Beleidsplan gladheidbeheersing stad Aalst

Beleidsplan gladheidbeheersing stad Aalst Periode 2016 tot en met 2019 Pagina 0

Inhoudsopgave Inleiding... 2 Vooruitblik... 3 Wat willen we bereiken Wat gaan we hiervoor doen... 4 Wat mag het kosten... 4 2 Beleid Gladheidbeheersing stad Aalst... 5 2.1 Beleidscyclus... 5 2.2 Visie... 5 2.3 Kaders van de Federale overheid, het Gewest Vlaanderen en vanuit de stad... 5 2.4 Beleidsdoelen... 5 2.5 Beleidsmaatregelen... 6 3. Brede en gedeelde verantwoordelijkheid voor gladheidbestrijding van het openbaar domein in de samenleving... 9 4. Verantwoordelijkheden en proces...10 4.1 Stad Aalst...10 4.2 Aannemers...11 4.3 Inwoners, ondernemers, instellingen...12 4 Communicatie en participatie...14 5 Consequenties...15 5.1 Algemeen...15 5.2 Gezamenlijke grip...15 5.3 Zuinig op milieu en zout...15 5.4 Financieel...17 Beleidsplan gladheidbeheersing stad Aalst 2016/2019 Pagina 1

Inleiding De winterperiode 2014/2015 kan niet gekenschetst worden als een echte winter in tegenstelling tot de jaren daarvoor. Ondanks dat waren er voldoende ingrediënten voor een geweldige uitdaging, namelijk voldoen aan de verantwoordelijkheid van de stad om te zorgen voor veilige, toegankelijke wegen, fietspaden en pleinen, rekening houdend met een acceptabele kost en tevens alvast nadenkend over mogelijkheden voor de toekomst, waarbij het imago van gladheidbeheersing niet de meest prominente is. Om betere invulling en grip te kunnen krijgen op de gladheidbestrijding, om onze aanpak naar weggebruikers en naar het bestuur te kunnen verantwoorden en om onze opdracht naar externe participanten beter te formuleren, is vastgesteld beleid voor gladheidbestrijding gewenst. In de rol van wegbeheerder zijn we als stad immers verantwoordelijk voor de gladheidbestrijding, ook al wordt een deel van uitvoering van deze taak uitbesteed aan derden. Een vastgestelde beleidsnota is voor stad Aalst als wegbeheerder essentieel. We geven aan waar deze zorgplicht eindigt en waar de eigen verantwoordelijkheid van burgers begint. Bovendien is het een juridisch instrument dat noodzakelijk is voor eventuele aansprakelijkstellingen. In de beleidsnota Gladheidbeheersing stad Aalst zijn de bestuurlijke keuzes beschreven ten aanzien van de beleidsdoelen, de prioritering, maatregelen, het proces en de verantwoordelijkheden. De stad vult hiermee de wat vraag in. De nota Gladheidbeheersing bestaat uit twee delen: 1. De beleidsnota, waarin de beleidskeuzes zijn vastgelegd voor de periode 2016 tot en met 2019 in verband continuïteit, waarbij jaarlijks geëvalueerd wordt en zo nodig kan worden bijgesteld. 2. Het uitvoeringsplan, wat beschrijft wie, wat, waar (welke routes), wanneer en hoe de gladheidbestrijding wordt uitgevoerd. Dit uitvoeringsplan dient ieder jaar na evaluatie van het afgelopen winterseizoen te worden geactualiseerd en door het schepencollege te worden vastgesteld. De beleidsnota en het uitvoeringsplan Gladheidbeheersing stad Aalst zijn enerzijds bedoeld als intern kader en anderzijds als extern kader (voor het formuleren van de opdracht aan derden, i.c. aannemers), als informatiebron voor weggebruikers en als juridisch document bij eventuele aansprakelijkstellingen. De beleidsnota moet borgen dat het gemeentelijk beleid t.a.v. gladheidbestrijding op een juiste manier in de later op te stellen dienstverleningsovereenkomst met externen wordt opgenomen. Het beleid Gladheidbeheersing stad Aalst is ontwikkeld op basis van: Het concept mobiliteitsplan; Het uitvoeringsplan 2015/2016; Praktijkervaringen van de voorgaande winterperiodes; Advies van het Agentschap voor Wegen en Verkeer; Aanbevelingen van MeteoGroup,.; Evaluatieoverleg met hulpdiensten (ambulance, brandweer, politie); Ervaringen van burgers op basis van klachten en meldingen Beleid en ervaringen van vergelijkbare steden en gemeenten. Ons mobiliteitsbeleid zet in op keuzevrijheid tussen auto, openbaar vervoer en fiets. Deze keuzevrijheid willen we ook bij winters weer blijven bieden. Er wordt geen rekening gehouden met voetgangers, omdat voetpaden niet meegenomen worden in de strooiroutes. Er spelen verschillende dilemma s bij keuzes in gladheidbestrijding. Iedereen wil graag zijn eigen routes tot aan de eigen voordeur gestrooid hebben. Dit zou betekenen dat we op alle wegen en straatjes in Aalst gladheid moeten bestrijden. In het kader van kosten en duurzaamheid is dit niet wenselijk. In het kader van praktische uitvoerbaarheid is dit zelfs Beleidsplan gladheidbeheersing stad Aalst 2016/2019 Pagina 2

