Collegebesluit Org. onderdeel: MO/ZCS Opsteller: M.J.J.M. Zuiderwijk User-id: ZUIM1 Tel: 5038 Onderwerp: WMO-BETREKKEN FINANCIËLE DRAAGKRACHT Toelichting: Bij het verstrekken van hulp bij het huishouden, categorie 1, betrekken wij bij het bepalen van de zelfredzaamheid, de financiële draagkracht. In 2012 is jurisprudentie ontstaan over dit onderwerp. Door het ontbreken van sluitende jurisprudentie is besloten ons beleid te handhaven tot het moment dat de Centrale Raad van beroep (CRvB) oordeelt dat onze werkwijze niet is toegestaan. De rechtbank Midden Nederland heeft uitspraak gedaan in een zaak uit Amersfoort waar de financiële zelfredzaamheid de reden was om de aanvraag af te wijzen. Amersfoort is in hoger beroep gegaan bij de CRvB. Dit beroep loopt nog. Op 25 november heeft de CRvB in drie vergelijkbare zaken uitspraak gedaan. In deze brief informeren wij de raad over de gevolgen van deze uitspraken voor ons beleid inzake het betrekken van de financiële draagkracht bij het toekennen van hulp bij het huishouden en de nog lopende beroepszaak bij de CRvB. Het college besluit: 1. Bij het verstrekken van HH1 uit te gaan van zelfredzaamheid, en aanvragen niet meer af te wijzen op basis van financiële zelfredzaamheid; 2. Geen aanvullende maatregelen te nemen om het financiële risico, geraamd op maximaal 0,8 mln, te compenseren; 3. Het ingestelde hoger beroep bij de CRvB in te trekken; 4. De raadsinformatiebrief 'betrekken financiële draagkracht bij het bepalen zelfredzaamheid in het kader van het verstrekken van hulp bij het huishouden' vast te stellen. Reg.nr. 4557713 Datum 05-12-2013 Afdoening Motie / Toezegging M nr. M-. T DOCS nr. besluitenlijst: Verantwoordelijk Ambtenaar Afdelingshoofd Controller GMT Collegebehandeling agenderen voor datum: agendastuk hamerstuk geheim Datum embargo datum: tijd: Uit Raad datum: Paraaf Verantwoordelijk Portefeuillehouder burgemeester weth. Van den Berg weth. Buijtelaar weth. Van Eijk weth. Lubbinge weth. Van Muilekom weth. Van der Werff Datum Paraaf Akkoord Collegebesluit d.d.: conform aangehouden vervallen Advies De Raad De Ronde Het Besluit Raadsinformatiebrief geen Peiling Voorbereiding besluit
RAADSINFORMATIEBRIEF Van : Burgemeester en Wethouders Reg.nr. : 4557042 Aan : Gemeenteraad Datum : 4 december 2013 Portefeuillehouder : Wethouder B.J. Lubbinge Programma 4. Zorg, welzijn en : wijkontwikkeling TITEL Niet meer betrekken financiële draagkracht bij bepalen zelfredzaamheid in het kader van het verstrekken van hulp bij het huishouden' KENNISNEMEN VAN De consequenties van drie uitspraken van de Centrale Raad van Bestuur over het betrekken van de financiële draagkracht bij het bepalen van de zelfredzaamheid bij het verstrekken van hulp bij het huishouden. AANLEIDING Bij het verstrekken van hulp bij het huishouden, categorie 1, betrekken wij bij het bepalen van de zelfredzaamheid, de financiële draagkracht. In 2012 is jurisprudentie ontstaan over dit onderwerp. Deze was niet eenduidig. Door het ontbreken van sluitende jurisprudentie is besloten ons beleid te handhaven tot het moment dat de Centrale Raad van Beroep (CRvB) oordeelt dat onze werkwijze niet is toegestaan. (RIB 2012-05 en 2012-134). De rechtbank Midden Nederland heeft uitspraak gedaan in een zaak uit Amersfoort waar de financiële zelfredzaamheid de reden was om de aanvraag van hulp bij het huishouden af te wijzen. De rechtbank stelde ons in het ongelijk. Amersfoort is in hoger beroep gegaan bij de CRvB tegen deze uitspraak. Wij hebben uw raad hierover geïnformeerd via Raadsinformatiebrief 2013-64. Dit beroep loopt nog. Er is nog geen datum bekend voor de zitting. Op 25 november 2013 heeft de CRvB in drie vergelijkbare zaken uitspraak gedaan. In deze brief informeren wij u over de gevolgen van deze uitspraken voor ons beleid inzake het betrekken van financiële draagkracht bij toekennen hulp bij het huishouden en de