Actualiteitenoverzicht week 34 1. Netspar: ouderen en jongeren delen liefst met eigen leeftijdsgroep Het kennisnetwerk voor pensioen en oudedagsvoorziening Netspar heeft onderzoek gedaan naar solidariteitsvoorkeuren. Uit het onderzoek blijkt dat mensen gemiddeld genomen een grote voorkeur hebben voor solidariteit. Daarbij is wel sprake van diversiteit. De voorkeur voor solidariteit is het grootst bij vrouwen en mensen met een hoge opleiding. Zowel jongeren als ouderen zijn het liefst solidair met hun eigen leeftijdsgroep. De meeste mensen zijn pessimistisch over solidariteit van anderen. Zij verwachten aanzienlijk minder solidariteit dan ze van anderen daadwerkelijk krijgen en ze zelf bereid zijn te geven. De onderzoekers stellen dat solidariteit tussen generaties onder druk staat. Het delen van risico s, met name beleggingsrisico s, is volgens de onderzoekers van Netspar een essentieel onderdeel van het Nederlandse pensioenstelsel. Het is de vraag of het toenemen van de verschillen tussen deelnemers invloed heeft op de bereidheid risico s te blijven delen. De ondervraagden van het onderzoek zijn niet erg optimistisch over de houdbaarheid van de solidariteit tussen jong en oud in het pensioenstelsel. Twee derde meent dat de solidariteit onder druk staat. Slechts een op de vijf wil inkomen inleveren om andere deelnemers te helpen. Bron: Netspar 2. DNB Statistisch Nieuwsbericht: financiële positie pensioenfondsen in tweede kwartaal 2019 verslechterd De financiële positie van pensioenfondsen is in het tweede kwartaal verslechterd. Dit blijkt uit rapportages van pensioenfondsen aan toezichthouder De Nederlandsche Bank. De waarde van de verplichtingen (de huidige en toekomstige uitkeringen) groeide met 96 miljard naar 1.463 miljard.
De belangrijkste oorzaak hiervoor is de daling van de rente op de financiële markten. Het vermogen van pensioenfondsen steeg eveneens, maar minder hard. Dit vermogen groeide met 55 miljard naar 1.488 miljard. Bij 51 pensioenfondsen ligt de beleidsdekkingsgraad onder de kritische grens van 104,2%. Deze fondsen beheren 60% van alle pensioenaanspraken. Een kwartaal eerder lag dat percentage op 56%. Voor 53 pensioenfondsen geldt dat de beleidsdekkingsgraad boven 104,2% ligt, maar niet toereikend is voor (gedeeltelijke) indexatie (>110%). Bij deze pensioenfondsen is zo n 20% van alle aanspraken ondergebracht. Ten slotte geldt dat 101 pensioenfondsen een beleidsdekkingsgraad hebben die boven 110% ligt en daarom wel toereikend zou zijn voor (gedeeltelijke) toeslagverlening. Deze pensioenfondsen beheren eveneens 20% van de pensioenaanspraken. Bron: DNB 3. KBO PCOB pleit voor koopkrachtverbetering ouderen Volgens seniorenorganisatie KBO-PCOB, moet het kabinet op Prinsjesdag maatregelen aankondigen om de koopkracht van ouderen te verbeteren. Uit eigen onderzoek zou blijken dat vier op de tien ouderen de armoede bij andere senioren in hun naaste omgeving zien toenemen. Zeven op de tien vinden dat er een steeds sterkere tweedeling is tussen wie voldoende geld heeft, en een groeiende groep met te weinig geld om aan de samenleving te kunnen deelnemen. Een derde van de senioren heeft geen eigen vermogen en is daardoor financieel kwetsbaar. Senioren zonder eigen vermogen komen meer in de problemen bij een financiële tegenslag, hebben vaker schulden en maken zich veel vaker zorgen over hun financiële situatie. Ze zien bijna twee keer zoveel af van een artsenbezoek dan senioren mét eigen vermogen, blijkt uit dit onderzoek. Vooral de groep senioren tussen de 55 en 67 is minder vaak financieel fit. Van de senioren geeft 18 procent aan het afgelopen jaar wel eens een bezoek aan bijvoorbeeld de tandarts of fysiotherapeut te hebben gemeden vanwege de mogelijke kosten daarvoor. De organisatie wijst erop dat de koopkracht van veel ouderen al niet best is en alleen maar verder verslechtert doordat veel pensioenen waarschijnlijk worden
