Hulp bieden bij eten en drinken bij platligging of halfzittende houding

Transcriptie

1 OPDRACHTFORMULIER Hulp bieden bij eten en drinken bij platligging of halfzittende houding Naam student: Datum: Voordat je gaat oefenen 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent. 2 Kijk in de bronnen welke informatie je kunt gebruiken bij het oefenen van deze vaardigheid. 3 Beantwoord onderstaande vragen. a Waarom zul je een zorgvrager helpen met de mondverzorging voordat je hulp biedt bij de maaltijd? b Je ziet bij het weghalen van het deksel van het dienblad dat het eten door het vervoer over het bord en de schaaltjes is gevallen. Welke stappen onderneem je en bij wie meld je het? c Waarom breng je geen emotionele onderwerpen ter tafel tijdens de maaltijd? Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: Noordhoff Uitgevers bv 1

2

3 HANDELINGSFORMULIER Hulp bieden bij eten en drinken bij platligging of halfzittende houding Naam student: Naam observator: Datum: Beoordeling: Opdracht Je helpt een zorgvrager die niet zelfstandig kan eten of drinken. De zorgvrager bevindt zich in halfzittende houding of ligt plat in bed. Voor alle handelingen geldt: Raadpleeg het dossier; Zorg voor voldoende privacy; Was je handen volgens de WIP-procedure; Pas de voorschriften toe; Observeer en controleer de zorgvrager. Voorbereiding Goed Fout 1 Raadpleeg het zorgdossier 1.1 Ga na welke eetgewoonten de zorgvrager heeft. Soms wil de zorgvrager zelf helpen bij het eten. 1.2 Ga na of de zorgvrager een dieet heeft. 1.3 Ga na in welke houding de zorgvrager het liefst wil eten. 1.4 Ga na hoe de vorige maaltijd is verlopen. 1.5 Ga na of de zorgvrager pijnmedicatie vooraf nodig heeft en geef deze eventueel volgens vaardigheid Oraal, transcutaan, rectaal en vaginaal medicijnen toedienen. 1.6 Ga na of de zorgvrager medicatie moet innemen voor, tijdens of na het eten en geef deze eventueel volgens vaardigheid Oraal, transcutaan, rectaal en vaginaal medicijnen toedienen. 1.7 Ga na of de zorgvrager wil bidden voor het eten. 2 Informeer de zorgvrager 2.1 Vertel de zorgvrager dat je hem komt helpen met eten en drinken. 2.2 Geef de zorgvrager gelegenheid om de handen te wassen of help hem daarbij. 2.3 Geef de zorgvrager gelegenheid om indien gewenst zijn po of urinaal te gebruiken of help hem daarbij volgens vaardigheid Ondersteek of urinaal. Het is hinderlijk om met een volle blaas of volle darmen te moeten eten. 2.4 Geef de zorgvrager gelegenheid om indien gewenst zijn mond te verzorgen of help hem daarbij volgens vaardigheid Mondverzorging. Maak liefst geen gebruik van tandpasta, omdat dit de smaak van het eten kan beïnvloeden. Laat de zorgvrager geen vermoeiende onderzoeken of oefeningen doen vlak voor het eten, of geef hem de gelegenheid hiervan bij te komen. Houd rekening met mogelijke psychische en/of lichamelijke spanningen en pas zo nodig het eten aan. Noordhoff Uitgevers bv 3

4 Goed Fout 3 Zet alle benodigdheden klaar 3.1 Een servet. 3.2 Hulpmiddelen. 3.3 Medicatie. 3.4 Een glas water. 3.5 Zet bij hulpbehoevenden een stoel klaar bij het bed. 4 Draag zorg voor de omgeving en de veiligheid 4.1 Zet het aanwezigheidssein aan. 4.2 Zorg voor een frisse kamer. Dit alles in verband met de hygiëne, het stimuleren van de eetlust en het voorkomen van misselijkheid. 4.3 Informeer of de zorgvrager de radio/tv aan of uit wil. 4.4 Maak het bedtafeltje schoon en plaats dit op de juiste hoogte op het bed. Zo kan de zorgvrager het dienblad met de maaltijd het beste zien en gemakkelijk eten. 4.5 Voorkom dat de zorgvrager tijdens het eten gestoord wordt. Zorg dat hij geen afspraken rond etenstijd heeft. Dit kan de eetlust negatief beïnvloeden. 4.6 Was je handen volgens de WIP-procedure volgens vaardigheid Handen wassen. Uitvoering Goed Fout 5 Wees alert en houd alle details in het oog 5.1 Help de zorgvrager met het aannemen van de juiste houding volgens vaardigheid Verplaatsing in bed en vaardigheid Vinden geschikte lichaamshouding. Een zittende of halfzittende houding of zijligging voorkomt verslikking. 5.2 Ga na of de kleding van de zorgvrager niet knelt. 5.3 Noem de naam van de zorgvrager bij het plaatsen van het dienblad. Dit om te voorkomen dat de zorgvrager de verkeerde voeding krijgt. 5.4 Ga na of alles op het dienblad aanwezig is. 5.5 Ga na hoeveel voeding opgediend is. 5.6 Ga na of de zorgvrager eventueel aangepast bestek en de benodigde hulpmiddelen binnen handbereik heeft. Een servet is bijvoorbeeld een hulpmiddel dat iedereen bij het eten nodig heeft. 5.7 Geef de zorgvrager eventueel gelegenheid om te bidden. Toon respect voor zijn geloof. 6 Help de zorgvrager met het eten 6.1 Leg het servet op de borst. 6.2 Geef medicatie op het juiste tijdstip volgens vaardigheid Oraal, transcutaan, rectaal en vaginaal medicijnen toedienen. 6.3 Ga er rustig bij zitten of staan. 6.4 Laat de zorgvrager eerst zien wat hij op zijn bord heeft Vraag hoe hij het eten aangereikt wil hebben. Snij het brood of vlees in stukjes. Je moet nooit het eten prakken zonder te vragen. 6.5 Vraag wat de zorgvrager het eerst wil hebben. 6.6 Geef kleine hapjes. 6.7 Schep pas de volgende hap op als de zorgvrager de mond leeg heeft. 6.8 Leg de lepel op de tong, aan de goede zijde van de mond. 6.9 Geef indien gewenst wat drinken, via een rietje. Met een rietje kan de zorgvrager zelf bepalen hoeveel hij opzuigt. Als het niet anders kan, bijvoorbeeld bij dikke soep, gebruik je een doorzichtige tuitbeker. 4 Noordhoff Uitgevers bv