onmogelijk. Onze mogelijkheden zijn dus begrensd. We moeten kiezen waar we wel en waar we niet gaan strooien. Daarbij richten we ons op het algemeen belang ten aanzien van verkeersveiligheid, doorstroming, (sociale en economische) leefbaarheid en bereikbaarheid. De kwetsbaarheid van verkeersdeelnemers zoals fietsers, ouderen en bewoners van rust- en verzorgingshuizen speelt ook een rol. We vinden het acceptabel dat iedere bewoner binnen een straal van 300 meter een gestrooide route kan bereiken. Deze afstand is gebaseerd op jarenlang gebruik binnen Aalst. Op gewestelijk niveau gezien is dit een algemeen aanvaarde afstand. Wij willen een beroep doen op de maatschappelijke verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid van onze inwoners, ondernemers en instellingen om zelf gladheid op eigen stoep en eigen terrein te bestrijden. Dit staat opgenomen in het politiereglement. Vooruitblik - In dit beleidsplan en uitvoeringsplan leggen we onze visie en werkwijze vast. Vooraf is voor iedereen duidelijk waar we voor staan en hoe het uitgevoerd moet worden. - Het kennisniveau over gladheid en hoe dit het best te bestrijden, is zowel bij de stad, als bij derden aanwezig door de aanwijzing van wintercoördinatoren. - Het materiaal zal verbeteren door aanschaf nieuwe moderne apparatuur. Met dus een uitwaaierend effect naar efficiency en kostenverlaging. - De strooitechniek zal verbeteren indien wordt overgeschakeld naar preventief natstrooien waardoor de kans op gladheid sterk afneemt. Nog voor het glad wordt, komen we al in actie. Dit heeft als voordeel dat de kans op gladheid vaak wordt weggenomen en in situaties waarin het extreem is, zijn de routes toch sneller begaanbaar. Kans op vastkoekende sneeuwresten is sterk verkleind. Bovendien heeft deze methode het voordeel dat er minder zout in de bodem komt en wij dus ook vanuit de gladheidbestrijding gaan voldoen aan de duurzaamheidseisen van het burgemeestersconvenant. - Door te investeren in een gladheidsignaleringssysteem(een waarschuwingssysteem), zullen we eerder en beter weten wanneer we preventief maatregelen moeten nemen. - Bij calamiteiten (zoals tekort aan strooimiddelen) passen we het faseringsplan toe. - Om te garanderen dat de belangrijkste routes snel gestrooid worden is een prioritering ingesteld. Routes met de hoogste prioriteit moeten uiterlijk 5,5 uur na het stoppen van de sneeuw begaanbaar zijn. Hierbij zijn ook de wegen op industrieterreinen meegenomen. - Fietspaden krijgen extra aandacht (specifiek opgenomen in de opdracht, zowel de vrij-liggende als de fietsstroken). Sommige fietspaden worden 2 x gestrooid/geveegd: eerst met de weg mee en in de nazorg nog eens apart zodat er geen sneeuw bergen ontstaan en de strook altijd befietsbaar is. - Alleen gemeentelijke basisscholen en kinderdagverblijven worden bereikbaar gehouden. Dit geldt ook alle stadsgebouwen. - Alle toegangswegen tot openbare parkeergarages zijn in de route opgenomen. - Busperrons, voetpaden naar gemeentelijke rust- en verzorgingshuizen en fietsoversteekplaatsen worden door de nog op te stellen wijkserviceteams begaanbaar gemaakt. - Aan scholen en niet-commerciële instellingen met maatschappelijke doelstellingen worden kosteloos zoutkisten of zoutzakken ter beschikking gesteld. Aan commerciële instellingen of aan winkelcentra worden tegen een vergoeding zoutkisten of zoutzakken ter beschikking gesteld. - Er komt een uitgebreide campagne om burgers, bedrijven en instellingen te wijzen op gemeenschappelijke verantwoordelijkheid om op trottoirs en particuliere terreinen gladheid te bestrijden door vegen of strooien. - Er zal een kwaliteitsborgingsysteem worden ingericht waardoor continu evalueren en wijzigen van de procedures en routes mogelijk zal worden. Beleidsplan gladheidbeheersing stad Aalst 2016/2019 Pagina 3

- De winterdienstcoördinatoren hebben per toerbeurt de regie en kunnen direct bijsturen op de uitvoering van externen. - Via Twitter (www.twitter.com/stadaalst), Facebook (www.facebook.com/stadaalst), de reguliere website www.aalst.be en via het emailaccount (www.winterdienst@aalst.be) wordt gezorgd voor een goede communicatie over gladheidsbestrijding. Actuele informatie zal 24 uur per dag beschikbaar zijn. Centraal staat het volgende: Wat willen we bereiken Wat gaan we hiervoor doen Goede verantwoordingsmechanismen en een transparante overheid scheppen de voorwaarden voor een effectieve dialoog met de samenleving. Maatschappelijke partners worden betrokken bij de dienstverlening. Een nieuwe rolopvatting voor de dienstverlening door de dienst OOD en bijbehorende andere wijze van werken ontwikkelen, vanuit het gedachtegoed van een centrale rol voor de eigen verantwoordelijkheid van inwoners, bedrijven en maatschappelijke partners, maar altijd met inachtneming van de VIP-behandeling voor bewoners. willen we bereiken? Wat gaan we hiervoor doen? Een wijziging van zorgen voor naar zorgen dat. Met inachtneming van het burgemeestersconvenant een excellente dienstverlening geven, flexibiliteit in techniek, waarbij de organisatie in control op basis van duurzaamheidseisen. De techniek die wordt gehanteerd is de nat zout techniek, dus preventief strooien. Wat mag het kosten In het evaluatieplan zijn 3 scenario s uitgewerkt, voorzien van diverse (investerings-)kosten: scenario 1 is gladheidbestrijding volledig in eigen beheer op basis van preventieve aanpak met nat zout, scenario 2 is gladheidbestrijding deels in eigen beheer en eveneens op basis van de preventieve aanpak inclusief de prioritaire wegen door de aannemer, scenario 3 is handhaving van de huidige droogzout (curatieve) methodiek. Beleidsplan gladheidbeheersing stad Aalst 2016/2019 Pagina 4

2 Beleid Gladheidbeheersing stad Aalst 2.1 Beleidscyclus Het beleid Gladheidbeheersing gaat over de algemene uitgangspunten van de gladheidbestrijding voor de komende jaren van de huidige legislatuur. De concrete uitwerking van het beleid vindt plaats in het jaarlijkse uitvoeringsprogramma. Door na afloop van het winterseizoen te evalueren en bij te stellen, wordt de uitvoering steeds verder verbeterd. Deze evaluatie wordt ieder voorjaar met de verantwoordelijke schepen besproken. 2.2 Visie Het bestuur van stad Aalst wil haar burgers een propere, leefbare en sociale stad bieden waar het fijn toeven is. De stad voert daarbij enerzijds de regie en anderzijds is zij zelf uitvoerder. Deze rollen kenmerken zich door een professionele aanpak en een functionele dienstverlening. Er is sprake van een professionele gladheidbestrijding op belangrijke routes en plekken voor autoverkeer, openbaar vervoer en fietsverkeer in het openbaar domein. Binnen een straal van 300 meter van de woningen in Aalst is een strooiroute bereikbaar. Dit betekent expliciet dat er ook plekken zijn in de stad waar we gladheid niet bestrijden, zoals woonstraten en voetpaden. Hierover willen we duidelijk zijn naar de weggebruiker. We verwachten van burgers, bedrijven en instellingen ook een bepaalde mate van zelfredzaamheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid. 2.3 Kaders van de Federale overheid, het Gewest Vlaanderen en vanuit de stad De wegcode (Koninklijk Besluit houdende het algemeen reglement op de politie van het wegverkeer en van het gebruik van de openbare weg van 1 december 1975) is uiteraard leidend. Daarnaast is er het Politiereglement; met name artikel 143 en artikel 144 zijn van belang voor burgers. 2.4 Beleidsdoelen Om de nieuwe Aalsterse visie voor gladheidbestrijding te verwezenlijken, zijn de volgende twee beleidsdoelen geformuleerd: 1. Op structurele en duurzame wijze voldoen aan onze wettelijke zorgplicht om ook onder winterse omstandigheden de verkeersveiligheid, doorstroming, leefbaarheid en bereikbaarheid binnen de stad op peil te houden. We komen daarbij zoveel als mogelijk tegemoet aan de van toepassing zijnde richtlijnen voor gladheidbestrijding. 2. Een brede en gedeelde verantwoordelijkheid in de samenleving bereiken voor gladheidbestrijding van het openbaar domein. Daarbij willen we duidelijk communiceren wat wij als stad wel en wat wij als stad niet doen. We willen bewoners, instellingen en ondernemers stimuleren om te participeren in gladheidbestrijding van openbare plekken waar de stad de gladheid niet bestrijdt, zoals voetpaden, bepaalde winkelgebieden en bepaalde schoolpleinen. Beleidsplan gladheidbeheersing stad Aalst 2016/2019 Pagina 5