gekort. Voordat de grote pensioenfondsen met nieuws over kortingen kwamen, verwachtte 28% van de senioren al dat hun pensioen er in 2020 op achteruit zou gaan. 59% verwacht dat de pensioenuitkering gelijk blijft en 3% verwacht erop vooruit te gaan. Volgens KBO-PCOB is compensatie nodig om de groeiende financiële kwetsbaarheid bij groepen senioren tegen te gaan. Bron: KBO-PCOB 4. Dijsselbloem: korting op pensioen onvermijdelijk Volgens oud minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem is het onvermijdelijk dat enkele pensioenfondsen komend jaar gaan korten. Fondsen die er niet goed voorstaan kunnen die pijn niet voor zich uit blijven schuiven. Na advies van de commissie Parameters, onder leiding van Dijsselbloem, over het strenger maken van de rekenregels voor pensioen dreigen kortingen bij een aantal pensioenfondsen. Vakbond FNV heeft opgeroepen iets aan die kortingen te doen. Voor de zomer zei pensioenonderhandelaar Tuur Elzinga van de FNV in de Telegraaf dat de politiek die kortingen moet voorkomen. Onlangs riep hij op die kortingen desnoods te compenseren via een hogere AOW. Volgens hem zijn de dreigende kortingen ondermijnend voor het recent gesloten pensioenakkoord. Dijsselbloem wijst erop dat in het nieuwe pensioenstelsel kortingen een veel vaker voorkomend verschijnsel zullen zijn. Hij merkt op dat veel betrokkenen daar nog altijd moeite mee hebben. Dijsselbloem constateert dat er op dit moment een enorm verzet is tegen het principe dat er gekort kan worden bij de fondsen. Maar fondsen zijn geen verzekering, het is geen zekerheid. Er kán gekort worden, aldus Dijsselbloem. Hij vindt verzet tegen kortingen strijdig met het pensioenakkoord. Bron: De Financiële Telegraaf/ Buitenhof 5. CSJ: verhoog pensioenleeftijd Groot- Brittannië in 2035 naar 75 De leeftijd waarop Britten hun staatspensioen krijgen, zou omhoog moeten naar 75 jaar in 2035, meent denktank Centre for Social Justice (CSJ). Naar het oordeel van
het CSJ moet de officiële pensioenleeftijd in 2028 al op 70 staan, en op 75 in 2035. Dat zou nodig zijn om de verhouding tussen gepensioneerden en werkenden betaalbaar te houden. In het deze maand gepubliceerde rapport Ageing Confidently stelt het CSJ vast dat Groot-Brittannië de behoeften en het potentieel van een steeds ouder worden beroepsbevolking negeert. Langer werken kan de mentale en fysieke gezondheid van een vergrijzende bevolking op peil houden, bijdragen aan de economie en de fiscale druk verlichten. Het uitblijven van een fundamentele verandering in de werkcultuur en meer kansen voor oudere werknemers, gaat ten koste van mensen, bedrijven en de economie. Het CSJ stelt dat een groot deel van de ouderen in staat is om te werken en wil werken. En dat het ook cruciaal is dat deze mensen de ondersteuning krijgen om dit te doen. Volgens het CSJ zijn ouderen net zo productief als jongeren. Langer werken heeft het potentieel om particulier pensioensparen te verhogen en armoede onder gepensioneerden te verminderen. Het CSJ pleit ervoor de kansen voor ouderen op de werkvloer te vergroten. Bron: Centre for Social Justice (CSJ) 6. Onderzoek: voor babyboomers is het pensioenakkoord geen goed nieuws Het Pensioenakkoord is goed nieuws voor mensen die een zwaar beroep hebben en/ of eerder met pensioen willen. Volgens onderzoekers Van Oostendorp, Postma en Van der Seijs van onderzoekinstituut Meertens/ Radboud Universiteit is het Pensioenakkoord voor mensen die geboren zijn voor 1962 en een lichamelijk lichter beroep hebben veel minder goed nieuws. In veel sectoren is de ontslagdatum aan de AOW-datum gekoppeld. Mensen in de beovengenoemde categorie verliezen daardoor vrij onverwacht sneller hun baan. Voor iemand geboren in 1955 kan dat oplopen tot 11 maanden voor de tot nu toe voorziene datum. Volgens de onderzoekers zijn mensen nu over die sterk vervroegde pensioendatum in veel gevallen minder dan vijf jaar voor de daadwerkelijke datum op de hoogte van de (sterk) vervroegde pensioendatum. Hierdoor kunnen mensen zich niet
