Toelichting Overzicht baten en lasten ( > 50.000) 2017 inclusief overzicht incidentele baten en lasten (bedragen x 1.000) Programma Rekening 2017 Baten Incidenteel t.o.v. of of Begroting 201 Lasten Structureel 1. Bestuur 0.1 Bestuur. In kader van het fusie proces is er van het beschikbare krediet (V 262) minder benut en om die reden ook minder ontrokken uit de algemene reserve. Deze gelden blijven beschikbaar voor het bestemde doeleinden en zullen in 2018 ingezet worden. Daarnaast een niet benutte post zowel bij lasten en baten (V 102). Daanaast doorbelaste slariskosten voormalige collegeleden (N 27). Diverse posten (N 1). 336 L I 0.1 Bestuur. Minder inkomsten met een gelijke mindere uitgave (N 102). Diverse posten ( N 5) -107 B I Mutaties reserves -262 Totaal programma 1-33 2. Burgerdiensten 0.2 Burgerzaken. Hogere uitgave vnl door personele vervanging. -56 L I 0.2 Burgerzaken. Hogere inkomsten op leges mn reisdocumenten en rijbewijzen. 72 B I 7.5 Begraafplaatsen en crematoria. Voordeel op keldergraven (V 12) en diversen kleine posten (V 26). 38 L I 7.5 Begraafplaatsen en crematoria. Diverse kleine mutaties -7 B I Mutaties reserves -3 Totaal programma 2 44 3. Openbare orde en veiligheid 1.1 Crisisbeheersing en brandweer 24 L I 1.1 Crisisbeheersing en brandweer -7 B I 1.2 Openbare orde en veiligheid 8 L I 1.2 Openbare orde en veiligheid 1 B I Mutaties reserves 0 Totaal programma 3 26 4. Openbare ruimte 2.1 Verkeer en vervoer. Lagere doorbelaste kosten personeel (V 80). Hogere lasten voor verkeersveiligheid o.a. voor voorlichting en registratie (N 57). Diverse posten (V 13). 2.1 Verkeer en vervoer. Vnl vehalen van kosten op derden (V 83) en inkomsten beleidsplannen verkeersveiligheid (V 30). Diverse posten (N 9). 5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreaties. Betreft wijziging van de methodiek in de BBV. De betreffende investeringen worden voortaan afgeschreven en niet meer rechtstreeks aan de reserve onttrokken. Daar staat tegenover een eveneens lagere onttrekking uit de reserves 36 L I 104 B I 180 L I 5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreaties. 9 B I Mutaties reserves -169 Totaal programma 4 160
5. Economie 2.3 Recreatieve havens. -3 L I 2.3 Recreatieve havens. Met name door hogere opbrengsten van de jachthavens Vissershang (V 19) en Bruine Kilhaven (V 6). 25 B I 2.4 Economische havens en waterwegen. Lager uitvallen van voornamelijk onderhoudswerkzaamheden. 40 L I 2.4 Economische havens en waterwegen. Hoger inkomsten op de binnenhavens (V 27), maar lagere opbrengsten uit terugverkoop energie (N 13). Diverse posten (V 1) 15 B I 2.5 Openbaar vervoer.hogere bijdrage voor de veerdienst Riveer (N 29). Diversen (N 6). -35 L I 2.5Openbaar vervoer 0 B I 3.1 Economische ontwikkeling. Betreft een uitgave van een raadsvoorstel 2016 inzake deelename WMI. Hier staat een onttrekking aan de reserve tegenover. -113 L I 3.1 Economische ontwikkeling. 0 B I 3.3 Bedrijvenloket en bedrijfsregeling -3 L I 3.3 Bedrijvenloket en bedrijfsregeling -2 B I 3.4 Economische promotie. Minder uitgaven aan diverse recreatieve projecten (V 35). Diverse (N 4). 31 L I 3.4 Economische promotie. Meer opbrengsten veergelden. 13 B I 5.7 Openbaar groen en openlucht recreatie 3 L I 5.7 Openbaar groen en openlucht recreatie 0 B I Mutaties reserves 76 Totaal programma 5 47 6. Onderwijs en kinderopvang 4.1 Openbaar onderwijs. 5 L I 4.1 Openbaar onderwijs. 0 B I 4.2 Onderwijshuisvesting. Lagere kapitaallasten (V 237). Hogere doorbelaste kosten (N 38 ) en hogere OZB (N 14). Diverse posten (N 11). 174 L I 4.2 Onderwijshuisvesting. Hogere doorbelaste inkomsten. 