Uitspraak Landelijke Commissie van Vertrouwenslieden Uitspraaknr. : 19-001 Datum : 16 januari 2019 Partijen : <naam locatie, zorgaanbieder>, vertegenwoordigd door <directeur> en <locatiemanager> en de cliëntenraad van <naam locatie> (verder ook te noemen: de CR), vertegenwoordigd door de voorzitter en de plv. voorzitter van de cliëntenraad Het geschil De zorgaanbieder wil met spoed het alarmeringssysteem voor de intramuraal verblijvende cliënten van <naam locatie> vervangen. Handhaven van het huidige systeem levert een veiligheidsrisico op. De zorgaanbieder heeft over het voorgenomen besluit tot aanschaf van een nieuw verpleeg oproepsysteem (VOS) advies aan de cliëntenraad gevraagd. Na overleg en aanpassing van het voorgenomen besluit heeft de cliëntenraad er negatief verzwaard advies over uitgebracht. De zorgaanbieder verzoekt de LCvV te beoordelen of het voorgenomen besluit in redelijkheid genomen kan worden.
Verloop van de procedure Het verzoekschrift met bijlagen van de zorgaanbieder is gedateerd 1 november 2018, en is ontvangen door de commissie op 6 november 2018 en op 7 november 2018 ontvankelijk verklaard. De cliëntenraad heeft een verweerschrift ingediend op 21 november 2018. Partijen hebben afschrift van elkaars stukken ontvangen. Op 6 december 2018 heeft een hoorzitting plaatsgevonden. Na de zitting heeft de cliëntenraad op 10 december 2018 en de zorgaanbieder op 11 december 2018 aanvullende informatie aan de commissie toegezonden. Op 13 december 2018 is schriftelijk het dictum van de uitspraak aan partijen medegedeeld. Bevoegdheid en ontvankelijkheid Op grond van art. 10 lid 1 sub b van de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorgsector en art. 2 lid 1 van het reglement van de LCvV acht de commissie het verzoek ontvankelijk en de commissie bevoegd een uitspraak over het geschil te doen. Standpunten van de zorgaanbieder De zorgaanbieder heeft in het verzoekschrift en ter zitting, zakelijk en verkort weergegeven, het volgende naar voren gebracht. De zorgaanbieder is voornemens om op zeer korte termijn voor <naam locatie> over te gaan tot de aanschaf van een Verpleeg Oproep Systeem (VOS) ter vervanging van de huidige zorgalarmering ten behoeve van de intramuraal verblijvende cliënten. Het huidige systeem vertoont steeds meer defecten, de leverancier wil er geen onderhoud meer op plegen en geeft op reparaties inmiddels ook geen garantie meer. Er is sprake van een onveilige situatie aangezien niet meer gegarandeerd kan worden dat bewoners alarm kunnen maken op hun kamer. De huidige directeur trof deze situatie aan bij zijn aantreden (plm. een jaar geleden), vindt dit onacceptabel en is direct werk van de vervanging gaan maken. Er wordt momenteel voor alle verpleeghuizen van <naam zorgaanbieder> onderzocht in welke technische innovatie er geïnvesteerd gaat worden. Dat project vergt echter nog geruime tijd, <naam locatie> kan daar niet op wachten. Hier moet zo snel mogelijk adequate vervanging van 2
het alarmsysteem komen. Het VOS dat zorgaanbieder voornemens is ter overbrugging aan te schaffen zal naar verwachting twee tot vier jaar gebruikt gaan worden tot aan de invoering van voornoemde organisatie-brede technische innovaties. Het tijdelijke VOS kan hoogstwaarschijnlijk niet worden geïntegreerd in het toekomstige meeromvattende systeem. Naar aanleiding van het overleg met de cliëntenraad heeft de zorgaanbieder al tweemaal een aanpassing op het aanvankelijke plan gedaan. Aanvankelijk hield het voorgenomen besluit in dat alle bewoners