Provincie Oost-Vlaanderen Arrondissement Aalst Meerjarenplan 2014 2019 OCMW Geraardsbergen 1
Kattestraat 27 9500 GERAARDSBERGEN Tel. 054 43 20 00 info@ocmwgeraardsbergen.be Belfius: 091-0009389-09 Code nummer 41018 2
Inhoud 1 Voorwoord van de ocmw-voorzitter... 4 2 Meerjarenplan 2014 2019 OCMW Geraardsbergen... 6 2.1 Strategische nota... 6 2.1.1 Overzicht van de prioritaire beleidsdoelstellingen... 6 2.1.2 Strategische nota... 7 2.2 De financiële nota... 12 2.2.1 Het financiële doelstellingenplan schema M1... 12 2.2.2 De staat van het financieel evenwicht - schema M2... 13 2.3 Toelichting bij het meerjarenplan... 15 2.3.1 Omgevingsanalyse... 15 2.3.2 Omschrijving van de financiële risico s... 52 2.3.3 Overzicht van alle beleidsdoelstellingen... 53 2.3.4 De interne organisatie van het bestuur... 54 2.3.5 Overzicht van de budgethouders... 55 2.3.6 Overzicht per beleidsdomein van de beleidsvelden... 56 2.3.7 Overzicht v.d. entiteiten die opgenomen zijn onder de financiële vaste activa... 58 2.3.8 Overzicht van de financiële schulden TM2... 59 3
1 Voorwoord van de ocmw-voorzitter Met trots stellen wij u vandaag het meerjarenplan 2014-2019 van het OCMW Geraardsbergen voor. Gedurende een volledig jaar heeft de administratie en de ocmw-raad, geconfronteerd met een zwakke groei van de welvaart, aan de opstelling van dit meerjarenplan gewerkt. Ondanks de financiële moeilijke tijden zijn we binnen het OCMW Geraardsbergen erin geslaagd een meerjarenplan 2014-2019 voor te leggen dat alle elementen bevat om onze missie en visie de komende jaren vorm te geven. De huidige dienstverlening van alle ocmw-diensten zoals de ouderenvoorzieningen (woonzorgcentra, assistentiewoningen, dienstencentrum, dagcentrum,...), het kinderdagverblijf, de sociale dienstverlening, de poetshulp, het sociaal huis, worden via voorliggend meerjarenplan in de komende jaren gewaarborgd. In dit meerjarenplan ligt het accent op 3 prioritaire strategische doelstellingen: de strijd tegen kinderarmoede; het opvangen van de gevolgen van de vergrijzinggolf; het ocmw activeringsproject. OCMW Geraardsbergen wil verder nog meer transparantie creëren in het zorgaanbod, de netwerken met de partners versterken en een dienstverlening op maat leveren voor al haar cliënten. Hiertoe werd één interne doelstelling toegevoegd. Het ocmw wil tot een nog meer klantgerichte dienstverlening komen door de werking van het ocmw en het stadsbestuur beter op elkaar af te stemmen. Deze strategische doelstellingen zijn vertaald in actieplannen en in concrete acties. Wat mogen we de komende zes jaar verwachten? De kinderarmoede loopt in het centrum van Geraardsbergen op tot veertig procent. Daarom plannen we een gecoördineerde aanpak van deze kinderarmoede. De gezinsbegeleiding wordt uitgebreid en er komt een Huis van het Kind met onder andere een spelotheek. We willen een charter ondertekenen met alle partners en de kinderrechtenbarometer zal permanent worden opgevolgd en geëvalueerd. Ons uiteindelijk doel is dat alle kinderen gelijk aan de start komen wanneer ze naar de eerste kleuterklas gaan. Daarnaast willen we de gezinnen met pasgeborenen ondersteunen. De tweede prioritaire doelstelling richt zich naar de senioren. Om de dienstverlening in de woonzorgcentra blijvend te garanderen, worden in het woonzorgcentrum Denderoord de nodige renovatiewerken uitgevoerd. Er wordt samengewerkt met de huisvestingsmaatschappij om bijkomende flats te realiseren op de site Maretak en we verankeren het dienstencentrum Maretak. Een primeur is de toekenning door het ocmw van een mantelzorgpremie vanaf 2014. Die premie moeten toelaten dat zorgbehoevende senioren langer in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven wonen. Nieuw is ook de oprichting van een Oudereninformatiepunt dat ook via het internet toegankelijk wordt. OCMW Geraardsbergen zal in de komende jaren, via concrete acties, werk maken van de transparantie, het versterken van de netwerken en participatie. De mobiele dienstverlening in het kader van het Sociaal Huis aan huis en, na onderzoek, de uitbouw van een minder-mobielencentrale zijn hiervan voorbeelden. 4
Het ocmw gaat voluit voor de activering van een groter aantal ocmw-cliënten. Zij zullen prioritair ingezet worden in de deelgemeenten om o.a. de netheid en andere behoeften binnen de deelgemeenten te realiseren. Daarenboven gaat het ocmw van Geraardsbergen intensief samenwerken met externe partners zoals het CAW, Leerpunt en de Kringloopwinkel t Vierkant. Op die manier draagt het ocmw haar steentje bij tot het project Concordia 2020 van de Stad dat tot doel heeft de tewerkstelling in Geraardsbergen te verhogen. Last, but not least staan er organisatorische veranderingen op til. Het stadsbestuur en het ocmw zullen de komende jaren hun dienstverlening beter op elkaar afstemmen en de diensten zoveel mogelijk op elkaar afstemmen en waar mogelijk samen huisvesten. Er komt een eenvormig beleid voor ondersteunende diensten. Deze integratie moet toelaten om zowel meer doelmatig als kostenbesparend te werken. Tot slot wil ik iedereen van harte bedanken die zijn steentje heeft bijgedragen om deze gigantische opdracht tot een goed einde te brengen en wens ik alle ocmw-raadsleden te bedanken voor hun gewaardeerde inbreng. Dit meerjarenplan 2014-2019 van het OCMW Geraardsbergen beschikt over de nodige budgetten om van Geraardsbergen in de komende jaren een eigentijdse sociale stad te maken. Daar gaan we met volle inzet samen werk van maken. David Larmuseau ocmw-voorzitter 9 december 2013 5
2 Meerjarenplan 2014 2019 OCMW Geraardsbergen 2.1 Strategische nota Deze strategische nota maakt deel uit van het meerjarenplan 2014-2019 en beschrijft: 1. de prioritaire beleidsdoelstellingen; 2. per prioritaire beleidsdoelstelling de raming van de ontvangsten en uitgaven voor 2014-2019; 3. per prioritaire beleidsdoelstelling de actieplannen die we zullen uitvoeren voor de realisatie ervan. 2.1.1 Overzicht van de prioritaire beleidsdoelstellingen 1. OCMW Geraardsbergen voert een gecoördineerde strijd tegen kinderarmoede. 2. OCMW Geraardsbergen anticipeert met haar dienstverlening op de vergrijzingsgolf. 3. OCMW Geraardsbergen zet in op activering. 6
