de doelgroep. Tot voor kort hadden we de mogelijkheid om allochtone bijstandsgerechtigde een duaal (taal)traject bij het ROC Nijmegen aan te bieden, waarvan tot eind 2006 circa 110 mensen gebruik van hebben gemaakt. Zeer recent heeft het ROC het contract opgezegd. Dit vanwege hun besluit zich te focussen op hun kerntaken. Wij beraden ons nog op een nieuw aanbod van duale (taal)trajecten in samenhang met de nieuwe werkwijze van de afdeling Werk & Inkomen én de Wet Inburgering en de Regeling 2007. In het initiatiefvoorstel wordt de volgende constatering gemeld: volgens het CWI spreken bijstandsgerechtigden die een inburgeringscursus hebben gevolgd vaak nog onvoldoende Nederlands om serieus kans te maken op een betaalde baan. Wij constateren echter dat ook het initiatiefvoorstel deze belemmering niet opheft. Immers, het doel is taalcursussen tot (tenminste) het taalniveau van het inburgeringsexamen aan te bieden. Ten aanzien van dit punt verwijzen wij naar het onderstaande kopje Conclusie en alternatief waar wij u een alternatief besluit voorleggen. Het voorstel gaat allereerst uit van intensieve taalcursussen (32 uur per week). In tweede instantie wordt melding gemaakt van de combinatie met reintegratie in de vorm van het verplichte stageonderdeel. Uit diverse onderzoeken blijkt juist dat de dualiteit van trajecten een belangrijke succesfactor is.
Gemeente Nijmegen Directie Inwoners Vervolgvel 2 Verplicht karakter Het verplichte karakter van taaltrajecten kan in strijd zijn met het vrijwillige karakter van de Regeling 2007. Eigen bijdrage, vergoedingen en faciliteiten Onderzoek Inburgeraars moeten een eigen bijdrage ad 270 betalen. Het initiatiefvoorstel spreekt niet over eigen bijdragen. Dit heeft rechtsongelijkheid tussen vergelijkbare groepen tot gevolg. Om rechtsongelijkheid tussen vergelijkbare groepen te voorkomen pleiten wij ervoor beschikbare faciliteiten gelijk te stellen met die voor vergelijkbare doelgroepen (vanuit de Wwb en/of Inburgeringsbeleid). In het initiatiefvoorstel wordt verwezen naar een bestandsanalyse van BMC, uitgevoerd in 2003. Bij deze maken we gebruik om u te informeren over onze voornemens om nader onderzoek uit te laten voeren over de arbeidsmarktpositie van allochtone bijstandsgerechtigden. Conclusie en alternatief Onze conclusie is dat het voorliggende initiatiefvoorstel Aan de slag! grote overlap vertoont met ons beleidsplan Inburgering 2007-2009. Dit is verheugend, maar tevens de doorslaggevende reden voor ons om u te adviseren de voorliggende beslispunten uit Aan de slag! niet over te nemen. Om het belang van het doel van het initiatiefvoorstel te onderstrepen, hebben wij de volgende alternatieve beslispunten geformuleerd: Voorstel om te besluiten 1. intensieve duale (taal en re-integratie)trajecten voor allochtone bijstandsgerechtigden te organiseren als vervolg op hun inburgeringsprogramma en -examen; 2. zorg te dragen voor een sluitend pakket eigen bijdragen, vergoedingen en faciliteiten dat niet in strijd is met overige vigerende weten regelgeving; 3. de reeds gereserveerde middelen ad 750.000 uit het Werkdeel in te zetten voor deze duale trajecten; 4. ons opdracht te geven het voorstel nader uit te werken en uit te voeren en u hierover eind 2007 te informeren.
