Verantwoording en implementatieplan "Activerende didactiek m.b.v. ipads" Scholengemeenschap Sint Ursula locatie Horn Achtergrond Ambitie voor schooljaar 2015 2016 De pilot voorbij... Pilot op 4 havo Plaatsing Aanschaf ipad leerlingen Versie d.d. 9 april 2015 Verantwoording en implementatieplan Activerende didactiek m.b.v. ipads 1
Achtergrond Op dit moment vindt een aantal grote ontwikkelingen plaats in onze samenleving, die de manier waarop we samen werken, leven en leren sterk beïnvloeden. 1 Kennisnet benoemt de volgende vier veranderingen als meest belangrijk: 1. Netwerksamenleving Door de opkomst van internet, cloud computing en social media staan we meer dan ooit in verbinding met elkaar en met de wereld. Dit verandert de sociale structuur van onze samenleving waarbij de noodzaak om in vaste structuren te werken meer en meer verdwijnt. Steeds meer mensen hebben via een eigen device toegang tot kennis en 2 informatie waar en wanneer ze maar willen. 2. Persoonlijk en op maat Steeds meer mensen willen producten en diensten op maat hebben. Technologische ontwikkelingen maken dit mogelijk en betaalbaar. In het onderwijs vertaalt zich dit in een toenemende behoefte aan maatwerk waarbij iedere leerling uitgedaagd wil worden op zijn of haar eigen niveau en leerstijl. 3. Nieuwe organisatie en verdienmodellen Veel organisaties zijn zich aan het herbezinnen op hun rol en toegevoegde waarde. Consumenten informeren zich digitaal en stellen online hun aankopen samen waardoor de rol van winkels, uitgevers en andere organisaties sterk verandert. De school heeft al lang niet meer het monopolie op kennis en zal zich veel nadrukkelijker als begeleider van de 3 leerloopbaan van leerlingen moeten profileren. 4. Technologisering van het leven Digitale technologie dringt meer en meer in ons dagelijks leven door, zowel in werk als in privé, als ook in het onderwijs. Het werken met een elektronische leeromgeving en digiborden is al niet meer weg te denken. Het merendeel van de leerlingen beschikt over een smartphone en communicatie met ouders en leerlingen vindt voor een belangrijk deel digitaal plaats. In het licht van het bovenstaande is het geen vraag of de mobiele devices een belangrijke rol in het onderwijs gaan spelen, maar is de vraag veeleer wanneer, in welke vorm en met welke toepassing dat het geval zal zijn. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat ICT rendeert bij het leren. ICT helpt de leraar bij het voorbereiden van lessen, maar ook bij het bieden van maatwerk aan leerlingen. In de klas zorgt het voor afwisselende lessen die aansluiten bij de leerstijl en het niveau van 4 de leerling. 1 Trendrapport PO en VO Stichting Kennisnet 2 Trendwatchers van Cisco spreken de verwachting uit dat in 2016 meer dan 7,4 miljard mobile devices (smartphones, tablets) op de wereld in gebruik zullen zijn, meer dan er mensen zijn. 3 ipads in de klas, Dominicus College 4 Zie Vier in balans monitor 2013 Kennisnet te vinden op www.kennisnet.nl Verantwoording en implementatieplan Activerende didactiek m.b.v. ipads 2
Inmiddels verschijnen steeds meer wetenschappelijke publicaties die het belang van de inzet van ICT in het onderwijs onderbouwen. Een voorbeeld daarvan is het Horizon Report 5 Europe (Schools Edition) uit oktober 2014 waarin de belangrijkste trends, uitdagingen en technologische ontwikkelingen voor het onderwijs op een rij zijn gezet in een vergelijking tussen 22 landen in Europa. De 6 belangrijkste trends volgens het rapport: Alom aanwezigheid van sociale media (binnen 1 2 jaar) Heroverweging rol leraren (binnen 1 2 jaar) Meer gericht op open leermaterialen/bronnen (binnen 3 5 jaar) Toenemend gebruik van hybride leerarrangementen (binnen 3 5 jaar) Ontwikkeling van online leren (over 5 of meer jaren) Opkomst van data gedreven leren (over 5 of meer jaren) De 6 grootste uitdagingen volgens het rapport: Integratie van ICT in lerarenopleidingen (oplosbaar) Beperkte digitale vaardigheden van leerlingen (oplosbaar) Combinatie van formeel en informeel leren (lastig) Creëren van authentieke leerervaringen (lastig) Complex denken en communicatie (zeer lastig) Leerlingen als mede ontwikkelaars van het leren (zeer