2.5 Beleidsmaatregelen Om de beleidsdoelen zoals in 2.4 zijn verwoord te bereiken, zijn per beleidsdoel de volgende maatregelen voorzien: Op structurele en duurzame wijze voldoen aan onze zorgplicht voor gladheidbestrijding: - In de uitvoering van de gladheidbestrijding routes en plekken te prioriteren met: (strooikaarten zijn opgenomen in het uitvoeringsprogramma gladheidbestrijding stad Aalst) o 1e prioriteit: Primaire wegen inclusief parallelroutes en fietspaden, snelfietsroutes, bruggenroutes, busbanen en busroutes, hulpdienstroutes en het Stationsplein dienen binnen 3 ½ uur begaanbaar te zijn. Bij sneeuwval dienen de routes 5 ½ uur 1 na het stoppen van de sneeuwval sneeuwvrij en begaanbaar te zijn. Deze routes liggen zowel in woongebieden als op bedrijventerreinen. Deze routes worden in principe preventief gestrooid (nat strooien), indien daarvoor gekozen wordt. o 2e prioriteit: overige wijkverbindingsfietspaden. Op deze routes wordt gestart met gladheidbestrijding nadat de 1e prioriteit routes begaanbaar (en/of sneeuwvrij) zijn. Deze routes worden preventief gestrooid, indien daarvoor gekozen wordt. o 3e prioriteit: marktplaatsen, auto- en fietsroutes van/naar rust- en verzorgingshuizen, auto- en fietsroutes van/naar voortgezet onderwijs en een beperkte verbinding met het basis onderwijs en kinderdagverblijven, routes naar parkeergarages en nazorg (het opruimen van sneeuwresten vooral bij fietsoversteekplaatsen). Op deze routes en plekken wordt gestart met gladheidbestrijding nadat de 2e prioriteit routes begaanbaar (en/of sneeuwvrij) zijn. o Bushavens worden machinaal gestrooid. Busperrons zullen handmatig door de wijkserviceteams van OOD worden schoongemaakt /gestrooid. Daarnaast worden de voetpaden rond de rust-/verzorgingshuizen die aansluiten op de doorgaande wegen ook schoongemaakt en- of gestrooid. Zie bijlage in uitvoeringsplan. o Geen gladheidbestrijding door gemeente: overige locaties waaronder voetpaden, niet openbaar terrein en woonstraten, private scholen, instellingen, kinderdagverblijven en vergelijkbaar. Op deze plekken wordt gladheidbestrijding door bewoners, ondernemers en instellingen gestimuleerd. - Als leidraad geldt voorspellen, voorkomen, bestrijden. Dus waar mogelijk gaat gladheidpreventie boven gladheidbestrijding. Om die reden zal het Aalsters bestuur worden voorgesteld te investeren in het toepassen van moderne gladheidbestrijdingsmethodieken met zorg voor fietsverkeer: op dit moment is dat nat strooien. De uitwerking van de methodiek is in het uitvoeringsplan opgenomen, waarbij tevens rekening wordt gehouden met kritische plekken zoals hellingen, tunnels, bruggen en viaducten. Deze toepassing vereist een investering in meetpunten, nieuwe strooiapparatuur, sneeuwschuivers, borstels voor fietspaden en automatisering met ritverantwoording; dit is uitgewerkt in de separate evaluatienota gladheidbestrijding stad Aalst. - De betrouwbaarheid van de gladheidverwachtingen wordt verbeterd door aanvullend gebruik te maken van een lokaal gladheidmeetsysteem (GMS). Hiertoe worden op een 2-tal locaties sensoren in de rijbaan aangelegd die de temperaturen en hoeveelheid achtergebleven zout registeren. Aalst zal één van de eerste steden van Vlaanderen zijn die een dergelijke toepassing benut. Daarnaast zal worden voorgesteld om tevens sensoren op te nemen in de naastgelegen fietspaden om eventuele verschillen tussen rijbaan en fietspad tijdig te kunnen waarnemen. En daarmee heeft Aalst in heel België een primeur! 1 Met uitzondering van de spits. Beleidsplan gladheidbeheersing stad Aalst 2016/2019 Pagina 6