17 B I 4.3 Onderwijsbeleid en leerlingzaken. Lagere uitgaven voor het leerlingenvervoer (V 50). Er wordt gestimuleerd meer te gaan fietsen ter voorbereiding naar het vootgezet onderwijs. Diverse posten (V 8) 58 L I 4.3 Onderwijsbeleid en leerlingzaken. Een hogere bijdrage voor voor/en vroegschoolse educatie (V 31) en voor bijdrage leerplicht (V 33). Diverse posten (N 5). 59 B I 6.1 Samenkracht en burgerparticipatie. Lagere kapitaallasten (V 28). Diverse posten ( N 3). 25 L I 6.1 Samenkracht en burgerparticipatie. Minder huur opbrengsten. -23 B I Mutaties reserves -99 Totaal programma 6 216 7. Cultuur en recreatie 5.1 Sportbeleid en activering 7 L I 5.1 Sportbeleid en activering 0 B I 5.2 Sportaccommodaties. Lagere kapitaallasten ( V 43). Diverse onderhoudsposten ( N 26). 17 L I 5.2 Sportaccommodaties 8 B I 5.3. Cultuur presentatie, cultuur educatie en cultuur participatie. 2 L I 5.3. Cultuur presentatie, cultuur educatie en cultuur participatie. 0 B I 5.4 Musea 0 L I 5.4 Musea 0 B I 5.5 Cultuurerfgoed -2 L I 5.5 Cultuurerfgoed 0 B I 5.6 Media -4 L I 5.6 Media 2 B I 5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie 5 L I 5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie 0 B I Mutaties reserves. -63 Totaal programma 7-28
8. Inkomensvoorzieningen 6.1 Samenkracht en burgerparticipatie 1 B / L I 6.3 Inkomensregeling Hogere personele inzet (N 139) naar aanleiding van evaluatie Loket Altena en uitbreiding capaciteit sociaal domein in verband met nieuwe taken, conform Raadsbesluit 8 november 2016. Dekking van dit bedrag komt uit de reserve sociaal domein. Daarnaast zijn er lagere kosten (V 79) voor Bijzondere Bijstand Zelfstandigen (BBZ). Het restantverschil zijn diverse kleine afwijkingen (N 9). 6.3 Inkomensregeling Bijstelling van het participatiebudget door Ministerie van SZW (N 40). Daarnaast minder verhaal/terugvordering dan begroot (N 36). Met betrekking tot BBZ heeft een verrekening van rijkssubsidie voorgaande jaren plaatsgevonden (N 21) en is een ten onrechte geraamde opbrengst BBZ-lening in de begroting opgenomen (N 75). Diverse posten (N 1). -69 L I -173 B I 6.4 Begeleide participatie. Teruggave gemeentelijke bijdrage WAVA 2016 33 L I 6.5 Arbeidsparticipatie. Hogere personeelsinzet (zie toelichting 6.3) -34 L I 6.5 Arbeidsparticipatie. Hogere rijksbijdrage door meer plaatsing van statushouders 21 B I 6.71 Maatwerk dienstverleningen 18 plus. Hogere personeelsinzet (zie toelichting 6.3) -12 B / L I Mutaties reserves. De tekorten in programma 8 worden gedekt door de reserve sociaal domein die voor dit doeleinde zijn bestemd. 233 Totaal programma 8 0 9. Zorgvoorzieningen 1.2 Openbare orde en veiligheid 0 B\L I 6.1 Samenkracht en burgerparticipatie. Hogere personeelsinzet (N 27, zie toelichting 6.3 programma 8). Lagere kapitaallasten door het achterblijven van de investeringsplanning de Bolderik (V 48). Minder vergoeding aan mantelzorgers verstrekt (V 24). Het 42 L I restantverschil zijn diverse kleine afwijkingen (N 3). 6.2 Wijkteams. Uitvoeringskosten Centrum Jeugd en Gezin (V 104) en overige toeleiding Jeugdzorg (V 34). Voor ondersteuning voorzieningen wijkteams WMO zijn bepaalde 166 L I faciliteiten niet gebruikt (V 28). 6.2 Wijkteams 7 B I 6.6 Maatwerkvoorzieningen ( WMO) Gemeente Werkendam is namens de regio opdrachtgever en betaalt voor de regio het contractmanagement voor de WMO (N 65). Hier staan ontvangsten tegenover (zie toelichting baten 6.6). Hogere personeelsinzet (N 17, zie toelichting 6.3 programma 8). Meer aanspraak op (duurdere) voorzieningen WMO (N 26). 