uitsluitend een dect-hals zender ( medaillon ) ontvangen waarmee zij een spreekluisterverbinding met de zorgverleners kunnen maken. Totale kosten voor dat systeem: 48.775 euro. Volgens de zorgaanbieder biedt deze dect-hals zender voldoende veiligheid. Vanwege de bezwaren van de cliëntenraad tegen het verdwijnen van trekschakelaars, besloot de zorgaanbieder evenwel akkoord te gaan met de uitbreiding in de vorm van de plaatsing van een trekschakelaar in de badkamers van bewoners die nog zelfstandig douchen (ca. 20). Extra kosten hiervoor: 12.705 euro. Ook dat vond de cliëntenraad onvoldoende waarna is besloten dat alle 75 intramurale cliënten naast het hals medaillon een trekschakelaar in de badkamer zullen krijgen. De extra kosten liepen daardoor op tot 32.700 euro. Ook dat vond de cliëntenraad nog onvoldoende en hij wil dat niet alleen in alle badkamers maar ook in alle 75 keukens een trekschakelaar geplaatst zal worden. Dat zou de extra meerkosten met nog eens zo n 15.000 eur verhogen. De zorgaanbieder ziet geen meerwaarde in het plaatsen van nog meer trekschakelaars. Zorgaanbieder stelt dat het overgrote deel van de valincidenten zich voordoet in badkamers zodat de zorgaanbieder daar nog wel meerwaarde in een trekschakelaar ziet. In diverse andere zorginstellingen, inclusief een andere locatie van <naam zorgaanbieder>, wordt met het VOS gewerkt. De leverancier heeft referenties gegeven. Zorgaanbieder stelt dat de cliëntenraad in de gelegenheid is gesteld hiervan kennis te nemen maar dat van de mogelijkheid van referentiecontact nog geen gebruik gemaakt is. Dit kan alsnog. Het voorgenomen besluit waarover de zorgaanbieder een uitspraak vraagt houdt in: een VOS bestaande uit een dect-hals medaillon voor iedere cliënt en een trekschakelaar in iedere badkamer. De zorgaanbieder zal er daarbij voor zorgen dat er voldoende tijd en aandacht is om cliënten en zorgverleners te leren omgaan met het nieuwe systeem. 3
Standpunten van de CR De CR heeft in het verweerschrift en ter zitting, zakelijk en verkort weergegeven, het volgende naar voren gebracht. Het is de cliëntenraad bekend dat er in de huidige situatie een veiligheidsrisico bestaat door het slecht functionerende alarmeringssysteem. Dit is al jarenlang het geval en had al veel eerder aangepakt moeten worden. De cliëntenraad had verwacht dat er een programma van eisen en een plan van aanpak voorgelegd zou worden dat ook in de advisering betrokken had kunnen worden. Nu was de keuze voor het vervangende systeem al gemaakt en kon de cliëntenraad slechts daarover adviseren. De cliëntenraad stelt dat alleen een dect-hals zender onvoldoende veiligheid biedt. Voor bewoners die verward zijn of die slechthorend zijn is dat geen geschikt systeem. Een bewoner kan hem vergeten op te laden, vergeten van de lader af te halen of om andere reden vergeten om de hals te doen. De kans dat cliënten er niet mee uit de voeten kunnen, acht de cliëntenraad groot; het gaat om ZZP-4 cliënten. De cliënten zijn nu gewend aan vijf alarmeringspunten (hal, keuken, badkamer, bed en een hals zender). Dat geeft hen een gevoel van veiligheid. De cliëntenraad ziet wel in dat behoud van alle vijf deze punten in het nieuw aan te schaffen systeem de kosten te zeer zou verhogen, maar vindt dat er naast de hals zender minimaal twee trekpunten behouden moeten blijven; een in de badkamer en een in de keuken. In deze ruimtes is de kans op val- of andere incidenten voor cliënten het grootst. De cliëntenraad lijkt het ook aannemelijk dat de investering die nu