Havenvisie 2030 Werkatelier Dertje Meijer, 20 januari 2014
De wereld is sterk in beweging China is de Verenigde Staten gepasseerd als grootste handelsland Eerste tekenen van herstel van de financiële- en kredietcrisis 3D printing staat op het punt om 'derde industriële revolutie te worden Schaliegas-revolutie en potentiele impact energiemix Samsung heeft Nokia en Apple ingehaald op het gebied van mobiel internetgebruik Het Panamakanaal moet nog een keer verbreed worden 5000 > 13.000 > 18.000 TEU
Veranderingen volgen elkaar steeds sneller op... Inhuldiging Paus 2005 versus 2013
Het is niet de sterkste van een soort die overleeft, maar diegene die het meest ontvankelijk is voor verandering. Charles Darwin
Doel van vanmiddag Schetsen van de Havenvisie 2030 op hoofdlijnen Dialoog en meedenken Samen een stap verder komen 5 CONCEPT
Vragen waar we bij stil willen staan Waarom een nieuwe havenvisie? Waar staat de haven nu? Wat is onze ambitie voor de haven in 2030? Hoe gaan we dat doen? Wat hebben we daar voor nodig? Discussie: wat betekent dit voor ons? 6
Waarom een nieuwe havenvisie? Aanleiding De omgeving van de haven en het havenbedrijf is in de afgelopen jaren sterk veranderd: de wereldwijde crisis; de verzelfstandiging van het havenbedrijf; de wens tot regionalisering. De vigerende Havenvisie 2008-2020 is daardoor achterhaald. Doel Havenvisie Koersbepalend voor de ontwikkeling de havenregio. Richtinggevend voor activiteiten van het havenbedrijf Biedt focus en houvast voor bedrijven, partners, overheden en maatschappelijk organisaties. Geeft de aandeelhouder een instrument om de koers van het havenbedrijf vast te stellen en te volgen. HbA wil haar visie op de toekomst van de haven en de eigen organisatie opnieuw te bepalen. Dit is één van de prioriteiten van de directie van HbA voor 2013. De internationale concurrentiepositie van de Amsterdamse havenregio en de rol van HbA als (internationaal opererend) regionaal havenbedrijf duurzaam versterken 7
Verschillende doelgroepen, verschillende belangen Port of Partnerships Klanten Omgeving Aandeelhouder Medewerkers Concurrentievoordeel, toegang tot handel Hoogwaardige duurzame groei Hoogwaardige duurzame groei Persoonlijke ontwikkeling Basis op orde Vestigingsklimaat Schoon, vlot, veilig Maatwerk Clustering, synergie Nieuwe producten, diensten, innovatie Motor economie, positie MRA, werk, toegevoegde waarde Intensief ruimtegebruik Logistiek knooppunt Internationale samenwerking Motor economie, MVO/duurzaamheid + Continuïteit bedrijf Aandeelhouderswaarde Dividenden Gedreven, respect, samen, verantwoordelijk Ruimte voor ondernemen Breed inzetbaar 8
Amsterdamse haven heeft sterke positie 100 Overslag Amsterdam per cluster en overig Noordzeekanaalgebied (miljoen ton) Positie Amsterdamse havenregio Vierde haven van EU met 8% marktaandeel in tonnen: 90 80 70 60 50 40 30 20 10 IJmuiden, TATA Steel, Beverwijk, Zaanstad Logistics Agribulk, Minerals & Recycling Energy: kolen Energy: olieproducten 95 mln ton in NZKG (2013) 79 mln ton in Amsterdam (2013) Internationale energiehub (benzine, kerosine, kolen, waste-to-energy) Leidende haven in agribulk, cacao, cruise Aantrekkelijke vestigingsplaats, eerste plaats op Airport Seaport Benchmark Motor voor economie regio Amsterdam Sterke connectiviteit: verwerking in regio, link met dienstensector in Amsterdam 6,2 miljard toegevoegde waarde, sterke correlatie met overslagvolume Meer dan 2.000 bedrijven 59.000 directe en indirecte banen 1990 2000 2010 9 Bron: Havenmonitor (2012), Amsterdam smartport in global trade (Universiteit Utrecht, 2012), Strategische waarde haven van Amsterdam (Erasmus, 2013), Economische verkenningen metropoolregio Amsterdam (2012)