6.6 Maatwerkvoorzieningen (WMO) Beëindiging contract leverancier maatwerkvoorzieningen (V 52). Bijdrage regiogemeenten contracmanagement WMO (V 57, zie ook toelichting lasten 6.6). Lagere eigen bijdrage maatwerkvoorzieningen WMO (N 25). 6.71 Maatwerkdienstverlening 18 plus Hogere personeelsinzet (N 118, zie toelichting 6.3 programma 8). Kosten Zorg In Natura (ZIN) zijn met name hoger door verschuiving naar zwaardere indicaties (N 64). Regresvergoeding WMO 2017 van de VNG (V 16). Het restantverschil zijn diverse kleine afwijkingen (V 15). -108 L I 84 B I -151 L I 6.71 Maatwerkdienstverlening 18 plus -4 B I 6.72 Maatwerkdienstverlening 18 min. Forse stijging van de ambulante jeugdhulp (deels verschuiving met verblijfszorg, zie toelichting 6.82) -667 L I 6.81 Geëscaleerde zorg 18 plus 6 L I 6.82 Geëscaleerde zorg 18 min. Verschuiving van verblijfszorg naar ambulante jeugdhulp (zie 6.72). 356 L I 7.1 Volksgezondheid. Afrekening 2016 GGD (V 27). Preventieve activiteiten volksgezondheid zijn deels op andere manieren (buurtsportcoach en WMO) gefinancierd (V 44 L I 11). Het restantverschil zijn diverse kleine afwijkingen (V 6). Mutaties reserves 225 Totaal programma 9 0
10. Milieu 7.2 Riolering. Lagere kapitaallasten (V 44). Lagere uitgaven van diverse onderhoudswerkzaamden en een hogere storting in de voorziening renovatie riolering geeft is per saldo (N 73). Diverse posten (N 13). 7.2 Riolering. Met baten op rioolrechten (V 62). Incidentele opbrensten (V 19). Diverse posten (N 10). 7.3 Afval.Een hoger storting in de voorziening afvalstoffenheffing (N 102).lagere advertentiekosten (V 12). Lagere bijdrage aan de GR (V 38). het inzamelen van luiers viel goedkoper uit (V 40). Daarnaast vielen de lasten mee door lager aanbod van HHA\GFT (V 66). Kosten vermindering door minder aantal ledigingen milieuparkjes (V 26). Hoger kosten door extra aanbod oud papier (N 47). Allerlei overige voordelen op verwerking (V 19). Diverse posten(v 12). 7.3 Afval. De wijziging van de ophaalfrequentie in combinatie met de verhoging van de tarieven heeft geleid tot een lagere opbrengst dan geraamd. Dit is gemeld in de belastingparagraaf van 2018. Het exacte bedrag was op dat moment nog niet bekend. Voor 2017 is dit uiteindelijk een bedrag van (N 240). Deze structurele opbrengstderving wordt, verantwoord in de eerste tussenrapportage van 2018 en in de jaarrekening 2017. Hogere vergoeding inzamelen kunststof en verrekening voorgaande jaren (V 106). Te hoog geraamde transportkostenpool door gebruik van verkeerde uitgangsjaar (V 55). Verrekening 2016 van de bijdrage Woudrichem en Aalburg voor RST\GFT (V 22). De hogere lasten van inzamelen OPK leidt ook tot meer hogere opbrengsten (V 58). Diverse posten (V 17) -42 B / L I 71 I 64 L I 18 B I 7.4 Milieubeheer. Voor de werkzaamheden voor het milieu beleidsplan milieu zijn lagere kosten gemaakt (V 39). Diverse posten (V 3) 42 L S 7.4 Milieubeheer 0 Mutaties reserves 0 Totaal programma 10 153 11. Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting 0.2 Burgerzaken. Betreft minder uitgaven op vastgoed informatie. 32 L I 0.2 Burgerzaken 3 B I 0.3 Beheer overige gebouwen en gronden 12 L I 0.3 Beheer overige gebouwen en gronden 2 B I 2.1 Verkeer en vervoer. CF BBV verplichte doorbelasting. Leidt bij taakveld overhead tot een voordeel. -24 L I 2.1 Verkeer en vervoer. Betreft meer leges inkomsten op vergunningen op kabels en leidingen. 21 B I 3.2 Fysieke bedrijfsinfrastructuur. Twee geraamde posten niet aangewend. Bruine kilhaven (V 81) en RBT (V 59). 140 L I 3.2 Fysieke bedrijfsinfrastructuur. -2 B I 8.1 Ruimtelijke ordening. Door een verminderd aantal procedures leidt tot lagere kosten (V 30). Lagere kapitaallasten (V 103). Diverse posten (N 3). 