Werkgroep Orgaandonatie: Verkenning relatiebeheer en belonen

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.1 <Kernwoord onderzoek + naam klant> / 25-1-2008 / P.1 Werkgroep Orgaandonatie: Verkenning relatiebeheer en belonen Onderzoeksrapportage Amsterdam, Januari, 2008 Projectnummer K1566 Auteurs Jacoline van Leeuwen Ester Tepaske Lieselotte van der Meer <Plaats hier het logo van de klant>

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.2 Auteursrecht Dit rapport is opgesteld door Motivaction International B.V. Wij verzoeken de opdrachtgever bij publicatie Motivaction als bron te vermelden. Voor de opdrachtgever zijn een exemplaar van de bij dit onderzoek gehanteerde vragenlijst en gedetailleerde onderzoekstechnische informatie op aanvraag beschikbaar.

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.3 Achtergrond - Achtergrond - Doel- en probleemstelling - Methode en opzet - Leeswijzer Conclusies Aanbevelingen In opdracht van de Werkgroep Orgaandonatie in naam van de heer B. Elbertse, heeft Motivaction International B.V. een onderzoek uitgevoerd naar het draagvlak van relatiebeheer en beloning op orgaandonatie en donorregistratie onder de Nederlandse bevolking van 18 tot 65 jaar. De Raad voor de Volksgezondheid en Zorg heeft op 12 november 2007 een ethische verkenning van voor- en tegenargumenten rondom beloning van orgaandonatie aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport aangeboden. De Raad vindt financiële stimulering van orgaandonatie zowel moreel als praktisch het overwegen waard. De Raad stelt de minister voor om de komende tijd mogelijke gevolgen van de invoering van beloning van orgaandonatie in kaart te brengen en vragen van ethische en praktische aard te beantwoorden in de aanloop naar het in maart 2008 te verschijnen Masterplan Orgaandonatie van de minister van Volksgezondheid. Binnen de Werkgroep Orgaandonatie, een adviesgroep van de minister, is een werkgroep ingesteld om te inventariseren of er nieuwe manieren te vinden zijn om in Nederland te werken aan het tekort van (postmortale) donoren. Dit rapport geeft inzicht in het draagvlak van relatiebeheer en beloning op orgaandonatie en donorregistratie onder de Nederlandse bevolking.

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.4 Onderzoeksdoelstelling en probleemstelling - Achtergrond - Doel- en Probleemstelling - Methode en opzet - Leeswijzer Conclusies Aanbevelingen Het doel van dit onderzoek is: De Werkgroep Orgaandonatie inzicht bieden in hoeverre er draagvlak bestaat voor het toepassen van relatiebeheer en belonen bij het werven van donoren, teneinde de werkgroep van input te voorzien voor het Masterplan Orgaandonatie 2008. Deze doelstelling omvat de volgende meerledige probleemstelling: A. Hoe staan Nederlanders tegenover een vorm van relatiebeheer en beloning? Wat zijn de te verwachten effecten van relatiebeheer en beloning op het aantal (ja-)geregistreerden in het Donorregister? B. Wat is het verwachte effect van relatiebeheer en belonen op de overdracht van inhoudelijke kennis, het uitwisselen van informatie en het stimuleren van het debat over orgaandonatie in het algemeen? C. Wat is het verwachte effect van relatiebeheer en belonen op de beeldvorming van orgaandonatie?

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.5 Onderzoeksmethode- en opzet (1) - Achtergrond - Doel- en Probleemstelling - Methode en opzet - Leeswijzer De beschreven doelstelling is door middel van kwantitatief onderzoek onderzocht. Het onderzoek is uitgevoerd middels een kwantitatieve online vragenlijst waarbij respondenten per e-mail een uitnodiging voor deelname aan het onderzoek ontvingen met daarin een link naar de online vragenlijst. De dataverzameling heeft plaatsgevonden van 31 december tot en met 3 januari 2008. De steekproef is getrokken uit het internetpanel van Motivaction waarin ruim 95.000 leden vertegenwoordigd zijn. Achteraf is de steekproef propensity gewogen zodat het een representatieve afspiegeling vormt van de Nederlandse bevolking (zij bijlage voor meer infomatie over propenstiysampling- en weging en het Stempunt panel). De vragenlijst is opgesteld aan de hand van de resultaten van het kwalitatieve onderzoek dat is voorafgegaan aan het kwantitatieve onderzoek en bestond uit 33 vragen waarvan 28 gesloten en 5 open vragen. De onderzoeksdoelgroep van dit onderzoek is het Nederlands publiek tussen de 18 en 65 jaar, waarbinnen zowel donorgeregistreerden mét toestemming (jageregistreerden) als zonder toestemming vertegenwoordigd zijn.