Wat komt er op ons af? Groei economie- en wereldbevolking Circulaire economie Veranderende energiemix Mass customization & exponentiële groei technologie Schaalvergroting scheepvaart Versmelting achterland en samenwerking havens Integratie logistieke ketens Digitalisering in de logistiek Veiligheid centraal in keten Duurzaamheid en leefomgeving
Overslag x 1 mln. ton Groei is mogelijk, bandbreedte fluctueert 160 140 Overslag Amsterdam en overig NZKG 2013 Overslag Amsterdam en overig NZKG 2030 125/145 20 111/129 120 24 18 100 79/95* 12 81/98 80 17 4 49 52 17 7 60 34 31 40 20 41 53 46 44 0 2013 GE HOP RC * Amsterdam/incl. overig NZKG Natte bulk Droge bulk Containers, stukgoed en Ro/Ro Overige NZKG
Wat betekent dit voor Amsterdam? Markten onzeker Sterke concurrentie Belang van innovatie Groei van ladingstromen Toenemende volatiliteit in onderliggende markten Bedrijven footloose Impact megatrends (bijv. energietransitie) Focus op grootschalige activiteiten Grote investeringen (o.a. MV2, Saeftinghedok) Marges onder druk Technologische ontwikkelingen in ladingstromen (o.a. recycling, biobased economy) Nieuwe productieprocessen (o.a. 3D printing) Omslag nodig: Grenzen verleggen, focus op waardecreatie, organiseren van adaptief vermogen Versterken van kernclusters, Verbinden van haven, industrie en metropool, Verwezenlijken van innovatie binnen de clusters en nieuwe verdienmodellen 12
Structuur van de Havenvisie 2030 Hoe zien we de haven in 2030? 1 Amsterdam Metropolitan Port Waar richten we ons op? 3 Groei en optimalisatie havenclusters 4 Haveninnovatie & Business Development 2 Rollen Havenbedrijf Amsterdam Wat is daar voor nodig? 5 Optimaal ruimtegebruik en milieu 6 7 8 Optimale bereikbaarheid Hoogwaardig investeringsklimaat Operational excellence Divisie Havenmeester Adaptief vermogen
Havenvisie 2030: Clusters versterken, mensen & stromen verbinden, innovaties verwezenlijken 1 Amsterdam Metropolitan Port Manufacturing Industrieel knooppunt Food Energy Herkomst & Bestemming Cruise General Cargo Internationale hub & Europese distributie Cruise Stofwisseling MRA Europees achterland Recycling Maritime Services Drie schaalniveau s, één internationaal concurrerend, logistiek-industrieel ecosysteem 14
Wat zijn onze prioriteiten? 1 Amsterdam Metropolitan Port 1. Positie internationale energie hub versterken van fossiel tot biobased 2. Amsterdamse havenregio als draaischijf voor de circulaire economie 3. Groei overslag binnen bestaand gebied én verbeteren van de leefbaarheid 4. We realiseren één regionaal functionerend havenbedrijf 5. Versterken samenwerking (inter)nationaal havennetwerk en optimaliseren efficiëntie logistieke keten 6. Verbeteren bereikbaarheid en optimaliseren benutting capaciteit 7. Positioneren Havenregio als hotspot voor hoogwaardige maakindustrie 8. Haven als proeftuin voor innovatie havenactiviteiten en nieuwe technologieën 9. Vergroten opwekcapaciteit duurzame energie voor metropoolregio 10.Verbinden van de Logistieke westas en zakelijke zuid-as