gedaan wordt, niet slechts voor twee tot vier jaar hoeft te zijn maar ook nog waarde behoudt en geïntegreerd kan worden in de op handen zijnde grootschaliger technische innovaties. De cliëntenraad bestrijdt dat zorgaanbieder hem recent de mogelijkheid heeft geboden om kennis te nemen van referenten-informatie over het systeem. De cliëntenraad heeft wel met bewoners en zorgverleners gesproken en deze zijn negatief over het nieuwe systeem vanwege het verdwijnen van de trekschakelaars en vanwege de vraag of bewoners wel met de dect-hals zender uit de voeten zullen kunnen. 4
Overwegingen en conclusies van de LCvV Op grond van artikel 3 lid 1 sub i jo. art. 4 lid 2 van de Wmcz is op het voorgenomen besluit verzwaard adviesrecht van toepassing. Daarover zijn partijen het eens. De commissie overweegt dat partijen het er ook over eens zijn dat er een noodzaak is om zo spoedig mogelijk over te gaan tot vervanging van het huidige systeem aangezien dit defecten vertoont en een veiligheidsrisico voor de cliënten inhoudt. De commissie stelt vast dat zorgaanbieder aanvoert dat een dect-hals zender voor iedere cliënt een kwalitatief goed en veilig systeem is. De zorgaanbieder baseert zich hierbij op informatie van de leverancier en van andere gebruikers van het systeem en op de ervaring die de cliënten nu al hebben met het dragen van een hals zender. De commissie stelt ook vast dat zorgaanbieder heeft verklaard dat cliënten en zorgverleners goed zullen worden voorgelicht over en begeleid worden bij de ingebruikname van het nieuwe systeem. De commissie beveelt de zorgaanbieder graag aan de cliëntenraad hierover (de aanpak bij ingebruikname) goed geïnformeerd te houden zodat de cliëntenraad de vinger aan de pols kan houden. De commissie overweegt voorts dat de zorgaanbieder een deel van het advies van de cliëntenraad heeft overgenomen door te besluiten om trekschakelaars in alle badkamers van alle intramurale cliënten te handhaven. Aangezien dit de plaats is met de meeste kans op valincidenten in combinatie met afwezige hals zenders, acht de commissie dat een zinvolle aanpassing op het initiële besluit. De commissie overweegt tot slot dat zorgaanbieder heeft verklaard dat, mocht tegen alle verwachting in, blijken dat cliënten problemen ondervinden met het gebruik van het medaillon, er altijd nog tot nadere aanpassing van het systeem overgegaan kan worden. Bovendien werd de cliëntenraad alsnog of opnieuw in de gelegenheid gesteld om zich middels referentencontact over de geschiktheid van het systeem te laten voorlichten. 5
Op grond van het vorenstaande komt de commissie tot de conclusie dat de zorgaanbieder het voorgenomen besluit om tot aanschaf van een nieuw Verpleeg Oproep Systeem (VOS) in de hierboven vermelde uiteindelijk voorgestelde vorm, voor het <naam zorgaanbieder, locatienaam> 1 over te gaan in redelijkheid kan nemen. Oordeel De Landelijke Commissie van Vertrouwenslieden oordeelt dat het voorgenomen besluit tot aanschaf van een nieuw Verpleeg Oproep Systeem voor het <naam zorgaanbieder, locatienaam> in redelijkheid genomen kan worden. Deze uitspraak is vastgesteld door de voorzitter van de Landelijke Commissie van Vertrouwenslieden, mevrouw mr. S.B. de Pauw Gerlings-Döhrn, en de leden mevrouw J.C. Huisman-Mak en de heer drs. R. Kuhn. Vastgesteld en ondertekend d.d. 16 januari 2019 mr. S.B. de Pauw Gerlings-Döhrn voorzitter mr. L. Bos secretaris 1 Het VOS met toevoeging van 75 draadloze trekschakelaars en afstelunits ten behoeve van alarmering vanuit de badkamers 6