Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie Verkort jaarverslag 2011 Hoe was 2011 voor ons pensioenfonds? Wat waren de belangrijkste onderwerpen? Is het beleid veranderd? Hoe zagen de cijfers eruit? U leest het in dit verkort jaarverslag. Meer weten? Lees dan het volledige jaarverslag. Dat vindt u op onze website.
2011 Werken aan een gezond pensioenfonds Pensioen was in 2011 volop in het nieuws. Langer doorwerken was een belangrijk onderwerp. De regering zoekt naar oplossingen om ons pensioenstelsel betaalbaar te houden. De discussies over het pensioenakkoord maken duidelijk dat de pensioenen in ons land soberder worden. Ook bij ons pensioenfonds was er in 2011 veel aandacht voor de betaalbaarheid van onze pen sioenen. De financiële situatie van ons pensioenfonds bleef onder de maat. De dekkingsgraad herstelde onvoldoende. De dekkingsgraad is de thermometer die de gezondheid aangeeft van ons pensioenfonds. Die stond te lang te laag. Hoe komt het dat onze dekkingsgraad te laag bleef? Dat kwam door de beleggingen die te weinig opleverden. Maar vooral ook door de rente. Die stond laag en dat pakt financieel niet goed uit voor pensioenfondsen. Even leek het in 2011 dat de rente zou stijgen, maar dat was maar voor korte duur. Vinger aan de pols De financiële situatie van Bpf Beton kreeg in 2011 de volle aandacht van het bestuur. Continu hielden we de vinger aan de pols. Onze externe financiële experts informeerden ons maandelijks over de financiële situatie. Zo konden we de ontwikkelingen op de voet volgen en ingrijpen als het nodig was. Ook hebben we goed zicht op de kosten. Steeds weer stelde het bestuur zich de vraag of uitgaven noodzakelijk en te verantwoorden waren. Omdat de dekkingsgraad te lang te laag stond, waren maatregelen onvermijdelijk. Eind 2011 en begin 2012 voerde het bestuur overleg met cao-partijen en de deelnemersraad over de financiële situatie van het pensioenfonds. Toen is besloten welke maatregelen in 2012 nodig waren. Het bestuur vindt het belangrijk dat iedereen (werkgevers, werknemers en gepensioneerden) de ontwikkelingen goed kan volgen. Dat kan via onze website. Daar vindt u altijd het laatste nieuws. Ook stuurden we u zonodig informatie toe. Het bestuur vindt openheid heel belangrijk. Ook dit verkorte jaarverslag levert daar een bijdrage aan. Dhr. H. Korthof, voorzitter Dhr. G.W. van der Peijl, secretaris
Hoofdpunten uit jaarverslag 2011 Vermogensbeheer Tot en met medio juli 2011 herstelde de financiële positie van Bpf Beton zich. Eind juni 2011 bedroeg de dekkingsgraad 106%. Maar de dalende rente en weg zakkende aandelen koersen waren vooral in het derde en vierde kwartaal 2011 slecht voor de financiële positie van Bpf Beton. Eind december 2011 bedroeg de dekkingsgraad 95,5%. Volgens het herstelplan had de dekkingsgraad op dat moment circa 103,1% moeten bedragen. Wat leveren onze beleggingen op? Dat is niet te voorspellen. Dat heeft sterk met de economie te maken. Het herstel van de economie sinds de crisis is maar matig. Hoe zal het verder gaan? Eind 2011 heeft het bestuur zijn verwachtingen op geschreven (na intensieve voorlichting door de professionele adviseurs). Deze verwachtingen zijn voor het bestuur bepalend voor het managen van de beleggingen en de risico s. Het bestuur was eind 2011 voorzichtig optimistisch over de toekomst van de economie. Wel verwacht het bestuur dat de centrale banken de rente laag houden. Dat is niet goed voor ons pensioenfonds. Risicobeheer Welke risico s bedreigen ons pensioenfonds? AON Hewitt voerde een risicoanalyse uit. In januari 2011 is de eindrapportage van de risico-scan geleverd. De alge mene conclusie is dat er geen acute risico s bestaan die direct aangepakt moeten worden. Wel zijn er op diverse vlakken verbeteringen mogelijk. Medio 2011 Helder en transparant communiceren. Zo zorgen we ervoor dat deelnemers, gepensioneerden en werkgevers weten waar ze aan toe zijn. heeft het