2.1.2 Strategische nota Onze missie Inwoners van Geraardsbergen en vooral de meest kwetsbaren kunnen rekenen op het ocmw, waar in een sfeer van vertrouwen, kansen worden geboden die duurzaam bijdragen tot zelfredzaamheid en verbondenheid. Onze visie Samen in actie voor een resultaat op maat. Prioritair beleid Exploitatie Investeringen Andere Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo 2014 375.250,00 0,00-375.250,00 495.000,00 0,00-495.000,00 0,00 0,00 0,00 2015 378.000,00 0,00-378.000,00 67.000,00 0,00-67.000,00 0,00 0,00 0,00 2016 411.250,00 0,00-411.250,00 45.000,00 0,00-45.000,00 0,00 0,00 0,00 2017 426.500,00 0,00-426.500,00 35.000,00 0,00-35.000,00 0,00 0,00 0,00 2018 427.250,00 0,00-427.250,00 35.000,00 0,00-35.000,00 0,00 0,00 0,00 2019 410.250,00 0,00-410.250,00 35.000,00 0,00-35.000,00 0,00 0,00 0,00 Beleidsdoelstelling: OCMW Geraardsbergen voert een gecoördineerde strijd tegen kinderarmoede Exploitatie Investeringen Andere Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo 2014 129.750,00 0,00-129.750,00 20.000,00 0,00-20.000,00 0,00 0,00 0,00 2015 121.500,00 0,00-121.500,00 12.000,00 0,00-12.000,00 0,00 0,00 0,00 2016 121.250,00 0,00-121.250,00 10.000,00 0,00-10.000,00 0,00 0,00 0,00 2017 121.500,00 0,00-121.500,00 10.000,00 0,00-10.000,00 0,00 0,00 0,00 2018 122.250,00 0,00-122.250,00 10.000,00 0,00-10.000,00 0,00 0,00 0,00 2019 120.250,00 0,00-120.250,00 10.000,00 0,00-10.000,00 0,00 0,00 0,00 Actieplan: OCMW Geraardsbergen streeft naar het creëren van een gemeenschappelijke visie omtrent kinderarmoede. Exploitatie Investeringen Andere Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo 2014 2.000,00 0,00-2.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2015 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2016 1.000,00 0,00-1.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2017 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2018 1.000,00 0,00-1.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2019 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 7
Actieplan: In het Huis van het Kind gebeurt de structurele verankering en de coördinatie van de strijd tegen kinderarmoede. Exploitatie Investeringen Andere Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo 2014 51.000,00 0,00-51.000,00 20.000,00 0,00-20.000,00 0,00 0,00 0,00 2015 51.000,00 0,00-51.000,00 10.000,00 0,00-10.000,00 0,00 0,00 0,00 2016 51.250,00 0,00-51.250,00 10.000,00 0,00-10.000,00 0,00 0,00 0,00 2017 51.250,00 0,00-51.250,00 10.000,00 0,00-10.000,00 0,00 0,00 0,00 2018 51.250,00 0,00-51.250,00 10.000,00 0,00-10.000,00 0,00 0,00 0,00 2019 51.250,00 0,00-51.250,00 10.000,00 0,00-10.000,00 0,00 0,00 0,00 Actieplan: OCMW Geraardsbergen stimuleert de cognitieve en emotionele ontwikkeling van kinderen. Exploitatie Investeringen Andere Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo 2014 25.000,00 0,00-25.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2015 27.000,00 0,00-27.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2016 25.500,00 0,00-25.500,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2017 25.500,00 0,00-25.500,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2018 25.500,00 0,00-25.500,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2019 25.500,00 0,00-25.500,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Actieplan: OCMW Geraardsbergen verzorgt een kindvriendelijke dienstverlening. Exploitatie Investeringen Andere Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo 2014 5.000,00 0,00-5.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2015 0,00 0,00 0,00 2.000,00 0,00-2.000,00 0,00 0,00 0,00 2016 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2017 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2018 1.000,00 0,00-1.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2019 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Actieplan: OCMW Geraardsbergen biedt gezinsondersteuning om kinderrechten te garanderen. Exploitatie Investeringen Andere Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo 2014 19.750,00 0,00-19.750,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2015 17.500,00 0,00-17.500,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2016 17.500,00 0,00-17.500,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2017 18.750,00 0,00-18.750,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2018 17.500,00 0,00-17.500,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2019 17.500,00 0,00-17.500,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 8
Actieplan: OCMW Geraardsbergen zet in op vroegdetectie. Exploitatie Investeringen Andere Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo 2014 26.000,00 0,00-26.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2015 25.000,00 0,00-25.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2016 25.000,00 0,00-25.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2017 25.000,00 0,00-25.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2018 25.000,00 0,00-25.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2019 25.000,00 0,00-25.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Actieplan: OCMW Geraardsbergen betrekt ouders in de strijd tegen kinderarmoede. Exploitatie Investeringen Andere Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo 2014 1.000,00 0,00-1.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2015 1.000,00 0,00-1.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2016 1.000,00 0,00-1.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2017 1.000,00 0,00-1.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2018 1.000,00 0,00-1.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2019 1.000,00 0,00-1.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Beleidsdoelstelling: OCMW Geraardsbergen anticipeert met haar dienstverlening op de vergrijzingsgolf. Exploitatie Investeringen Andere Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo 2014 94.500,00 0,00-94.500,00 475.000,00 0,00-475.000,00 0,00 0,00 0,00 2015 108.500,00 0,00-108.500,00 55.000,00 0,00-55.000,00 0,00 0,00 0,00 2016 142.000,00 0,00-142.000,00 35.000,00 0,00-35.000,00 0,00 0,00 0,00 2017 157.000,00 0,00-157.000,00 25.000,00 0,00-25.000,00 0,00 0,00 0,00 2018 157.000,00 0,00-157.000,00 25.000,00 0,00-25.000,00 0,00 0,00 0,00 2019 142.000,00 0,00-142.000,00 25.000,00 0,00-25.000,00 0,00 0,00 0,00 Actieplan: OCMW Geraardsbergen neemt de trekkersrol op om van Geraardsbergen een seniorvriendelijke stad te maken. Exploitatie Investeringen Andere Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo 2014 67.500,00 0,00-67.500,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2015 75.000,00 0,00-75.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2016 111.000,00 0,00-111.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2017 111.000,00 0,00-111.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2018 111.000,00 0,00-111.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2019 111.000,00 0,00-111.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 9