nog lopende beroepszaak bij de CRvB. KERNBOODSCHAP Bij het aanvragen van hulp bij het huishouden wordt gekeken naar hoe zelfredzaam iemand is. Wij hebben na uitspraken van de rechter besloten daarbij niet meer te betrekken hoe financieel draagkrachtig de aanvrager is. Bij nieuwe aanvragen wordt dit aspect derhalve niet meer meegenomen. Aanvragers die eerder zijn afgewezen om deze redenen, kunnen opnieuw een aanvraag doen. Zij kunnen hiervoor contact opnemen met het Servicebureau Gemeenten. TOELICHTING In de procedures bij de CRvB hebben de gemeenten (Heerenveen en Katwijk) precies dezelfde beroepsgronden aangevoerd als Amersfoort in hoger beroep heeft aangevoerd: 1. Dat wij pas een compensatieplicht hebben als er geen in redelijkheid te vergen eigen mogelijkheden zijn waaronder inzet van eigen middelen. 2. Dat nergens uit de wet blijkt dat zelfredzaamheid niet mede betrekking kan hebben op de inzet van eigen middelen, mits dat in redelijkheid gevergd kan worden. 3. Dat de rechtbank de aangehaalde uitspraken van de CRvB die gaan over de eigen verantwoordelijkheid van de burger verkeerd heeft geïnterpreteerd. Inlichtingen bij: M.J.J.M. Zuiderwijk, MO/ZCS, (033) 469 50 38
raadsinformatiebrief 4557042 pagina 2 4. Dat de aanvrager door de voorziening zelf aan te schaffen heeft laten zien dat hij in staat is om zelf in maatregelen te voorzien. De Centrale Raad heeft alle aangevoerde gronden weerlegd en oordeelt dat er alleen rekening mag worden gehouden met de eigen middelen door het vragen van een eigen bijdrage of eigen aandeel. Doorgaan met het ons beleid de financiële draagkracht te betrekken bij het verstrekken van hulp bij het huishouden zou in strijd zijn met (algemene beginselen van) behoorlijk bestuur. CONSEQUENTIES Wat betekent dit voor ons beleid? Ons beleid, het betrekken van financiële draagkracht bij het verstrekken van hulp bij het huishouden, is (nog) niet officieel onverbindend verklaard, maar wij weten door de drie uitspraken van de CRvB nu wel dat ons beleid in strijd is met de wet. Daarom zijn wij van mening dat wij het beleid nu moeten aanpassen en derhalve de eigen middelen niet meer moeten meenemen in de beoordeling van een aanvraag op grond van de Wmo. Doorgaan met dit beleid zou in strijd zijn met (algemene beginselen van) behoorlijk bestuur. Wij hebben om die reden besloten het gevoerde beleid met betrekking tot de financiële draagkracht met directe ingang stop te zetten en niet te wachten op de uitspraak van de nog lopende zaak. Ons beleid om kantelgesprekken te voeren en (samen met cliënt) te kijken naar mogelijkheden die al voorhanden zijn om de beperking te compenseren blijft wel overeind. Ook zullen wij SbG vragen om cliënten met een hoger inkomen te blijven wijzen op hun eigen mogelijkheden en de voordelen zelf een oplossing te vinden voor hun probleem (sneller, goedkoper). De beleidsregels ter zake worden bij de komende wijziging aangepast, zodat ze aansluiten bij de recente uitspraken van de CRvB. Wat betekent het voor ons nieuwe beleid vanaf 1 januari 2015 De nieuwe wet Wmo 2015 is nog niet definitief. De kaders rond het betrekken van financiële draagkracht zijn nog niet helder. Ook over de wijze waarop de korting van 40% door gemeenten kan worden gerealiseerd lopen denkwijzen en ideeën nog uiteen. De VNG is hierover met het ministerie van VWS in overleg. Op basis van de vastgestelde wet Wmo 2015 zal nieuw beleid voor Amersfoort worden ontwikkeld. De raad wordt hierbij betrokken. Wat betekent dit voor lopende zaken? Alle zaken die het SBG nu in behandeling heeft, worden beoordeeld conform de uitspraken van de CRvB. Aanvragen worden niet afgewezen omdat iemand het zelf kan oplossen door eigen middelen in te zetten. Wat betekent dit voor eerder afgewezen zaken? Bij het aanvragen van hulp bij het huishouden wordt gekeken naar hoe zelfredzaam iemand is. Wij hebben na uitspraken van de