1Medicijnen toedienen Inleiding In de organisatie waar je werkt kan het voorkomen dat een zorgvrager voor een korte of langere periode medicijnen moet gebruiken. Voor de ene zorgvrager bepaalt het gebruik van één of meer medicijnen de mogelijkheden die hij heeft om deel te nemen aan dagelijkse activiteiten. Voor de andere zorgvrager is een leven zonder medicijnen niet mogelijk. Het zal je binnen je werksituatie duidelijk worden dat de ene zorgvrager voor zijn medicijngebruik volledig is aangewezen op jou als verzorgende, terwijl de andere zorgvrager zelfstandig zijn medicijnen kan gebruiken en/of beheren. In je werk als verzorgende zul je bij het toedienen van medicijnen de grootste zorgvuldigheid in acht moeten nemen. Opdracht Draag drie dagen zorg voor het medicijngebruik van de zorgvragers die aan jou zijn toegewezen, dat wil zeggen: Controleer het medicijngebruik van deze zorgvragers gedurende deze dagen. Registreer het medicijngebruik van deze zorgvragers volgens de geldende regels en richtlijnen. Zet de medicijnen voor deze zorgvragers uit gedurende deze dagen. Dien de medicijnen toe aan deze zorgvragers gedurende deze dagen. Draag je verantwoordelijkheid bij het toedienen van medicijnen, wees zorgvuldig en controleer je eigen handelen. Laat alle toedieningsvormen aan de orde komen. Maak hierover afspraken. 1 Wat ga je doen? Bereid de opdracht voor. Is de opdracht duidelijk? Welke kennis heb je nodig? Welke richtlijnen en protocollen ga je gebruiken? Wat zijn je persoonlijke leerdoelen? 2 Voer de opdracht uit. Houd tijdens de uitvoering rekening met de privacy van de zorgvrager. 3 Hoe ging het? Kijk terug naar hoe je de opdracht hebt gedaan. Reflectievragen die je kunt stellen gaan over jezelf en de ander (de zorgvrager, naasten/mantelzorger, je collega, enzovoort). Wat wilde je bereiken? Wat wilde de ander bereiken? Wat voelde je? Wat voelde de ander? Wat dacht je? Wat dacht de ander? Wat deed je? Wat deed de ander? Hoe rond je de opdracht af? Een gesprek met je begeleider en/of een verslagje? 20 01-Binnenwerk.indd 20 14-08-2007 12:12:07
Opmerkingen van de deelnemer: Opmerkingen van de begeleider: 4 En hoe nu verder? Gebruik de competentiematrix bij deze opdracht om vast te stellen hoever je bent. Wil of moet je deze opdracht nog een keer doen? Aan welke onderdelen moet je nog werken? 21 01-Binnenwerk.indd 21 14-08-2007 12:12:07
Competentiematrix Opdracht 1: Kerntaak 1: Resultaat: Medicijnen toedienen Bieden van zorg en ondersteuning op basis van het zorgplan Het toedienen van medicijnen is op een professionele manier, volgens de wet- en regelgeving uitgevoerd. Bij het toedienen van medicijnen is rekening gehouden met de situatie en omstandigheden van de zorgvrager. Competentie Omschrijving Criteria Aan gewerkt Behaald A Beslissen en activiteiten initiëren Je neemt op tijd de nodige beslissingen. Je neemt verantwoordelijkheid voor je beslissingen. Je toont zelfvertrouwen. J Formuleren en rapporteren Je registreert nauwkeurig en volledig je handelingen. K Vakdeskundigheid toepassen Je kunt snel en precies rekenen en handelen. L T Materialen en middelen inzetten Instructies en procedures opvolgen Je kiest de juiste materialen en middelen. Je gebruikt de juiste materialen en hulpmiddelen. Je gebruikt de materialen en hulpmiddelen effectief, efficiënt en zorgvuldig. Je werkt volgens de veiligheidsregels, voorschriften en protocollen. Je controleert de handelingen. Je werkt veilig met materialen en apparatuur. Werkveld Kraamzorg Verpleeg- en verzorgingshuis en thuiszorg Geestelijke gezondheidszorg Gehandicaptenzorg Opdracht behaald Ja / nee / nvt Ja / nee / nvt Ja / nee / nvt Ja / nee / nvt Datum en paraaf begeleider 22 01-Binnenwerk.indd 22 14-08-2007 12:12:07
