Geleerd in vorige presentaties Module 4 Inzicht in cijfers 1. Balans in detail 2. Kengetallen Les 4. Vergelijk je resultaten op 4 manieren + maak goede investeringsbeslissingen Les 4 Vergelijk je resultaten op 4 manieren Maak goede investeringsbeslissingen Jaarrekening beoordelen Niet alleen kengetallen Andere manieren om resultaten te vergelijken en beoordelen 4 manieren 1. Ratioanalyse: analyse m.b.v. kengetallen 2. Trendanalyse: vergelijken met ander perioden en indices 3. Benchmarking: vergelijken met andere bedrijven 4. Normering: vergelijken met normen (budget) Trendanalyse Resultaten vergelijken in de tijd Ontdekken van trends Niet alleen in maar ook % 1
Common size-analyse Regels uitdrukken in totaal W&V: % van omzet Balans: % van balanstotaal Voordeel: betere (grafische) vergelijking Trend + Common size-analyse Winst- en verliesrekening Jaar 1 Jaar 2 Jaar3 in % van omzet Omzet 90.000 98.500 106.000 100% 100% 100% Kostprijs van de omzet 50.000 54.000 56.000 56% 55% 53% Brutowinst 40.000 44.500 50.000 44% 45% 47% Personeelskosten 2.500 3.000 3.500 3% 3% 3% Afschrijvingen 2.500 2.500 3.500 3% 3% 3% Huisvestingskosten 5.000 3.000 3.000 6% 3% 3% Autokosten 2.000 2.200 2.400 2% 2% 2% Verkoopkosten 4.000 4.500 5.000 4% 5% 5% Distributiekosten 1.400 1.700 2.000 2% 2% 2% Algemene kosten 7.700 6.000 5.000 9% 6% 5% Operationele kosten 25.100 22.900 24.400 28% 23% 23% Bedrijfsresultaat 14.900 21.600 25.600 17% 22% 24% Financiële baten en lasten -500-400 -400-1% 0% 0% Resultaat voor belasting 14.400 21.200 25.200 16% 22% 24% Belasting 2.200 3.000 4.000 2% 3% 4% Nettoresultaat 12.200 18.200 21.200 14% 18% 20% Trend + Common size-analyse Activa Jaar 1 Jaar 2 Jaar3 in % van totaal Goodwill 0 0 0 0% 0% 0% Terreinen en gebouwen 0 0 0 0% 0% 0% Machines en installaties 9.000 8.000 17.000 16% 12% 22% Auto's 10.000 9.000 8.000 18% 14% 10% Inventaris 5.000 4.500 4.000 9% 7% 5% Vaste activa 24.000 21.500 29.000 44% 33% 37% Voorraden 9.000 10.000 8.000 16% 15% 10% Onderhanden werk 0 0 0 0% 0% 0% Debiteuren 8.500 9.000 10.000 15% 14% 13% Liquide middelen 13.500 23.100 28.800 25% 35% 37% Overige vorderingen 0 1.500 3.000 0% 2% 4% Vlottende activa 31.000 43.600 49.800 56% 67% 63% Totaal activa 55.000 65.100 78.800 100% 100% 100% Trend + Common size-analyse Passiva Jaar 1 Jaar 2 Jaar3 in % van totaal Kapitaal 12.800 13.000 19.600 23% 20% 25% Resultaat boekjaar 12.200 18.600 22.200 22% 29% 28% Reserves 0 0 0 0% 0% 0% Eigen vermogen 25.000 31.600 41.800 45% 49% 53% Hypotheek 0 0 0 0% 0% 0% Leningen > 1 jaar 14.000 13.000 12.000 25% 20% 15% Lang vreemd vermogen 14.000 13.000 12.000 25% 20% 15% Crediteuren 9.000 12.000 15.000 16% 18% 19% Leningen < 1 jaar 0 0 0 0% 0% 0% Voorzieningen 1.000 1.500 2.000 2% 2% 3% Overige schulden 6.000 7.000 8.000 11% 11% 10% Kort vreemd vermogen 16.000 20.500 25.000 29% 31% 32% Totaal passiva 55.000 65.100 78.800 100% 100% 100% Wat valt op? Solvabiliteit stijgt van 45% naar 53% Brutomarge stijgt van 44% naar 47% Steeds meer liquide (25% 37%) Visualiseren met grafieken Debiteuren lopen op in euro s Maar dalen in % van balanstotaal Ontwikkeling debiteuren jaar 1-3 2
