Professioneel op koers Met plezier presenteer ik u dit jaarverslag van het afgelopen jaar. Met een selectie van in het oog springende activiteiten van het CBD voor onze branche in 2011. We hebben opnieuw stappen gezet in de belangenbehartiging van Nederlandse drogisterijen in de zelfzorg, onze belangrijkste taak. Door de rol van de drogist en onze standpunten te verdedigen in Den Haag. Maar ook door verder te investeren in kwaliteitszorg, via de organisatie van de certificering in de branche. Onze branche wordt altijd kritisch gevolgd door media en consumentenorganisaties. Het doet me goed te zien dat drogisten zich niet van de wijs laten brengen. Maar onverminderd blijven investeren in kwaliteit. De certificeringsgraad ligt inmiddels op ruim 75%. Certificering is de best mogelijke manier om aan de wet te voldoen, vinden de bedrijven en organisaties vertegenwoordigd in het CBD. Het onafhankelijke onderzoek van IVM in 2011 was daarbij een welkome steun in de rug en een bevestiging dat we op de goede koers zitten. We hebben ook afgelopen jaar hard gewerkt aan een goed kennisniveau over zelfzorg, via onder meer vakopleidingen en nascholing. In 2012 houden we die koers vast. Tegelijkertijd willen we nog meer dan nu laten zien welke rol de drogist kan spelen in een betaalbare en toekomstbestendige gezondheidszorg. Enerzijds door samenwerkingsverbanden aan te gaan met andere partijen in de zorg, anderzijds door de consument te informeren over het belang van verantwoord geneesmiddelengebruik en de hulp die de gecertificeerde drogist daarbij kan geven d.m.v. goed advies. Marten Hummel, directeur Centraal Bureau Drogisterijbedrijven Certificering: adequaat instrument voor kwaliteitszorg De kwaliteitszorg waar we ons branchebreed voor inzetten, kreeg een positieve beoordeling door het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik in 2011. Dit onafhankelijke instituut kwam tot deze conclusie na een uitgebreid onderzoek van ons certificeringssysteem en een vergelijking met andere normen in de zorg. De belangrijkste uitkomsten: Certificering is een gedegen en professionele invulling van de wettelijke eis verantwoorde zorg. De instrumenten van de auditoren van het CBD zijn geschikt en betrouwbaar om de naleving van de kwaliteitseisen te meten. De kassacheck is een onmisbaar instrument bij zelfzorgadvisering en kan nog verder verbeterd worden.
Bewezen instrument De consument in de drogisterij moet kunnen rekenen op verantwoorde zorg bij de aankoop van een zelfzorggeneesmiddel. Om die reden werken wij als branche al jarenlang met een certificeringsysteem. Hiermee willen we een goede invulling geven aan de wettelijke verplichte verantwoorde zorg bij de verkoop van UAD-geneesmiddelen. Het CBD heeft het certificeringssysteem laten toetsen door het IVM als een onafhankelijke en deskundige partij om antwoord te krijgen op de volgende vragen: 1. Zijn de Waarborgeisen en Zelfzorgstandaarden een adequate uitwerking van de wettelijke eis van verantwoorde zorg? 2. Zijn de meetinstrumenten van de auditoren die de controles uitvoeren, geschikt en betrouwbaar? Professioneel kwaliteitssysteem Het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik is een onafhankelijk, deskundig en breed erkend instituut. Het wil goed, veilig en doelmatig medicijngebruik te bevorderen met praktijkgerichte kennis en oplossingen. Het IVM oordeelt dat het certificeringssysteem van de drogisterijbranche de vergelijking met andere kwaliteitsstandaarden in de zorg prima kan doorstaan. Het CBD heeft een professioneel en gedegen systeem ontwikkeld, aldus het IVM. Binnen dit systeem is de eis van verantwoorde zorg volledig en juist ingevuld. Het toezicht van de drogist op de geneesmiddelenverkoop is prima geborgd, vindt IVM. De klant wordt op vele manieren gewezen op de mogelijkheid om advies te krijgen, en deze (assistent-)drogisten zijn goed zichtbaar aanwezig in de winkel. Daarnaast merkt IVM op dat (Assistent-)drogisten als sterk punt hebben dat zij vanuit hun vakopleiding gespecialiseerd zijn in zelfzorg. Hierdoor hebben zij de juiste deskundigheid en kennis om goed advies te geven. Ook de nascholing is goed geregeld. Auditoren meten op een betrouwbare manier of in een drogisterij verantwoorde zorg wordt geboden. Aanbevelingen Het rapport beschrijft mogelijkheden om de kwaliteit van die metingen nog verder te verbeteren. Het IVM adviseert Zelfzorgadvieskaarten uit te breiden zodat alle benodigde informatie snel is te vinden op één kaart. En vindt verder de kassacheck een absoluut onmisbare eerste stap naar een goed advies. Wel bestaat er bij IVM twijfel of de kassacheck genoeg is als een klant - zich niet bewust van de mogelijke risico s - zegt geen behoefte aan advies te hebben. Onwetendheid kan er dan voor zorgen dat de klant geen advies krijgt terwijl hij dit wel degelijk nodig heeft. Het IVM vindt verwijzing naar de bijsluiter dan niet voldoende. Het rapport bevat een aantal oplossingsrichtingen waar het CBD de komende tijd mee aan de slag gaat. Tenslotte doet het IVM nog enkele suggesties voor een eventuele verdere ontwikkeling van het certificeringssysteem en kwaliteitsbeleid van de drogisterijbranche in de toekomst. Kwaliteitszorg in vogelvlucht Aantal gecertificeerden stijgt naar 75%. (71,9% in 2010, 75% eind 2011). Nieuwe klankbordgroep kwaliteit. Deze denktank is in 2011 voor het eerst bij elkaar gekomen en denkt na over onder meer certificering, zelfzorgstandaarden, scholing en zelfzorgadvisering. Op deze manier wordt het mogelijk kwaliteitszorg nog beter aan te laten sluiten bij de dagelijkse praktijk in de winkel. In de klankbordgroep zitten gediplomeerde drogisten vanuit zowel zelfstandige drogisterijen als ketenbedrijven. Voorbereiding richtlijn online verkoop. De verkoop van zelfzorgmedicatie via internet neemt hand over hand toe. Hoe kan de wettelijke eis van verantwoorde zorg via internet het beste gerealiseerd worden? Daarover buigt zich een speciale werkgroep binnen de branche.