- Het verbeteren en borgen van de kennis intern en bij externen door (bij)scholing van het personeel dat betrokken is bij de gladheidbestrijding. De winterdienstcoördinator zal verder in de materie opgeleid worden. - Bij calamiteiten (zoals tekort aan strooimiddelen) passen we het faseringsplan toe zoals opgenomen in het uitvoeringsplan. - Bij (her)inrichting van wegen, fietspaden, pleinen en andere plekken wordt rekening gehouden met gladheidbestrijding, zoals toegankelijkheid voor gladheidbestrijdingsvoertuigen, het vermijden van scherpe bochten in fietspaden en het plaatsen van palen: beheerbewust ontwerp. Aan het begin van het seizoen zullen uitneembare palen worden verwijderd en aan het eind van het seizoen worden ze weer teruggeplaatst. - De Beleidsnota en het Uitvoeringsplan Gladheidbeheersing stad Aalst worden vastgesteld en bekend gemaakt om aansprakelijkstellingen samenhangend met de gladheidbestrijding te kunnen pareren. - Er zal een systematische registratie plaatsvinden van de meldingen van het meteorologisch instituut, het moment van uitrijden en de tijd waarop op een specifieke locatie gestrooid is. - Om de eigen verantwoordelijkheid van bewoners en instellingen te faciliteren, stelt de stad aan gemeentelijke scholen, kinderdagverblijven en instellingen kosteloos zoutkisten ter beschikking 2. - De richtlijnen worden gevolgd van het Agentschap voor Wegen en Verkeer t.a.v. duurzame gladheidbestrijdingsmethodieken (aandacht voor type en hoeveelheid strooimiddelen, brandstofverbruik, uitstoot broeikasgassen, koolwaterstoffen en fijn stof). - Er wordt een adequaat voorraadbeheer en inkoopbeleid gevoerd. - Er wordt bij de keuze van de gladheidbestrijdingsmethodiek rekening gehouden met kwetsbare gebieden, natuurgebieden, parken en kwetsbare bomen). Door de overstap van droog strooien naar nat strooien zal de jaarlijkse zoutlast naar de bodem flink afnemen. - Er wordt integraal afgestemd met interne en externe partijen die betrokken zijn, of belang hebben bij de gladheidbestrijding waaronder integrale veiligheid, de winterdienstcoördinator, externe partijen zoals waaronder aannemers, het Agentschap voor Wegen en Verkeer, Fietsersbond Aalst, buurgemeenten, hulpdiensten, De Lijn, Provincie en NMBS. - Strooiroutes naar gemeentelijke scholen voor voortgezet onderwijs en basis onderwijs zijn ook opgenomen (prioriteit 3). Voortgezet onderwijs heeft een regionaal karakter waardoor het goed mogelijk is een duidelijke routes te onderscheiden. Bij basisscholen is dat lastiger. Vaak komen de meeste scholieren van uit alle kanten in de directe omgeving, geen eenduidige aanvoerroute 3. Daarom is er voor gekozen om naar alle basisscholen vanuit het gestrooide netwerk een lus te maken, zodat ook elke basisschool minimaal vanuit twee richtingen met auto en fiets bereikbaar is. Het initiatief voor de keuze van de route ligt bij de school, we koppelen dit aan afspraken over het vegen en strooien van de school op eigen terrein en op het trottoir (zoutkisten worden hiervoor kosteloos ter beschikking gesteld). - Aanvullend aan de opdracht aan externe partijen zet de stad de op dat moment beschikbare capaciteit van wijkserviceteams in voor handmatige gladheidbestrijding van bushaltes en looproutes van/naar gemeentelijke rust-/verzorgingstehuizen en ziekenhuizen. 2 Overige partijen kunnen op eigen kosten een zoutkist bestellen. 3 Het nieuwe mobiliteitsplan voorziet in aanrijroutes naar hot spots, de oversteekbaarheid van de ring rond Aalst zal hier een belangrijk onderdeel van uitmaken. Dit betreft slechts een ontwerp, een definitief plan ligt nog niet vast (algehele mobiliteitsplan is ook nog niet goedgekeurd). Dit kan een goede basis zijn voor de toekomstige prioriteitenbepaling van strooiroutes voor fietsers. Beleidsplan gladheidbeheersing stad Aalst 2016/2019 Pagina 7

- Bij het strooien en vegen van fietsroutes wordt opgelet dat ook de aansluitingen (kop en staart van de route) worden meegenomen. Methodiek: preventief versus curatief Preventief strooien is strooien met nat zout op een moment dat het nog niet glad is, maar er gladheid wordt verwacht. Curatief strooien betekent dat er droog zout gestrooid wordt op een moment dat de gladheid al is opgetreden. Preventief strooien is bij een goede uitvoering in de meeste gevallen te verkiezen boven curatief strooien. Preventief strooien biedt meer veiligheid aan de weggebruiker, vraagt minder strooi-uren en een lagere dosering van strooimiddelen. Bovendien kan dit in verkeerluwe momenten worden uitgevoerd. Curatief strooien vereist doorgaans meer strooimiddelen per vierkante meter. Bovendien gaat droog zout pas werken als er voldoende verkeer over de weg gaan terwijl nat zout onmiddellijk gaat werken. Beleidsplan gladheidbeheersing stad Aalst 2016/2019 Pagina 8

3. Brede en gedeelde verantwoordelijkheid voor gladheidbestrijding van het openbaar domein in de samenleving De stad stelt groot belang in een dialoog met al wie in Aalst woont, werkt of Aalst bezoekt. Daarom wordt van 2016 tevens helder, open en transparant gecommuniceerd via de beschikbare moderne media wat we wel en wat we niet doen t.a.v. gladheidbestrijding. - De stad ontwikkelt een communicatieplan voor gladheidbeheersing waarin opgenomen staat hoe, wat en wanneer gecommuniceerd over gladheidbestrijding. Op deze manier weten burgers, ondernemers en instellingen wat zij van de stad kunnen verwachten en wat ze zelf kunnen en/of moeten doen. We willen al bij de start van het winterseizoen 2015/2016 beginnen met de communicatie om onze burgers, ondernemers en instellingen tijdig voor te bereiden en te betrekken. We willen tijdens het winterseizoen gebruik maken van sociale media 4 zoals twitter, Facebook en internet. - De stad zelf geeft het goede voorbeeld door de toegang en de voetpaden voor gemeentelijke eigendommen sneeuw- en ijsvrij te houden. - We zorgen voor een klantvriendelijke opname en afhandeling van meldingen en klachten. - We wisselen informatie uit over tijdelijke verkeersmaatregelen en tijdelijke busroutes intern (nauwe afstemming integrale veiligheid en wintercoördinatiedienst) en extern naar hulpdiensten, De Lijn en externe partijen die in opdracht van de stad strooien/sneeuw schuiven. - We hebben contact met bewoners en ondernemers over het beheer van het openbaar domein tijdens oplading van wijkbeheerplannen, en overleggen met Buurt Bestuurt en overige wijkplatforms. - We verwachten dat burgers hun eigen stoep en goot conform het Politiereglement ijs- en sneeuwvrij houden, waarbij de burgers er voor zorgen dat de rijbaan of het fietspad niet gehinderd worden met sneeuwhopen. Niet de stad als eigenaar van het openbaar domein en ook niet de aangrenzende bewoners zijn aansprakelijk voor eventuele gevolgen van gladheid op voetpaden, de individuele voetganger blijft zelf (dus ook juridisch) verantwoordelijk. - Jaarlijks evalueren wij het voorbije winterseizoen en stellen vast welke verbeteringen gewenst zijn voor de volgende winter. 4 De sociale media werken in twee richtingen en zullen ook gebruikt worden als meldpunt waar zich mogelijke problemen voordoen. Beleidsplan gladheidbeheersing stad Aalst 2016/2019 Pagina 9