5 Wees dan wel voorzichtig dat je niet te veel ineens in de mond laat lopen. Veeg bij knoeien de mond/kin af met het servet Stimuleer de zorgvrager om te eten, maar dram niet door als hij niet meer wil. Goed Fout 7 Heb persoonlijke aandacht voor de zorgvrager 7.1 Observeer hoe de zorgvrager eet en of hij zich niet verslikt. Als de zorgvrager erg langzaam eet, zorg dan voor een warmhoudbord. 7.2 Zorg dat het rustig blijft op de kamer. Neem zelf een ontspannen houding aan en geef de zorgvrager het gevoel dat je alle tijd voor hem hebt. Als men tijdens het eten komt storen, vraag dan of men later wil terugkomen. Het onderbreken van de maaltijd doet de eetlust afnemen en versterkt het afhankelijkheidsgevoel van de zorgvrager. 7.3 Praat tijdens het eten met de zorgvrager en zorg dat hij geen antwoord hoeft te geven met een volle mond. Breng geen emotionele onderwerpen ter tafel! 8 Help de zorgvrager bij het afronden van de maaltijd 8.1 Bied de zorgvrager de mogelijkheid om te danken. 8.2 Vraag of de zorgvrager zijn po of urinaal nodig heeft of help hem daarbij volgens vaardigheid Ondersteek of Urinaal. Als de zorgvrager over misselijkheid klaagt, zet dan een bekkentje, tissues, een glas water en een handdoek klaar en help hem indien dat nodig is volgens vaardigheid Braken. 8.3 Zorg dat de zorgvrager zijn handen kan wassen. 8.4 Zorg dat de zorgvrager eventueel zijn tanden kan poetsen volgens vaardigheid Mondverzorging. 8.5 Help de zorgvrager in de gewenste houding. Nazorg Goed Fout 9 Evalueer de zorg met de zorgvrager 9.1 Evalueer de maaltijd met de zorgvrager en vraag of het gesmaakt heeft. 10 Ruim alles op en maak schoon 10.1 Ruim het blad op en controleer tevens wat de zorgvrager op heeft Ruim alle gebruikte spullen op Ga na of het bed kruimelvrij is. 11 Draag zorg voor de omgeving en de veiligheid 11.1 Verwijder de bedtafel Ventileer zo nodig de kamer Zorg voor een rustige omgeving na de maaltijd. Rust bevordert de opname van het voedsel en voorkomt misselijkheid en braken Was je handen volgende WIP-procedure volgens vaardigheid Handen wassen. 12 Rapporteer in het zorgdossier 12.1 Rapporteer eventuele bijzonderheden over het eten of drinken van de zorgvrager, zoals hoesten tijdens het eten Houd eventueel de vochtbalans bij volgens vaardigheid Informeren vochtbalans Pas eventueel het zorgplan aan Registreer het medicijngebruik volgens vaardigheid Registreren medicijngebruik. Noordhoff Uitgevers bv 5

6 Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: 6 Noordhoff Uitgevers bv

7 TOETSFORMULIER Hulp bieden bij eten en drinken bij platligging of halfzittende houding Naam student: Naam beoordelaar: Datum: Beoordeling: Kruis aan hoe de handelingen zijn uitgevoerd. Kies uit: V = Voldoende; O = Onvoldoende Kruis aan door wie de beoordeling is gedaan. Kies uit: B = BPV; S = School Opdracht Je helpt een zorgvrager die niet zelfstandig kan eten of drinken. De zorgvrager bevindt zich in halfzittende houding of ligt plat in bed. Voorbereiding V O B S 1 Verzamelt de relevante gegevens, met name uit het zorgdossier. 2 Bereidt de zorgvrager voor op de maaltijd. 3 Overlegt met de zorgvrager op welke wijze de handeling het beste kan worden uitgevoerd. 4 Zet alle benodigdheden klaar. 5 Wast de handen volgens de WIP-procedure. Uitvoering V O B S 6 Geeft de zorgvrager de mogelijkheid om te bidden. 7 Controleert drank en voeding. 8 Zit of staat rustig. 9 Helpt de zorgvrager volgens protocol met eten. 10 Geeft de zorgvrager indien gewenst wat te drinken, via een rietje of tuitbeker. 11 Heeft aandacht voor verslikken. 12 Biedt de zorgvrager de mogelijkheid om te danken. 13 Helpt de zorgvrager in een comfortabele houding. 14 Werkt ergonomisch, hygiënisch, kostenbewust en efficiënt. Nazorg V O B S 15 Vraagt de zorgvrager of alles naar wens is. 16 Zorgt voor een rustige omgeving na de maaltijd. 17 Ruimt alles op de juiste plaats en wijze op. Noordhoff Uitgevers bv 7

8 V O B S 18 Wast de handen volgens de WIP-procedure. 19 Rapporteert de relevante bijzonderheden in het zorgdossier. Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: 8 Noordhoff Uitgevers bv