Richtlijn online verkoop Is het mogelijk om via internet de wettelijk vereiste verantwoorde zorg te garanderen bij de verkoop van UAD-zelfzorgeneesmiddelen? En hoe zouden we dit in de praktijk het beste kunnen invullen? Om die vraag beantwoord te krijgen, nam de Inspectie voor de Gezondheidszorg in 2011 contact op met het CBD. Ook drogisten hebben tegen ons regelmatig hun zorg hierover geuit. Intussen werkt een speciale commissie in ons bestuur aan een nieuwe richtlijn voor de online verkoop van zelfzorggeneesmiddelen. In de werkgroep nemen drie drogistenorganisaties deel die zelf ervaring hebben met internetverkoop: de richtlijn moet ervoor gaan zorgen dat de klant straks ook als hij via internet koopt voldoende informatie heeft om een goede keuze te kunnen maken. De richtlijn wordt vanaf het najaar van 2012 geïmplementeerd. De bedoeling is om deelname aan de richtlijn voor alle bedrijven open te stellen. Informatievoorziening: steeds meer online Het CBD is het kenniscentrum voor drogisten en andere partijen die interesse hebben in wat er speelt in onze branche. Belangrijke thema s zijn verantwoorde (zelf)zorg en de rol van de drogist. Maar ook bijvoorbeeld cijfers over de branche of arbeidszaken komen regelmatig aan bod. In 2011 zijn er online belangrijke nieuwe kanalen geopend en andere geactualiseerd. Drogistensite.nl de centrale website van het CBD en spil in onze informatievoorziening, is vernieuwd. Belangrijke documenten zijn geactualiseerd, zoals de Zelfzorgdossiers over veel voorkomende zelfzorgaandoeningen. Werkenindedrogisterij.nl Een nieuwe website speciaal voor iedereen die een functie als verkoper in de drogisterij of (assistent-)drogist overweegt. De site biedt alle informatie over opleidingen, vacatures en ook arbeidsvoorwaarden. Om meer en zeker ook jonge mensen te bereiken, heeft Werkenindedrogisterij een accounts op Facebook. Twitterende drogisten geven via @indedrogisterij een kijkje in de drogistenpraktijk. Daarnaast wordt er geadverteerd met banners op Hyves en Facebook. Linkedin Groep Kenniscentrum Drogisterijbranche Een nieuw, laagdrempelig discussieplatform. Drogisten, leidinggevenden en beslissers in de branche kunnen hier met elkaar klankborden over de dagelijkse praktijk van het drogistenvak. Facebook groep Werken in de drogisterij Een platform waar drogisterijmedewerkers elkaar kunnen ontmoeten en ervaringenen nieuws kunnen uitwisselen over hun vak. Ook iedereen die interesse heeft om in een drogisterij te gaan werken, kan de pagina liken en zo op de hoogte blijven van wat er speelt en op en makkelijke manier in contact komen met mensen die er al werken.