Actieplan: OCMW Geraardsbergen bouwt een oudereninformatiepunt uit. Exploitatie Investeringen Andere Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo 2014 27.000,00 0,00-27.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2015 31.000,00 0,00-31.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2016 31.000,00 0,00-31.000,00 10.000,00 0,00-10.000,00 0,00 0,00 0,00 2017 31.000,00 0,00-31.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2018 31.000,00 0,00-31.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2019 31.000,00 0,00-31.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Actieplan: OCMW Geraardsbergen geeft innovatieve woon- en zorgvormen de kans om in Geraardsbergen ingebed te raken. Exploitatie Investeringen Andere Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo 2014 0,00 0,00 0,00 475.000,00 0,00-475.000,00 0,00 0,00 0,00 2015 2.500,00 0,00-2.500,00 55.000,00 0,00-55.000,00 0,00 0,00 0,00 2016 0,00 0,00 0,00 25.000,00 0,00-25.000,00 0,00 0,00 0,00 2017 15.000,00 0,00-15.000,00 25.000,00 0,00-25.000,00 0,00 0,00 0,00 2018 15.000,00 0,00-15.000,00 25.000,00 0,00-25.000,00 0,00 0,00 0,00 2019 0,00 0,00 0,00 25.000,00 0,00-25.000,00 0,00 0,00 0,00 Beleidsdoelstelling: OCMW Geraardsbergen zet in op activering Exploitatie Investeringen Andere Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo 2014 151.000,00 0,00-151.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2015 148.000,00 0,00-148.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2016 148.000,00 0,00-148.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2017 148.000,00 0,00-148.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2018 148.000,00 0,00-148.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2019 148.000,00 0,00-148.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Actieplan: OCMW Geraardsbergen stimuleert activering in functie van deelgemeenten Exploitatie Investeringen Andere Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo 2014 50.000,00 0,00-50.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2015 50.000,00 0,00-50.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2016 50.000,00 0,00-50.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2017 50.000,00 0,00-50.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2018 50.000,00 0,00-50.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2019 50.000,00 0,00-50.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 10
Actieplan: OCMW Geraardsbergen stimuleert partners om in te zetten op activering Exploitatie Investeringen Andere Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo Uitgave Ontvangst Saldo 2014 101.000,00 0,00-101.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2015 98.000,00 0,00-98.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2016 98.000,00 0,00-98.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2017 98.000,00 0,00-98.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2018 98.000,00 0,00-98.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2019 98.000,00 0,00-98.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 11
2.2 De financiële nota 2.2.1 Het financiële doelstellingenplan schema M1 Jaar 2014 Jaar 2015 Jaar 2016 Jaar 2017 Jaar 2018 Uitgaven Ontvangsten Saldo Uitgaven Ontvangsten Saldo Uitgaven Ontvangsten Saldo Uitgaven Ontvangsten Saldo Uitgaven Ontvangsten Saldo Uitgaven Ontvangsten Saldo Beleidsdomein ALGFIN 1.628.830 7.161.098 5.532.268 1.436.618 7.330.682 5.894.064 1.430.058 7.513.729 6.083.672 1.422.699 7.676.201 6.253.502 1.288.987 7.843.002 6.554.015 1.276.034 8.014.252 6.738.218 Prioritaire beleidsdoelstellingen Exploitatie Investeringen Andere Overig beleid 1.628.830 7.161.098 5.532.268 1.436.618 7.330.682 5.894.064 1.430.058 7.513.729 6.083.672 1.422.699 7.676.201 6.253.502 1.288.987 7.843.002 6.554.015 1.276.034 8.014.252 6.738.218 Exploitatie 534.068 6.653.755 6.119.687 507.710 6.831.465 6.323.755 481.957 7.014.512 6.532.555 453.359 7.176.983 6.723.624 426.525 7.343.784 6.917.260 399.986 7.515.035 7.115.048 Investeringen 185.200 507.342 322.142 499.217 499.217 499.217 499.217 499.217 499.217 499.217 499.217 499.217 499.217 Andere 909.562-909.562 928.908-928.908 948.101-948.101 969.340-969.340 862.462-862.462 876.048-876.048 Beleidsdomein ZORG 13.361.407 12.520.537-840.870 12.594.262 12.680.355 86.093 12.581.685 12.842.571 260.887 12.684.332 13.007.220 322.888 12.888.611 13.174.339 285.728 13.090.947 13.343.964 253.017 Prioritaire beleidsdoelstellin 564.500-564.500 155.500-155.500 167.000-167.000 172.000-172.000 172.000-172.000 157.000-157.000 Exploitatie 89.500-89.500 100.500-100.500 132.000-132.000 147.000-147.000 147.000-147.000 132.000-132.000 Investeringen 475.000-475.000 55.000-55.000 35.000-35.000 25.000-25.000 25.000-25.000 25.000-25.000 Andere Overig beleid 12.796.907 12.520.537-276.370 12.438.762 12.680.355 241.593 12.414.685 12.842.571 427.887 12.512.332 13.007.220 494.888 12.716.611 13.174.339 457.728 12.933.947 13.343.964 410.017 Exploitatie 12.103.521 12.520.537 417.016 12.290.262 12.680.355 390.093 12.308.185 12.842.571 534.387 12.397.832 13.007.220 609.388 12.601.111 13.174.339 573.228 12.813.447 13.343.964 530.517 Investeringen 693.386-693.386 148.500-148.500 106.500-106.500 114.500-114.500 115.500-115.500 120.500-120.500 Andere Beleidsdomein SD 6.123.796 3.283.038-2.840.758 5.989.613 3.195.756-2.793.858 6.032.400 3.198.514-2.833.886 6.045.874 3.201.313-2.844.561 6.081.755 3.204.155-2.877.600 6.122.771 3.207.039-2.915.731 Prioritaire beleidsdoelstellin 305.750-305.750 284.500-284.500 284.250-284.250 284.500-284.500 285.250-285.250 283.250-283.250 Exploitatie 285.750-285.750 272.500-272.500 274.250-274.250 274.500-274.500 275.250-275.250 273.250-273.250 Investeringen 20.000-20.000 12.000-12.000 10.000-10.000 10.000-10.000 10.000-10.000 10.000-10.000 Andere Overig beleid 5.818.046 3.283.038-2.535.008 5.705.113 3.195.756-2.509.358 5.748.150 3.198.514-2.549.636 5.761.374 3.201.313-2.560.061 5.796.505 3.204.155-2.592.350 5.839.521 3.207.039-2.632.481 Exploitatie 5.764.546 3.283.038-2.481.508 5.670.113 3.195.756-2.474.358 5.703.150 3.198.514-2.504.636 5.733.374 3.201.313-2.532.061 5.775.505 3.204.155-2.571.350 5.818.521 3.207.039-2.611.481 Investeringen 53.500-53.500 35.000-35.000 45.000-45.000 28.000-28.000 21.000-21.000 21.000-21.000 Andere Beleidsdomein ALGBEST 3.974.282 55.540-3.918.742 3.737.210 55.964-3.681.246 3.782.036 56.394-3.725.642 3.834.244 56.830-3.777.414 4.110.449 57.273-4.053.176 3.940.564 57.723-3.882.841 Prioritaire beleidsdoelstellingen 5.000-5.000 5.000-5.000 5.000-5.000 5.000-5.000 5.000-5.000 Exploitatie 5.000-5.000 5.000-5.000 5.000-5.000 5.000-5.000 5.000-5.000 Investeringen Andere Overig beleid 3.974.282 55.540-3.918.742 3.732.210 55.964-3.676.246 3.777.036 56.394-3.720.642 3.829.244 56.830-3.772.414 4.105.449 57.273-4.048.176 3.935.564 57.723-3.877.841 Exploitatie 3.673.232 55.540-3.617.692 3.670.210 55.964-3.614.246 3.721.336 56.394-3.664.942 3.773.244 56.830-3.716.414 4.042.949 57.273-3.985.676 3.879.564 57.723-3.821.841 Investeringen 301.050-301.050 62.000-62.000 55.700-55.700 56.000-56.000 62.500-62.500 56.000-56.000 Andere Totalen 25.088.315 23.020.213-2.068.102 23.757.703 23.262.757-494.947 23.826.178 23.611.208-214.970 23.987.150 23.941.564-45.586 24.369.802 24.278.768-91.034 24.430.316 24.622.978 192.662 Exploitatie 22.450.617 22.512.870 62.254 22.516.295 22.763.539 247.244 22.625.877 23.111.990 486.113 22.784.310 23.442.347 658.037 23.273.340 23.779.551 506.211 23.321.768 24.123.761 801.993 Investeringen 1.728.136 507.342-1.220.794 312.500 499.217 186.717 252.200 499.217 247.017 233.500 499.217 265.717 234.000 499.217 265.217 232.500 499.217 266.717 Andere 909.562-909.562 928.908-928.908 948.101-948.101 969.340-969.340 862.462-862.462 876.048-876.048 Jaar 2019 12