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.6 Onderzoeksmethode- en opzet (2) - Achtergrond - Doel- en Probleemstelling - Methode en opzet - Leeswijzer De netto steekproef bedraagt in totaal 998 (respons=86%) personen. Hiervan zijn er in totaal 503 geregistreerd en 495 niet-geregistreerd (zie ook volgende sheet). Van de geregistreerden zijn er 397 ja-geregistreerd en 88 geregistreerden die geen toestemming hebben gegeven voor donatie. De overige 59 geregistreerden weten het niet (meer) precies hoe ze staan geregistreerd of hebben aangegeven dat nabestaanden of een specifiek persoon hierover beslist na zijn/haar overlijden.

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.7 Leeswijzer - Achtergrond - Doel- en Probleemstelling - Methode en opzet - Leeswijzer In dit rapport komen achtereenvolgens de volgende 2 onderwerpen aan bod: - Beloning Er wordt gerapporteerd over de geregistreerden (n=503) en niet-geregistreerden (n=495). Indien relevant worden onder de grafieken met bullets significante verschillen weergegeven tussen de ja- geregistreerden (n=397) en geregistreerden die geen toestemming gegeven hebben voor donatie (n=88). Totale steekproef= 998 Geregistreerden n=503 Niet-geregistreerden n=495 <incl. personen die zich hebben laten verwijderen uit het Donorregister of personen die het niet (meer) weten> Geregistreerden met toestemming voor donatie n=397 Geregistreerden zonder toestemming voor donatie n=88 Rest n=59

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.8 (1) Draagvlak relatiebeheer Donorregister voldoende aanwezig Uit dit onderzoek kan geconcludeerd worden dat geregistreerden positief staan tegenover contact met het Donorregister. Met name de ja-geregistreerden zien in relatiebeheer een toegevoegde waarde. Zodra men zich geregistreerd heeft, stelt men het op prijs om een bewijs te krijgen van de eigen registratie. Door geregistreerden een regelmatige update te geven van hun persoonlijke keuze kan worden voorkomen dat zij vergeten dat ze staan ingeschreven. Daarnaast waardeert men het om regelmatig op de hoogte gehouden te worden over orgaandonatie in het algemeen en eventueel over recente ontwikkelingen met betrekking tot orgaandonatie. De wijze waarop het Donorregister het beste contact kan onderhouden met de geregistreerden is in de vorm van een nieuwsbrief via e-mailcontact of een schriftelijke mailing (één à twee keer per jaar). Debat over orgaandonatie is nog beperkt Op dit moment spreken geregistreerden nauwelijks over orgaandonatie in hun omgeving. Men staat er wel voor open als het onderwerp ter sprake komt maar men zou zelf dit onderwerp niet actief ter discussie stellen. Dit hangt samen met het feit dat het donorschap een individuele beslissing is en iets persoonlijks, waar men minder snel over praat met anderen. Het is vooralsnog onduidelijk wat het effect van relatiebeheer hierop is.

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.9 (2) Beloning matig gewaardeerd en triggert niet-geregistreerden onvoldoende Niet-geregistreerden worden bij het aanbieden van een beloning niet overgehaald om zich in te schrijven. Het risico bestaat dat men juist eerder geneigd is zich niet in te schrijven. Geregistreerden vinden dat een beloning acceptabel is zolang de beloning niet te groot is of duidelijk mensen over de streep haalt om zich te registreren. Het donorschap moet een persoonlijke keuze zijn. Indien het Donorregister besluit om een vorm van beloning toe te kennen, zou deze gerelateerd moeten zijn aan het onderwerp zorg. Hierbij valt te denken aan voorrang bij transplantatie of een gratis medische check-up. Deze vorm van beloning doet het meeste recht aan de morele intuïtie dat organen geen dingen zijn waar je een financiële beloning voor zou moeten krijgen.

