Gastvrij Katwijk Uitvoeringsplan Toerisme en Recreatie 2012-2014
1. Inleiding Aanleiding In 2009 heeft ZKA in opdracht van de gemeente het Toeristisch Recreatief ActiePlan (TRAP) opgesteld. Op 18 februari 2010 heeft de gemeenteraad ingestemd met de positionering Gastvrij Katwijk voor de ontwikkeling van toerisme en recreatie en gekozen daarbij de focus te leggen op (regionaal) dagtoerisme. Tevens is er gekozen voor de ontwikkeling en uitbreiding van het voorzieningenaanbod in Katwijk aan Zee met het daarbij behorende richtinggevende ruimtelijke programma. Ook heeft de Raad ingestemd met de nadere uitwerking voorziening en ruimtelijke accenten uit het TRAP in de BSV sleutelprojecten Katwijk aan Zee, Katwijk langs de Rijn en Katwijk Buiten. In het TRAP is een eerste aanzet gegeven door ZKA voor het opstellen van een actieplan. Het uitvoeringsplan toerisme en recreatie is een nadere uitwerking van dit actieplan. Het uitvoeringsplan is opgesteld in samenwerking met de taskforce toerisme. In samenspraak met de taskforce zijn prioriteiten bepaald ten aanzien van de ontwikkeling van toerisme en recreatie. Het uitvoeringsplan toerisme en recreatie heeft betrekking op acties die de gemeente zelf moet uitvoeren. Dit kan bijvoorbeeld door te investeren, te faciliteren, te initiëren of door het opstellen van regelgeving ten behoeve van derden. Bij de activiteiten worden de partners genoemd die bij de uitvoering betrokken worden. Uitvoeringsplan toerisme & recreatie In dit Uitvoeringsplan wordt een nadere uitwerking gegeven aan het TRAP. De conclusies en aanbevelingen uit het TRAP zijn vertaald naar een ambitie, strategieën en uitvoeringsprojecten. Belangrijk onderdeel van het uitvoeringsplan is de nadere noodzakelijke uitwerking van het profiel gastvrij Katwijk: Wat betekent dit profiel voor de promotie, productaanbod, informatievoorziening van Katwijk. Deze uitwerking kan mogelijk leiden tot nieuwe uitvoeringsprojecten. Een belangrijke rol in de uitwerking hiervan is weggelegd voor citymarketing Katwijk. Monitoring Dit Uitvoeringsplan is opgesteld voor de periode 2012-2014. De voortgang van het uitvoeringsplan wordt jaarlijks gemonitord. Op basis van deze jaarlijkse monitoring zal, waar nodig, het beleid worden bijgesteld. In 2014 volgt een evaluatie en vooruitblik naar nieuw beleid. Leeswijzer Hoofdstuk 2 gaat in op de ambitie die de gemeente Katwijk zich heeft gesteld ten aanzien van toerisme en recreatie en de gekozen strategieën om die ambitie te bereiken. Hoofdstuk 3 behandelt de projecten waar uitvoering aan gegeven gaat worden.
2. Uitvoering projecten positionering Het TRAP heeft inzicht gegeven in de sterkten en zwakten van de huidige toeristisch recreatieve sector in Katwijk. Om het verhaal Katwijk beter beleefbaar te maken is gekozen voor de positionering gastvrij Katwijk. Gastvrij Katwijk is een bestemming waar toeristen zich thuis voelen. Er is gezelligheid zonder grote massa s, persoonlijke aandacht en service voor de gast en er zijn comfortabele voorzieningen aanwezig. Door een combinatie van natuur en cultuur is Katwijk een ontmoeting- en verblijfsplek voor mensen en organisaties die belang hechten aan inhoud met waarde. Gastvrij Katwijk past bij voorzieningen, activiteiten en evenementen die grotendeels gericht zijn op edutainment een combinatie van entertainment en educatie. Hierbij valt te denken aan het ontdekken van de natuur, kunst en cultuur en bezinning. Producten die hierbij passen zijn bijvoorbeeld exposities, wandelingen met een verhaal, fietsen, vaartochten, ontdek- en speelplekken. Daarnaast is er ruimte voor winkelen, goed eten en drinken in hoogwaardige horecagelegenheden. De doelgroep die past bij dit profiel zijn families en semi-zakelijke/informele groepen. Families die een gemeenschappelijke levensstijl van de menselijke maat hebben, respect voor elkaar, vrijheid, solidariteit en sociale cohesie, niet te consumptief en gericht op kwaliteit en intrinsieke waarden. Het bezoekmotief is niet te consumptief, maar gericht op kwaliteit en intrinsieke waarden. Ook semi-zakelijke/informele groepen die niet bediend worden door Scheveningen en Noordwijk kunnen tot deze laatste doelgroep behoren. Dit zijn groepen die zoeken naar beleving, goede service, gezelligheid en een betaalbaar verblijf. ambitie 2020 Katwijk wil zich ontwikkelen tot een aantrekkelijke bestemming voor de regiobevolking en dagtoeristen: er is een (relatieve) groei van bezoekers merkbaar vanuit de regio. Tevens wordt Katwijk wordt in 2020 door (regio) bezoekers gewaardeerd om haar authentieke karakter (eigenheid) en gastvrijheid. De waardering van deze aspecten neemt ook toe.