bestuur, samen met Syntrus Achmea (Pensioenbeheer) in kaart gebracht welke aanvullende maatregelen mogelijk zijn om de risico s nog beter te beheersen. Ook zijn hiervoor acties benoemd die het bestuur zal uitvoeren. De uitvoering en de effecten van het totale risicobeheer worden voortaan systematisch bijgehouden. In 2012 wordt dit alles verder uit gewerkt. Inkomsten en uitgaven managen In de bestuursvergaderingen van 2011 is het onderwerp kosten management verschillende malen aan de orde geweest. Om nog meer grip op de kosten te krijgen, laat het bestuur maandelijks financiële rapporten opstellen door Syntrus Achmea (Pensioenbeheer). Zo zijn de inkomsten en de uitgaven van maand tot maand op de voet te volgen. In de maandelijkse financiële rapporten staan ook een verkorte balans, de verkorte baten en lasten, een kasstroomoverzicht en een specificatie van de pensioenbeheerkosten. Met deze rapportages heeft het bestuur grip op de beheersbare kosten van Bpf Beton en kan zonodig direct handelen. Ook is de impact van het resultaat op de dekkingsgraad direct te zien. Communicatie Helder en transparant communiceren. Zo zorgen we ervoor dat deelnemers, gepensioneerden en werkgevers weten waar ze aan toe zijn. Dat is de doelstelling van het bestuur. Vandaar dat ook in 2011 allerlei communicatieactiviteiten zijn verricht. Het bestuur wil het pensioenbewustzijn van de belanghebbenden verhogen en meer inzicht geven in hun persoonlijke situatie. Het gebruik van heldere en begrijpelijke taal is hierbij een voorwaarde. Middelen die daarbij zijn ingezet zijn: Pensioenflitsen: hierin geven we informatie over onder meer reglementswijzigingen, de financiële situatie van Bpf Beton, het herstelplan en het pensioenakkoord. Website: het doel van de website is de betrokkenheid en het kennisniveau te vergroten. In 2010 is een nieuwe website in gebruik genomen. Eind 2011 is die verder verbeterd. UPO: elk jaar krijgen deelnemers een Uniform Pensioenoverzicht (UPO). Hierop staat precies wat er aan pensioen is opgebouwd. Jaarverslag Bijeenkomsten: speciaal voor werkgevers zijn in 2011 informatiebijeenkomsten georganiseerd. Tijdens deze
bijeenkomsten is gesproken over het het reilen en zeilen van Bpf Beton, de pen sioenregeling en pensioen communicatie. Brochures: Er zijn twee brochures ontwikkeld; de HR Brochure om personeelsmanagers te helpen bij de beantwoording van pensioenvragen van deelnemers. En de brochure Nieuwe baan die meegestuurd kan worden met het arbeidscontract van de werkgever. De brochures zijn begin 2012 afgerond en toegestuurd aan de werkgevers. Ook zijn de brochures via de website te downloaden. Project afkoop kleine pensioenen In 2011 is het project afkoop kleine pensioenen uitgevoerd. Alle ex-deelnemers waarvan het dienstverband is beëindigd voor 1 januari 2007 en die een pensioen hebben opgebouwd tot 3 427,29 per jaar zijn per brief benaderd. In deze brief werd voorgesteld om het op gebouwde pensioen af te kopen. Via de website www.mijnafkoop.nl konden deze ex-deelnemers hun keuze kenbaar maken (op deze website staat veel informatie over de voor- en nadelen van afkoop). In totaal zijn 6.920 kleine pensioenen afgekocht. Het totaalbedrag aan kleine pensioenen dat hiermee is afgekocht, bedraagt 3 9,9 miljoen. Pensioenbeheerovereenkomst Het bestuur heeft de uitvoering van het pensioenbeheer uitbesteed aan Syntrus Achmea (Pensioenbeheer) en de afspraken vastgelegd in de pensioenbeheerovereenkomst. Deze overeenkomst liep tot 1 juli 2011. Door Syntrus Achmea is een nieuwe offerte uitgebracht. Het bestuur heeft bij de beoordeling van de offerte zich laten ondersteunen door een externe partij. Aan de hand van de bevindingen hebben in de loop van 2011 verdere onderhandelingen met Syntrus Achmea plaatsgevonden. Begin september 2011 heeft het bestuur besloten de overeenkomst met 4,5 jaar te verlengen, dus tot 1 januari 2016. De overeenkomst is met ingang van 1 juli 2011 