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.10

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.11 De helft staat positief tegenover contact met het Donorregister 50% van de personen die geregistreerd staan in het Donorregister heeft een (zeer) gunstige indruk van het feit dat het Donorregister naar manieren zoekt om contact te onderhouden met geregistreerden. Slechts een kleine groep (9%) heeft hier een (zeer) ongunstige indruk van. Ruim een derde heeft een neutrale mening en 7% heeft geen mening. Het Donorregister zou meer aandacht willen besteden aan personen die geregistreerd staan in het Donorregister en zoekt naar manieren om contact met hen te onderhouden. Wat is uw eerste indruk hiervan? Basis: is geregistreerd in het Donorregister, n= 503 2% 7% 35% 36% 14% 7% Zeer ongunstig Noch gunstig / noch ongunstig Zeer gunstig Ongunstig Gunstig Weet niet/ geen antwoord Ja-geregistreerden hebben significant vaker een (zeer) gunstige indruk het feit dat het donorregister manieren zoekt om contact te onderhouden dan geregistreerden die geen toestemming te geven voor donatie (56% tegenover 23%).

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.12 Vorm van contact: Informatie over orgaandonatie of registratie Op de vraag welke vorm(en) van contact geregistreerden zouden waarderen, geeft bijna iedereen aan dat dit informatie in het algemeen of over zijn/haar registratie is. Bijna een derde geeft aan een presentje, attentie of een aardigheidje te waarderen. 15% waardeert geen van de genoemde vormen en een kleine groep (6%) geeft aan het niet te weten. Welke vorm(en) van contact zou u waarderen? Basis: is geregistreerd in het Donorregister, n=503 Informatie over orgaandonatie in het algemeen Informatie over (mijn registratie in) het Donorregister 45% 50% Een presentje/ attentie/ aardigheidje 28% Geen van het bovenstaande 15% Anders, namelijk Weet niet/geen antwoord 6% Ja-geregistreerden geven significant vaker aan informatie over orgaandonatie in het algemeen te waarderen dan geregistreerden die hebben aangegeven geen toestemming te geven donatie (55% tegenover 25%).

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.13 Een gratis medische check-up meest aantrekkelijk Bijna tweevijfde van de geregistreerden die aangeven een presentje, attentie of een aardigheidje te waarderen als vorm van contact geeft aan een gratis medische check-up het meest te waarderen. Daarna wordt een klein cadeautje het vaakst (23%) als eerste gerankt. Een herinnering wordt door slechts 3% als eerste gerankt en wordt ook het vaakst (37%) als laatste gerankt en vindt men dus het minst aantrekkelijke presentje. Kunt u met een rangorde van 1 tot 6 aangeven welke van de onderstaande presentjes/attenties/aardigheidjes u het meest aantrekt? Basis: waardeert een presentje/attentie/aardigheidje, n=140 3% 8% 8% 11% 9% 9% 19% 16% 13% 27% 21% 32% 37% Een herinnering zoals een speldje/ broche Een boekje met kortingsbonnen 23% 38% 31% 22% 11% 14% 14% 13% 22% 19% 16% 25% 11% 12% 26% 10% 14% 6% 16% 19% 9% 5% 13% Een kaartje (verjaardag, feestdag) Een donorcard met voordelen Een klein cadeautje zoals een pen/ geheugenstick Een gratis medische check-up 1 (=meest aantrekkelijk) 2 3 4 5 6 (=minst aantrekkelijk)