financieel inhoudelijk goed voorbereiden. De onderzoekers vinden de termijn van aankondiging voor de ingang van het vervroegde pensioen te kort om hierop te anticiperen. Bron: AD 7. Vergrijzing in Nederland veel minder groot probleem dan gedacht Volgens hoogleraar Theo Engelen is de vergrijzing in Nederland een veel minder groot probleem dan gedacht. Zelfs op de top van de vergrijzing is het aantal mensen dat geen geld meer verdient en afhankelijk is van anderen minder groot dan vroeger. Volgens Engelen is het probleem van de vergrijzing dat er mensen onderhouden moeten worden door anderen. Dit geldt echter niet alleen voor ouderen, maar ook voor jongeren. Volgens de hoogleraar gaat het om het percentage mensen dat je kunt rekenen tot de afhankelijke bevolking. Dat was in 1965 veel hoger dan nu vanwege het aantal kinderen. Ook zijn volgens Engelen ouderen niet duurder dan kinderen. Engelen: Kinderen hebben als ze ter wereld komen helemaal niks. Maar de gemiddelde oudere die nu met pensioen gaat heeft gespaard via een pensioensysteem of door zijn of haar huis af te betalen. Engelen noemt vergrijzing ook een tijdelijk verschijnsel, veroorzaakt door de babyboomgeneratie na de tweede wereldoorlog. Die generatie sterft volgens de hoogleraar uit. Hij verwacht tussen 2030 en 2040 weer een normale bevolkingsopbouw. De piek in 2030 zit volgens hem nog onder het niveau van 1965. Engelen is van mening dat vergrijzing om bepaalde redenen aan Nederlanders voorgehouden wordt als een enorme bedreiging. De hoogleraar vindt die angst onterecht. Bron: Algemeen Dagblad
8. Buffereisen Nederlandse CDC-fondsen Europees gezien onwettig? Volgens advocaat Hans van Meerten hoeven de meeste Nederlandse pensioenfondsen die CDC-regelingen uitvoeren, onder IORP II geen buffers aan te houden. Omdat het pensioenfondsen zijn. Deze regelingen kennen geen garantie op de pensioenopbouw. Van Meerten stelt dat veel Nederlandse pensioenfondsen hierdoor niet onder artikel 15 van de IORP II richtlijn vallen. In artikel 15 van de richtlijn zijn de buffereisen voor pensioenfondsen geregeld. De eisen van de Pensioenwet zijn daarop gebaseerd. Van Meerten stelt dat de Nederlandse regering IORP II verkeerd omgezet heeft in nationale wetgeving. Hij meent dat het niet juist is als een fonds op basis van deze wetgeving moet gaan korten. Voor deze zogenoemde CDC-fondsen moet een uitzondering komen op de buffereisen in de Pensioenwet. Namens drie belangenorganisaties van gepensioneerden heeft Van Meerten de Nederlandse staat in gebreke gesteld. Bij uitblijven van een reactie gaat hij de staat dagvaarden. Bron: Pensioenpro Bijeenkomsten, seminars Datum 10 september 2019 18 september 2019 23 september 2019 Bijeenkomst Pensioenfederatie: Themabijeenkomst Eigen risicobeoordeling Pensioenfederatie: Themabijeenkomst IMVB Montae: Educatiesessie Beheersing van (IT- )innovatie in de pensioensector Pensioenfederatie: Themabijeenkomst Verantwoordingsorgaan
10 oktober 2019 14 november 2019 28 november 2019 10 december 2019 Pensioenfederatie: Jaarcongres Pensioenfederatie: Themabijeenkomst Pensioenfederatie Themabijeenkomst Verantwoordingsorgaan ALV en Themabijeenkomst Wetsvoorstellen (in parlementaire behandeling) Wetsvoorstel/Besluit Inhoudelijk Status
Wetsvoorstel Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (34491) Met dit voorstel wordt het mogelijk om bij verenigingen en stichtingen een raad van commissarissen in te stellen. Ook kan bij alle rechtspersonen voor een monistisch bestuurssysteem gekozen worden. Voor de vereniging, de coöperatie, de onderlinge waarborgmaatschappij en de stichting komt meer duidelijkheid over: de uitgangspunten die bestuurders en commissarissen bij de vervulling van hun taak in acht moeten nemen; de positie van bestuurders en commissarissen met een tegenstrijdig belang; en de regels over aansprakelijkheid van bestuurders en commissarissen. Ook wordt de regeling voor ontslag van een stichtingsbestuurder door de rechter verduidelijkt. Wetsvoorstel is op 8 juni 2016 ingediend bij de Tweede Kamer. Op 19 december 2018 is de Inbreng nader verslag (wetsvoorstel) aangeleverd. Op 8 november 2018 en 15 februari 2019 is een Nota van wijziging ingediend. Op 20 mei 2019 heeft de minister van Rechts-bescherming gereageerd op een aantal commentaren op het wetsvoorstel ten behoeve van de plenaire behandeling van het wetsvoorstel. Plenaire behandeling in de Tweede Kamer is voorzien op 23 september 2019. Beoogde datum inwerkingtreding: nog nader te bepalen.