rechter besloten daarbij niet meer te betrekken hoe financieel draagkrachtig de aanvrager is. Bij nieuwe aanvragen wordt dit aspect derhalve niet meer meegenomen. Afgeronde, afgewezen, aanvragen worden niet opnieuw in behandeling genomen. Aanvragers die eerder zijn afgewezen vanwege voldoende financiële draagkracht, kunnen zelf een nieuwe aanvraag doen. Zij kunnen hiervoor contact opnemen met het Servicebureau Gemeenten. Wanneer mensen opnieuw een aanvraag doen, beoordelen we deze aanvraag als een nieuwe aanvraag op basis van ons gewijzigde beleid. Cliënten die (opnieuw) hun aanvraag indienen zullen we informeren over de eigen bijdrage regeling via het CAK. Voor cliënten met een hoger inkomen zal het nauwelijks tot geen voordeel opleveren om hulp bij het huishouden voortaan via de Wmo te krijgen. (Het Wmo-uurtarief voor HH1 ligt gemiddeld
raadsinformatiebrief 4557042 pagina 3 op 20,78, prijspeil 2013. Dat is veelal hoger dan particulier ingekochte schoonmaakhulp. Over de kosten die de gemeente maakt is een inkomensafhankelijke eigen bijdrage verschuldigd.). Wat betekent dit voor de lopende beroepszaak? Wij hebben geen andere argumenten die wel tot een succesvol resultaat kunnen leiden. De CRvB zal het door ons ingestelde hoger beroep ongetwijfeld ongegrond verklaren. De cliënt heeft echter ook hoger beroep ingesteld omdat hij het niet eens is met het aantal uren hulp dat hij heeft gekregen. De Centrale Raad zal nog een oordeel moeten geven over het aantal uren. Er is nog geen zittingsdatum bekend. Wij trekken het door ons ingestelde hoger beroep in. Bij de behandeling van het hoger beroep dat door de cliënt is ingesteld, zal alleen nog worden ingegaan op het aantal uren. FINANCIËLE CONSEQUENTIES Met het betrekken van financiële draagkracht was berekend dat een maximale bezuiniging van uiteindelijk 0,8 mln./jaar zou zijn te realiseren. De prognose is dat deze bezuiniging in 2014 zou zijn gerealiseerd. Intrekken van deze maatregel betekent derhalve ten opzichte van de het Wmo-budget 2014 een maximaal risico van 0,8 mln.. Het uiteindelijke tekort is onder meer afhankelijk van het aantal personen die voor 2014 een aanvraag gaan doen, de periode waarover (geheel of deel van 2014) en de eigen bijdrage van deze personen. Voor zover mogelijk vindt dekking van dit tekort plaats binnen de Wmo-reserve (stand reserve per 1-1- 2013: 0,6 mln.). Het financiële tekort zal zich alleen in 2014 voordoen. Voor hulp bij het huishouden wordt in het kader van het programma Beweging in het Sociaal Domein nieuw beleid ontwikkeld. Zoals vastgesteld door de raad dient het nieuwe beleid binnen de door het Rijk beschikbaar gestelde budgetten te worden vormgegeven. Gezien onder meer het eenmalige gaan karakter van het tekort en de omvang van de Wmo reserve zijn wij niet voornemens aanvullende maatregelen nemen om het geraamde financiële tekort voor 2014 terug te brengen. Wij zullen in 2014 de ontwikkelingen volgen. Bij de zomerrapportage 2014 (of eerder indien sprake is van substantiële afwijking van de genoemde bedragen) zullen wij u informeren. BETROKKEN PARTIJEN Servicebureau Gemeenten is als uitvoerende organisatie nauw betrokken bij deze ontwikkelingen. Ons beleid om cliënten te wijzen op hun eigen mogelijkheden, de Kanteling, blijft overeind. Echter wij zullen aanvragen niet meer afwijzen omdat iemand zijn beperking zelf kan oplossen door eigen financiële middelen in te zetten. De Centrale Raad van Beroep zullen wij melden dat we het door ons ingestelde hoger beroep intrekken. COMMUNICATIE We verspreiden hierover stadsbrede informatie via de gemeentelijke kanalen. Ook zullen wij het Servicebureau Gemeenten, dat de aanvragen behandelt, voorzien van informatie die zij kunnen verstrekken aan inwoners die hier vragen over hebben. Burgemeester en wethouders van Amersfoort,
raadsinformatiebrief 4557042 pagina 4 de secretaris, de burgemeester,