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.14 Informatie over donatie in het algemeen meest aantrekkelijk Bijna de helft (47%) van de geregistreerden die informatie over orgaandonatie het meest te waarderen zegt informatie over donatie in het algemeen het meest aantrekkelijke te vinden om te ontvangen. Hierna wordt informatie over nieuwe medische ontwikkelingen (30%) het meest als eerste gerankt. Persoonlijke verhalen van mensen wordt door bijna een kwart (23%) als eerste gerankt. Kunt u met een rangorde van 1 tot 3 aangeven welke van de onderstaande vormen van informatie over orgaandonatie u het meest aantrekt? Basis: waardeert informatie over zijn/haar registratie, n=251 23% 27% 30% 41% 47% 31% 49% 29% 22% Persoonlijke verhalen van mensen Informatie over nieuwe medische ontwikkelingen Informatie over donatie in het algemeen 1 (=meest aantrekkelijk) 2 3 (=minst aantrekkelijk)

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.15 Een tastbaar bewijs van inschrijving meest aantrekkelijk Bijna de helft (47%) van de geregistreerden die informatie over zijn/haar registratie het meest waardeert, geeft aan een tastbaar bewijs van inschrijving het meest aantrekkelijk te vinden om te ontvangen. Op de tweede plek komt informatie over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van registratie te staan. Een terugkerende herinnering van bewijs van inschrijving wordt door de meesten (40%) als minst aantrekkelijke vorm van informatie ervaren. Kunt u met een rangorde van 1 tot 4 aangeven welke van de onderstaande vormen van informatie over registratie u het meest aantrekt? Basis: waardeert informatie over zijn/haar registratie, n=224 15% 17% 20% 47% 23% 21% 25% 27% 25% 34% 30% 40% 24% 23% 15% 13% Een terugkerende herinnering dat ik ingeschreven sta in het Donorregister Informatie over de mogelijkheid om mijn keuze te wijzigen/ aan te passen Informatie over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van registratie Een tastbaar bewijs dat ik ingeschreven ben in het Donorregister 1 (=meest aantrekkelijk) 2 3 4 (=minst aantrekkelijk)

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.16 Overzicht meest aantrekkelijke vormen van contact Een gratis medische check-up Een klein cadeautje zoals een pen/ geheugenstick Een donorcard met voordelen Een kaartje (verjaardag, feestdag) Een boekje met kortingsbonnen Een herinnering zoals een speldje/ broche Informatie over donatie in het algemeen Informatie over nieuwe medische ontwikkelingen Persoonlijke verhalen van mensen Meest aantrekkelijke presentjes/ attenties/aardigheidjes 8% 9% 19% 23% 38% Meest aantrekkelijke vormen van informatie over orgaandonatie in het algemeen 23% 30% 47% De drie vormen van contact die de meeste voorkeur genieten zijn als volgt: 1. Een gratis medische check-up (38%). 2. Informatie over donatie in het algemeen (47%). 3. Een tastbaar bewijs van inschrijving (47%). Meest aantrekkelijke vormen Informatie over de mogelijkheid van informatie over om mijn keuze te wijzigen/ aan eigen registratie te passen Informatie over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van registratie Een tastbaar bewijs dat ik ingeschreven ben in het Donorregister Een terugkerende herinnering dat ik ingeschreven sta in het Donorregister 15% 17% 47% 20%

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.17 Communicatiekanaal: nieuwsbrief per e-mail De meerderheid van de geregistreerden die informatie waarderen over orgaandonatie en/of registratie ontvangen deze informatie het liefst via een nieuwsbrief per e-mail. Een derde ontvangt deze informatie het liefst via een papieren nieuwsbrief, ruim een vijfde (22%) via een tijdschrift en 16% in de vorm van een voorlichtingsfilm of documentaire. In welke vorm(en) zou u het liefst informatie willen ontvangen? Basis: waardeert informatie over orgaandonatie en/of registratie, n=343 Een nieuwsbrief per e-mail Een papieren nieuwsbrief 29% 67% Een tijdschrift Een folder Een voorlichtingsfilm/ documentaire op tv Een boek 22% 17% 16% 8% Anders, namelijk Weet niet/geen antwoord