Wetsvoorstel Digitale Overheid (34972) Algemene regels inzake het elektronisch verkeer in het publieke domein en inzake de generieke digitale infrastructuur. Het wetsvoorstel is op 19 juni 2018 ingediend bij de Tweede Kamer. De planning van inwerkingtreding van het wetsvoorstel was aanvankelijk 1 januari 2019 en is vervolgens uitgesteld naar 1 juli 2019. Het wetsvoorstel is nog in behandeling bij de Tweede Kamer. Op 21 juni 2019 heeft de vaste Commissie voor Binnenlandse Zaken besloten dat zij de door de staatssecretaris aangekondigde en toegezegde nadere informatie afwacht, voordat zij het wetsvoorstel voor plenaire behandeling gereed meldt. Er is nog geen plenaire behandeling van het wetsvoorstel in de Tweede Kamer gepland. De laatste berichten zijn dat de regering om uitstel heeft gevraagd voor de beantwoording van nadere vragen vanuit de Kamercommissie. Op 5 september 2019 vindt de procedurevergadering van de vaste Kamercommissie plaats. Naar verwachting zal de datum inwerkingtreding 1 januari 2020 worden.
Ontwerpbesluit adequate pensioenregeling payrollwerknemers (35074-65) Initiatiefwetsvoorstel advies-recht voor maatschappelijk verantwoord beleggingsbeleid en goedkeuringsrecht voor uitsluitingenbeleid aan organen bij pensioenfondsen (35101) Het ontwerpbesluit hoort bij de Wet Arbeidsmarkt in balans. Hierin staan de voorwaarden waaraan de pensioenregeling moet voldoen indien de werknemer niet deelneemt aan de regeling van de inlener. Tot 16 maart 2019 was het mogelijk te reageren op consultatie van het ontwerpbesluit. O.a. de Pensioenfederatie en VNO-NCW hebben hiervan gebruikt gemaakt. Dit wetsvoorstel regelt dat het verantwoordingsorgaan en het belanghebbendenorgaan bij pensioenfondsen: een goedkeuringsrecht krijgen op het uitsluitingenbeleid van het pensioenfonds en; een adviesrecht krijgen op het maatschappelijk verantwoord beleggingsbeleid van het pensioenfonds. Ingediend bij de Tweede Kamer op 6 juni 2019. Op 27 juni 2019 heeft minister Koolmees de vragen van de vaste Tweede Kamercommissie voor SZW beantwoord. Datum inwerkingtreding: 1 januari 2021. Ingediend op 3 december 2018 door D66 bij de Tweede Kamer. De Tweede Kamercommissie SZW neemt dit wetsvoorstel in behandeling na ontvangst van het advies van de Raad van State en de reactie van de initiatiefnemer. Op dit moment is hierover geen nader bericht te melden.
Voorstel machtigingswet oprichting Invest-NL (35123) Dit voorstel regelt de oprichting van de Nederlandse financierings- en ontwikkelingsinstelling Invest-NL N.V. Invest-NL heeft als kerntaken: het ondersteunen van ondernemingen bij risicovolle activiteiten op het gebied van grote transitieopgaven; en het helpen doorgroeien van start-ups en scale-ups naar grotere ondernemingen door middel van ontwikkelingsdiensten en financiering. Invest-NL is specifiek bedoeld voor de financiering van ondernemingen die maatschappelijk verantwoord ondernemen en daarmee bijdragen aan de realisatie van maatschappelijke transitieopgaven. Ingediend op 18 januari 2019 bij de Tweede Kamer. De Tweede Kamer heeft het wetsvoorstel op 21 mei 2019 aangenomen. Op 28 mei 2019 heeft de Eerste Kamercommissie voor Economische Zaken en Klimaat de procedure besproken. De commissie heeft besloten om een voorbereidend onderzoek te houden op 25 juni 2019. De Eerste Kamercommissie voor Economische Zaken en Klimaat / Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft op 2 juli 2019 het voorlopig verslag uitgebracht en wacht op de memorie van antwoord.