lastig) En tot slot de 6 belangrijkste technologische ontwikkelingen volgens het rapport: Werken in de cloud (binnen een jaar of minder) Werken met tablets (binnen een jaar of minder) Educatieve games (binnen 2 3 jaar) Mobiel leren (binnen 2 3 jaar) Gepersonaliseerd leren (binnen 4 5 jaar) Virtueel of op afstand werken in laboratoria (binnen 4 5 jaar) Met een aantal stappen die we in het licht van de inzet van ipads zetten, anticiperen we op deze trends, uitdagingen en ontwikkelingen. In het nog te schrijven schoolplan 2015 2019 van Sint Ursula zal in de visie op ons onderwijs in de komende jaren een breder antwoord hierop geformuleerd worden. 5 Zie https://ec.europa.eu/jrc/sites/default/files/2014 nmc horizon report eu en_online.pdf Verantwoording en implementatieplan Activerende didactiek m.b.v. ipads 3
6 Het model Vier in Balans van Kennisnet vat samen wat er uit wetenschappelijk onderzoek bekend is over succesvolle invoering en gebruik van ICT in het onderwijs. Het model gaat er van uit dat invoering van ICT voor onderwijsdoeleinden meer kans van slagen heeft bij een evenwichtige en samenhangende inzet van de vier bouwstenen: visie, deskundigheid, digitaal leermateriaal en ICT infrastructuur. De schoolleiding heeft bovenstaand model tijdens een tweedaagse sessie Education Strategic Planning (ESP) geïntegreerd in de volgende pijlers: Visionair leiderschap Leren en lesgeven op een nieuwe manier Voortdurend professioneel leren Flexibele leeromgeving Overtuigend bewijs van succes Deze pijlers krijgen vorm door binnen elk van de pijlers een ambitie te formuleren: Visionair leiderschap: De schoolleiding leeft de hernieuwde visie. Leren en lesgeven op een nieuwe manier: Rekening houden met verschillen om de talenten van de leerlingen zo optimaal mogelijk te benutten. Voortdurend professioneel leren: Bewust inzetten om de visie te kunnen verwezenlijken en de noodzakelijke professionalisering moet een informeler karakter krijgen. Flexibele leeromgeving: Ruimte maken in het rooster en het gebruik van de leeromgeving moet aansluiten bij de manier van leren die we nastreven. Overtuigend bewijs van succes: Leerlingen stromen zo optimaal mogelijk door en leerlingen zijn succesvol op vervolgopleiding. 6 Vier in Balans Kennisnet te vinden op http://www.kennisnet.nl/onderzoek/vier in balans monitor/ Verantwoording en implementatieplan Activerende didactiek m.b.v. ipads 4
De geformuleerde ambities dienen geconcretiseerd te worden in toekomstig beleid. De schoolleiding acht iedere pijler essentieel om de ambitie van persoonlijk leren op onze school te kunnen verwezenlijken. Tijdens de ESP sessie heeft de schoolleiding van Sint Ursula locatie Horn de volgende hernieuwde visie geformuleerd: Sint Ursula gaat voor activerend en actueel onderwijs, gericht op het samen ontwikkelen van talenten in verbinding met de omgeving. De kern van deze visie wordt weergegeven door de vijf blauwe woorden. In het onderwijs dat we de leerlingen aanbieden moeten we deze kernen ook laten terugkomen. De schoolleiding van Sint Ursula is de mening toegedaan dat inzet van devices (i.c. de ipad) een belangrijke bijdrage kan leveren aan een verbeterde didactische aanpak die aansluit bij de leefwereld van de leerling. De mogelijkheden van ICT in het onderwijs groeien exponentieel en creëren een breed scala van nieuwe didactische werkvormen. De ipad biedt de leerling en de docent de mogelijkheid om de actualiteit en de omgeving buiten de school de les in te halen, en wel op het moment dat het voor de leerling relevant is. Iedere leerling kan gebruik maken van de eigen talenten in het verwerken van de lesstof. Auditief, visueel, geschreven opdrachten, maar ook uitwerkingen van opdrachten in deze vormen zijn mogelijk. De ipad zorgt er voor dat leerlingen en docenten samen kunnen werken aan de opdrachten door documenten te delen. Diverse werkvormen waarbij leerlingen zelf actief creëren i.p.v. consumeren zijn te realiseren door de inzet de ipad. Verantwoording en implementatieplan Activerende didactiek m.b.v. ipads 5