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.18 Donorregister zou op regelmatige basis contact moeten onderhouden Volgens de meerderheid (56%) van de geregistreerden zou het Donorregister met hen op regelmatige basis contact moeten onderhouden. Verder vindt ruim een derde (36%) dat dit bij de bevestiging van de registratie zou moeten gebeuren. 14% is van mening dat het Donorregister alleen contact zou moeten onderhouden bij een speciale gebeurtenis. Op welke momenten zou het Donorregister volgens u het beste contact kunnen onderhouden? Basis: is geregistreerd in het Donorregister, n=503 Op regelmatige basis 56% Bij de bevestiging van de registratie 36% Bij een speciale gebeurtenis (zoals verjaardagen, feestdagen) 14% Anders, namelijk 6% Weet niet/ geen antwoord 12%

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.19 Frequentie van informatie: eens in het jaar of half jaar De meerderheid (48%) van de geregistreerden die aangegeven hebben het liefst een nieuwsbrief per e-mail zouden willen ontvangen wensen dit eens in het half jaar te ontvangen. Bijna tweevijfde (38%) geeft aan dit het liefst eens in het jaar te ontvangen. Voor de andere vormen van informatie gelden overeenkomstige resultaten. Alleen een voorlichtingsfilm/documentaire ziet men veel liever één keer per jaar dan eens in het half jaar. Een nieuwsbrief per e-mail (n=229) Hoe vaak zou u <gewenste vorm> van het donorregister willen ontvangen? Basis: wenst informatie in deze vorm 5% 38% 48% 7% Een papieren nieuwsbrief (n=98) 9% 47% 33% 7% Een tijdschrift (n=74) 4% 39% 42% 12% 3% Een folder (n=60) 3% 10% 40% 43% 5% Een voorlichtingsfilm/documentaire (n=54) 7% 8% 54% 21% 10% Een boek (n=28) 8 5 11 4 1 Informatie via een andere manier (n=6) 1 1 2 2 Eens in de vijf jaar Eens in de twee jaar Eens in het jaar Eens in het half jaar Eens per maand Weet niet/geen antwoord N.B.: In verband met de lage n van een boek en informatie via een andere manier, zijn hier i.p.v. percentages de absolute getallen weergegeven.

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.20 Iedereen zou de ontvangen informatie lezen/bekijken Op de vraag of men de ontvangen informatie van het Donorregister het meest waarschijnlijk zou lezen of bekijken antwoordt iedereen van wel. Een derde zou het daarna waarschijnlijk wel weggooien. 27% zou er, indien interessant, er met anderen over praten en een vijfde zou het aan anderen doorgeven of laten lezen. Bijna een kwart (24%) zou het na gelezen/bekeken te hebben bewaren. Kunt u aangeven wat u (het meest waarschijnlijk) met deze informatie zou doen? Basis: is geregistreerd in het Donorregister, n=503 (max. 2 antwoorden mogelijk) Ik zou het lezen/ bekijken en daarna waarschijnlijk weggooien Ik zou het lezen/bekijken en, indien het interessante informatie is, er met anderen Ik zou het lezen/bekijken en bewaren Ik zou er een blik op werpen, en me er alleen in verdiepen als het voor mij nuttige Ik zou het lezen/bekijken en aan anderen doorgeven of laten lezen Ik zou het alleen lezen/bekijken als ik daar tijd voor heb Ik zou het waarschijnlijk meteen weggooien/ik zou het niet bekijken Weet niet/geen antwoord 5% 10% 20% 20% 24% 27% 30% Ja- geregistreerden geven significant vaker aan het alleen informatie te lezen/bekijken als zij er tijd voor hebben dan geregistreerden die hebben aangegeven geen toestemming te geven donatie (20% tegenover 8%). Ook geven zij vaker aan het meteen weg te gooien (15% tegenover 3%). Verder geven ja-geregistreerden geven significant vaker aan de informatie aan anderen door te geven (22% tegenover 11%).

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.21 Geregistreerden praten zelden tot soms over orgaandonatie Bijna niemand (n=6) praat vaak over orgaandonatie. De meeste geregistreerden geven aan zelden (34%) of soms (34%) te praten over orgaandonatie. Een vijfde geeft aan dat dat wel eens is overkomen. Hoe vaak praat u met anderen over orgaandonatie? Basis: is geregistreerd in het Donorregister, n=503 Nooit 9% Zelden 34% Dat is (ooit) wel eens voorgekomen 21% Soms 34% Vaak Ja-geregistreerden geven significant vaker aan soms of vaak te praten met anderen over orgaandonatie dan geregistreerden die hebben aangegeven geen toestemming te geven voor donatie (resp. 38% tegenover 20% en 2% tegenover 0%).