4. Verantwoordelijkheden en proces 4.1 Stad Aalst De stad heeft als wegbeheerder een inspanningsverplichting 5 om maatregelen te nemen om gladheid van het wegdek te bestrijden. Van belang is dat het hierbij gaat om een inspanningsverplichting en niet om een resultaatsverplichting. Soms heeft de natuur nu eenmaal de overhand. Wanneer men de stad op haar inspanningsverplichting wil aanspreken, zal men voor de rechter moeten aantonen dat de stad zich onvoldoende heeft ingespannen. De stad heeft de vrijheid om te bepalen welke routes prioriteit hebben, op welke wijze gladheid wordt bestreden en welke middelen ze daarvoor wil inzetten. Met deze beleidsnota neemt de stad haar verantwoordelijkheid om bestuurlijke keuzes ten aanzien van prioritering en uitsluiting van wegen voor gladheidbestrijding vast te leggen en openbaar kenbaar te maken. Een inspanningsverplichting is een contractuele verplichting om je ergens voor in te spannen. Dit komt veel voor in de dienstverlening, en staat in contrast met een resultaatsverplichting, die verplicht een resultaat te bereiken. Dit laatste ziet men meer in de handel in materiële producten. Inspanningsverbintenissen ziet men met name bij dienstverleningen waar een onzekerheidsmarge bestaat. Wanneer men iemand op een inspanningsverplichting wil aanspreken, zal men voor de rechter moeten aantonen dat iemand zich onvoldoende heeft ingespannen. Dit is moeilijker dan aan kunnen tonen dat een resultaat niet is bereikt (resultaatsverbintenis). Bij dit soort zaken zullen vakexperts moeten worden ingeschakeld. De gladheidbestrijdingsperiode loopt van 1 november tot 1 april. De stad heeft de verantwoordelijkheid om ieder jaar voor het begin van het gladheidseizoen de praktische uitwerking van het gladheidbeleid (het Uitvoeringsplan) vast te stellen en te publiceren. Na afloop van het gladheidseizoen wordt de uitvoering van het gladheidbeleid samen met de verantwoordelijke schepen geëvalueerd. Bijstellingen en aanpassingen worden in het uitvoeringsplan van het nieuwe winterseizoen verwerkt. In een op te stellen bestek is de taakafbakening van aannemers en de stad opgenomen. De schepen Openbaar Domein is verantwoordelijk voor de gladheidbestrijding in het openbaar domein. De leidend ambtenaar voor de bestekken met de aannemers, is het diensthoofd Onderhoud openbaar domein. Deze tekent de opdrachten. De dienst OOD van stad Aalst is verantwoordelijk voor de uitvoering van de gladheidbestrijding, de bewaking van het budget en de ontwikkeling van het beleid voor de gladheidbestrijding. Het diensthoofd OOD stuurt dit aan. Ook is de dienst verantwoordelijk voor de inzet van een opgeleide winterdienstcoördinator. Deze is de centrale contactpersoon tussen de aannemers en de gemeentelijke organisatie. Taken van de winterdienstcoördinator: Toetsen van de uitvoering door de aannemers aan het bestek en de daaraan gelieerde dienstverleningsovereenkomst en het Uitvoeringsplan. Afhandelen vragen, meldingen en klachten die niet door het callcenter kunnen worden behandeld Signaal geven aan de op te richten wijkserviceteams als er aanvullende inzet in de wijken of buurten gewenst is. Informeren en afstemmen met de aannemers en communicatieadviseur van de stad. De communicatieadviseur van de stad is verantwoordelijk voor de Twitterberichtgeving op basis van een heel protocol zoals is vastgelegd in het uitvoeringsplan. 5 In de loop van 2016 zal gestart worden met het opzetten van een Service Level Agreement. Hierdoor zal de stad zichzelf een minimaal quote of marge opleggen o.a. op kwaliteit en kosten. Beleidsplan gladheidbeheersing stad Aalst 2016/2019 Pagina 10

De winterdienstcoördinator is verantwoordelijk voor aanlevering van de actuele informatie, ook aan aannemers. Datzelfde geldt voor het aanleveren van de informatie op internet. Het presenteren van actuele informatie op internet gebeurt door communicatie. De Politiezone Aalst kan autonoom veiligheidsmaatregelen nemen. Er doen zich situaties voor waarbij de Politie besluit bruggen, hellingen of wegen tijdelijk af te sluiten vanwege gladheid. Over de communicatie naar de burger hierover moet nog afstemming plaatsvinden tussen Politie en het diensthoofd OOD. De stad en de aannemers voeren over de taken uit het bestek structureel overleg op tactisch en operationeel niveau. Beheerders van wijkcentra, parkeergarages of andere gemeentelijke gebouwen houden zelf het terrein en het trottoir sneeuw- en ijsvrij. Daarmee geven we als stad het goede voorbeeld. Verantwoordelijkheden van de stad op een rijtje: - Voor zover mogelijk voorkomen van gevaarlijke situaties bij gladheid; - Op grond van artikel van de Wegenwet is de stad verantwoordelijk voor het onderhoud van de weg. Als zij niet voldoet aan deze verantwoordelijkheid, met schade bij weggebruikers als gevolg, kan zij voor die schade aansprakelijk worden gehouden; - Jaarlijks een uitvoeringsplan vaststellen door het schepencollege en openbaar maken; - Jaarlijks evalueren van het afgelopen gladheidseizoen en afstemmen met de verantwoordelijke schepen; - Eens in de zes jaar opstellen en bestuurlijk vaststellen van het beleid voor gladheidbestrijding; - Jaarlijks afsluiten van een dienstverleningsovereenkomst met de aannemers (DVO) waarin de contractuele zaken rond de uitvoering van de gladheidbestrijding zijn opgenomen; - Consistentie in beleid en uitvoering t.a.v. gladheidbestrijding; - Opname, registratie en analyse van meldingen en klachten; - Informeren van belanghebbenden, waaronder verkeersdeelnemers, hulpdiensten, De Lijn, NMBS en de aannemers; - Burgers en belangengroeperingen jaarlijks aan het begin van het seizoen en tijdens het seizoen informeren over het uitvoeringsplan Gladheidbeheersing stad Aalst. - Hoofdverantwoordelijke voor communicatie is de dienst communicatie van de stad. - Aanvullend aan de opdracht aan de aannemers zet de stad naast de eigen routes zo mogelijk de beschikbare capaciteit (wijkserviceteams) in voor ad hoc gladheidbestrijding op locaties die buiten het uitvoeringsplan vallen. (Aanvulling op 3e prioriteit, specifiek de bushaltes en voetpaden rust- en verzorgingshuizen, alsmede kinderdagverblijven.) - Beheer, onderhoud, bijvulling en uitzetten van zoutkisten. 4.2 Aannemers De aannemers richten zich louter op het hoe gedeelte van de gladheidbestrijding en zijn daarmee opdrachtnemer voor de technische uitvoering. In de evaluatie is tevens een investeringsvoorstel opgenomen waarin wordt aangegeven dat de stad het verkiest om zelf het materieel aan te schaffen, zodat de stad te allen tijde de regie houdt, de aannemers, of lokale landbouwers hebben hun vrachtwagen voor de gladheidbestrijding en zijn daarmee verantwoordelijk voor de technische uitvoering van de aan hen toebedeelde route(s). Zij dienen te allen tijde de informatie over de gladheidbewaking nauwlettend te volgen. Het aansturen wanneer er uitgerukt gaat worden gebeurt door de winterdienstcoördinator van de stad op basis van weersvoorspellingen van een meteorologisch instituut, meldingen vanuit het gladheidmeldingsysteem (bv wegsensoren) en op basis van lokale weerswaarnemingen. Bij twijfel is het: uitrukken, strooien en waar nodig ruimen. Beleidsplan gladheidbeheersing stad Aalst 2016/2019 Pagina 11