2Medicijnen toedienen Inleiding via de luchtwegen Soms hebben zorgvragers medicijnen nodig via de luchtwegen. Dit gebeurt met behulp van onder andere vernevelaars, aërosolen en inhalators. Het geïnhaleerde medicijn wordt dan direct in de ademhalingswegen opgenomen. Veel zorgvragers met chronische aandoeningen en/of longemfyseem gebruiken een inhalator. Het gebruik ervan is niet voor iedereen eenvoudig: geregeld blijkt dat mensen op een verkeerde manier inhaleren. Soms moet je het inhaleren veelvuldig oefenen met de zorgvrager. Opdracht Informeer de zorgvrager over de zorg die je gaat verlenen. Geef indien noodzakelijk voorlichting over het gebruik van de materialen en hulpmiddelen bij het toedienen van medicijnen via de luchtwegen. Dien de medicijnen via de luchtwegen toe en begeleid hierbij de zorgvrager. Draag je verantwoordelijkheid bij het toedienen van deze medicijnen, wees zorgvuldig en controleer je eigen handelen. 1 Wat ga je doen? Bereid de opdracht voor. Is de opdracht duidelijk? Welke kennis heb je nodig? Welke richtlijnen en protocollen ga je gebruiken? Wat zijn je persoonlijke leerdoelen? 2 Voer de opdracht uit. Houd tijdens de uitvoering rekening met: het stimuleren van de zelfredzaamheid van de zorgvrager; de privacy en veiligheid van de zorgvrager; de observaties van de gezondheidstoestand; de emoties en gevoelens van de zorgvrager. 3 Hoe ging het? Kijk terug naar hoe je de opdracht hebt gedaan. Reflectievragen die je kunt stellen gaan over jezelf en de ander (de zorgvrager, naasten/mantelzorger, je collega, enzovoort). Wat wilde je bereiken? Wat wilde de ander bereiken? Wat voelde je? Wat voelde de ander? Wat dacht je? Wat dacht de ander? Wat deed je? Wat deed de ander? Hoe rond je de opdracht af? Een gesprek met je begeleider en/of een verslagje? 23 01-Binnenwerk.indd 23 14-08-2007 12:12:07
Opmerkingen van de deelnemer: Opmerkingen van de begeleider: 4 En hoe nu verder? Gebruik de competentiematrix bij deze opdracht om vast te stellen hoever je bent. Wil of moet je deze opdracht nog een keer doen? Aan welke onderdelen moet je nog werken? 24 01-Binnenwerk.indd 24 14-08-2007 12:12:07
Competentiematrix Opdracht 2: Kerntaak 1: Resultaat: Medicijnen toedienen via de luchtwegen Bieden van zorg en ondersteuning op basis van het zorgplan Het toedienen van medicijnen via de luchtwegen is op een professionele manier, volgens de wet- en regelgeving uitgevoerd. Bij het toedienen van medicijnen via de luchtwegen is rekening gehouden met de situatie en omstandigheden van de zorgvrager. Competentie Omschrijving Criteria Aan gewerkt Behaald A Beslissen en activiteiten initiëren Je neemt op tijd de nodige beslissingen. Je neemt verantwoordelijkheid voor je beslissingen. Je toont zelfvertrouwen. J Formuleren en rapporteren Je registreert nauwkeurig en volledig je handelingen. K Vakdeskundigheid toepassen Je kunt snel en precies rekenen en handelen. L T Materialen en middelen inzetten Instructies en procedures opvolgen Je kiest de juiste materialen en middelen. Je gebruikt de juiste materialen en hulpmiddelen. Je gebruikt de materialen en hulpmiddelen effectief, efficiënt en zorgvuldig. Je werkt volgens de veiligheidsregels, voorschriften en protocollen. Je controleert de handelingen. Je werkt veilig met materialen en apparatuur. Werkveld Kraamzorg Verpleeg- en verzorgingshuis en thuiszorg Geestelijke gezondheidszorg Gehandicaptenzorg Opdracht behaald Ja / nee / nvt Ja / nee / nvt Ja / nee / nvt Ja / nee / nvt Datum en paraaf begeleider 25 01-Binnenwerk.indd 25 14-08-2007 12:12:08