DEFINITIEF RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK BIJ O.B.S. 't JOK Plaats : Terschelling Hoorn BRIN-nummer : 18LY Onderzoek uitgevoerd op : 12 november 2009 Conceptrapport verzonden op : 27 november 2009 Rapport vastgesteld te Groningen op: 4 januari 2010 HB 2811938/5 documentnummer
Pagina 2 van 14
INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 5 2. BEVINDINGEN 7 3. TOEZICHTARRANGEMENT 13 Pagina 3 van 14
1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 11 november 2009 een onderzoek uitgevoerd op o.b.s. 't Jok om na te gaan of er sprake is van tekortkomingen in de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. De inspectie heeft voor o.b.s. 't Jok een risicoanalyse uitgevoerd. Uit deze analyse kwam naar voren dat de opbrengsten mogelijk onvoldoende zijn op o.b.s. 't Jok. De inspectie heeft de uitkomsten van deze risicoanalyse met het bevoegd gezag besproken. Naar aanleiding van dit gesprek is besloten een onderzoek uit te voeren om eventuele tekortkomingen vast te stellen. In dit onderzoek wordt tevens nagegaan of de school aan enkele wettelijke vereisten voldoet. Toezichthistorie O.b.s.'t Jok is voor het laatst in 2005 door de inspectie bezocht in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek. De inspectie beoordeelde het merendeel van de onderzochte indicatoren als voldoende. Verbeteringen waren met name gewenst in de planmatigheid van de zorg. Daarnaast gaven de resultaten voor technisch lezen enige reden tot zorg. Bij het jaarlijks onderzoek van de inspectie in 2006 lagen de leerresultaten zowel aan het eind van de schoolperiode als gedurende de schoolperiode op het verwachte niveau. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd, te weten: 'OBS 't Jok, een impressie van de stand van zaken', 3-11-2009. Schoolbezoek, waarbij de onderwijspraktijk in alle groepen is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de indicatoren gesprekken gevoerd met de directie en de intern begeleider. Op uw school is verder een gesprek gevoerd met leraren. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de locatie directeur en de bovenschools directeur. Tijdens het onderzoek zijn meerdere indicatoren beoordeeld van de volgende aspecten opbrengsten, onderwijsleerproces, zorg en begeleiding en kwaliteitszorg. Pagina 5 van 14
Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek gebaseerd op het Toezichtkader po 2009. Daarnaast is gebruikgemaakt van aanvullende normeringen die opgenomen zijn in de volgende notitie: Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs, oktober 2009. In het jaarwerkplan verantwoordt de inspectie welke wettelijke aspecten zijn onderzocht. Al deze documenten zijn te vinden op www.onderwijsinspectie.nl. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek over de onderwijskwaliteit en de wettelijke vereisten weergegeven. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin tekortkomingen worden toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. Pagina 6 van 14
2. BEVINDINGEN 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. De inspectie heeft daarnaast onderzocht of wordt voldaan aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Bij wet- en regelgeving is in de waardering tot uitdrukking gebracht of de school wel (ja) of niet (nee) voldoet aan de genoemde wettelijke vereisten. 1.1* De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2*. De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op Q het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de _ verwachte periode van 8 jaar. 1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich _ naar hun mogelijkheden. 1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau _ dat mag worden verwacht. JL,, sr. 2.1 * Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.1.1 Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.1.2 Bij de aangeboden leerinhouden voor rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.2* De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8. 2.2.1 De leerinhouden voor Nederlandse taal worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8. 2.2.2 De leerinhouden voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8. 2.3 De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 2.4* De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden aan die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. Pagina 7 van 14
3.1 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. 3.2 De school heeft voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde onderwijstijd gepland conform het landelijk gemiddelde van scholen met een vergelijkbare leerlingenpopulatie. 4.12 De leraren geven de leerlingen positieve persoonlijke aandacht. 4.13 De leraren tonen in gedrag en taalgebruik voor alle leerlingen respect. 4.14 De leraren bevorderen het zelfvertrouwen van de leerlingen. 4.15 De leraren maken weloverwogen gebruik van complimenten en correcties. 5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2* De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3* De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 5.4 De leraren zorgen voor een goede structuur in de onderwijsactiviteiten. 6.1 De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de _ ontwikkeling van de leerlingen. 8.1 De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de # school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3* De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. ly^^^^iillillsl; 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de _ gerealiseerde onderwijskwaliteit. Pagina 8 van 14