Twitter account @CBDdrogisterij Voor drogisten en hun organisaties, relaties van het CBD, vakpers, publiekspers, gezondheidsorganisaties en politiek twitteren wij over alle nieuwtjes en wetenswaardigheden die voor hen van belang zijn. Digitale nieuwsbrief wet- en regelgeving Tot wanneer mag een geneesmiddel met een nieuwe status nog in de schappen blijven? Hoe luiden de regels voor claims op de verpakking? Met een nieuwe digitale nieuwsbrief gaat het CBD antwoord geven op deze en andere vragen over zelfzorg. Drogisten en andere geïnteresseerden krijgen hiermee snel actuele informatie direct in hun mailbox. Thema s zijn onder meer het geneesmiddelenbeleid van het ministerie van VWS, cosmeticawetgeving, milieuaspecten, cao- en arbeidszaken, maar ook online verkoop van geneesmiddelen en certificering. Nog niet aangemeld? Dat kan op www.drogistensite.nl. Informatievoorziening over cao- en arbeidszaken Het CBD is nauw betrokken bij het afsluiten van een cao en geeft voorlichting over de cao. LINK. Drogisten kunnen bij het CBD terecht voor onder meer juridisch advies en handige tools voor de werkgever. In 2011 hebben we circa 350 juridische kwesties en vragen over werkgeverschap beantwoord. Kennis: de basis Adequate vakopleidingen en nascholing zijn de basis voor de kennis in de sector en dus voor een goed zelfzorgadvies. Het CBD verzorgt zelf geen opleidingen, maar ontwikkelt wel het basislesmateriaal dat op licentie aan opleiders ter beschikking wordt gesteld. Zij maken hiervan didactisch materiaal. Verder kunnen opleiders op vrijwillige basis de kwaliteit van hun opleidingen door het CBD laten toetsen. CBD verleent na toetsing een branche-erkenning aan opleidingsinstituten. In 2011 hadden 8 instituten een erkenning. Daarnaast kunnen opleiders en bedrijven hun nascholingscursussen en trainingen voor (assistent)drogisten laten accrediteren door het CBD. Het CBD geeft dan nascholingspunten aan de nascholingscursussen. Met de behaalde nascholingspunten kunnen (assistent)drogisten aan hun nascholingsplicht voldoen. Accreditatie van cursussen gebeurt op basis van eisen die door de branche zijn afgesproken. In 2011 waren 37 nascholingscursussen geaccrediteerd. Het CBD vraagt namens de branche ESF-subsidies aan voor scholing en nascholing in de branche, om de scholingskosten voor werkgevers te beperken. Ook in 2011 maakten veel werkgevers hier gebruik van. Het CBD organiseert een praktische workshop zelfzorgadvisering om medewerkers in hun adviesrol te ondersteunen. In 2011 hebben er weer diverse succesvolle workshops plaatsgevonden.
Nieuw: Assistent-Drogist in het MBO Sinds september 2011 bieden 4 ROC s een praktijkgerichte MBO-opleiding Verkoopspecialist aan dat eveneens leidt tot het diploma Assistent-drogist. Hiermee krijgt het beroep assistent-drogist een eigen plaats in de MBO-leerweg. Dit bevordert ook dat jonge mensen het beroep assistent-drogist eerder als een serieuze optie zullen zien, omdat zij dit vak tegenkomen tijdens hun opleiding. Ook voor de studenten zelf is deelname aan de MBO-opleiding waardevol. Afgestudeerden krijgen niet alleen een MBO-diploma Verkoopspecialist maar ook het officiële vakdiploma Assistent-Drogist van Stichting Pharmacon Examens. Hiermee zijn zij voor werkgevers extra interessant en vergroten zij hun kansen op de arbeidsmarkt. De bedoeling is om ook voor de drogist een dergelijke mogelijkheid in de MBO-leerweg te openen. 2012: Voortvarend verder Conform de Geneesmiddelenwet moeten drogisterijen verantwoorde zorg leveren. De branche ziet dit niet zozeer als een plicht maar ook als een kans om zich als branche te onderscheiden van de concurrentie d.m.v. kennis en kunde als zelfzorgadviseurs. Dat kwam ook weer naar voren tijdens het congres Turbulentie in de OTC, in november 2011. Adviseren over zelfzorggeneesmiddelen vereist deskundigheid en vakmanschap. Drogisten zetten zich daar al jaren voor in. Het CBD ondersteunt en faciliteert dat, ook in 2012. Onderdeel van de zorgketen Meer en betere zelfzorg in de toekomst is ook maar zeker niet alleen in belang van onze branche. Er is een groot maatschappelijk belang en noodzaak mee gemoeid. Zelfzorg draagt op een positieve manier bij aan het voorkomen van concrete (volks)gezondheidsproblemen en aan ontlasting van onder andere de huisartsen. Het is dan wel cruciaal dat zelfzorg meer erkenning krijgt als onderdeel van de zorgketen. En dat zelfzorg via de drogist op een goede manier gebeurt. De drogist zou een volwaardige plek moeten krijgen in die zorgketen. Dit sluit aan bij het beleid van het ministerie van VWS om meer zelfzorg te stimuleren. Het CBD neemt op dit moment diverse initiatieven met partners in de zorg om de krachten te bundelen en te komen tot een optimale afstemming tussen de verschillende partijen binnen de zorgketen. Samenwerking is kortom in 2012 een leidend thema. Colofon Dit jaarverslag is een uitgave van het Centraal Bureau Drogisterijbedrijven. Tekst: Redactie en vormgeving: Sasja Nicolaï, Nicolaï Tekstwerk Centraal Bureau Drogisterijbedrijven