Gemeente Nijmegen Directie Inwoners Vervolgvel 3 Wij geven u de bovenstaande beslispunten in overweging tijdens de bespreking van het initiatiefraadsvoorstel Aan de slag! op de politieke avond van 14 maart 2007. Met vriendelijke groet, college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Secretaris, mr. Th.C. de Graaf P. Eringa
Aan de slag! Taallessen voor uitkeringsgerechtigden. Een initiatiefvoorstel van de Partij van de Arbeid Datum raadsvergadering / Nummer raadsvoorstel 14 maart 2007 / 77/2007 Onderwerp Inburgering Portefeuillehouder L. Scholten Initiatiefvoorstel van de PvdA-fractie d.d. 14 februari 2007 Samenvatting Uit onderzoek onder Nijmeegse bijstandsgerechtigden blijkt dat allochtonen hun kans op werk sterk kunnen vergroten door de Nederlandse taal beter te leren. Dit voorstel wil allochtone bijstandsgerechtigden ondersteunen bij het vinden van werk door hen intensieve taalcursussen aan te bieden. Deze cursussen moeten niet vrijblijvend zijn: de gemeente ondersteunt door taalcursussen aan te bieden, van uitkeringsgerechtigden wordt een actieve inzet verwacht. Als die inzet achterblijft, volgen er vooraf overeengekomen maatregelen, zoals bijvoorbeeld een korting op de uitkering. Voorstel om te besluiten 1. Intensieve taalcursussen te organiseren voor uitkeringsgerechtigden die de Nederlandse taal onvoldoende beheersen, te beginnen met de jongeren onder hen. 2. Zorg te dragen voor randvoorwaarden als kinderopvang en reiskosten. 3. Deelnemers aan de cursus te verplichten tot actieve deelname aan de taallessen, de stage en de andere onderdelen van de cursus. 4. Nauw samen te werken met de aanbieders van de cursussen ten aanzien van het melden van verzuim en de acties die hierop volgen. 5. Voor deze cursussen tot 1 januari 2007 tot een maximum van 1.000.000 beschikbaar te stellen uit het Fonds voor Werk en Inkomen. 6. Het college te vragen de raad eind 2007 te informeren over de uitvoering van de intensieve taalcursussen. 1. Inleiding De inburgering van nieuw- en oudkomers is een belangrijke taak van de gemeente. Dat blijft het ook onder de recent aangenomen nieuwe Wet Inburgering. De gemeente Nijmegen voert al enige jaren een actief inburgeringsbeleid. In het Coalitieakkoord Bruggen bouwen aan de Waal is afgesproken dat er in Nijmegen een inburgeringsoffensief komt. Dit voorstel maakt een begin met het concretiseren van dit offensief. Het voorstel richt zich op een bijzondere doelgroep: Nijmegenaren met een WWB-uitkering die de Nederlandse taal nog onvoldoende beheersen. Volgens het CWI spreken bijstandsgerechtigden die een inburgeringscursus gevolgd hebben vaak nog onvoldoende Nederlands om serieus kans te maken op een betaalde baan. Ook uit onderzoek onder Nijmeegse bijstandsgerechtigden blijkt dat allochtonen hun kans op werk sterk kunnen vergroten door de Nederlandse taal beter te leren 1. Allochtonen kampen volgens dit onderzoek 1 Bestandsanalyse BMC, 2003.
relatief met minder zware belemmeringen. In het rapport valt te lezen: Bij allochtonen zal in meer gevallen sprake zijn van oplosbaarheid of belemmeringen waar aan gewerkt kan worden, zoals taalscholing, algemene scholing en/of werkervaring en Er liggen voldoende kansen lijkt het om de arbeidsmarktpositie van allochtonen te verbeteren. Die kansen moeten we grijpen. Dit initiatiefvoorstel wil daaraan een bijdrage leveren. 2. Doelstelling Doelstelling is dat binnen drie jaar alle uitkeringsgerechtigden de Nederlandse taal machtig zijn. De deelnemers aan de trajecten moeten aan het einde tenminste het niveau van het inburgeringsexamen behalen. 