Debiteuren uitgedrukt in indexcijfers Verhoudingsgetallen t.o.v. beginwaarde Jaar 1: 90.000 Index: 100 Jaar 2: 98.500 Index: 109 Jaar 3: 106.000 Index: 118 Winst- en verliesrekening Jaar 1 Jaar 2 Jaar3 index jaar 1 = 100 Omzet 90.000 98.500 106.000 100 109 118 Kostprijs van de omzet 50.000 54.000 56.000 100 108 112 Brutowinst 40.000 44.500 50.000 100 111 125 Personeelskosten 2.500 3.000 3.500 100 120 140 Afschrijvingen 2.500 2.500 3.500 100 100 140 Huisvestingskosten 5.000 3.000 3.000 100 60 60 Autokosten 2.000 2.200 2.400 100 110 120 Verkoopkosten 4.000 4.500 5.000 100 113 125 Distributiekosten 1.400 1.700 2.000 100 121 143 Algemene kosten 7.700 6.000 5.000 100 78 65 Operationele kosten 25.100 22.900 24.400 100 91 97 Bedrijfsresultaat 14.900 21.600 25.600 100 145 172 Financiële baten en lasten -500-400 -400 100 80 80 Resultaat voor belasting 14.400 21.200 25.200 100 147 175 Belasting 2.200 3.000 4.000 100 136 182 Nettoresultaat 12.200 18.200 21.200 100 149 174 Activa Jaar 1 Jaar 2 Jaar3 index jaar 1 = 100 Goodwill 0 0 0 100 100 100 Terreinen en gebouwen 0 0 0 100 100 100 Machines en installaties 9.000 8.000 17.000 100 89 189 Auto's 10.000 9.000 8.000 100 90 80 Inventaris 5.000 4.500 4.000 100 90 80 Vaste activa 24.000 21.500 29.000 100 90 121 Voorraden 9.000 10.000 8.000 100 111 89 Onderhanden werk 0 0 0 100 100 100 Debiteuren 8.500 9.000 10.000 100 106 118 Liquide middelen 13.500 23.100 28.800 100 171 213 Overige vorderingen 0 1.500 3.000 100 100 200 Vlottende activa 31.000 43.600 49.800 100 141 161 Totaal activa 55.000 65.100 78.800 100 118 143 Passiva Jaar 1 Jaar 2 Jaar3 index jaar 1 = 100 Kapitaal 12.800 13.000 19.600 100 102 153 Resultaat boekjaar 12.200 18.600 22.200 100 152 182 Reserves 0 0 0 100 100 100 Eigen vermogen 25.000 31.600 41.800 100 126 167 Hypotheek 0 0 0 100 100 100 Leningen > 1 jaar 14.000 13.000 12.000 100 93 86 Lang vreemd vermogen 14.000 13.000 12.000 100 93 86 Crediteuren 9.000 12.000 15.000 100 133 167 Leningen < 1 jaar 0 0 0 100 100 100 Voorzieningen 1.000 1.500 2.000 100 150 200 Overige schulden 6.000 7.000 8.000 100 117 133 Kort vreemd vermogen 16.000 20.500 25.000 100 128 156 Totaal passiva 55.000 65.100 78.800 100 118 143 Analyse liquide middelen Saldo in 2 jaar verdubbeld Maar stijgt minder snel in % balanstotaal??? Variabelen met elkaar vergelijken Ontwikkeling t.o.v. elkaar Ontwikkeling liquide middelen jaar 1-3 Ontwikkeling brutowinst en resultaat voor belasting jaar 1-3 3
Andere mogelijkheden Wat is logisch om te vergelijken? Hoe zichtbaar maken? Andere mogelijkheden Trend voor groei % van totaal voor verhoudingen Verdeling vermogen in % totaal en opbouw van de omzet Ontwikkeling vlottende activa en verdeling operationele kosten in % totaal Demonstratie Voorbeeld template jaarrekening analyseren Benchmarking Vergelijken met andere bedrijven, concurrenten, branche Referentie: beste uit de branche Info bij brancheorganisatie CBS Rabobank Benchmarking helpt om beeld te krijgen van concurrentiepositie processen te verbeteren door te kijken naar concurrentie realistische doelen te stellen minder naar jezelf te kijken beter inzicht in sterke en zwakke punten Vergelijken met normen Vergelijk realisatie met budget Verschil uitdrukken in % Balans moeilijk te budgetteren Ook niet-financiële kengetallen 4
Vergelijken met normen Verschi % Winst- en verliesrekening Realis. Budget in % van omzet l Omzet 90.000 85.000 5.000 6% 100% 100% 0% Kostprijs 50.000 51.000-1.000-2% 56% 60% -4% van de omzet Brutowinst 40.000 34.000 6.000 18% 44% 40% 4% Personeelskosten 2.500 2.700-200 -7% 3% 3% 0% Afschrijvingen 2.500 2.500 0 0% 3% 3% 0% Huisvestingskosten 5.000 4.000 1.000 25% 6% 5% 1% Autokosten 2.000 2.300-300 -13% 2% 3% 0% Verkoopkosten 4.000 3.200 800 25% 4% 4% 1% Distributiekosten 1.400 1.600-200 -13% 2% 2% 0% Algemene kosten 7.700 6.000 1.700 28% 9% 7% 1% Operationele kosten 25.100 22.300 2.800 13% 28% 26% 2% Bedrijfsresultaat 14.900 11.700 3.200 27% 17% 14% 3% Financiële