^y^irv^a^rj^ri vpór kwalijéitsz^rg l:^mam^^ê^êm0^w^mjwê't^m9>ï JJJJJïJJïJfJJJï- JÏ&31ÊJÊ& 10.1 De schoolleiding stuurt de kwaliteitszorg aan. 10.2 De kwaliteitszorg is verbonden met de visie op leren en onderwijzen, - zoals geformuleerd in het schoolplan. 10.3 De schoolleiding zorgt voor een professionele schoolcultuur. 10.4 Bij de zorg voor kwaliteit zijn personeel, directie, leerlingen, - ouders/verzorgers en bestuur betrokken. N1 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie _ gestuurd en deze schoolgids bevat de verplichte onderdelen (WPO, art. 16 en 13). N2 Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie # gestuurd en dit schoolplan bevat de verplichte onderdelen (WPO, art. 16 en 12). N3 Door of namens het bestuur is het vastgestelde zorgplan van het samenwerkingsverband naar de inspectie gestuurd en dit zorgplan bevat de verplichte onderdelen (WPO, art. 19). N4 De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke vereisten (WPO, art. 8). De normindicatoren zijn aangegeven met een asterisk*. Pagina 9 van 14
2.2 Beschouwing Algemeen beeld De inspectie concludeert dat de kwaliteit van de onderzochte indicatoren van het onderwijsleerproces, de zorg en begeleiding en de kwaliteitszorg van een voldoende niveau is. Dit in tegenstelling tot de achterblijvende eindresultaten. Volgens eigen analyses van de school liggen mogelijke oorzaken daarvan in de kwaliteit van het leesonderwijs en in de wijze waarop in het verleden gewerkt werd in de grote combinatiegroepen. Bovendien hebben er in de afgelopen twee jaar veel wisselingen in het team plaatsgevonden. Een gunstige ontwikkeling is dat de gesignaleerde knelpunten door directie en team in actie omgezet zijn. Het resultaat daarvan is al zichtbaar in het onderwijsleerproces en de tussenresultaten. De verwachting van de school is dat de eindresultaten komend jaar voldoende zullen zijn. Toelichting Opbrengsten Gerekend over de laatste vijf jaar liggen de eindopbrengsten onder het verwachte niveau. Dit wordt vooral veroorzaakt door de lage scores op de eindtoets in 2008 en 2009. Uit de evaluatiegegevens van de leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften (leerlingen met leerlinggebonden financiering of een eigen leerlijn) blijkt dat deze leerlingen zich wel naar hun mogelijkheden ontwikkeld hebben. De resultaten op de toetsen gedurende de schoolperiode heeft de inspectie als voldoende gewaardeerd. De scores waren in het schooljaar 2008-2009 op vijf van de zeven in de beoordeling betrokken toetsen voldoende. Alleen de prestaties op rekenen en wiskunde en technisch lezen in groep 4 lagen onder het verwachte niveau. Inmiddels laten de eerste toetsgegevens voor technisch lezen in de huidige groep 4 verbetering zien. Leerstofaanbod Het leerstofaanbod van de school voldoet aan de kerndoelen en wordt aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8. Gezien de zorgelijke resultaten voor het technisch lezen in het verleden, heeft het team gerichte acties ondernomen ter verbetering van het aanbod voor lezen in alle groepen. Er is nu een gerichte aanpak van de ontluikende geletterdheid en de methoden voor aanvankelijk en voortgezet technisch lezen zijn vernieuwd. Didactisch handelen De verbeteringsactiviteiten hebben zich niet alleen beperkt tot het leesonderwijs, maar hebben ook geleid tot veranderingen in het didactisch handelen. Effectieve instructie en afstemming van instructie op verschillen tussen leerlingenvormen daar belangrijke elementen van. Het vastleggen van deze ontwikkeling in groepsplannen verdient nog meer eenduidigheid binnen het team. In het didactisch handelen valt verder te constateren dat leraren er over het algemeen voldoende in slagen een taakgerichte werksfeer te creëren. De weektaken vanaf groep 4 bieden daarbij een goede steun in de combinatiegroepen. Het merendeel van de leerlingen kan daar goed mee omgaan. Een sterk punt in het pedagogisch/didactisch handelen van leraren is de positieve aandacht die zij leerlingen geven. Het is duidelijk zichtbaar dat zij het zelfvertrouwen van leerlingen weten te bevorderen door een weloverwogen gebruik van complimenten en correcties. Pagina 11 van 14
Zorg en begeleiding Leraren volgen de ontwikkeling van leerlingen systematisch met genormeerde instrumenten, observatiesystemen en methodegebonden toetsen. Analyse van deze gegevens en de opstelling van daaruit voortvloeiende handelingsplannen vindt zorgvuldig plaats via collegiale consultatie in de leerlingbesprekingen. De handelingsplannen zijn van voldoende kwaliteit. In enkele gevallen kan de formulering van de probleemstelling op de plannen nog concreter uitgewerkt worden. Kwaliteitszorg Hoewel de school niet met een vast kwaliteitszorginstrument werkt, is goed zichtbaar dat systematisch, volgens de PDCA-cyclus, aan de kwaliteitsontwikkeling gewerkt wordt. In toenemende mate is ook sprake van een opbrengstgerichte cultuur. Analyse van met name de leesresultaten heeft geleid tot belangrijke onderwijskundige veranderingen in de school. De inspectie heeft geconstateerd dat de directie gericht aandacht besteedt aan het borgen van deze veranderingen door middel van klassenbezoeken. De voorwaarden voor het bestendigen van de schoolontwikkeling lijken, nu er weer stabiliteit in het team is, voldoende aanwezig. Pagina 12 van 14
3. TOEZICHTARRANGEMENT De kwaliteit van het onderwijs vertoont belangrijke tekortkomingen in de resultaten aan het eind van de basisschool en is daarom als zwak beoordeeld. Om deze reden kent de Inspectie van het Onderwijs aan o.b.s. 't Jok een aangepast arrangement toe. De school valt onder intensief toezicht. Met het bevoegd gezag is afgesproken dat de onderwijskwaliteit in november 2010 weer van voldoende niveau is. De inspectie voert in het derde kwartaal van 2010 opnieuw onderzoek uit om na te gaan of de tekortkomingen zijn opgeheven. Pagina 13 van 14
Pagina 14 van 14