Strategie In deze paragraaf zijn een aantal strategieën benoemd die vertaald zijn naar concrete projecten die in hoofdstuk drie nader zijn uitgewerkt. De strategieën betreffen het versterken van de volgende punten: 1. toeristisch-recreatief dagaanbod en voorzieningen; 2. toeristische infrastructuur en informatievoorziening; 3. verblijfsrecreatief aanbod; 4. samenwerking toeristische sector; 5. uitwerken toeristisch profiel Katwijk. 1. Versterken (dag)toeristisch-recreatief aanbod en voorzieningen Om de positionering gastvrij Katwijk waar te maken zal er geïnvesteerd moeten worden in kwaliteit, voorzieningen, differentiatie, beleving en jaarronde ontwikkelingen. Katwijk aan Zee zal het toeristisch kerngebied blijven. Voor dit gebied wordt een masterplan opgesteld, waarin ook enkele toeristische ontwikkelingen zijn opgenomen. Aandachtspunten in het masterplan vanuit toerisme zijn het uitbreiden van (kwalitatieve) detailhandel en horecavoorzieningen, strandpaviljoens die jaarrond open zijn, wisselwerking boulevard en winkelgebied Katwijk aan zee en het versterken van de Hollandse dorpssfeer. Het opstellen van het masterplan is een speerpunt vanuit de BSV en valt daarmee niet onder het uitvoeringsprogramma van het uitvoeringsplan. Partners zoals taskforce toerisme zullen in het proces van het masterplan betrokken worden om doelstellingen die vanuit toerisme van belang zijn in te brengen. In Valkenburg is het Nationaal Smalspoormuseum gevestigd. Dit museum ligt relatief afgelegen, is kleinschalig, maar biedt veel potentie. Het museum heeft plannen om de spoorlijn door te trekken naar de boulevard van Katwijk en het rondje Valkenburgsemeer compleet te maken. Uitbreiding van het smalspoormuseum biedt kansen voor jaarrond toerisme, slechtweervoorziening en verbinding kust met het achterland. Ook zijn er ontwikkelingen in het Prins Hendrikkanaal zoals op het gebied van Varend erfgoed en een watertaxiverbinding tussen Leiden en Katwijk. Dit biedt kansen om het verhaal Katwijk beter beleefbaar te maken en de bereikbaarheid over water van Katwijk te verbeteren. 2. Verbeteren toeristische infrastructuur en informatievoorziening Door het ontwikkelen van toeristische bewegwijzering wordt er meer aandacht gecreëerd voor bijzondere plekken en het stimuleren van gebruik van routes met belevingswaarde. De toerist is ook beter stuurbaar en verkrijgt betere informatievoorziening. Verbeterde toeristische bewegwijzering is ook een vorm van gastvrijheid. Er zal uitwerking gegeven worden aan voetgangersbewegwijzering en fietsbewegwijzering voor bezoekers. Op een aantal plekken liggen er kansen om zogenaamde waterbalkons te realiseren. Dit zijn ontmoetingsplekken waar passanten comfortabel het water kunnen bereiken en daarbij geraakt worden door het beeldverhaal van deze plek. Door het samenspel van het landschap, cultuur, esthetiek, beleving en gastvrijheid wordt de beleving versterkt. Dit project is geïntegreerd in het Masterplan Katwijk aan de Rijn. 3. Vergroten verblijfsrecreatief aanbod Het