baten en lasten -500-600 100-17% -1% -1% 0% Resultaat voor belasting 14.400 11.100 3.300 30% 16% 13% 3% Belasting 2.200 1.900 300 16% 2% 2% 0% Nettoresultaat 12.200 9.200 3.000 33% 14% 11% 3% Verschil visualeren Realisatie Budget Verschil Verschil % Verschil % van de omzet Verschil % Verschil 90.000 85.000 5.000 6% 100% 100% 0% Omzet Kostprijs van de omzet 50.000 51.000-1.000-2% 56% 60% -4% Brutowinst 40.000 34.000 6.000 18% 44% 40% 4% Personeelskosten 2.500 2.700-200 -7% 3% 3% 0% Afschrijvingen 2.500 2.500 0 0% 3% 3% 0% Huisvestingskosten 5.000 4.000 1.000 25% 6% 5% 1% Autokosten 2.000 2.300-300 -13% 2% 3% 0% Verkoopkosten 4.000 3.200 800 25% 4% 4% 1% Distributiekosten 1.400 1.600-200 -13% 2% 2% 0% Algemene kosten 7.700 6.000 1.700 28% 9% 7% 1% Operationele kosten 25.100 22.300 2.800 13% 28% 26% 2% Bedrijfsresultaat 14.900 11.700 3.200 27% 17% 14% 3% Fin. baten en lasten -500-600 100-17% -1% -1% 0% Resultaat voor belasting 14.400 11.100 3.300 30% 16% 13% 3% Belasting 2.200 1.900 300 16% 2% 2% 0% Nettoresultaat 12.200 9.200 3.000 33% 14% 11% 3% Demonstratie Voorbeeld template realisatie versus budget Voorbeeld Boekhouden in Excel Goede investeringsbeslissingen Geld kun je maar 1x uitgeven Baseer keuze tussen alternatieven op goede berekeningen 4 stappen 1. Identificeer alternatieven 2. Bereken cijfermatige selectiecriteria 3. Bepaal beste alternatief o.b.v. cijfers 4. Overweeg kwalitatieve factoren en maak een keuze Stap 1. Alternatieven Langdurig beslag van middelen Opties beïnvloeden de kasstromen Kopen, leasen, huren, moderniseren, vervangen, sale and leaseback Binnen categorie meerdere alternatieven: machine A of machine B 5
Stap 2. Cijfermatige selectiecriteria Terugverdientijd 1. Terugverdientijd of Pay-back period 2. Rendement op investering (ROI) 3. Interne rekenrente (IRR) 4. Netto contante waarde geldstromen Tijd tussen moment van investeren en moment dat netto geldstroom veroorzaakt door deze investering gelijk is Wanneer uitgaven terugontvangen? Norm: < 3 jaar Terugverdientijd Kasstroom Jaar 0 Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Investering 5.000 Kosten besparing + 1.000 + 1.500 + 1.500 Omzet toename + 500 + 1.000 + 1.500 Totaal 5.000 + 1.500 + 2.500 + 3.000 Cumulatief 3.500 1.000 + 2.000 Rendement op investering Te verwachten gemiddelde rendement op levensduur van project ROI = winst / investering x 100% ROI = (7.000 5.000) / 5.000 = 40% Interne rekenrente Wel rekening houden met tijdstip van ontvangsten en uitgaven Huidige waarde berekenen van alle toekomstige geldstromen Dit heet actualiseren of contant maken Rekenen naar waarde van vandaag Interne rekenrente Dit doen we met de discontovoet of rentevoet. Bijv. 10% (externe financiers) Geact. inkomsten > geact. uitgaven? Dan brengt project meer op dan 10% Trial and error of computer gebruiken 6
Netto contante waarde Geldstromen contant maken Geen verschil, alleen minimaal gewenst rendement Haalt project rendement niet? Dan verwerpen Stap 3. Bepaal beste alternatief Vergelijk de 4 kengetallen per alternatief en geef ze een score Alt PB ROI IRR NCW Pnt A 3,2 jaar 5 20% 8 12% 8 3.000 7 28 B 2,5 jaar 6 12% 6 10% 6 2.000 6 24 C 3,1 jaar 5 15% 7 11% 7 4.000 8 27 Stap 4. Overweeg kwalitatieve factoren Ethische, psychologische, marketing, mileu- of image-gerelateerde zaken Demonstratie Voorbeeld template investeringsbeslissingen Alternatief Kwantitatief Milieu Imago Totaal A 28 6 7 41 B 24 5 7 36 C 27 8 8 43 In de volgende presentatie Aftrekbaarheiden van kosten en btw Vergeet niets tijdens de jaarafsluiting 7