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.22 Meerderheid praat alleen over donorschap als het ter sprake komt Meer dan de helft (56%) van de geregistreerden geeft aan alleen ervoor open te staan om met anderen te praten over donorschap als het ter sprake komt. Verder zegt bijna een kwart (23%) van de geregistreerden dat wanneer iemand twijfelt over donorschap, hem of haar wel zou proberen over te halen. 15% geeft aan alleen over donorschap te praten met iemand die hij/zij goed kent en nog eens 15% geeft aan het onderwerp onder de aandacht willen brengen. Eén op de tien geregistreerden staat helemaal niet ervoor open om over donorschap te praten. In hoeverre staat u ervoor open om met anderen te praten over donorschap? Basis: is geregistreerd in het Donorregister, n=503 (max. 2 antwoorden mogelijk) Ik zou er alleen met anderen over praten als het ter sprake komt Als iemand twijfelt zou ik hem/haar wel willen proberen over te halen donor te worden Ik zou er alleen met iemand over praten als ik die persoon goed ken Ik zou het onderwerp wel bij anderen onder de aandacht willen brengen Ik sta daar niet voor open/ heb daar geen behoefte aan/ geen tijd voor Als ik van het Donorregister iets zou ontvangen dat ik makkelijk kan doorgeven Als ik meer informatie zou hebben zou ik graag met anderen praten over donorschap Weet niet/ geen antwoord 10% 9% 4% 15% 15% 23% 56% Ja-geregistreerden geven significant minder vaak aan niet ervoor open te staan om over donorschap te praten (6% tegenover 24%) dan geregistreerden die hebben aangegeven geen toestemming te geven voor donatie. Ook geven ja-geregistreerden over het algemeen vaker aan ervoor open te staan om over donorschap te praten.

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.23 Regelmatig contact of kleine blijk van waardering geeft eerder een goed dan slecht gevoel 47% van de geregistreerden zegt een goed gevoel te krijgen wanneer het Donorregister regelmatig contact houdt. Ook geeft 42% aan dat het een goed gevoel geeft wanneer het Donorregister hem of haar een kleine blijk van waardering geeft. Slechts een kleine groep geeft aan dat wanneer het Donorregister contact met hem of haar zoekt hier wantrouwend tegenover staat. In hoeverre bent u het eens met onderstaande stellingen? Basis: is geregistreerd in het Donorregister, n=503 Het geeft een goed gevoel als het Donorregister regelmatig contact met mij onderhoudt 3,4 5% 12% 32% 35% 12% Een kleine blijk van waardering is genoeg om mij een goed gevoel te geven dat ik me heb geregistreerd in het Donorregister 3,3 8% 16% 30% 28% 14% Indien het Donorregister contact met mij zou zoeken sta ik daar wantrouwend tegenover 2,2 22% 42% 22% 7% Zeer mee oneens Noch mee eens/ noch mee oneens Zeer mee eens Mee oneens Mee eens Weet niet/ geen antwoord Ja-geregistreerden staan over het algemeen positiever tegenover contact met het Donorregister dan geregistreerden die hebben aangegeven geen toestemming te geven voor donatie.

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.24 Eerste indruk beloning onder niet-geregistreerden zeer matig De meerderheid (39%) van de niet-geregistreerden heeft een (zeer) ongunstige indruk van belonen om mensen over te halen om zich te laten registreren in het Donorregister. Ruim een derde (33%) staat hier neutraal tegenover en tweevijfde staat hier (zeer) gunstig tegenover. Stel, het donorregister zou u belonen wanneer u zich zou registreren in het Donorregister. Wat is daarvan uw eerste indruk? Basis: is niet geregistreerd in het Donorregister, n= 495 21% 18% 33% 18% 7% Zeer ongunstig Noch gunstig/ noch ongunstig Zeer gunstig Ongunstig Gunstig Weet niet/geen antwoord Niet-geregistreerden die ongunstig staan tegenover beloning zijn vaker laag opgeleid dan niet-geregistreerden die gunstig staan tegenover beloning. Niet-geregistreerden die ongunstig staan tegenover beloning zijn vaker 55+ dan niet geregistreerden die gunstig staan tegenover beloning. Degenen die een gunstige indruk hebben van beloning zijn vaker 18-24 jarigen. Verder hebben niet-gelovigen vaker een gunstige indruk tegenover beloning dan gelovigen.