2.2.2 De staat van het financieel evenwicht - schema M2 Resultaat op kasbasis Jaar 2014 Jaar 2015 Jaar 2016 Jaar 2017 Jaar 2018 Jaar 2019 I. Exploitatiebudget (B-A) 62.254 247.244 486.113 658.037 506.211 801.993 A. Uitgaven 22.450.617 22.516.295 22.625.877 22.784.310 23.273.340 23.321.768 B. Ontvangsten 22.512.870 22.763.539 23.111.990 23.442.347 23.779.551 24.123.761 1.a. Belastingen en boetes 1.b. Algemene werkingsbijdrage van andere lokale overheden 5.000.000 5.150.000 5.304.500 5.437.113 5.573.040 5.712.366 1.c. Tussenkomst door derden in het tekort van het boekjaar 2. Overige 17.512.870 17.613.539 17.807.490 18.005.234 18.206.511 18.411.395 II. Investeringsbudget (B-A) -1.220.794 186.717 247.017 265.717 265.217 266.717 A. Uitgaven 1.728.136 312.500 252.200 233.500 234.000 232.500 B. Ontvangsten 507.342 499.217 499.217 499.217 499.217 499.217 III. Andere (B-A) -909.562-928.908-948.101-969.340-862.462-876.048 A. Uitgaven 909.562 928.908 948.101 969.340 862.462 876.048 1. Aflossing financiële schulden 909.562 928.908 948.101 969.340 862.462 876.048 1.a Periodieke aflossingen 909.562 928.908 948.101 969.340 862.462 876.048 1.b Niet-periodieke aflossingen 2. Toegestane leningen 3. Overige transacties B. Ontvangsten 1. Op te nemen leningen en leasings 2. Terugvordering van aflossing van financiële schulden 2.a. Periodieke terugvorderingen 2.b. Niet-periodieke terugvorderingen 3. Overige transacties IV. Budgettaire resultaat boekjaar (I+II+III) -2.068.102-494.947-214.970-45.586-91.034 192.662 V. Gecumuleerde budgettaire resultaat vorig boekjaar 3.744.491 1.676.389 1.181.442 966.472 920.886 829.853 VI. Gecumuleerde budgettaire resultaat (IV+V) 1.676.389 1.181.442 966.472 920.886 829.853 1.022.515 VII. Bestemde gelden (toestand op 31 december) A. Bestemde gelden voor exploitatie B. Bestemde gelden voor investeringen C. Bestemde gelden voor andere verrichtingen VIII. Resultaat op kasbasis (VI-VII) 1.676.389 1.181.442 966.472 920.886 829.853 1.022.515 13
Autofinancieringsmarge Jaar 2014 Jaar 2015 Jaar 2016 Jaar 2017 Jaar 2018 Jaar 2019 I. Financieel draagvlak (A-B) 490.128 648.746 861.847 1.005.159 826.484 1.095.713 A. Exploitatieontvangsten 22.512.870 22.763.539 23.111.990 23.442.347 23.779.551 24.123.761 B. Exploitatie-uitgaven exclusief de nettokosten van schulden (1-2) 22.022.743 22.114.793 22.250.143 22.437.188 22.953.067 23.028.048 1. Exploitatie-uitgaven 22.450.617 22.516.295 22.625.877 22.784.310 23.273.340 23.321.768 2. Nettokosten van de schulden 427.874 401.502 375.734 347.122 320.273 293.720 II. Netto periodieke leningsuitgaven (A+B) 838.219 831.193 824.618 817.245 683.518 670.551 A. Netto-aflossingen van schulden 410.345 429.691 448.884 470.123 363.245 376.831 B. Nettokosten van schulden 427.874 401.502 375.734 347.122 320.273 293.720 Autofinancieringsmarge (I-II) -348.091-182.447 37.230 187.914 142.966 425.162 14
2.3 Toelichting bij het meerjarenplan 2.3.1 Omgevingsanalyse Leeswijzer: Buiten het grijze vierkant: Info op macroniveau; hier moeten we ons bewust van zijn, maar we hebben er als organisatie weinig vat op Binnen het grijze vierkant: Info om meso- en microniveau; onze organisatie kan hier een rol vervullen in de brede zin Groot klein: Belangrijke elementen worden groot voorgesteld, minder belangrijke, klein. Asterisk of sterretje of *: Rond dit thema zou onze organisatie een coördinatiefunctie kunnen opnemen. Kleuren: Mate van overeenstemming met onze missie 4 kleuren bepalen + interpretatie Blauw: volledig in lijn met de missie Groen: deels in lijn met missie Oranje: deels in strijd met missie Rood: in strijd met onze missie Cursief: Biedt mogelijkheden in lijn met onze visie 15
2.3.1.1 Participatie 2.3.1.1.1 Schema 2.3.1.1.2 Beschrijvend MACRO 39% van de geboorten in centrum is in kansarme gezinnen Uit de geboortecijfers 2010-2012 blijkt dat 39% van de geboorten in de stadkern Geraardsbergen in een kansarm gezin plaatsvinden. 1 op 5 ouderen is kansarm Uit een studie van CEDES blijkt dat 1 op 5 ouderen in kansarmoede verkeert. Dit is een uiterst relevant thema in het kader van armoedebestrijding. Minimuminkomens liggen onder de armoedegrens De inkomsten van kwetsbaren zijn vaak onder de armoedegrens te situeren. Mensen die een aanvraag tot invaliditeit hebben ingediend, hebben tijdens hun wachttermijn nood aan een overbrugging inzake financiële middelen. Slechte toegang gezondheidszorg Door een beperkt inkomen en schaamtegevoel vinden kwetsbaren vaak slechts beperkt toegang tot de basis gezondheidszorgen. Onaangepaste woonvormen hebben levensbrede effecten Kwetsbaren leven vaak, door hun beperkte financiële middelen, in onaangepaste, dure woningen. Dit heeft repercussies op allerlei vlakken: hokken samen met meerdere gezinnen in 1 woning, woningen onvoldoende geïsoleerd waardoor de energiekosten hoog 16
oplopen,gezondheidsproblemen door vocht in de woning, hoge huurprijzen waardoor ze weinig financiële middelen overhouden om in hun basisbehoeften (gezonde voeding, verwarming, participatie sociaal leven, ) te voorzien, Kwetsbaren die een woning huren zijn onvoldoende op de hoogte wat hun rechten en plichten zijn als huurder. Hierin is er misschien een taak weggelegd voor de lokale wooninfo van de stad of de Huurdersbond. Uit een gesprek met de straathoekwerker blijkt dat Roma-jongeren met hun gezin vaak in één woning leven, samen met meerdere gezinnen. Door het gebrek aan ruimte hangen deze jongeren dan vaak op straat rond. Meervoudig gekwetsten In onze samenleving is er een groep mensen die nauwelijks of geen aansluiting bij de samenleving vindt. Deze mensen werden in hun existentiële vertrouwen zo diep en/ of veelvuldig gekwetst dat het effect van deze kwetsuur op de verschillende terreinen van het leven zijn weerslag heeft. Ze zijn meervoudig gekwetst. Niet alleen de samenleving, maar evenzeer hulpverleners krijgen hierdoor vaak