Mieneke Langberg, Nina Boswinkel, SLO Hannelore Veltman, KPC Groep
Programma Korte kennismaking Toelichting doel van Passende perspectieven Over welke leerlingen hebben we het? Keuzes in doelen Inzet van hulpmiddelen Ervaringen Afsluiting
Steek je hand op als
SLO en leerplannen Het referentiekader taal en rekenen
Referentiekader taal en rekenen
Knelpunt Een groep leerlingen haalt niveau 1F niet op 12-jarige leeftijd...
Passende Perspectieven Doel: Leerlingen in het primair onderwijs verder op weg helpen naar 1F door middel van de juiste inhoudelijke keuzes en inzet van hulpmiddelen Een onderzoekende houding biedt passende perspectieven
Mogelijke interventies Intensief programma om mee te komen/remediëren Inzetten van hulpmiddelen en er mee leren omgaan Leerroutes: passend aanbod door gemotiveerde keuzes
Passende Perspectieven Voor leerlingen die niveau 1F niet dreigen te halen op 12-jarige leeftijd. Doel van 'Passende Perspectieven' Leerlingen zo ver mogelijk op weg helpen met 1F als richtlijn Leerlingen met een zml of zml-mg indicatie zijn uitgezonderd.
Doelgroepen en leerroutes Rekening houdend met: cognitieve capaciteiten en/of specifieke beperkingen doorstroom vervolgonderwijs (uitstroombestemming/ontwikkelingsperspectief) bandbreedte Leerlingen met een zml of zml-mg indicatie zijn uitgezonderd. Groep 1 Leerroute 1 (vmbo-tl/gl en hoger) Groep 2 Leerroute 2 (vmbo bb/kb) Leerroute 3 (PrO en VSO arbeid) Leerlingen zitten in alle vormen van primair onderwijs, dus zowel regulier als, speciaal (basis) onderwijs.
Leerlingen die 1F niet halen op 12- jarige leeftijd Leerroute 1 Leerlingen met (boven)gemiddelde cognitieve capaciteiten met beperking of stoornis Doorstroom naar vmbo-t, havo of vwo Uitgaan van 1S, maar op die onderdelen waar de leerling uitvalt 1F met hulpmiddelen, aanpassingen en compenseren/ dispenserende maatregelen
Leerlingen die 1F niet halen op 12- jarige leeftijd Leerroute 2 Leerlingen met lagere cognitieve capaciteiten (al dan niet met beperking of stoornis) Doorstroom naar vmbo-bb/kb Prioriteren binnen 1F op basis van gewenste basiskennis
Leerlingen die 1F niet halen op 12- jarige leeftijd Leerroute 3 Leerlingen met lagere cognitieve capaciteiten (al dan niet met beperking of stoornis) Doorstroom naar praktijkonderwijs of VSO-arbeid Keuze in 1F op onderdelen op basis van relevantie voor maatschappelijk zelfredzaamheid
Waar past passende perspectieven? 3.Concretiseer naar onderwijsaanbod, opnemen in groepsplan 4.Voortgang bepalen, analyseren en interpreteren van gegevens m.b.v. doelen 2.Stel doelen voor elk taal/ reken domein, neem leerroute in OPP op 1.Welk niveau verwacht je? Kijk naar doelen. Neem in OPP op.
Taal
Leerlingbeschrijvingen taal Max Volgend jaar gaat Max naar het praktijkonderwijs volgen. Eerst wilde Max niet lezen. Maar hij wil vrachtwagenchauffeur worden net als zijn vader. Toen hij het daar met de leraar over had, ging bij Max het knopje om. Daar doet Max het nu voor. Door deze veranderde inzet, gaat het lezen nu beter, ook spelling gaat beter. "Lezen gaat minder, maar ik begrijp wel wat er staat. De kleine woordjes zoals 'de' en 'hun' daar struikel ik over.." Rachel Rachel zit in groep 8 en heeft dyslexie. De resultaten op LOVS zijn wisselend: voor begrijpend lezen scoort Rachel hoog op niveau A, voor technisch lezen behaalt ze een score op het E niveau. Voor woordenschat scoort ze op B-niveau. Voor spelling haalt ze een score op de grens van D/E niveau. Voor studievaardigheden scoort ze weer heel goed: op niveau A. Zij heeft een score van 549 op de Cito-eindtoets en gaat straks naar een brugklas havo/vwo. De leerkracht maakt zich echter zorgen of ze havo wel aankan. "Nieuwsbegrip is moeilijk", zegt Max. "Het gaat over de Tsunami en over ijsbeer Knut. Eigenlijk is het alleen maar lezen, alleen maar lezen. Dat is zo moeilijk." Paolo is 11 jaar en zit in groep T5/6 van sbo de Ooievaar bij juffrouw Fatima. Hij heeft PDD-NOS en ADHD. Paolo zegt dat het met taal goed gaat. Toch heeft hij moeite om mij uit te laten praten en mij aan te kijken. Hij zit omgedraaid en zit niet stil. Paolo praat binnensmonds in hele korte onvolledige zinnen met een accent. Hij heeft moeite om bij het onderwerp van het gesprek te blijven.