Eén missie, twee doelen, drie rollen 2 Rollen Havenbedrijf Amsterdam Continuïteit bedrijfsvoering en investeringscapaciteit Grensverleggend waarde creëren Motor voor de regionale economie 1. Marktmeester Duurzame groei in kern clusters accommoderen 3. Co-Creator Nieuw ondernemerschap realiseren/participeren 2. Matchmaker Innovatie, kringlopen en (energie)transitie stimuleren Adaptief vermogen organiseren 16
Structuur van de Havenvisie 2030 Hoe zien we de haven in 2030? 1 Amsterdam Metropolitan Port Waar richten we ons op? 3 Groei en optimalisatie havenclusters 4 Haveninnovatie & Business Development 2 Rollen Havenbedrijf Amsterdam Wat is daar voor nodig? 5 Optimaal ruimtegebruik en milieu 6 7 8 Optimale bereikbaarheid Hoogwaardig investeringsklimaat Operational excellence Divisie Havenmeester Adaptief vermogen
Focus op 6 kernclusters 3 Groei en optimalisatie havenclusters (Nieuwe) energie Doel Intensiveren van positie internationale energiehub Groei overslag biobrandstoffen & productie alternatieve energie Kennisontwikkeling en proeftuinen new energy & materials Logistiek (incl. offshore) Focus op nichemarkten (o.a. shortsea, ro-ro, soft commodities) Uitbouw positie extended gate Rotterdam & Internat. netwerk Bundeling ladingpakketten en vergroten retour lading Food & Feed Versterken positie foodcluster (o.a. cacao, koffie, thee, noten) Inrichten kringlopen afval = grondstof. Aantrekken hoogwaardige dienstverleners food Construction & Recycling Havenregio NZKG ontwikkelen als hotspot voor hoogwaardige maakindustrie (staal, food/fresh, 3D-construction) Focus op lading bundeling en inrichten kringlopen Cruise Vergroten positie rivier- en zeecruisecalls & passagiers Versterken regionale propositie cruise Investeren in ontwikkeling (buitenlandse) cruiseterminals Maritieme Services & Real Estate Ontwikkelen Logistieke Westas als airport-seaport corridor Regionale acquisitie maritiem zakelijke dienstverleners, etc. Duurzaamheidscertificering logistieke terreinen Havenvisie 2030 Versterken van kernclusters Verbinden van haven, industrie & metropool Verwezenlijken van innovatie en nieuwe verdienmodellen binnen de clusters Focus op waardecreatie
CLUSTERS Snelheid van technologisch verandering Haveninnovatie & business development 4 Haveninnovatie & Business Development We willen klanten ontzorgen zodat ze zich volledig kunnen focussen op hun kerntaken We gaan stromen bundelen, partijen bij elkaar brengen en hiermee innovaties en kringlopen realiseren We willen nieuwe technologieën een kans geven in het havengebied ( Living lab ) Port Services Havensystemen en voorzieningen / ICT Drones Logistiek Innovatieve logistieke concepten en technologieën E-boeien Dampretour 3D-printing Circulaire economie Innovaties en technologieën in hergebruik van grondstoffen Bioplastics Bio-LNG Photanol Fuel cel Solar energy Int. Port Management Energie oplossingen in duurzame energie International Port Development Internationale ontwikkeling en exploitatie van havens Exponentiele ontwikkelingen Biobased technologie Nieuwe energie & duurzamheid ICT & mobiele technologie Sensoren 3D printing Artificial intelligence Rorbots Drones Verleden De wereld zoals het was: lineair en lokaal Heden We staan aan het begin van de curve van exponentiele groei Toekomst Snelle technologische ontwikkelingen gaan leiden tot een overvloed aan water, food, onderwijs en gezondheidszorg