moeilijk contact met hen. Nood aan integrale hulpverlening Hulpverlening aan meervoudig gekwetsten is steeds ontoereikend als ze slechts op één of enkele levensdomeinen gericht is. Opvoeding, leefomgeving, gezondheid, inkomen, sociaal netwerk beïnvloeden elkaar voortdurend. Een ernstige verstoring op één levensdomein heeft steeds effect op alle andere domeinen. Denk bijvoorbeeld aan een faillissement. Werknemers zullen hier niet enkel financiële gevolgen van dragen. Ze moeten zich ook bijscholen, komen onder stress, dit weegt op de gezinssituatie, het beïnvloedt de betrokkenheid van kinderen op school, deze komen minder de deur uit voor cultuur, de facturen stapelen zich op Het is zelfs zo dat de oorzaak van een verstoring op het ene domein, vaak een oorzaak vindt in een ander. De hulpverlener mag zich dus niet eenzijdig op één aspect van het leven richten als er naar structurele oplossingen moet gezocht worden. Schaamte Mensen die het financieel moeilijk hebben, voelen schaamte om bij een ocmw of een andere dienst aan te kloppen of in het sociaal leven te participeren. Het wordt ervaren als de bevestiging van ergens niet geslaagd te zijn. Het is niet makkelijk om zoiets toe te geven. Lage participatie aan de samenleving Er is weinig tot geen participatie van kwetsbaren in Geraardsbergen. De mogelijkheden voor laagdrempelige participatie met concrete gevolgen zijn beperkt. Er moet Participatie zijn van gezinnen in armoede via de mensen zelf, maar ook via hun verenigingen of via opgeleide ervaringsdeskundigen in de armoede en sociale uitsluiting Weinig tot geen participatie van jongeren in Geraardsbergen Op beleidsniveau van de stad zien we enkel participatie van jongeren in de Spiraal. In scholen zijn er schoolraden, waar leerlingen deel van uitmaken. Ocmw-cliënten hebben onvoldoende inspraak in de kwaliteit, werking, procedures en regelgeving van de ocmw-diensten. In het beleid van Geraardsbergen vinden we participatie van jongeren terug in de jeugdwerking. In andere beleidsdomeinen is er geen participatie. De formele vormen van participatie aan het beleid, zoals jeugdraad zouden optimaal moeten benut worden. Het is de bedoeling om een aantal kerngroepen van jongeren die begeleid worden door de straathoekwerker op langere termijn te laten participeren in een mix met de jeugdraad. (in beweging projectwerking) 17
Maatschappelijke participatie In de kenmerken die maatschappelijke participatie beïnvloeden, onderscheiden we twee grote groepen: individuele kenmerken, zowel van de jongere zelf (zoals geslacht, sociale achtergrond, onderwijsvorm, ) als van de ouders, maar ook structurele kenmerken. Onder deze laatste verstaan we het participatieaanbod op gemeentelijk niveau. Om de democratische burgerschapshoudingen van jongeren te bevorderen is enerzijds een breder welzijnsbeleid, gericht op het bevorderen van het persoonlijk en maatschappelijk welzijn van jongeren, nodig. Daarnaast blijkt dat de nodige aandacht voor maatschappelijke participatie van jongeren ook belangrijk is, vooral participatie aan de jeugdwerk- en culturele verenigingen. De focus in het beleid moet daarbij niet louter kwantiteit zijn (zoals de intensiteit van de participatie of de uitgebreidheid van participatie of het sociaal netwerk), maar eveneens de kwaliteit (de beleving) van de sociale relaties, zowel in formeel als in informeel verband. Voor het bevorderen van democratische burgerschapswaarden van jongeren uit lagere sociale middens kan het beleid extra aandacht besteden aan het bevorderen van participatie bij jongeren met een lagere sociale achtergrond. Ongeveer 1 op 7 jongeren verlaat de school zonder diploma Vooral jongeren zonder diploma secundair onderwijs blijven sneller thuis. Enkele macrogegevens over onderwijs. Wat meteen opvalt, is dat het opleidingsniveau van de ouders zo goed als doorslaggevend is voor de studies die hun kinderen aanvatten, zegt Nicole Vettenburg, professor sociologie aan de UGent en coördinator van de JOP-monitor. Van de 18- tot 30-jarigen die verder studeren, volgt 65 procent les aan de hogeschool en 36 procent aan de universiteit. Als beide ouders hoog opgeleid zijn en werken, studeren hun kinderen in 85 procent van de gevallen verder. Dat percentage wordt meer dan gehalveerd (37 procent) wanneer slechts één ouder werkt, of geen van beide ouders een hogere opleiding volgde. Bij de keuze voor universiteit is er een gelijkaardige tendens (54 tegenover 45 procent). Het maakt dus wel degelijk uit waar het kind zijn wieg staat. Elk jaar groeit het aantal kinderen in het buitengewoon onderwijs. Schoolse achterstand: 38% in het secundair onderwijs in Gent (10,1% 2j of meer) of 46% in Antwerpen (13,7% 2j of meer). Het Vlaamse onderwijs scoort ver onder het gemiddelde voor sociale ongelijkheid tussen de leerlingen. (OESO) Er bestaat blijkbaar een hardnekkige correlatie tussen het behoren tot een etnisch culturele minderheid en een oriëntatie naar handels- of beroepsrichtingen zonder veel perspectief op de arbeidsmarkt. Of het opgroeien in armoede en het belanden in het bijzonder onderwijs. Of de school verlaten zonder diploma. (Uit de marge) Kansenpas scholenpas Bij initiatieven zoals cultuurcheques, het terugbetalen van lidgeld van sportverenigingen, vergeet men dat immateriële ongelijkheid zich niet laat herleiden tot louter materiële ongelijkheid. Zo vergeet men dat bijvoorbeeld jongeren van thuis uit niet altijd in even sterke mate worden gestimuleerd om aan sport of cultuur te doen, dat de werkingsmethodes en subculturele elementen eigen aan verenigingen niet altijd afgesteld zijn op specifieke doelpublieken, dat niet iedereen even makkelijk een cultuurcheque zal aanvragen of dat niet iedereen in dezelfde mate vertrouwd is met allerlei vormen van internetgebruik of e-government. Jongeren in armoede = generatiearmoede Armoede kan van generatie op generatie worden verdergezet. Hier liggen levensbrede oorzaken aan de grondslag. 18