130 L I 8.1 Ruimtelijke ordening 2 B I 8.2 Grondexploitatie. Voor een nadere toelichting op de grondexploitaties wordt verwezen naar de paragraaf Grondbeleid in het jaarverslag 2017. Voor de ROB is een voorziening getroffen (N 789). Daar staat een reserve tegenover (V 705). Deze post is verantwoordt -897 L I onder mutaties reserves. Voor de grondexploitatie de Oude Es is een voorziening getroffen (N 148). Diverse posten (V 40). 8.2 Grondexploitatie. Voor een nadere toelichting op de grondexploitaties wordt verwezen naar de paragraaf Grondbeleid in het jaarstukken 2017. Winstneming heeft plaatgevonden op Werkensepolder I en II (V 200), Zandweide Dussen (V 409) en de Rank te Hank (V 706 B I 149). Diverse posten (N 52). 8.3 Wonen en bouwen. 15 L I 8.3 Wonen en bouwen. Door aantrekken economie en lage rentestand meer leges inkomsten op het verstrekken van bouwprojecten. 192 B I Mutaties reserves. 468 Totaal programma 11 800
12. Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 0.5 treasury. Minder rente toegerekend naar de reserves en voorzieningen (N 145). Diverse posten (V 27). -118 B/L S 0.61 OZB woningen. Lagere doorbelaste kosten salarissen. 12 L S 0.61 OZB woningen. Hogere baten 14 B I 0.62 OZB niet woningen 0 L I 0.62 OZB niet woningen. Hogere baten. 39 B I 0.64 Belasting overige 2 L I 0.64 Belasting overige 2 B I 0.7 Algemene uitkering en overige uitkeringen gemeentefonds. 0 L I 0.7 Algemene uitkering en overige uitkeringen gemeentefonds. Aan de ene kant een hogere bijdrage ontvangen (V 202)., maar daarnaast heeft er verrekening plaatsgevonden van voorgaande jaren (N 68). 134 B I 0.8 Overige baten en lasten. Minder lasten door vrijval onvoorzien (V 32), loon en prijsstijging (V 70). Een gerealiseerde bezuininging op personeel (V 160). Daarnaast laat de incidentele lasten een stijging zien van BTW afdrachten (N 440) het grootste gedeelte betreft verrekening BTW 2012 tot en met 2016. Een lagere realisering van de kapitaallasten levert een voordeel in taakvelden, maar is hier begroot (N 174). Een BBV maatregel om de uren door te belasten geeft een voordeel in de taak velden, maar was hier begroot (N 180). -531 L I 0.8 Overige baten en lasten.terugvordering van BTW (V 174) en restitutiebcf voorgaande jaren (V 750). Omzetting van een vz reconstructie wegen naar een reserve (V 236). Doordat in de raad besloten is het gemeentehuis te verkopen wordt cf BBV regels het gemeentehuis opnomen als voorraad, waarop geen afschrijving en onderhoud mag plaatsvinden. Hierdoor valt de voorziening onderhoud gemeentehuis vrij (V 282). Daarnaast 1.583 B I heeft het raadsbesluit van december 2017 over MFA's geleid tot een correctie waardoor er een voordeel ontstaat (V 138). Dit voordeel is overgeplaats naar reserve werving grond Dussenaar. Diverse posten (V 3). 0.9 Vennootschapsbelasting (VpB). De betalen VpB over de winsten van de Grondexploitatie zijn lager dan begroot en levert een voordeel op. 98 L I 0.9 Vennootschapsbelasting (VpB). 0 B I 3.4 Economische promotie 0 L I 3.4 Economische promotie. Lagere toeristenbelasting -13 B I Mutaties reserves -534 Totaal programma 12 688 13. Overhead 0.4 Overhead. Door BBV regels hebben er doorbelastingen plaatsgevonden naar grexen, investering en voorzieningen (V 166). Minder betseed aan aankoop en onderhoud software 599 L I (V 185), Daarnaast een veelheid aan doorbelastingen (V 248). 0.4 Overhead. Systematiek van doorbelasting naar producten 46 B I voor calculatorische winst 189 Mutaties reserves -486 Totaal programma 13 348 Resultaat saldo baten / lasten Jaarrekening 2016 2.421 +