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.25 Beloning trekt niet-geregistreerden niet over de streep Bijna iedereen van de niet-geregistreerden die (zeer) ongunstig staan tegenover beloning geven aan dat belonen niet de manier is om hem of haar over te halen om zich te laten registreren en dat wanneer ze zich wel zouden laten registreren dat niet een reden is omdat hij of zij hier voor wordt beloond. De meesten (70%) geven zelfs aan dat het aanbieden van een beloning juist een averechts effect zou hebben. Ook geeft ruim 60% aan dat men eerder behoefte heeft aan informatie dan aan een beloning. In hoeverre bent u het eens met de onderstaande stellingen? Basis: heeft een (zeer) ongunstige eerste indruk van belonen, n= 194 Belonen is niet de manier om mij over te halen om me te laten registreren 4,6 29% 67% Als ik me zou registreren in het Donorregister zou ik dat niet doen vanwege een beloning 4,6 4% 26% 67% Het aanbieden van een beloning heeft op mij juist een averechts effect 4,0 5% 24% 31% 39% Ik heb eerder behoefte aan meer informatie over donatie dan aan een vorm van belonen 3,7 7% 8% 19% 38% 26% Zeer mee oneens Mee oneens Noch mee eens/ noch mee oneens Mee eens Zeer mee eens Weet niet/geen antwoord

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.26 Beloning mag geen reden zijn om mensen over de streep te trekken Bijna driekwart (73%) is het er mee eens dat een beloning niet zo groot mag zijn dat het mensen over de streep trekt om zich te laten registreren. Ook vindt 58% dat een beloning wel bij het onderwerp donatie moet passen en vindt 56% dat belonen een slecht plan is. In hoeverre bent u het eens met de onderstaande stellingen? Basis: is geregistreerd in het Donorregister, n = 503 Een beloning mag niet zo groot zijn dat het mensen over de streep trekt Als de beloning niet goed bij het onderwerp (donatie) past is dat geen goed plan Een slecht plan, mensen moeten uit zichzelf een besluit nemen om donor te worden 4,0 3,7 3,7 7% 9% 14% 25% 13% 27% 37% 39% 28% 36% 19% 28% 6% Dat is een goed plan, mits het geen financiële beloning is 3,1 7% 21% 32% 25% 11% Een beloning is een goed plan 2,9 12% 23% 35% 20% 7% Er mag best wat tegenover staan als iemand zich laat registreren in het Donorregister 2,8 12% 27% 28% 24% 6% Indien het Donorregister mensen zou gaan belonen voor hun registratie zou ik mijn keuze kritisch heroverwegen 2,6 19% 30% 24% 14% 9% Zeer mee oneens Mee oneens Noch mee eens/ noch mee oneens Mee eens Zeer mee eens Weet niet/geen antw

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.27 Beloning zet aan tot nadenken over registratie Bijna de helft (47%) van de niet-geregistreerden die (zeer) gunstig staan tegenover beloning of die geen mening hierover hebben gegeven zeggen na beloning erover na te zullen denken of ze zich dan zouden registreren of zouden er met anderen over praten. Bijna tweevijfde (19%) geeft aan zich dan (waarschijnlijk) te laten registreren. Slechts een kleine groep (3%) geeft aan dat het ze zouden weerhouden om zich te laten registreren wanneer hier een beloning tegenover zou staan. Zou u zich registeren in het Donorregister wanneer u daar <meest aantrekkelijke beloning> voor zou krijgen? Basis: staat (zeer) gunstig/geen idee tegenover beloning en geen donorregistratie, n=301 Ja, ik zou me (waarschijnlijk) registreren in het Donorregister 19% Misschien, ik zou erover nadenken en/of met anderen over praten 47% Nee, ik zou me (waarschijnlijk) niet laten registreren 16% Nee, het zou me eerder weerhouden om me te registreren Weet niet/geen antwoord 15%