verblijfsrecreatief aanbod is in de afgelopen 10 jaar met 20% gedaald, terwijl het aanbod in vergelijkbare Noordzeebadplaatsen stabiel is gebleven. Om de kwaliteit en het volume te behouden, dienen minimaal 750-1.000 extra slaapplaatsen gerealiseerd te worden (Bron: TRAP, 2010). Deze kritische massa is nodig om voldoende aantrekkingskracht en differentiatie te houden. Om meer jaarrond toeristen te trekken hebben jaarronde accommodaties (hotels, bungalows) sterk de voorkeur. De vraag is
echter in hoeverre de realisatie van 1.000 extra bedden realistisch is, gezien het gebrek aan potentiele locaties. De aandacht wordt vooral gericht op de volgende aspecten: Mogelijkheden bieden voor bestaande ondernemers om uit te breiden; Uitbreiding strandhuisjes; Mogelijkheden voor Bed & breakfast in bestemmingsplannen onderzoeken en beleid opstellen. Ruimtelijk onderzoek uitbreiding verblijfsrecreatie en inventarisatie uitbreidingsplannen bestaande ondernemers. 4. Versterken samenwerking toeristische sector Op dit moment is de samenwerking met en binnen de toeristisch-recreatieve sector matig georganiseerd. Om de ambities te bereiken is samenwerking tussen de sector en de gemeente onontbeerlijk. Om die reden is een taskforce toerisme ingesteld. De taskforce toerisme bestaat uit een vast klein kernteam waarin naast de gemeente vertegenwoordigers van de recreatiesector, de detailhandel en de ondernemersvereniging KOV zitting in hebben. De taskforce kan eventueel uitgebreid worden met andere personen afhankelijk van de onderwerpen die er besproken worden. De taskforce heeft als doel om particuliere initiatieven en het beleid en projecten van de gemeente bij elkaar te brengen en gezamenlijk te zoeken naar realisatiemogelijkheden. De taskforce bepaalt de prioriteiten voor de nadere uitwerking van het gemeentelijke beleid voor recreatie en toerisme ten behoeve van het faciliteren van particuliere initiatieven die passen binnen de door de gemeente nagestreefde ontwikkelingsrichting zoals omschreven in de Brede Structuurvisie, masterplannen en het TRAP. 5. Uitwerken toeristisch profiel Katwijk In het TRAP is gekozen voor het profiel gastvrij Katwijk. Gastvrij kan op verschillende manieren ingevuld worden. Dit kan een accent krijgen in de promotie, maar ook in het productaanbod, informatievoorziening, klantvriendelijkheid, bereikbaarheid etc. Om die reden wordt er een actieplan gastvrij Katwijk opgesteld. De visie geeft inzicht wat Katwijk onder gastvrij verstaat en wat er nodig is om het gastvrijheidsklimaat te verbeteren. De gastvrijheidsbeleving van de bezoekers wordt in kaart gebracht; vanaf het moment dat de bezoekers op de website kijkt totdat hij weer thuis is; op welke punten is er verbetering mogelijk. En welke rol kan de gemeente of bijvoorbeeld ondernemers hierin spelen. Dit moet leiden tot enkele concrete uitvoeringsprojecten. Daarnaast wordt er ook een o-meting onderzoek uitgevoerd onder bezoekers over de gastvrijheidsbeleving in Katwijk. Trekker van dit project is citymarketing Katwijk.