Voorstel registratie uiteindelijk belanghebbenden van vennootschappen en andere juridische entiteiten (35179) Ontwerpbesluit financieel toetsingskader pensioenfondsen De vierde EU anti-witwasrichtlijn verplicht lidstaten een register bij te houden waarin de natuurlijke personen zijn opgenomen die de uiteindelijk belanghebbenden zijn in een onderneming of rechtspersoon. Dit is het Ultimate Beneficial Owner-register (UBOregister). Dit wetsvoorstel regelt de implementatie van het UBOregister. In het Implementatiebesluit worden de volgende zaken geregeld: welke documenten gelden als onderbouwing van het economisch belang van een UBO; wie de bevoegde autoriteiten zijn; een afschermingsregime voor uitzonderlijke omstandigheden. Het Implementatiebesluit UBOregister is op 20 mei 2019 voor internetconsultatie aangeboden. De consultatie is op 1 juli 2019 gesloten. De Pensioenfederatie geeft in haar reactie op de consultatie aan dat het niet wenselijk is dat pensioenfondsen onder de registratieverplichting van het UBO-register vallen. Dit voorstel betreft het advies van de Commissie Parameters. Ingediend op 4 april 2019 bij de Tweede Kamer. Het UBO-register moet uiterlijk op 10 januari 2020 zijn gerealiseerd. Op 22 mei 2019 heeft op initiatief van de vaste Kamercommissie voor Financiën een rondetafelgesprek plaatsgevonden. Op 29 mei 2019 heeft de vaste commissie voor Financiën het wetsvoorstel besproken. Op dit moment is de Kamercommissie in afwachting van de beantwoording van de vragen en opmerkingen door de regering. De Tweede Kamer bespreekt het wetsvoorstel na deze beantwoording in de plenaire vergadering. De datum hiervan is nog niet vastgesteld. Het kabinet heeft in een Kamerbrief aangegeven het advies van de Raad van State over te nemen. De Eerste Kamercommissie voor SZW levert op 10 september 2019 inbreng over dit onderwerp.
Overige pensioenonderwerpen / aangekondigde wet- en regelgeving Thema Mogelijkheid van opname bedrag ineens op pensioeningangsdatum Onderzoek naar verschillen in pensioenopbouw tussen werknemers die werken met loondispensatie en werknemers voor wie de werkgever een loonkostensubsidie ontvangt Evaluatie Wet Pensioencommunicatie Evaluatie Wet verbeterde premieregeling Evaluatie van de Wet werken na de AOWgerechtigde leeftijd Stand van zaken/planning Wetsvoorstel wordt medio 2020 verwacht. Gestart in 2017. SZW heeft op 25 april 2018 aanvullende informatie verschaft aan de Tweede Kamer over (cao-)lonen van mensen die werken met loonkostensubsidie en over de gevolgen voor de opbouw van aanvullend pensioen. Op dit moment is geen nadere informatie beschikbaar. De uitkomsten worden verwacht in het derde kwartaal van 2019. Deze staat gepland voor het derde kwartaal van 2019. De uitkomsten werden verwacht in het vierde kwartaal van 2018. Dit is niet haalbaar gebleken. Wanneer de uitkomsten wel beschikbaar zijn is niet bekend.
Aanpassing Beleidsregel Geschiktheid 2012 Nieuwe Leidraad ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) en Sanctiewet (Sw) De AFM en DNB hebben de wijzigingen in de Beleidsregel geschiktheid 2012 voor consultatie gepubliceerd. De consultatie loopt tot 1 september 2019. De aangepaste Beleidsregel wordt naar verwachting eind 2019 gepubliceerd en is vanaf dat moment van kracht. De aanpassingen vloeien voort uit aanpassingen in nationale en Europese wet- en regelgeving. DNB heeft de nieuwe Leidraad ter consultatie aangeboden. De consultatie loopt tot 16 september 2019. Pensioenfondsen vallen niet onder de Wwft. Wel is op pensioenfondsen de SW van toepassing.