vernieuwd. Steeds strengere eisen De eisen aan pensioenfondsen en hun bestuur worden steeds strenger. Toezichthouders als De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) toetsen de deskundigheid van het bestuur en of fondsen zich aan alle wettelijke regels houden. Ook kreeg het bestuur van Bpf Beton in 2011 een uitgebreide vragenlijst toegestuurd. Zo kunnen toezichthouders zien welke zaken goed geregeld zijn en waar risico s zitten. De vragenlijst bestaat uit drie onderdelen: informatieverstrekking, zorgplicht en evaluatie van de pensioenwetgeving. Bpf Beton heeft op het gebied van informatieverstrekking een score van 91% gehaald. Vorig jaar was dit 75%. De gemiddelde score van alle pen sioenfondsen in 2011 was 88%. Door de AFM worden over de andere onderwerpen geen scores toegekend. Deskundigheid bestuur en deelnemersraad Om de deskundigheid van het bestuur en van de deelnemersraad verder op te voeren, wordt jaarlijks een deskundigheidsplan opgesteld. Ook wordt de deskundigheid regelmatig getoetst. In 2011 hebben de bestuursleden drie studiedagen gevolgd. Onderwerpen die in 2011 op het programma stonden waren onder meer: risicomanagement, balansmanagement, portefeuilleconstructie en governance. Ook is specifiek gekeken naar de financiële situatie van Bpf Beton en mogelijke maatregelen die het bestuur kan nemen ten aanzien van herstel. In 2011 heeft de deelnemersraad studiedagen gevolgd waarin aandacht is besteed aan het verdiepen van de kennis van de pensioenreglementen van Bpf Beton met een doorkijk naar het komende pensioenakkoord. Hoe functioneert het bestuur? Elk jaar neemt het bestuur zijn eigen functioneren onder de loep. Deze jaarlijkse zelfevaluatie wordt begeleid door een externe professional. Het doel is om de kwaliteit van het bestuur op peil te houden en verder te verbeteren. Enkele resultaten van de zelfevaluatie in 2011: Het bestuur heeft besloten om de beleggingsonderwerpen in afzonderlijke bestuursvergaderingen te behandelen. Het bestuur ervaart de jaarlijkse studiedagen over het ver mogensbeheer als waardevol. Het bestuur vindt dat de introductie van nieuwe bestuursleden moet verbeteren. Hiertoe is vervolgens een introductiemap samengesteld. Onrust op de financiële markten Ook in 2011 waren de financiële markten erg onrustig. In het begin van het jaar was dit het gevolg van de oplopende grondstoffenprijzen en de Japanse zeebeving. In de tweede helft van het jaar ging de aandacht uit naar de euro-crisis. Er was grote bezorgdheid over de economie van landen als Portugal, Griekenland, Ierland, Italië en Spanje. Europese politieke leiders bleken keer op keer niet in staat om met een definitieve oplossing te komen. Dit versterkte de onzekerheid op de financiële markten. Dat was niet goed voor de beleggingen van het pensioenfonds. Dekkingsgraad te laag De onzekerheid op de financiële markten en vooral de lage rente waren slecht voor ons fonds. Hierdoor bleef de dekkingsgraad onder het gewenste niveau. De dekkingsgraad geeft aan of we genoeg geld hebben om ook in de
De dekkingsgraad in 2011 130% 125% 120% 115% 110% 105% 100% 95% 90% 85% 80% 31/01 28/02 31/03 30/04 31/05 30/06 31/07 31/08 30/09 31/10 30/11 31/12 Dekkingsgraad Vereiste dekkingsgraad (ca. 113,8%) Minimaal vereiste dekkingsgraad (104,6%) Dekkingsgraad volgens herstelplan toekomst de pensioenen uit te betalen. Is de dekkingsgraad 100%, dan hebben we precies genoeg voor alle pen sioenen nu en straks. Maar dat is niet genoeg. We moeten ook extra geld opzij zetten om risico s op te vangen. DNB eist daarom dat we minimaal een dekkingsgraad van 104,6% halen. Eind 2011 was onze dekkingsgraad 95%. Op onze website laten we iedere maand zien hoe de dekkingsgraad ervoor staat. Aanpassing premie- en toeslagenbeleid 2012 Omdat de dekkingsgraad te lang te laag stond, waren maatregelen onvermijdelijk. Eind 2011 en begin 2012 voerde het bestuur overleg met cao-partijen en de deelnemersraad over de