Preventief en pro-actief werken - Armoedespiraal doorbreken Eén belangrijke vaststelling is dat ongelijkheid in de maatschappij niet louter kan worden opgevat in termen van materiële condities, maar ook immateriële en culturele mechanismen bijdragen tot ongelijkheid in de samenleving. De segmentering van het onderwijs in diverse socialisatietrajecten (o.a. via de onderwijsvormen), de toepassing van marketingtechnieken en de bijhorende opdeling van het medialandschap volgens marktniches, de manier waarop er gewerkt wordt met jongeren, de thema s die aan bod komen in werkingen en beleid, dragen bij tot ongelijkheid en sociale uitsluiting. Preventie en ingrijpen vooraleer de situatie te erg wordt, doorbreken deze neerwaartse spiraal. Communicatie via peers in veilige context Er zijn veel drempels voor een goede communicatie tussen kwetsbaren en dan vooral kwetsbare jongeren. Toch zijn er ook manieren waarop die communicatie wel werkt. Basisvoorwaarde is dat ze gebeurt binnen een context waarin men zich veilig voelt. Wat gezegd en besproken wordt, gebeurt in een sfeer van vertrouwen. Het gaat dus voornamelijk over psychische veiligheid. Jongeren voelen zich het meest op hun gemak bij leeftijdsgenoten (peers). Hier delen ze met elkaar wat anders onbespreekbaar is. In diverse beleidsdomeinen zoals onderwijs, informatieverstrekking en preventiewerk wordt een beroep gedaan op deze positieve aspecten van vriendschap in de vorm van peer involvement. Deze methodiek kan worden gedefinieerd als een werkvorm waarbij beroep wordt gedaan op leeftijdsgenoten. Er kan daarbij verder onderscheid worden gemaakt tussen peer teaching waarbij de nadruk ligt op informatieoverdracht, en peer support waar men vooral aandacht besteedt aan de emotionele en sociale ondersteuning van jongeren door andere jongeren. Een belangrijk principe in deze werkvorm is self-disclosure, spreken vanuit je eigen ervaringen en deze delen met andere jongeren. Juist jongeren die vriendschap definiëren als een relatie waar er plaats is voor zelfonthulling en vertrouwen, hebben een hoger welbehagen. Gezin en vriendenkring zijn bepalend voor welbehagen MESO EN MICRO Vertrouwen opbouwen kost tijd* Een gezond vertrouwen tussen de cliënt en de dienst (begeleider) dient altijd aanwezig te zijn. Een wederzijds respect en vertrouwen ligt mee aan de basis van het al dan niet welslagen van een bepaalde hulpverlening.voor de opbouw van dit wederzijds vertrouwen en respect zijn tijd, ruimte en middelen onontbeerlijk. In elk aspect van de dienstverlening moet die vertrouwensrelatie bevestigd worden. Cliënten die zich aanmelden aan het onthaal van het ocmw voelen zich momenteel in hun privacy geschaad. Ze dienen namelijk aan de onthaalbalie bij de onthaalmedewerkers en aan de telefoon vaak hun probleem uit te leggen, terwijl iedereen die aan het onthaal staat, kan meeluisteren. Kansarme jongeren hebben nood aan een vertrouwenspersoon omdat ze bij hun ouders met hun problemen vaak niet terecht kunnen. Sociale contacten Kwetsbaren hebben ook nood aan een onderbouwd emotioneel en sociaal netwerk. Kwetsbaren participeren door allerlei factoren (kostprijs, schaamte, ) onvoldoende in het sociaal gebeuren/leven in Geraardsbergen. In het wijkcentrum verlopen de contacten met allochtonen moeizaam. Kwetsbaren hebben door allerhande factoren (criminaliteit, drugsproblematiek, ) een onveiligheidsgevoel in Geraardsbergen. 19
De vrijetijdspas is bij kansarme jongeren onvoldoende gekend en er is een drempel om deze aan te vragen. Er is vraag om in het wijkcentrum s namiddags een praatuurtje/koffieuurtje/sociaal café in te richten, al dan niet met begeleiding. Er leven binnen centrum Geraardsbergen verschillende groepen jongeren naast elkaar die weinig tolerant zijn tegenover cultuurverschillen. Allochtone jongeren vinden dat ze niet altijd welkom zijn in Geraardsbergen(bv bibliotheek) Allochtonen vinden geen aansluiting bij de autochtone bevolking. 14,7% van de senioren ervaart serieuze eenzaamheidsgevoelens. De Geraardsbergse senioren missen het meest mensen die men echt kan vertrouwen, mensen met wie men zich verbonden voelt en bij wie ze terecht kunnen met dagelijkse problemen. De gevoelens van eenzaamheid zijn groter bij oudere senioren, vrouwen, alleenstaanden, senioren zonder kinderen en bij personen met lage inkomens. Bij ongeveer 50% komt enkel de kinderen op bezoek. Het netwerk van Geraardsbergse ouderen is significant kleiner dan het netwerk van ouderen uit gemeenten met een gelijkwaardige vergrijzingsklasse en bevolkingsdichtheid. Ze hebben minder contact met kleinkinderen, andere familieleden, buren of mensen uit de wijk. Het zo lang mogelijk aanhouden van deze contacten vormt een uitdaging. Vrijwilligers waarderen Binnen het OCMW Geraardsbergen is een ruim aantal vrijwilligers actief. De vrijwilligers ervaren momenteel dat ze onvoldoende ondersteund, gestimuleerd en gewaardeerd worden door het ocmw-bestuur. De meeste vrijwilligers binnen De Poort behoren tot de groep kwetsbaren. Gezonde voeding* Kwetsbare doelgroepen consumeren vaak eenzijdige en ongezonde voeding. Door een gebrek aan financiële middelen kunnen zij hun geen gezonde voedingsmiddelen veroorloven. Mogelijks kan de opstart van een sociale kruidenier hierin soelaas brengen. Kwetsbaren kunnen dan zelf met hun budget gezonde en betaalbare voeding (brood, verse groenten, vers fruit, ) aankopen. Tevens kunnen wij hierbij hun bewustzijn aanwakkerenom op een zorgzameen efficiënte manier met hun budget om te springen. De opstart van een sociaal restaurant kan hierin ook een meerwaarde betekenen. Kwetsbaren kunnen hier dan voor een betaalbare prijs een verse en gezonde maaltijd nuttigen. Door een gemengd publiek aan te trekken, worden de sociale contacten van de kwetsbaren met andere mensen gestimuleerd. Ook op het vlak van sociale tewerkstelling opent de opstart van een sociaal restaurant mogelijk perspectieven. Toegang eerstelijnsgezondheidszorg* Kansarmen vinden moeilijker hun weg naar de geëigende gezondheidsvoorzieningen. Kwetsbaren hebben nood aan gratis (laagdrempelig) medisch advies en ondersteuning door een arts en/of psycholoog die bijvoorbeeld aan het ocmw verbonden is. Mensen in financiële moeilijkheden hebben geen toegang tot noodzakelijke zorg (gezondheidszorg, tandarts, ),een meer uitgebreide toepassing van de derdebetalersregel kan soelaas brengen. Senioren vormen een specifieke groep binnen die kwetsbaren: ZORGAFHANKELIJKHEID (lange wachtlijsten) 20
25,5% heeft hulp nodig in het huishouden, 22,6% hulp voor persoonlijke verplaatsingen en 13,3% hulp voor persoonlijke verzorging. Men ontvangt gemiddeld 6u per week hulp. 33,3 % vindt de hulpverlening te duur. 24,1% heeft een probleem met de lange wachtlijsten. De laagste inkomens ervaren de problemen met bovenstaande domeinen meest. In Geraardsbergen zijn er 20% senioren die moeilijk rondkomen met hun maandelijks inkomen. - 91 % is eigenaar van zijn woning - 32 % heeft een inkomen tussen 1000 en 1500 euro/ maand - 14 % heeft een inkomen tussen 500 en 999 euro/ maand Werk* Er is in Geraardsbergen een tekort aan sociale tewerkstellingsprojecten/-plaatsen voor mensen die niet in aanmerking komen op de reguliere arbeidsmarkt. Minimuminkomens liggen onder de armoedegrens. Er is inzake tewerkstelling nood aan een betere/degelijke begeleiding van kwetsbare jongeren door de VDAB. Duidelijkere communicatie van VDAB is nodig. Franstalige ocmw-cliënten dienen een vorming te krijgen, zodat op langere termijn een vlottere