De aannemers zijn aansprakelijk te stellen voor schade of letsel indien fouten worden gemaakt in de uitvoering. Dit betreft dan schade ontstaan door het uitvoeren van het werk (bijvoorbeeld een ongeluk met de strooiwagen). Naast de stad Aalst kunnen ook andere steden of gemeenten, particulieren, bedrijven, organisaties en instellingen in de nabije omgeving van Aalst gebruik maken van de dienstverlening van de aannemers. Deze activiteiten vallen buiten de overeenkomst met de stad Aalst. In de dagelijkse praktijk is de stad primair verantwoordelijk voor de uitvoering van de gladheidbestrijding. Verantwoordelijkheden van de aannemers op een rijtje: Een systematische en sluitende registratie van de ritten, inclusief uren- en zoutverbruik door middel van het vastleggen van in een logboek het moment van uitrijden en de tijd waarop op een specifieke locatie gestrooid is om aan te kunnen tonen dat er tijdig en naar vermogen gestrooid is en dat er dus zorgvuldig gehandeld is. De hierbij genomen beslissingen dienen eveneens te worden vastgelegd in een logboek. Opstellen en werken conform draaiboeken, deze draaiboeken worden vóór 1 november afgestemd met de stad. Het werken conform de arbeidstijdenwetgeving, Arbowetgeving, Richtlijnen Agentschap Wegen en verkeer en het gemeentelijke beleid. Input leveren aan het Uitvoeringsplan Gladheidbeheersing stad Aalst conform de afspraken DVO. Het borgen van de te leveren kwaliteit door het opzetten van een Kwaliteitsborgingsysteem Het inzetten en beheren van deugdelijk en voldoende materieel en zorgvuldig gebruik en beheer van de door de stad geleverde strooimiddelen. Communiceren over de hoe-vraag. Hierin kan bijvoorbeeld uitleg gegeven worden over de specifieke inzet van materieel en type strooimiddelen. Nakomen van de opdracht zoals die is geformuleerd in het bestek. Servicegerichte behandeling van meldingen en klachten. Adequate behandeling van klachten en aansprakelijkstellingen van/door burgers en registratie daarvan. 4.3 Inwoners, ondernemers, instellingen We willen de participatie van bewoners, instellingen en bedrijven stimuleren. Hierbij gaat het zowel om eigen initiatief en zelfwerkzaamheid, als meedenken, mee-weten (geïnformeerd zijn) en meedoen. Gelukkig zijn er al veel bewoners en ondernemers in Aalst die in de winter in de weer zijn met de sneeuwschep om hun stoepje toegankelijk te maken na sneeuwval. In Aalst willen we geen regels die we niet (kunnen of willen) handhaven, dus is in de Aalsterse Politieverordening deze burgerplicht niet (meer) opgenomen. We verwachten wel een bepaalde maatschappelijke verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid van onze inwoners, ondernemers en instellingen: actief burgerschap. Niet alleen via het politiereglement, maar ook willen we dit positief stimuleren door het ontwikkelen van commitment en draagvlak met behulp van publieksvoorlichting. Zo wordt bijvoorbeeld in het winkelgebied in het centrum alleen gladheid door de stad (al dan niet in combinatie met aannemers) bestreden op de rijbanen voor fiets- en autoverkeer. De trottoirs en de randen langs de gevels worden niet meegenomen. Van winkeliers verwachten we dat ze zelf de toegang van hun winkel voor hun klanten sneeuwvrij houden en dat ze zorgen voor toegankelijkheid van het voetgangerswinkelgebied 6. We willen 6.Het registreren van het aantal ongevallen ten gevolge van gladheid, zou een meerwaarde kunnen zijn voor het gladheidbestrijdingsplan. Beleidsplan gladheidbeheersing stad Aalst 2016/2019 Pagina 12

gemeenschappelijke georganiseerde acties door groepen bewoners of ondernemers faciliteren. Het bestrijden van gladheid op particulier terrein (niet-openbaar terrein) is de verantwoordelijkheid van de eigenaar of huurder van het perceel. Zo is het terrein van het OLV particulier eigendom van Zwarte Zusters Heilige Augustinus. Ondanks het openbare karakter van het ziekenhuis is het geen openbare ruimte en wordt het ook niet beheerd door de stad. Uiteraard kan het wel gedaan worden tegen een tarief in onderling overleg af te spreken. Het bestrijden van gladheid op dit terrein is de verantwoordelijkheid van de eigenaar zelf. Ditzelfde geldt voor alle andere particuliere terreinen, waaronder particuliere parkeerterreinen, bedrijventerreinen, schoolpleinen en terreinen rond andere ziekenhuizen en (zorg)instellingen. We verwachten van verkeersdeelnemers ook eigen verantwoordelijkheid ten aanzien van hun gedrag bij gladheid. Denk aan het matigen van snelheid, afstand houden, schoenen dragen met goede grip, afwegen om voor alternatief vervoer te kiezen, een andere (wel gestrooide) route te nemen of zelfs om bij extreem weer thuis te blijven. Op strategische plaatsen, zoals bij hellingen en trappen zullen collectief te gebruiken zoutcontainers om inwoners de mogelijkheid te geven zelf de gladheid in de winterperiode te bestrijden (de locaties zijn opgenomen in het Uitvoeringsplan Gladheidbeheersing stad Aalst). De stad stelt bovendien zoutkisten ter beschikking aan instellingen, wijkcentra en scholen om gladheidbestrijding te faciliteren op eigen terrein en omringend openbaar terrein. Het is de verantwoordelijkheid van instellingen, wijkcentra en scholen om deze zoutkisten op de daarvoor bedoelde wijze te gebruiken. De stad verzorgt het beheer, de bijvulling en het onderhoud van de zoutkisten. Voor niet-commerciële instellingen met een maatschappelijke doelstelling is dit gratis (zolang de voorraad strekt) en voor commerciële instellingen worden de zoutkisten tegen betaling beschikbaar gesteld. Beleidsplan gladheidbeheersing stad Aalst 2016/2019 Pagina 13