financiële situatie van het pensioenfonds. Toen is besproken welke maatregelen nodig waren. Dit leidde tot het volgende besluit: Voor de 55- regeling: de opbouw van het ouderdomspensioen verlaagd van 2,0% naar 1,7%; de opbouw van het nabestaandenpensioen wordt verlaagd van 1,4% naar 1,2%, maar de risicodekking blijft ongewijzigd; de premie wordt verhoogd van 24% naar 24,5%, waarbij de bijdrage van de werknemer ongewijzigd maximaal 6,66% blijft. Voor de 55+ regeling: de opbouw van het ouderdoms pensioen verlaagd van 1,75% naar 1,4%; de opbouw van het na bestaandenpensioen wordt verlaagd van 1,23% naar 1,0%, maar de risicodekking blijft ongewijzigd; de premie over het minimum van de pensioengrondslag verhoogd van 13,0% naar 13,60%, waarbij de bijdrage van de werknemer ongewijzigd maximaal 4,30% blijft; de premie vanaf minimum tot het maximum van de pensioengrondslag verhoogd van 20,0% naar 20,90%, waarbij de bijdrage van de werknemer ongewijzigd maximaal 6,70% blijft. Kort samengevat: Voor werkgevers is de pensioenpremie verhoogd. Tot slot Voor werknemers bleef de premie gelijk, maar is de opbouw van het pensioen verlaagd. Toekomst van onze pensioenregeling In 2011 is een werkgroep ingesteld door cao-partijen waarin ook twee bestuursleden zitting hebben. Deze werkgroep werkt aan een oplossing die ervoor zorgt dat de financiële situatie van Bpf Beton verbetert. Daarbij houdt de werkgroep rekening met de plannen zoals die genoemd zijn in het pen sioen akkoord. Langer doorwerken (tot 67 jaar) is daarvan een onderdeel. De werkgroep gaat ervan uit dat de economie langzaam maar zeker weer aantrekt. Mocht de economie slecht blijven, dan komt de werkgroep met een advies over de nodige maatregelen. In maart 2012 vond de eerste bijeenkomst van de werkgroep plaats. Gezien de onzekere economie en de vele nieuwsberichten over pensioen, begrijpt het bestuur dat u behoefte heeft aan zoveel mogelijk duidelijkheid. Zover dat mogelijk is, proberen we hier aan te voldoen. In het uitgebreide jaarverslag kunt u lezen wat wij hieraan doen en in dit verkort jaarverslag geven we hiervan een beknopte impressie. Als bestuur hebben wij duidelijk voor ogen wat onze taak is: zorgen voor een toekomstbestendig pensioenfonds dat de pensioenregeling vlekkeloos uitvoert. Daar werken wij elke dag aan.
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie Postbus 9251 1006 AG Amsterdam www.betonpensioen.nl Kerncijfers 2011 2010 Bestuur Namens de werkgevers: dhr. J.C. Blom mw. L.L. Bruns (plv. voorzitter) dhr. E. Elsinga dhr. G.W. van der Peijl (voorzitter) Namens de werknemers: dhr. H. Korthof (plv. secretaris) dhr. H. Wuijten vacature vacature In 2011 zijn de heer M. Raaijmakers en mevrouw J.W.M. Wiegers afgetreden als bestuurslid. Deelnemersraad Namens de gepensioneerden: dhr. J.J. Boks dhr. L.J.H. Coenen dhr. J. van Mulligen Namens de deelnemers: dhr. L.H. Addink dhr. L.E.M. Bodelier (vice-voorzitter) dhr. A. van den Burg dhr. W. van der Linden (secretaris) dhr. A. van Riet (voorzitter) Verantwoordingsorgaan Deelnemers: dhr. L.E.M. Bodelier (secretaris) Gepensioneerden: dhr. J. van Mulligen Werkgevers: dhr. H.C. Baarens (voorzitter) Ondernemingen en deelnemers (aantallen) Aangesloten ondernemingen 244 256 Actieve deelnemers 7.505 8.029 Waarvan onder meer - Arbeidsongeschikten 528 504 - Vut-ers 572 461 - FVP-ers 194 223 Pensioengerechtigden 6.216 6.116 Gewezen deelnemers 16.955 24.536 Premies en uitkeringen (x 5 1.000) Periodieke premies * 25.287 27.264 Pensioenuitkeringen excl. afkoop gering bedrag 8.860 8.387 Beleggingen (x 5 1.000) Beleggingen 512.183 470.635 Beleggingsresultaten 45.736 48.512 Performance 10,3% 12,7% Reserves en voorziening (x 5 1.000) Voorziening pensioenverplichtingen 529.122 443.762 Solvabiliteitsreserve 69.626 61.381 Algemene reserve -93.324-48.029 Dekkingsgraad 95,5% 103,0% Resultaat (x 5 1.000) Resultaat boekjaar -37.050-10.622 (samenstelling per 31 december 2011)