doorstroming naar de reguliere arbeidsmarkt wordt bewerkstelligd. Tijdens de werkbegeleiding door de VDAB dienen de betrokkenen zelf hun vervoerskosten te betalen. Gezien er in Geraardsbergen weinig of geen tewerkstelling voorhanden is, dienen kwetsbaren buiten Geraardsbergen te gaan werken. Qua mobiliteit en bereikbaarheid stellen zich hierbij problemen. Er is nood aan betaalbare kinderopvang voor kinderen van kansarme gezinnen waarvan beide ouders werken. Er is ook een beperkt aanbod aan vakantie- of studentenjobs in de streek De kinderopvang in vakanties is te duur voor gezinnen met een laag inkomen. Kan dit gratis aangeboden worden? Huisvesting* Er is in Geraardsbergen nood aan degelijke betaalbare woningen voor kwetsbare doelgroepen. Kwetsbaren leven namelijk vaak, door hun beperkte financiële middelen, in onaangepaste dure woningen. Dit heeft repercussies op allerlei vlakken: hokken samen met meerdere gezinnen in 1 woning, woningen onvoldoende geïsoleerd waardoor de energiekosten hoog oplopen, gezondheidsproblemen door vocht in de woning, hoge huurprijzen waardoor ze weinig financiële middelen overhouden om in hun basisbehoeften (gezonde voeding, verwarming, participatie sociaal leven, ) te voorzien, Kwetsbaren die een woning huren zijn onvoldoende op de hoogte wat hun rechten en plichten zijn als huurder. Hierin is er misschien een taak weggelegd voor de lokale wooninfo van de stad of de Huurdersbond. Kansarmen die verhuizen hebben nood aan een gestructureerde begeleiding en een gratis of alleszins betaalbare verhuisservice (vb. door externe firma, door vrijwilligers, ). In Geraardsbergen is er een tekort aan betaalbare bemeubelde studio's voor kwetsbare jongeren. Uit een gesprek met de straathoekwerker blijkt dat Roma-jongeren met hun gezin vaak in één woning leven, samen met meerdere gezinnen. Door het gebrek aan ruimte hangen deze jongeren dan vaak op straat rond. Leefloontrekkende vreemdelingen die 6 maand in België wonen hebben recht op een huurtoelage, terwijl vreemdelingen die een financiële steun (equivalent leefloon) genieten en 6 maand in België wonen geen recht hebben op een huurtoelage. 21
Zelfstandig wonen vergt naast het hebben van financiële mogelijkheden ook enkele vaardigheden. Je mag er niet zomaar vanuit gaan dat iedereen die heeft. (zich organiseren, poetsen, omgang met buren ) Daarnaast is 91 % van de senioren eigenaar van zijn woning. Diverse en creatieve hulpverlening* Naast de strikt formele contacten met de diensten (begeleiders) hebben kwetsbaren ook nood aan meer informele contacten met hun begeleiders. Momenteel is er hier geen tijd of ruimte voor. Het is nochtans in dergelijke contacten dat de hulpverlening dieper wordt. Er is in Geraardsbergen nood aan een intensieve thuisbegeleiding (psycho-sociaal) van gezinnen met kinderen. Er is nood aan interne vorming/groepswerk van/voor ocmw-cliënten die niet arbeidsbemiddelbaar zijn. Tijdens deze vorming kunnen allerlei thema s aan bod komen: weerbaarheid, omgaan met agressie, stress, conflicten thuis/werk, werkattitudes, De medewerkers van de sociale dienst dienen gemakkelijker bereikbaar te zijn. Er is weinig impact op de mensen bij huisbezoeken in het kader van het LAC, door gebrek aan tijd, ruimte of middelen. Er is geen aanbod begeleid zelfstandig wonen in Geraardsbergen Residentiële opvang en begeleiding: Er zijn wachtlijsten voor residentiële begeleiding van drugs- en alcoholverslaafden. Er is nood aan geschikte huisvesting/crisisopvang voor drugs- en alcoholverslaafden. Er is een tekort aan doorgangswoningen in Geraardsbergen. Er is onvoldoende opvangcapaciteit voor daklozen in Geraardsbergen. Er is in Geraardsbergen nood aan crisisopvang voor korte duur (voor 14 dagen tot 1 maand). Er zijn verschillende verenigingen actief in Geraardsbergen die werken met en voor kwetsbaren. Ze werken echter niet structureel samen. Weinig gekend aanbod SD en SH Het aanbod van het Sociaal Huis en het ocmw in het algemeen is onvoldoende gekend. Bij Senioren kent 90 % het Sociaal huis niet, 50% kent het dienstencentrum De Maretak niet. Ook jongeren kennen het sociaal vangnet onvoldoende. De drempel om beroep te doen op het ocmw is groot. Ocmw moet naar de mensen zelf gaan, niet wachten tot ze zelf hulp komen halen. De vrijetijdspas is bij kansarme jongeren onvoldoende gekend en er is een drempel om deze aan te vragen. Rechten van illegalen en vreemdelingen Illegalen hebben geen recht op voedselpakketten. Kinderen van illegalen hebben geen recht op een schooltoelage. Leefloontrekkende vreemdelingen die 6 maand in België wonen hebben recht op een huurtoelage, terwijl vreemdelingen die een financiële steun (equivalent leefloon) genieten en 6 maand in België wonen geen recht hebben op een huurtoelage. 22
Vreemdelingen die een financiële steun (equivalent leefloon) genieten en die niet in orde zijn met hun mutualiteit hebben geen recht op een verminderingskaart voor het openbaar vervoer. Begeleiding in opvoeding* Franstalige jongeren die geen Nederlands kunnen, vinden moeilijk toegang tot de scholen op het Geraardsbergs grondgebied. Kansarme jongeren hebben nood aan begeleiding bij het vervullen van administratieve formaliteiten. Er is nood aan huiswerkbegeleiding van kinderen uit kansarme gezinnen. Kinderen van illegalen hebben geen recht op een schooltoelage. Er is nood aan een intensieve thuisbegeleiding (psycho-sociaal) van gezinnen met kinderen. Toegankelijk onderwijs: jongeren (vooral technisch en beroepsonderwijs) vallen vaak tussen de mazen van het net. Jongeren die soms 2 3 maanden niet naar school gaan (van school weggestuurd) Geen OKAN klassen (onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers). De kinderopvang in vakanties is te duur voor gezinnen met een laag inkomen. Kan dit gratis aangeboden worden? Mutualiteit als opstap naar maximale benutting van sociale rechten Vreemdelingen die een financiële steun (equivalent leefloon) genieten en die niet in orde zijn met hun mutualiteit hebben geen recht op een verminderingskaart voor het openbaar vervoer. Deze groep kan zich niet aansluiten. Ocmw neemt de rol over ivm terugbetaling medische kosten, maar niet wat toekenning sociale voordelen betreft. Hoge drempel voor administratieve ondersteuning Tijdens ingrijpende veranderingen in het leven worden mensen geconfronteerd met moeilijke administratie. De juiste opvolging ervan heeft meestal verstrekkende gevolgen. Denk maar aan een verhuis, scheiding, jobverlies, de belastingsbrief, mutualiteiten. Kwetsbaren geven aan geen of onvoldoende ondersteunt te worden op administratief vlak. Drughulp Bij drugsproblematiek moeten verslaafden zelf de stap ondernemen in hun zoektocht naar hulpverlening. Er zijn ook te weinig opvangplaatsen. Na ontslag is er te weinig begeleiding en hervallen ze. Ontspanningsactiviteiten zijn vaak te duur Vrijetijdspas is niet of te weinig gekend en er is een drempel om deze aan te vragen. Op heden zijn er 759 gebruikers van een vrijetijdspas, 11 % daarvan zijn senioren. Senioren die moeilijk rondkomen met het beschikbare netto maandinkomen nemen minder deel aan activiteiten. Hierbij moet wel vermeld worden dat het ouderenbehoefteonderzoek werd afgenomen vóór de start van de vrijetijdspas. 23