3. Projectenprogramma Dit hoofdstuk geeft een overzicht van de projecten die de gemeente Katwijk in de komende jaren wil oppakken. Deze projecten vormen samen het Uitvoeringsplan Toerisme en Recreatie waarmee de gemeente Katwijk de komende jaren de toeristische sector wil versterken. Voor een aantal projecten geldt dat deze al in uitvoering zijn, andere moeten nog worden opgestart. In dit Uitvoeringsplan wordt voor ieder project een globaal overzicht gegeven: status, doel, inhoud, partners, fasering, kosten en (vervolg)acties. Ontwikkeling Prins Hendrikkanaal: Varend erfgoed en watertaxi Strategie Versterken (dag) toeristisch-recreatief aanbod In uitvoering Doel/resultaat Realisatie van voorzieningen in en rondom Prins Hendrikkanaal In 2009 heeft Arcadis in opdracht van de gemeente een kansenkaart Varend erfgoed opgesteld. Arcadis heeft vijf voorstellen gedaan voor ontwikkeling van het Varend Erfgoed. Het Katwijker wandelpad is opgenomen in het beleidsplan voetgangersbewegwijzering. Het overleg met Triton en andere relevante organisaties is hervat om nader te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om projecten uit de kansenkaart te realiseren. Daarna kan pas verdere uitvoering gegeven worden aan de plannen. In 2012 wordt hierover een besluit voorbereid. Tevens is er interesse van ondernemers om een watertaxiverbinding te realiseren leggen tussen Leiden en Katwijk in het Prins Hendrikkanaal. Nader onderzoek is nodig of dit haalbaar is. Ook liggen er kansen rondom de jachthaven die nader verkend moeten worden. Initiatief/trekker Gemeente Katwijk Partners Triton, ondernemers Fasering 2012 en verder Kosten P.M. Resultaat 2012 Voorbereiding besluit varend erfgoed in 2012 Onderzoeken mogelijkheden standplaats watertaxi
Uitbreiding Nationaal Smalspoormuseum Strategie Versterken (dag) toeristisch-recreatief aanbod In uitvoering Doel/resultaat Uitbreidingsmogelijkheden smalspoormuseum In 2009 is door Arcadis in opdracht van de gemeente een haalbaarheidstoets uitgevoerd naar het doortrekken van de spoorlijn naar Katwijk aan Zee. De uitbreiding biedt kansen voor Katwijk om toeristische trekkers met elkaar te verbinden, nieuw product dat past bij Katwijk, slechtweervoorziening en koppeling met recreatieve routes. Om de spoorlijn mogelijk te maken zijn er wel een aantal hobbels te nemen zoals forse investeringskosten, doorkruising Natura 2000 gebied en doorkruising woonwijk Valkenburg. Daarnaast werkt het smalspoormuseum aan de uitbreiding van het buitenmuseum en het sluiten van de spoorlus rondom het Valkenburgse meer. Onder andere vanwege het ontbreken van ambtelijke capaciteit is er geen vervolg gegeven aan de haalbaarheidstoets. In 2012 zal hier verder vervolg aan gegeven worden. Initiatief/trekker Gemeente Katwijk Partners Nationaal Smalspoormuseum, hoogheemraadschap, provincie Zuid-Holland, Staatsbosbeheer, Duinwaterbedrijf, RVOB Fasering Vanaf 2012 Kosten P.M. Resultaat 2012 standpuntbepaling gemeente en haalbaarheid over: 1. Sluiten spoorlus Valkenburgse meer ruimtelijk mogelijk maken (bestemmingsplan) 2. doortrekken spoorlijn naar Katwijk aan Zee/Panbos/Hangar Valkenburg.
Toeristische bewegwijzering Strategie Verbeteren toeristische infrastructuur en informatievoorziening In uitvoering Doel/resultaat Door de realisatie van toeristische bewegwijzering wordt er meer aandacht gecreëerd voor bijzondere plekken en het stimuleren van gebruik van routes met belevingswaarde. Toerist is ook beter stuurbaar en verkrijgt betere informatievoorziening. Er wordt onderscheid gemaakt tussen auto-, fiets en voetgangersbewegwijzering die nauw met elkaar samenhangen: - Auto: beleidsplan opgesteld voor auto objectbewegwijzering: - Voetgangers: beleidsplan opgesteld door iroute, gekoppeld aan objectbewegwijzering auto s (bronpunten). Koppeling aan Katwijker wandelpad en monumentenroute (fiets) - Fiets: Katwijk maakt deel uit van regionale knooppuntensysteem In 2012 zal verder uitvoering gegeven worden aan beleidsplan voetgangersbewegwijzering. Initiatief: Gemeente Katwijk Partners