3. Aanpak en uitvoering Doelgroep De doelgroep van dit voorstel wordt gevormd door bijstandsgerechtigden die de Nederlandse taal nog onvoldoende beheersen. In eerste instantie richt het voorstel zich op de jongere bijstandsgerechtigden. Afhankelijk van de precieze omvang van de doelgroep krijgen ook uitkeringsgerechtigden met een hogere leeftijd een cursus aangeboden. Intensieve taalcursussen Van uitkeringsgerechtigden mag verwacht worden dat men de nodige inspanningen verricht om werk te vinden. Daarbij hoort ook het wegnemen van belemmeringen die de kansen op werk kleiner maken. Volgens dit voorstel moeten de deelnemers aan de taallessen 32 uur per week hiervoor beschikbaar zijn. Combinatie met reïntegratie In het coalitieakkoord wordt al aangegeven dat nieuwkomers die in de bijstand zitten zo snel mogelijk een inburgeringstraject moeten volgen en dat dit inburgeringstraject gecombineerd dient te worden met een traject naar scholing of werk. Inburgering en reïntegratie kunnen elkaar versterken. Per deelnemer is hier maatwerk nodig. Soms moet begonnen worden met louter taallessen, soms is een koppeling met reïntegratie direct mogelijk. In ieder geval moet een verplicht onderdeel van het traject bestaan uit een stage. Op dit moment nemen nog lang niet alle inburgeraars deel aan een stage. De stage wordt een verplicht onderdeel van deze intensieve inburgeringscursus. Niet vrijblijvend Een belangrijk onderdeel van dit voorstel is het niet vrijblijvende karakter ervan. De gemeente en de inburgeraar sluiten een contract met elkaar af. Daarin staat wederkerigheid centraal: voor wat hoort wat. In de prestatieovereenkomst is bijvoorbeeld geregeld dat de inburgeraar aanwezig is bij lessen, stages en examens en daaraan ook actief deelneemt. Ook is vastgelegd hoeveel uur iemand per week beschikbaar is voor het traject. De gemeente zorgt voor goede lessen, stages en randvoorwaarden als kinderopvang. Maar de gemeente legt ook sancties op als deelnemers zich niet houden aan de gemaakte afspraken. Zowel de Wet Werk en Bijstand als de Wet Inburgering biedt de mogelijkheid om sancties op te leggen. Sancties hebben vooral een functie als stok achter de deur. Ze zijn niet bedoeld om mensen in de problemen te brengen, maar om vrijblijvendheid te voorkomen. Inburgering is vooral in het belang van de inburgeraar zelf! We investeren fors in de inburgeringstrajecten en verwachten dat mensen zich inspannen. Goede afspraken met de aanbieders van de trajecten zijn nodig om vroegtijdig in te kunnen grijpen bij verzuim. Op deze manier kunnen mensen die ten onrechte verzuimen snel weer bij de les gehaald worden. Zo nodig wordt als reactie op verzuim een huisbezoek afgelegd. Dat heeft naar verwachting meer effect dan bijvoorbeeld
het sturen van een brief. Bij weigering om deelname aan de lessen te hervatten, worden sancties toegepast. Randvoorwaarden Voor mensen die met een geldige reden verzuimen, kan gekeken worden of er een oplossing gevonden kan worden waardoor de betrokkenen weer deel kunnen nemen aan het traject. Voor de uitvoering is het van belang dat de deelnemers aan de trajecten niet belemmerd worden door problemen op het gebied van bijvoorbeeld kinderopvang of reiskosten. De gemeente dient daar zorg voor te dragen. 4. Financiën De kosten van dit voorstel worden in eerste instantie tot een maximum van 1.000.000 gedekt uit het werkdeel van het Fonds voor Werk en Inkomen. Zo mogelijk worden ook de extra middelen die beschikbaar komen in het kader van de Wet Inburgering (en de Regeling Inburgering) ingezet. Bij de recente kabinetsformatie is een fors bedrag uitgetrokken om integratie te bevorderen. Het bedrag dat vanuit het rijk beschikbaar komt voor inburgering zal daarom naar verwachting toenemen. Na één jaar rapporteert het college over de gemaakte kosten en kan de Raad zonodig extra middelen ter beschikking stellen. Voorstel om te besluiten 1. Intensieve taalcursussen te organiseren voor uitkeringsgerechtigden die de Nederlandse taal onvoldoende beheersen, te beginnen met de jongeren onder hen. 2. Zorg te dragen voor randvoorwaarden als kinderopvang en reiskosten. 3. Deelnemers aan de cursus te verplichten tot actieve deelname aan de taallessen, de stage en de andere onderdelen van de cursus. 4. Nauw samen te werken met de aanbieders van de cursussen ten aanzien van het melden van verzuim en de acties die hierop volgen. 5. Voor deze cursussen tot 1 januari 2007 tot een maximum van 1.000.000 beschikbaar te stellen uit het Fonds voor Werk en Inkomen. 6. Het college te vragen de raad eind 2007 te informeren over de uitvoering van de intensieve taalcursussen. Nijmegen, 14 februari 2007 PvdA fractie, Stijn Verbruggen, Rinus Janssen