Structuur van de Havenvisie 2030 Hoe zien we de haven in 2030? 1 Amsterdam Metropolitan Port Waar richten we ons op? 3 Groei en optimalisatie havenclusters 4 Haveninnovatie & Business Development 2 Rollen Havenbedrijf Amsterdam Wat is daar voor nodig? 5 Optimaal ruimtegebruik en milieu 6 7 8 Optimale bereikbaarheid Hoogwaardig investeringsklimaat Operational excellence Divisie Havenmeester Adaptief vermogen
Groei met respect voor omgeving 5 Optimaal ruimtegebruik en milieu Ruimte voor economische groei... Visie NZKG geeft ruimtelijk kader: De geluidzone mag groter worden & groei woningbouw in omgeving Groei naar Houtrak, onder voorbehoud van groei voorbij 125mln. ton Transformatie havengebied, alleen indien nodig De ambitie is te groeien waarbij we het milieu zo min mogelijk te belasten, de effecten beheersen en de ruimte optimaal benutten... door intensief gebruik van ruimte Focus op optimale investeringszekerheid en maximale flexibiliteit Intensief ruimtegebruik: Regionaal organiseren van de nautische ruime Toepassingen van ICT mogelijkheden bij capaciteitsmgt. en monitoring Focus op co-sourcing & co-loading Behoud Ruigoord en natuur Innovatie en effectiviteit in vergunningverlening & handhaving: Flexibel gebruik van de wettelijk beschikbare milieuruimte Gebruik koepelvergunning Clustering van activiteiten: op basis van 1 e, 2 e, 3 e -linie op basis van synergie (co-siting) 21
Optimaliseren Europese bereikbaarheid als onderdeel van de Gateway-to-Europe 6 Optimale bereikbaarheid 22
Bereikbaarheid = aandacht voor voordeur & achterdeur 6 Optimale bereikbaarheid Ongehinderde, betrouwbare en efficiënte bereikbaarheid..... door optimalisering gebruik bestaande infrastructuur Oplevering sluis 2019 Optimaliseren ontsluiting spoor (o.a. via Amsterdam CS) Samenwerking havenbedrijven Optimaal gebruik bestaande infrastructuur Verder uitbouwen ketenregie per spoor (Keyrail) en binnenvaart Garanderen ruimte voor vervoer gevaarlijke stoffen. Verankering positie Amsterdam als core network haven in TENT-corridors Ontwikkeling ICT instrumenten, NLIP, Portbase OV-Bereikbaarheid Westpoort voor personeel bedrijven 23
Een optimaal vestigingsklimaat is noodzakelijk 7 Hoogwaardig investeringsklimaat 24
Verbeteren investeringsbereidheid 7 Hoogwaardig investeringsklimaat Een optimaal vestigingsklimaat is noodzakelijk bij footloose investeringen Dit vereist een verbetering van vestigingsklimaat en investeringsbereidheid Versterking dienstverlening bij vestiging: één (virtueel) loket (milieu / bouw) vergunningen e.d. Versterking dienstverlening ladingstromen: één (virtueel) loket inspecties (douane e.d.) Inzet op level playing field binnen Europese en Nederlandse context samen met havenbedrijven & overheden Kennis en innovatie: kennis/innovatie agenda met havenbedrijfsleven & kennisinstituten. (Haven als Living Lab) Arbeidsmarkt en opleidingen: havenbedrijf linking pin havenbedrijfsleven opleidingsinstituten. Aansluitende leerlijn airport seaport logistics MVO HBO WO 25
Vlotter, veiliger, duurzamer 8 Operational excellence Divisie Havenmeester Doelstellingen havenbedrijf Publieke taak Vlot, veilig en duurzaam Internationale concurrentiepositie Regionale nautische autoriteit CNB+ Eenduidige benadering zee- en binnenhavengeld binnen NZKG Integrale benadering veiligheidsketen Nationale samenwerking Havenmeester functie en harmonisatie regelgeving Bevordering schone scheepvaart Optimaliseren turn-around time scheepvaart Verdere optimalisatie informatiemanagement 26
Wat kan ik doen? Grensverleggend waarde creëren 27