Schaken met de WWZ Ontslag op staande voet 2 juni 2015 mr. Hayat Barrahmun 1
Ontslag op staande voet Hoge Raad 21 januari 2000 (P/Hema) Hoge Raad 20 april 2012 (De Bijenkorf)
Ontslag op staande voet Hoge Raad: belangenafweging tussen persoonlijke omstandigheden van de werknemer enerzijds en de aard en ernst van de dringende reden anderzijds. Ook indien de gevolgen ingrijpend zijn, kan die belangenafweging ten gunste van de werkgever uitvallen. 3
Ontslag op staande voet Lagere rechtspraak: Pro-werkgever: Toe-eigenen van belminuten Zakje pinda's Poststempel Pro-werknemer Cashewnoten Waterbroes Waterkoker 4
Ontslag op staande voet Wat verandert er? Termijn waarbinnen de dringende reden moet worden medegedeeld; Termijn waarbinnen werknemer beroep kan doen op vernietiging van het ontslag; Wijze waarop werknemer beroep kan doen op vernietiging van het ontslag; Termijn waarbinnen werknemer vergoeding kan vorderen; Vorm van vergoedingen die de werknemer kan vorderen. 5
Mededeling dringende reden Nu: WWZ: Gelijktijdig met het ontslag Onverwijld 6
Beroep op vernietigbaarheid werknemer Nu: WWZ: Binnen 6 maanden buitengerechtelijke verklaring; Kort geding: vorderen loondoorbetaling en wedertewerkstelling; Tegenzet werkgever: verzoek om voorwaardelijke ontbinding. Binnen 2 maanden kantonrechter verzoeken om vernietiging; Kort geding: vorderen loondoorbetaling en wedertewerkstelling; Tegenzet werkgever: verzoek om voorwaardelijke ontbinding, MAAR 7
Voorwaardelijke ontbinding WWZ: Hoger beroep en cassatie mogelijk partijen lang in onzekerheid; Werkgever is gebonden aan de limitatieve lijst van ontslaggronden (artikel 7:669 lid 3 sub c t/m h (nieuw) BW); Werkgever is mogelijk de transitievergoeding verschuldigd. 8
Werknemer vordert vergoeding Nu: WWZ: Dagvaardingsprocedure Binnen 6 maanden schadevergoeding vorderen; (Gefixeerde) schadevergoeding en/of schadevergoeding wegens kennelijk onredelijk ontslag. Verzoekschriftprocedure; Binnen 2 maanden kantonrechter verzoeken om vergoeding vanwege onregelmatige opzegging en billijke vergoeding; Binnen 3 maanden kantonrechter verzoeken om transitievergoeding. 9
Alternatieven ontslag op staande voet Terughoudendheid bij ontslag op staande voet is raadzaam. Alternatieven: Ontbinding arbeidsovereenkomst verzoeken wegens verwijtbare gedragingen werknemer, maar: transitievergoeding verschuldigd wanneer gedraging niet ernstig verwijtbaar is of het niet uitbetalen naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar; Minnelijke regeling. 10
Tips Tel tot tien Pas op met strategisch ontslag Pas op met herroepingsrecht bij vaststellingsovereenkomst 11
Ktr. Breda 29 juli 2014, JAR 2014/188 Verpleegkundige in dienst sinds 1978 Werkzaam op IC-afdeling Gedurende een nachtdienst van 22:45 uur heeft de werkneemster haar dochter haar witte Amphia-uniformjasje aangegeven met daaroverheen een sjerp met de tekst Miss International Netherlands. Vanaf dat moment tot omstreeks 23:45 uur is N. op de ic-afdeling van Amphia geweest. De werkneemster heeft toen 15 foto s van N. op de ic-afdeling gemaakt. Tussendoor heeft N. nog een geel overschort met mutsje, handschoenen en een mondkapje aangekregen. De foto s zijn gemaakt door de werkneemster op 4 verschillende locaties binnen de ic-afdeling (op de patiëntenkamers 4 en 5, op de gang, in het magazijn en bij de balie). 12
Verder heeft N. de betreffende tekst en 8 foto s op haar facebookpagina geplaatst met diverse likes als gevolg. Op deze 8 foto s is te zien dat N. in Amphiakleding met daarover de Miss-International-Netherlands-sjerp naast een (al dan niet leeg) bed met medische apparaten staat en deze apparatuur (op enkele foto s) ook aanraakt, dat zij achter een computer zit en een computermuis vasthoudt en dat zij naast M. voor computerbeeldschermen zit met daarop patiëntgegevens, zoals bloeddruk en hartslag. Op de foto s zijn geen patiënten zichtbaar, behoudens de schouder van een patiënt op 1 foto
"3.5. Uit het hiervoor overwogene volgt dat de werkneemster een aantal (ernstige) verwijten gemaakt kan worden. Amphia mag de werkneemster haar handelen ernstig aanrekenen. Wel is het zo dat al die verwijten zijn terug te voeren op één relatief korte gebeurtenis, waarbij de werkneemster ondoordacht en onzorgvuldig heeft gehandeld. Van kwade bedoelingen is niet gebleken. Bij de beoordeling van de ernst van het handelen van de werkneemster dienen verder ook de gevolgen van haar handelen te worden betrokken. Dienaangaande geldt dat de belangen van Amphia en haar patiënten zeker in het geding zijn geweest, maar van daadwerkelijke en concrete schade of negatieve gevolgen is niet gebleken. Dat neemt het verwijt zeker niet weg, maar is wel van belang bij de onderhavige beoordeling, omdat daarbij alle belangen en omstandigheden meespelen. Voorts is sprake van een zeer lang dienstverband (19e tot 54-jarige leeftijd) en de werkneemster heeft die gehele 35 jaar goed gefunctioneerd."
3.6. Alle omstandigheden van het geval wegend, is de kantonrechter van oordeel dat ondanks de (ernstige) verwijten die de werkneemster gemaakt kunnen worden geen sprake is van een dringende reden. Wel heeft het verwijtbaar handelen van de werkneemster er naar het oordeel van de kantonrechter voor gezorgd dat er sprake is van een vertrouwensbreuk, die zodanig is dat de arbeidsovereenkomst billijkheidshalve op korte termijn behoort te eindigen. Daarom zal de arbeidsovereenkomst voor het geval in rechte komt vast te staan dat deze nog bestaat op grond van een verandering in de omstandigheden met ingang van 15 juni 2014 worden ontbonden. Met het oog op de omstandigheden van het geval komt het de kantonrechter niet billijk voor om aan de werkneemster een ontbindingsvergoeding toe te kennen. De werkneemster kan immers in overwegende mate een verwijt worden gemaakt van de vertrouwensbreuk. Haar handelen en de hiervoor besproken verwijten hebben de vertrouwensbreuk veroorzaakt. Weliswaar heeft Amphia vervolgens bijgedragen aan de vertrouwensbreuk door de werkneemster naar het voorlopige oordeel van de kantonrechter in kort geding ten onrechte op staande voet te ontslaan, maar de eerste en meest zwaarwegende oorzaak van de vertrouwensbreuk ligt bij (het handelen/nalaten van) de werkneemster. De verwijten blijven immers (grotendeels) staan en brengen mee dat een vergoeding niet passend is.
Wat zijn de lessen uit deze uitspraak? LES 1: Eén moment van onbedachtzaamheid, maakt dat men gansch zijn leven schreit. LES 2 Het is een goede zaak dat de WWZ hoger beroep openstelt tegen ontbindingsbeschikkingen. 16