4 Communicatie en participatie We hechten bijzonder aan burgerparticipatie en vinden verwachtingenmanagement belangrijk. Zo is in de Meerjarenplanning 2014-2019 opgenomen dat alle inwoners uitgenodigd worden om mee hun schouders te zetten onder het stadsproject en voluit te participeren aan de bedrijvigheid in de stad. Door te weten wat er leeft, kan via het instrument van een stadspanel informatie worden opgehaald. Maar, hoewel we niet altijd iedereen zijn zin kunnen geven, willen we wel duidelijk zijn over de afweging van de verschillende belangen en besluitvorming op basis daarvan. We maken duidelijk wat burgers en bedrijven van ons kunnen verwachten en we vergelijken ons met andere steden en gemeenten, binnen de provincie Oost-Vlaanderen alsook binnen het Vlaams gewest. Om onze beleidsdoelen te kunnen behalen is pro-actieve en regelmatige communicatie een belangrijke succesfactor. Er zijn verschillende doelgroepen die we willen bereiken, waaronder de bewoners, ondernemingen en instellingen in Aalst, organisaties die betrokken zijn of groot belang hebben bij de gladheidbestrijding (waaronder het Vlaams Agentschap voor Wegen en Verkeer en Waterwegen en Zeekanaal, buurgemeenten, provincie, vervoersmaatschappijen De Lijn en NMBS en hulpdiensten). De communicatiedoelstellingen voor het beleid Gladheidbeheersing stad Aalst zijn: 1. Burgers, ondernemers en instellingen zijn geïnformeerd of kunnen eenvoudig informatie krijgen over wat ze van de stad kunnen verwachten en wat van henzelf wordt verwacht 7. 2. Burgers, ondernemers en instellingen komen zelf in actie om gladheid op hun eigen stoep en terrein te bestrijden. 3. De diensten binnen de stad Aalst die betrokken zijn of belang hebben bij de gladheidbestrijding en externe partijen waaronder hulpdiensten, openbaar vervoermaatschappij De Lijn en NMBS, 4. ondernemersverenigingen, buurgemeenten en Provincie Oost-Vlaanderen zijn geïnformeerd over het nieuwe gladheidbestrijdingsbeleid. 5. Er vindt integrale afstemming plaats tussen betrokken gemeentelijke diensten en clusters onderling en tussen de stad, aannemers en andere betrokken en belanghebbende externe partijen. 6. Meldingen en klachten worden klantvriendelijk opgenomen en afgehandeld. Stad Aalst stelt een communicatieplan op, waarin de communicatiestrategie en de publiekscampagne Gladheidbeheersing stad Aalst wordt uitgewerkt. (aandacht voor communicatie vooraf, publiekscampagne, publiciteit erna. We maken ook gebruik van nieuwe media om te communiceren over (actuele) gladheidbestrijding. Zo publiceren we onze strooiroutes, het uitvoeringsplan en de beleidsnota op internet (via de digitale kanalen en onze Facebookpagina) en haken we aan bij het nog aan te maken twitteraccount. Bewoners kunnen voor problemen, meldingen of vragen over de gladheidbestrijding terecht bij de frontoffice van de stad (het Klantcontactcentrum), via ons twitteraccount, de Facebookpagina, de website www.aalst.be of via het emailadres winterdienst@aalst.be. Het Klantcontactcentrum handelt het grootste deel van de vragen direct af door te verwijzen naar de informatie op internet. De winterdienstcoördinator handelt de overige vragen en meldingen af die bij de stad binnenkomen. 7 Zo wordt bijvoorbeeld gedacht aan het ontwikkelen van een winterdienst applicatie. Beleidsplan gladheidbeheersing stad Aalst 2016/2019 Pagina 14

5 Consequenties 5.1 Algemeen Als dit beleid is vastgesteld, kenbaar wordt gemaakt aan weggebruikers en de beleidsmaatregelen worden uitgevoerd, zijn we beter voorbereid op strenge winters (want immers ongeacht de klimatologische veranderingen, zullen wij te allen tijde rekening dienen te houden met gladheid. Dat hoort nu eenmaal bij een land gelegen in Noordwest Europa.), voldoen we aan onze wettelijke zorgplicht en zijn we voorbereid op eventuele aansprakelijkstellingen die samenhangen met gladheidbestrijding. 5.2 Gezamenlijke grip We bieden een goede gemeentelijke dekking van strooiroutes, waarbij binnen maximaal 300 meter een strooiroute te bereiken is. Ook tijdens winters weer blijft er keuzevrijheid tussen auto, openbaar vervoer en fiets. Dit nieuwe beleid heeft geen uitbreiding van het areaal tot gevolg. Vooral de kwaliteit van de gladheidbestrijding wordt met dit beleid beter door aanpassing van de gladheidbestrijdingmethodiek in het algemeen en door afstemming van de methodiek op wegen, fietspaden en kwetsbare gebieden. Omdat we niet het hele Aalsterse areaal kunnen meenemen bij de gladheidbestrijding, zijn keuzes gemaakt waarbij het algemeen belang van veiligheid, doorstroming, leefbaarheid en toegankelijkheid voorop staat. Individuele belangen van verkeersdeelnemers, ondernemers en instellingen kunnen daarbij niet allemaal en niet altijd worden gediend. We bestrijden gladheid ook op routes naar gemeentelijke scholen. Scholen kunnen daarnaast, net als buurt- en wijkcentra en instellingen, kosteloos een zoutkist krijgen waarmee de gladheid op eigen initiatief in de omgeving bestreden kan worden. Op basis van dit beleid is duidelijk wat wel van de stad verwacht kan worden en wat niet. Op basis van dit beleid verwachten we actieve betrokkenheid van allerlei partijen bij de bestrijding van gladheid op trottoirs en voetgangersgebieden. Gezamenlijk hebben we nog meer grip op gladde wegen, bruggen en viaducten en fiets- en voetpaden. 5.3 Zuinig op milieu en zout Aalst heeft het Burgemeestersconvenant ondertekend. Om die reden is het van belang ook naar de gladheidbestrijding te kijken in het kader van duurzaamheid. Vanaf het seizoen 2016/2017 wordt voorgesteld de nat zout gladheidbestrijdingsmethodiek in te voeren. Deze methode levert belangrijke voordelen op. Met de natzoutmethodiek wordt preventief gestrooid. Dit biedt meer veiligheid voor de weggebruiker en vraagt minder strooiuren en een lagere dosering aan dooimiddelen. Deze methode heeft minder negatieve effecten op het milieu, doordat aanzienlijk minder zout wordt verbruikt (er komt daarom ook minder zout in de bodem terecht) en sneller kan worden gewerkt. Dit is gunstig ten aanzien van brandstofverbruik en dus ten aanzien van de uitstoot broeikasgassen, koolwaterstoffen en fijn stof. Omdat we minder zout nodig hebben bij deze methodiek, kunnen we langer doen met onze zoutvoorraad en zijn we minder vatbaar voor zouttekorten bij leveranciers. Bovendien komt er door deze methodiek minder zout in de berm terecht. De weg dat het strooizout volgt van zodra het in contact komt met het oppervlak is van belang: 1. Het zout valt op een oppervlak dat in verbinding staat met een riolering: De rioleringsgraad van Aalst is ca. 99%. De aansluitingsgraad iets minder. De laatste parameter betreft de riolering die ook is aangesloten op een zuiveringsstation. Inzake de riolering maken we vervolgens nog volgend onderscheid: 1.1 Er ligt een gescheiden rioleringsstelsel (apart stelsel voor afvoer van hemel- Beleidsplan gladheidbeheersing stad Aalst 2016/2019 Pagina 15