Van referentieniveaus naar passende perspectieven: taal Leerroute 1: Uitgangspunt: wat vraagt vervolgonderwijs om diploma te halen? Minimaal 1F, streven naar 2F/1S (met hulpmiddelen) Compensatie/dispensatie op specifieke onderdelen Leerroute 2: Meer gerichte aandacht om niveau 1F te halen bij het einde van de basisschool Prioriteit: inslijpen van een aantal vaardigheden zoals technisch lezen, begrijpen wat er staat, werkstukjes schrijven, proefwerkvragen beantwoorden, veel gerichte oefening Van het niveau 1F zijn enkele doelen afgevallen, omdat deze doelen pas verder ontwikkeld kunnen worden als de basisvaardigheden voldoende zijn geautomatiseerd. Leerroute 3 Keuzes op basis van taalvaardigheden die nodig zijn voor de maatschappelijke zelfredzaamheid van leerlingen
Leerroutes taal Leercurves Beheersingsdoelen Cumulatief van opbouw Plannen van onderwijs (vanaf groep 6) Kenmerken van de taakuitvoering in relatie tot leerjaar, onderwerp en soort tekst
Leerroutes 1, 2 en 3: van prioriteit naar keuzes
Vergelijk leerroutes schrijven Leerroute 1 - Verschil informeel/formeel hanteren - Schrijfproducten zijn verzorgd: weinig - tot geen spel- grammatica en interpunctiefouten Leerroute 2 Informatie zodanig ordenen dat de lezer de gedachtegang kan volgen Enige samenhang in tekst aanbrengen Redelijk accuraat gebruik van eenvoudige zinsconstructies Leerroute 3 Leesbare berichtjes aan familie, vrienden en bekenden Correspondentie, formulieren invullen, berichten schrijven Taalverzorging staat ten diensten van functionaliteit
Rekenen
Videobeelden rekenen
Keuzes in doelen voor rekenen Op basis van de ijsbergmetafoor Selecteren, in plaats van aftoppen Leidend tot doelenlijsten en overzichten van leerroutes
Keuzes maken, minder formeel maar wel alle domeinen Alles tot op het meest formele niveau aanbieden; Niet alle domeinen
Overzichten en doelenlijsten Combinatie van overzichten van leerroutes en doelenlijsten maakt het maken van verantwoorde keuzes makkelijker.
Producten Passende perspectieven als Wegwijzer taal/rekenen Leerroutes taal/rekenen Profielschetsen taal/rekenen Doelenlijsten rekenen Op website www.taalenrekenen.nl > taal of rekenen > zorgleerlingen http://www.taalenrekenen.nl/ref_niveaus_taal/pape/ http://www.taalenrekenen.nl/ref_niveaus_rekenen/pape
Maatwerkaanpassingen (voor taal) http://beheer.slo.nl/ariadne/loader.php/projects/slo/passendepersp ectieven/site/taal/maatwerk/
Ervaringen
Opbrengsten `Erg prettige manier van werken. Het OPP wordt steeds meer een document van de leerkracht waarmee in de klas kan worden gewerkt.' Ik dacht dat ik al doelgericht werkte, maar dit maakt het nog veel concreter. `Dit geeft meer inzicht in wat een leerling wel of niet kan en waar ik dus wel aandacht aan moet besteden en waar niet. Dit kan ik goed gebruiken als stuk om met ouders en leerling te bespreken waar het komende half jaar aan gewerkt moet worden.` Ik merk dat ik nog specifieker mijn doelen kan stellen en me nog gerichter met de instructie kan bezighouden.
Opdracht Verkenning materialen Welke mogelijkheden zie je in de materialen? Welke knelpunten voorzie je? Hoe zou je het op jouw school kunnen inzetten? Wat heb je in jouw beroepspraktijk nodig, om met de materialen te kunnen werken?
In gesprek Bekijk de drie leerroutes voor één domein Wat valt je op? Bespreek dit in je groepje. Neem vervolgens een leerling en schrijf de naam op een briefje en plaats deze vervolgens op een leerroute. Hoe gaat dat? Bespreek hoe je passende perspectieven in je begeleiding kunt inzetten.
Reflectie Terugkoppeling van opbrengsten uit de groepjes. Neem nog eens een kijkje op http://www.taalenrekenen.nl/ref_niveaus_rekenen/pape/
Hartelijk dank voor uw aandacht! Passende perspectieven n.boswinkel@slo.nl (rekenen) m.langberg@slo.nl (taal) h.veltman@kpcgroep.nl (rekenen), 06 12312749