Onveiligheidsgevoel Er is een onveiligheidsgevoel bij ouders en jongeren. Durven s avonds niet meer op straat komen. Senioren uit Geraardsbergen zijn meest bevreesd voor roof, diefstal of inbraak in de woning (44%), hebben angst om op straat te worden lastig gevallen (34,4%) en voelen zich onveilig in het verkeer (32,7%). Dit onveiligheidsgevoel is groter naarmate men ouder wordt, men over minder inkomen beschikt en alleenstaande is. Het aanvoelen dat er in het centrum te weinig mensen wonen, er s avonds weinig volk op straat loopt en het centrum niet altijd een nette indruk maakt, versterkt het onveiligheidsgevoel. 42% komt nooit s avonds op straat. Mobiliteit Openbaar vervoer is vaak duur voor kansarmen. Vervoersproblemen naar activiteiten s avonds en terug Om deel te kunnen nemen aan het maatschappelijk leven is mobiliteit enorm belangrijk. Als mensen zich niet meer zelfstandig kunnen verplaatsen moeten zij beroep doen op het openbaar vervoer. De slechte bereikbaarheid en onaangepaste dienstregelingen ervaren zij echter als problemen. 25 % van de senioren geeft aan dat de bereikbaarheid van het vrijetijdsaanbod problematisch is en voor frustraties zorgt. Belbus wordt goed gebruikt (cijfers opgevraagd bij verkeersdienst stadsbestuur) Beperkt en onbekend jongerenaanbod Er is nood aan een plaats waar jongeren kunnen chillen. Een eigen stek voor jongeren is de basis voor het opbouwen van vertrouwensrelaties onderling en met hulpverlening. Jongeren voelen zich gecontroleerd. Nood aan privacy. Er is te weinig speelruimte van jongeren. 24
2.3.1.2 Arbeid 2.3.1.2.1 Schema 2.3.1.2.2 Beschrijvend MACRO Economische crisis: De financiële crisis van eind 2008 en de daaropvolgende economische crisis hebben een nefaste weerslag op de vraag naar arbeid. De creatie van nieuwe werkgelegenheid stokt en de bestaande arbeidsvolume komt onder druk te staan. Overleg in de stuurgroep sociale dienst van de VVSG en analyse van onze eigen cijfers leren ons dat dit ook zijn weerslag heeft op het aantal hulpvragen bij het ocmw. In Mechelen werd het effect bestudeerd en kwam men tot de bevinding dat dit effect meestal een vertraging heeft van 1 tot anderhalf jaar en ook na een eventuele economische herneming nog één tot 2 jaar voelbaar blijft. Slechte ontsluiting ZO Vlaanderen: Het is een bekend fenomeen voor Zuidoost Vlaanderen en voor Geraardsbergen in het bijzonder dat de aansluiting op de grote verkeersassen te wensen overlaat. Onze stad ligt ingesloten binnen een vierkant van grote verkeersassen (E40 te N, E17 ten W, E19 ten O en E 429 ten Z). De aansluiting gebeurt, ook voor zwaar vervoer, dient te gebeuren langs onaangepaste gewestwegen 90 ipv 360: Geraardsbergen ligt in het uiterste hoekje van Zuidoost Vlaanderen en ligt dus ook op administratief en bestuursmatig opgesloten in een hoek. Enerzijds tegen de taalgrens (Henegouwen) en anderzijds tegen de provinciegrens met Vlaams Brabant. Zowel de radius 25
voor het zoeken naar werk als de mogelijke samenwerkingsmogelijkheden op bestuursvlak worden hierdoor sterk ingeperkt. Stimulerende maatregelen voor tewerkstelling kansengroepen: Er zijn een resem tewerkstellingsmaatregelen maar de gebruiker vindt door het bos de bomen niet meer. Om het zoeken te vereenvoudigen werd een webapplicatie gebouwd. Maar dan nog blijft het aanbod ontoegankelijk. Een zoekopdracht naar aanwerving van een ongeschoolde arbeidskracht jonger dan 25 jaar geeft 35 mogelijke maatregelen! Verschuiving naar diensteneconomie: In de West-Europese landen merkt men een versnelde verschuiving naar een diensteneconomie. Hierin is nog minder dan in de industriële sector plaats voor ongeschoolde arbeidskrachten. We krijgen daardoor te maken met het fenomeen van de knelpuntberoepen: vacatures raken niet ingevuld terwijl er toch een hoog aantal werkzoekenden zijn. Werkloosheid 7 %: De werkloosheid in Geraardsbergen bedraagt 7 %. Dit ligt in de lijn van het provinciaal en gewestelijk gemiddelde. Jobratio ligt 1/3 lager dan het Vlaams gewest: bron Sociale situatieschets O-Vl/Arvastat de jobratio is één van de belangrijkste indicatoren voor de lokale arbeidsmarkt. Het geeft aan hoeveel jobs er plaatselijk zijn per 100 inwoners op arbeidsleeftijd. In Geraardsbergen bedraagt dit cijfer : 43,7 = zeer laag t.o.v. Vlaanderen (66) en ook binnen het zwakste arr. Aalst (49). Dit betekent zeer weinig werk in eigen streek en noodzaak tot geografische mobiliteit - pendelarbeid. Zelfs Ronse, met een werkloosheidsgraad 20 % hoger dan het Vlaams gemiddelde heeft een hogere jobratio (58). MESO en MICRO Kwetsbare groepen zijn minder mobiel: De arbeidsmarkten vragen een absolute prioriteit voor hun noden, met name: meer flexibiliteit, meer ruimtelijke mobiliteit en een meer marktgerichte attitude bij werkzoekenden. Deze vereisten zijn meestal problematisch voor de kwetsbare groepen. Ze hebben niet genoeg mogelijkheden om in hun leven deze noodzakelijke sociale infrastructuur te organiseren: tijdsbesteding is gericht op de kinderen, fysieke mobiliteit is beperkt tot het aanbod van het openbaar vervoer en de aansprakelijkheid wordt belemmerd door armoede en een onderwijskloof. Dit veroorzaakt de groeiende kloof tussen flexibel, mobiel en technisch hooggeschoold en gespecialiseerd personeel en de groeiende groep van kwetsbare werkzoekenden. Beleid staat positief tegenover sociale tewerkstelling: In de visieoefening van de sociale dienst zoals deze werd ontwikkeld, voorgesteld en goedgekeurd door de raad staat activering in de ruime zin en de artikel 60 tewerkstelling in het bijzonder centraal. Tewerkstelling wordt gezien als een waardevolle stap in de richting van een duurzame oplossing voor de inkomenssituatie maar tevens voor de maatschappelijke (re-)integratie van onze cliënten. In oktober 2012 werd de stand van zaken i.v.m. de implementatie van de visie voorgelegd aan de raad. De implementatie werd zonder opmerkingen goedgekeurd. Tevens verklaarde de raad zich akkoord met de aanwerving van een bijkomende arbeidstrajectbegeleider die zich vooral zal toeleggen op de doorstroming van artikel 60-ers naar de reguliere arbeidsmarkt en op het ontwikkelen van een voortraject voor cliënten die niet onmiddellijk arbeidsbemiddelbaar zijn 26