Ambitie voor schooljaar 2015-2016 In het schooljaar 2013 2014 heeft een pilot plaatsgevonden in een VMBO T2 klas. De resultaten van deze pilot hebben in 2014 2015 geleid tot een verlenging waarbij in twee VMBO T2 klassen en een VMBO T3 klas de ipad ingezet wordt als didactisch hulpmiddel. Op basis van de pilot concluderen we dat de ipad als didactisch hulpmiddel zijn nut bewezen heeft. De evaluaties en gesprekken met de vakdocenten geven een positief beeld. Mentoren zijn in gesprek gegaan met de leerlingen en ook deze gesprekken leveren een positief beeld op. Natuurlijk zijn er aanloopproblemen en aandachtspunten voor de toekomst. Deze aandachtspunten hebben dit schooljaar al acties opgeleverd maar zijn ook de basis voor toekomstig beleid. De pilot voorbij... We gaan niet verder met een pilot, maar kiezen voor gefaseerde invoering van de ipad als didactisch hulpmiddel binnen de school. Onze ambitie is om in schooljaar 2015 2016 de ipad als didactisch hulpmiddel in te zetten in de volgende klassen: 3 brugklassen, van elk niveau 1 (VMBO T, havo, vwo); 2 VMBO T2 klassen; 2 VMBO T3 klassen; De leerlingen van de huidige VMBO T3 worden verspreid over verschillende clusters op VMBO T4. Dit betekent dat er op VMBO T4 geen gezamenlijke groep meer zal zijn. De leerlingen maken gebruik van hun tablet te midden van leerlingen met een boek. Hiermee hebben we het huidige schooljaar al ervaring opgedaan in diverse clusters op VMBO T3. Pilot op 4 havo In de gesprekken die de teamleider op 4 havo voerde met haar teamleden bleek er voldoende interesse te zijn voor een cluster waarin de ipad als didactisch hulpmiddel wordt ingezet. We onderzoeken op dit moment de haalbaarheid hiervan, maar gaan er vanuit dat we in schooljaar 2014 2015 een pilot op havo 4 kunnen starten. Hiermee slaan we landelijk een nieuwe weg in: vaak stoppen projecten met ipads in de tweede fase. Deze pilot is bijzonder omdat de leerlingen niet voor alle vakken bij elkaar in de klas zitten. We hebben hier zeer beperkt ervaring mee op VMBO T3, maar hier betrof het slechts 2 vakken. Om voldoende mogelijkheden te scheppen voor het inzetten van de ipad als didactisch hulpmiddel kiezen we een groep leerlingen met een sterk overeenkomend pakket aan wie we dit gaan aanbieden. Deze groep leerlingen zal niet in iedere les bij elkaar in de klas zitten. Om toch zoveel mogelijk de ipad in te kunnen zetten als didactisch hulpmiddel komt een verrijdbare kast met 32 ipads die uitgeleend kunnen worden ter beschikking. Deze ipads kunnen ook door docenten ingezet worden als er een les ontwikkeld is waarbij de ipad als hulpmiddel noodzakelijk is, maar niet alle leerlingen over een ipad beschikken. In eerste instantie inzetbaar in havo 4, maar zo nodig ook in andere leerjaren. Verantwoording en implementatieplan Activerende didactiek m.b.v. ipads 6
Plaatsing De plaatsing in een klas met ipads is in schooljaar 2015 2016 nog op basis van vrijwilligheid. Er worden voorlichtingsavonden georganiseerd voor ouders van de aankomende brugklassen en de huidige brugklasleerlingen die naar 2 VMBO T gaan. Als het vooronderzoek op havo 4 een positief resultaat heeft, worden ook de ouders op havo 4 uitgenodigd voor een voorlichtingsavond. Aanschaf ipad leerlingen Om een en ander financieel haalbaar te maken, wordt de ipad door ouder(s)/verzorger(s) zelf aangeschaft. Onze partner Infotheek richt hiervoor een webwinkel in. Aanschaf via de webwinkel biedt de volgende voordelen: Extra onderwijskorting op de aanschaf Diverse varianten van de ipad worden aangeboden Diverse covers worden aangeboden die alleen voldoende bescherming bieden voor dagelijks transport naar school. Verzekering tegen schade en diefstal Mogelijkheid tot gespreide betaling, zonder dat hiervoor een BKR toets noodzakelijk is; tevens wordt deze lening niet geregistreerd bij BKR. Dit is mogelijk omdat de school garant staat voor de lening. Ouder(s)/verzorger(s) die problemen hebben met de financiering van de ipad verwijzen we 7 als school eerst naar de gemeente. Zo nodig wordt daarna in overleg tussen ouder(s)/verzorger(s) en de school een passende oplossing gezocht. Erik van den Hout Mark van de Mortel April 2015 7 http://leudal.antwoordopbijstand.nl/inhoud/index/pid/1735 Verantwoording en implementatieplan Activerende didactiek m.b.v. ipads 7