en afvalwater) Het hemelwater (smeltwater) zout komt terecht in de waterloop waar de hemelwaterleiding is op aangesloten. Het water van onze beken komt uiteindelijk terecht in de Dender en zo via de Schelde naar de zee. 1.2. Er ligt een gemengd rioleringsstelsel (afval- en hemelwater in dezelfde buis) Het hemelwater (smeltwater) zout komt terecht in de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI). In het RWZI ziet men een lichte stijging maar geen echte pieken. Het RWZI voert geen ontzilting uit (ook in andere RWZI s doet men dat niet want niet mogelijk en/of te duur). Men stelt wel vast dat een verhoging van het zoutgehalte gepaard gaat met een verhoging van het nitraatgehalte. Mogelijk zorgt het zout er voor dat in de riolering de werking van de bacteriën minder is (wat dan weer als voordeel heeft, samen met de veel koudere lucht) dat er minder aantasting is door rioolgassen. Het RWZI loost het zout dus samen met het gezuiverde water in de beek en zo via de Dender en schelde opnieuw naar de zee. Op het eerste zicht niets aan de hand zou men zeggen? Neen. Zout tast de fauna en flora van de waterlopen aan (vooral bij weinig neerslag, dus onvoldoende verdund en bij lage waterpeilen in de beken). Als het verdund is valt dit wellicht mee tenzij in de zeer kwetsbare gebieden (zoals Osbroek met zones met kwelwater). Ik ben niet op de hoogte vanaf welke zoutconcentratie in oppervlaktewater een negatief effect bestaat maar weet wel dat bijvoorbeeld veel van onze vissen ook in meer brakke zones voorkomen. Dat zijn wellicht niet de meest gevoelige vissen zoals beekprik, grondel e.d. maar wel karper en voornachtigen. Ook bij planten zijn er gevoelige en minder gevoelige planten. Zout leidt wellicht tot een natuurlijke selectie van het plantleven in het onderste deel van de oever (bij hoog waterpeil, hoger op de oever is er meer verdunning en veel snellere stroming). Voor de riolering zelf is er meestal geen probleem omdat er meestal voldoende stroming is zodat het zout het beton niet kan aantasten. Moderne betonsoorten zijn zeker bestand tegen zout voor zover het niet in contact komt met staal (wapeningsstaal, verouderde rioleringsuitrusting zoals kleppen e.d.). Zout is immers een facilitator voor elektrochemische corrosie (corrosie is een expansief proces dat zorgt dat het beton afsplintert en het staal bloot komt, de corrosie nog sneller verloopt, en dus de stabiliteit wordt aangetast). Vandaag gebruiken we roestvrijstaal bestand tegen zout (RVS AISI 314 is minder bestand dan AISI316) of kunststoffen zoals HDPE. 2. Het zout valt op een oppervlak dat niet in verbinding staat met een riolering Het zout komt terecht in bermen en dringt in de bodem. ook hier is de concentratie van belang. Daarom worden langs wegen hagen met zouttolerante planten (acer campestre e.d.) aangepland. Verder ook de natuurlijke selectie naar planten (onkruid) die meer zouttolerant zijn. Dit is dus van belang voor de kwaliteit van het plantleven in de bermen. Mogelijk komt het door afstroming, oplossing in grondwater ook terecht in waterlopen. Dit kan al gemilderd worden door selectief te strooien (t.h.v. aanplantingen, onverharde bermen) minder breed te strooien. Het Vlaams Gewest rijdt met vrachtwagens die (GPS-gestuurd) automatisch de breedte van het strooien aanpassen. In beide gevallen is er nog het wegoppervlak waar het zout op terecht komt waarlangs het smeltwater wegstroomt richting riolering/berm. We weten dat beton (cementbetonverharding, bestrating, borduren) door zout wordt aangetast. Door toevoeging van producten (luchtbelvormers bvb) is het beton (beter) bestand tegen zout. Als je thuis zelf zout strooit merk je dit snel omdat de betonproducten uit de doe-het-zelfhandel niet altijd even goed Beleidsplan gladheidbeheersing stad Aalst 2016/2019 Pagina 16

bestand zijn in vergelijking met de betonproducten die binnen het openbaar domein worden gebruikt. Men stelt dan vast dat de cementhuid afschilfert (zout dringt in het beton, droogt op, zet uit, er springen deeltjes beton af). Vers beton (rijwegbeton, ter plaatse uitgevoerde kanstroken, borduren) is niet bestand tegen zout als net nog reactief is (zelfs als het dat achteraf wel is). Daarom moet bij recent aangelegde wegenis vermeden worden dat er wordt gestrooid totdat het beton volledig is uitgehard en niet meer reactief is (zeker de eerste maand na aanleg, bij voorkeur eerste 2 maand). Het is ook van belang voorzichtig te zijn ter hoogte van plaatsen met veel stalen weguitrusting (zitbanken, palen, kasten, fietsrekken, vangrails, ). De meeste van deze onderdelen zijn getest tegen de invloed van zout (b.v. verkeersborden, vangrails). Maar dit geldt niet voor alles. Zout zal zijn negatieve rol spelen omdat het de (elektrochemische ) aantasting van staal versnelt (zeker indien de bescherming van het staal onvoldoende is). 5.4 Financieel De gladheidbestrijding is begroot onder het product gladheidbestrijding. We bezuinigen niet op gladheidbestrijding. In het bestek tussen aannemers en de stad Aalst zullen de financiële afspraken opgenomen worden over gladheidbestrijding. Gladheidbestrijding is geen structurele taak, het gebeurt alleen als het nodig is. De kosten voor gladheidbestrijding zullen om die reden vanaf seizoen 2015/2016 worden ingedeeld in een vaste en een variabele component. De vaste component zijn de kosten die al gemaakt zijn voordat er uitgereden is. Deze vaste kosten bestaan o.a. uit kapitaallasten van het materieel, voorbereidingskosten, onderhoud van het materieel, wachtdienstvergoedingen van het personeel en het abonnement op de meteodiensten. De variabele kosten zijn afhankelijk van de omvang van de activiteiten van gladheidbestrijding en bestaan uit het ingezette aantal manuren en voertuiguren en de hoeveelheid gebruikte dooimiddelen. Verrekening van de variabele kosten vindt na het winterseizoen plaats. Dit beleid heeft geen uitbreiding van de gladheidbestrijdingswerkzaamheden t.o.v. de regeling die tot aan het seizoen 2014/2015 is gebruikt tot gevolg. Er zal dus geen uitbreiding zijn van het dienstverleningspakket ten behoeve van de gladheidbestrijding, maar wel een verbetering van de kwaliteit. In de separate evaluatienota wordt uitgebreid ingegaan op de diverse kosten. Beleidsplan gladheidbeheersing stad Aalst 2016/2019 Pagina 17