iroute, Taskforce Toerisme Fasering Realisatie in 2013 Kosten Kosten zijn meegenomen in kadernota. Resultaat 2012 Opstellen verwijzingsplannen. Realisatie in 2013 Uitbreiden Verblijfsrecreatief aanbod Strategie Vergroten verblijfsrecreatief aanbod Nog niet gestart Doel/resultaat Realisatie van extra slaapplaatsen in Katwijk Het verblijfsrecreatief aanbod in Katwijk is in de afgelopen 10 jaar met 20% gedaald, terwijl het aanbod in vergelijkbare Noordzeebadplaatsen stabiel is gebleven. Om de kwaliteit en het volume te behouden, is in het TRAP bepaald dat er minimaal 750-1.000 extra slaapplaatsen gerealiseerd te worden. Deze kritische massa is nodig om voldoende aantrekkingskracht en differentiatie te houden. Maar hoe realistisch is de realisatie van dit aantal slaapplaatsen? Voor dit punt wordt er gekeken naar mogelijkheden voor uitbreiding van: - bestaande verblijfsaccommodaties - Bed & Breakfast (beleid) - Strandhuisjes - Ruimtelijk onderzoek uitbreiding slaapplaatsen Katwijk - Inventarisatie uitbreidingsplannen bestaande ondernemers Initiatief/trekker Gemeente Katwijk Partners Marktpartijen, toeristisch bedrijfsleven Fasering Vanaf 2012 Kosten P.M. Resultaat 2012 - Inventarisatie uitbreidingsplannen bestaande ondernemers - Ruimtelijk onderzoek uitbreiding slaapplaatsen Katwijk
Taskforce toerisme Strategie Doel/resultaat Initiatief: Partners Fasering Versterken samenwerking toeristische sector In uitvoering Betere samenwerking met bedrijfsleven door instellen taskforce toerisme De taskforce toerisme is ingesteld met als doel om de samenwerking met de toeristische sector te verbeteren, het bedrijfsleven een stem te geven, input te krijgen vanuit de markt en het stimuleren van de uitvoering. In de taskforce hebben de portefeuillehouder toerisme, beleidsmedewerker toerisme en recreatie, de recreatiesector, de detailhandel, Citymarketing Katwijk en de ondernemersvereniging KOV zitting. De taskforce heeft als doel om particuliere initiatieven en het beleid en projecten van de gemeente bij elkaar te brengen en gezamenlijk te zoeken naar realisatiemogelijkheden. In 2011 heeft de gemeente het initiatief genomen om het overleg met de taskforce (weer) op te starten. Gemeente Katwijk Recreatiesector, KOV, citymarketing Katwijk, Zeezijde continu Actieplan gastvrij voor Katwijk Strategie Doel/resultaat Uitwerken toeristisch profiel gastvrij Katwijk Nog op de starten Opstellen en uitvoeren visie gastvrij Katwijk In het TRAP is gekozen voor het profiel gastvrij Katwijk. Gastvrijheid is meer dan alleen een vriendelijke ober of informatievoorziening over attracties. Het gaat om het in kaart brengen van de de totale beleving van de bezoeker vanaf het moment dat hij op internet de vakantie boekt totdat hij weer thuis zit. Gedurende deze reis beleeft de bezoekers een aantal ervaringen waarmee hij de gastvrijheid van een dorp of stad ervaart zoals boeking van vakantie (website), parkeren, bewegwijzering, productaanbod, informatievoorziening etc. In het actieplan gastvrij Katwijk wordt hier nader uitwerking aan gegeven. Wat betekent gastvrij Katwijk voor: - Promotie en organisatie daarvan - Productaanbod - Gastvriendelijkheid - Veiligheid - Bereikbaarheid en informatievoorziening - Openbare ruimte. De gastvrijheidsbeleving van bezoekers in Katwijk wordt in kaart gebracht en er wordt bekeken op welke punten er nog verbetering aangebracht kan worden. Ook ondernemers worden betrokken: hoe ervaren zij gastvrijheid en wat kunnen zij doen om dit te verbeteren? Onderdeel van het project is ook een meting van gastvrijheidsbeleving onder bezoekers. Het actieplan moet leiden tot een aantal concrete uitvoeringsprojecten. Initiatief/trekker Citymarketing Katwijk Partners Taskforce toerisme, KOV, gemeente, ondernemers Fasering 2012 en verder Kosten 15.000. Resultaat 2012 3e kwartaal: Uitwerken gastvrij Katwijk ism taskforce dmv brainstormsessie met taskforce. Tevens wordt een stagiair ingezet vanuit citymarketing Katwijk tbv gastvrijheidsonderzoek 4e kwartaal: opstellen actieplan 2013: start uitvoering