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.28 Meerderheid weet geen goede beloning te noemen De meerderheid van de niet-geregistreerden die (zeer) gunstig staan tegenover beloning of geen mening hebben hierover hebben geen idee wat dan een goede beloning zou kunnen zijn. Degenen die wel iets weten te noemen, zeggen vooral korting op of een gratis ziekteverzekering een goede beloning te vinden. Daarna wordt geld of een financiële beloning het meest genoemd (8%). Wat zou voor u een goede beloning zijn voor uw registratie in het Donorregister? Wat voor een soort/type beloning denkt u aan? <OPEN> (1e genoemde) Basis: staat (zeer) gunstig/geen idee tegenover beloning en geen donorregistratie, n= 301 Korting op/gratis ziektekostenverzekering Geld/financiële beloning 12% 8% Geen beloning 6% Cadeau Kortingen (algemeen) Voorrang op wachtlijsten Waardebon/boekenbon Informatie oldoening/iets goeds doen/iemand helpen Belastingvoordeel Overige antwoorden Weet niet/geen antwoord 55%

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.29 Voorrang op transplantatie meest aantrekkelijke beloning Meer dan een derde van de niet-geregistreerden die een gunstige indruk heeft van beloning geeft aan voorrang op transplantatie het meest aantrekkelijk te vinden als vorm van beloning. Op de tweede plek van meest aantrekkelijk staat een gratis medisch check-up. Niet-geregistreerden vinden korting op het rijbewijs of paspoort het minst aantrekkelijk. Deze wordt het vaakst (30%) als minst aantrekkelijk beschouwt. Ook worden een cadeaubon/donorcard met voordelen en korting op de uitvaartverzekering minder aantrekkelijk gevonden. Kunt u met een rangorde van 1 tot 7 aangeven welke van de onderstaande voorbeelden van belonen u het meeste aanspreken indien u zich zou laten registreren in het Donorregister? Basis: staat (zeer) gunstig/geen idee tegenover beloning, n=301 3% 8% 11% 12% 14% 20% 32% 13% 9% 11% 15% 21% 18% 18% 20% 8% 16% 9% 14% 18% 15% 14% 9% 19% 11% 18% 15% 12% 15% 15% 14% 12% 13% 13% 16% 16% 25% 30% 16% 12% 13% 13% 23% 7% 10% 10% 8% 8% 8% Korting op uw uitvaartverzekering Korting op het rijbewijs/ paspoort Een cadeaubon/ donorcard met voordelen Korting op uw zorgverzekering (eenmalig) Een tegemoetkoming in begrafeniskosten Een gratis medische check-up Voorrang op transplantatie (bij ziekte) 1 (=meest aantrekkelijk) 2 3 4 5 6 7 (=minst aantrekkelijk)

Verkenning relatiebeheer en beloning / 25-1-2008 / P.30 Voorrang op de wachtlijst geen reden om te registreren Een derde van de niet-geregistreerden is het er niet mee eens als geregistreerden voorrang zouden krijgen voor een transplantatie. 27% geeft aan dat hij of zij zich dan gedwongen zou voelen om zich te laten registreren en nog eens 27% geeft aan dat voorrang voor een transplantatie geen invloed op zijn of haar keuze zou hebben Wat zou u ervan vinden als mensen die zich hebben laten registreren in het Donorregister bij ziekte voorrang op de wachtlijst voor transplantatie krijgen? Basis: is niet geregistreerd in het Donorregister, n=495 Daar ben ik het niet mee eens 30% Ik zou me dan gedwongen voelen om toestemming te geven Dat heeft geen invloed op mijn keuze 27% 27% Dit is een eerlijk principe (voor wat hoort wat) 19% Ik zou me dan laten registreren 6% Dat zou de enige regisratiereden zijn Weet niet/ geen antwoord 8%