2011-2015 Kwaliteitshandboek BS De Zonnewijzer Kleurrijk Samen Werken Aan Talenten 1
2
Kwaliteitshandboek van de Stichting Swalm en Roer en de onder de stichting ressorterende scholen Inleiding Het doel van het schrijven van een kwaliteitshandboek is het inzichtelijk maken van alle schoolafspraken, procedures en protocollen. Er staat in welke kwaliteit we als stichting en school willen leveren en biedt tevens een beschrijving van de dagelijkse schoolpraktijk. De beleidsvoornemens en de prioritering van de schoolontwikkelingen staan in het meerjarenplan. Schoolontwikkelingen: Het is de bedoeling wanneer na een gelopen traject met het team en na goedkeuring van de MR een beleidsvoornemen, beleid is geworden dit opgenomen gaat worden in het kwaliteitshandboek. Dit geldt tevens voor de protocollen en de voorgenomen schoolontwikkelingsprogramma s. Het kwaliteitshandboek zal gedurende de schoolplanperiode regelmatig aangevuld worden. 3
Inhoudopgave kwaliteitshandboek 1.BELEIDSPROCESSEN... 6 1.1.Missie/visie/identiteit Stichting Swalm en Roer... 6 1.2. Missie/visie/identiteit School... 6 1.2.1. missie Basisschool De Zonnewijzer... 6 1.2.2. Visie Basisschool De Zonnewijzer... 6 1.2.3. Algemene uitgangspunten... 6 1.2.4. ouders... 7 1.2.5. Ontwikkeling en professionalisering... 7 1.2.6. Visie op zorg... 7 1.2.7. De school als organisatie... 7 1.3.Evalueerbare doelen... 8 1.3.1.Stichting... 8 1.3.2.School... 8 1.4.Evalueerbare doelen en het werken met PDCA cycli... 8 2.ORGANISATIE... 9 2.1.Typering... 9 2.1.1.Typering van de stichting... 9 2.1.2.Typering van de school... 9 2.2.Organisatiestructuur... 9 2.2.2.Organigram Stichting Swalm en Roer... 10 2.2.3.Organisatiestructuur van de school... 11 2.2.4.Organigram BS De Zonnewijzer... 11 2.3.Bestuursfilosofie... 11 2.4.De school in zijn omgeving... 12 2.4.1.Stichting... 12 2.4.2.School... 12 2.5. De ontwikkeling van het leerlingenaantal en kenmerken van de leerlingenpopulatie... 13 2.5.1.Stichting... 13 2.5.2.School... 13 2.6.Schooltijden en verantwoording... 15 2.6.1.Stichting... 15 2.7.Aannamebeleid, schorsingsbeleid en verwijderingbeleid... 15 2.7.1.Stichting... 15 2.7.2.School... 15 2.8.Groepsindeling en organisatie... 16 2.8.1.School... 16 2.9.Schoolklimaat en veiligheid... 16 2.9.1.Stichting... 16 2.9.2.School... 16 2.9.3. De verkeer Veilige School... 18 4
2.9.4.Verkeersactiviteiten op school... 20 2.10.leerlingenzorg systeem... 22 2.10.1.Stichting... 22 2.10.2.School... 22 2.11.Informatie, communicatie, overleg... 22 2.11.1.Stichting... 22 2.11.2.School... 22 3.PERSONEEL... 24 3.1.Stichting... 24 3.1.1.Vastgesteld stichtingsbeleid... 24 3.1.2. Ontwikkelen van beleid... 25 3.2. Schoolbeleid... 25 4. ONDERWIJS... 26 4.1.Stichting... 26 4.2.School... 27 4.2.1. Zintuiglijke oefening, spel- en bewegingsonderwijs... 27 4.2.2.Onderwijs in de Nederlandse taal... 28 4.2.3.Onderwijs in de Engelse taal... 29 4.2.4. Rekenen en Wiskunde... 30 4.2.5.Kennisgebieden... 30 4.2.6. De Vreedzame school... 31 4.2.7. schrijven... 31 4.2.8.Expressieactiviteiten... 31 4.2.9.Godsdienst... 32 4.2.10.Techniek... 32 5.ZORG... 33 6.HUISVESTING... 35 6.1.Stichting... 35 6.2.School... 35 7.FINANCIËN... 35 7.1.Stichting... 35 7.2.School... 35 7.2.1 financieel beleidsplan... 35 7.2.2. meerjaren onderhoudsplan... 36 7.2.3. sponsoringsbeleid... 36 8. KWALITEITSZORG... 37 8.1. Bewaken en verbeteren van kwaliteit... 37 8.1.1.School.... 39 13.Vaststellingsblad.... 40 5
1.BELEIDSPROCESSEN 1.1.Missie/visie/identiteit Stichting Swalm en Roer De missie van de stichting: Swalm en Roer; waar kinderen zich samen ontwikkelen met het oog op morgen. De visie van de stichting geeft aan: Swalm en Roer is een bruisende onderwijsorganisatie waarin: * ontwikkelingsperspectieven van kinderen en medewerkers centraal staan * vertrouwen is in de eigen ontwikkelingskracht van kinderen en medewerkers * kinderen en medewerkers eigenaar zijn van hun ontwikkeling * leren en ontwikkelen fundamenteel een gezamenlijk proces is * ruimte geboden wordt voor en aandacht geschonken wordt aan verschillende levensbeschouwelijke, godsdienstige en maatschappelijke waarden * kinderen en medewerkers veilig zijn en zich veilig voelen * samenwerking met partners essentieel is * verantwoordelijkheid zo laag mogelijk in de organisatie is neergelegd * opbrengstgericht gewerkt wordt * horizontale en verticale verantwoording vanzelfsprekend is 1.2. Missie/visie/identiteit School 1.2.1. missie Basisschool De Zonnewijzer Op De Zonnewijzer willen we een wezenlijke bijdrage leveren aan de ontwikkeling van het kind tot een persoon met een eigen identiteit in een veranderende samenleving. We bieden een veilige basis, waarop respect, vertrouwen en zelfvertrouwen worden versterkt. Leerlingen en teamleden willen we eigenaar maken van hun eigen ontwikkeling en die van elkaar. 1.2.2. Visie Basisschool De Zonnewijzer Kleurrijk samen werken aan talenten Basisschool De Zonnewijzer is een brede school en maakt, samen met 24 andere basisscholen, waarvan 1 voor het speciaal onderwijs, deel uit van de Stichting Swalm en Roer. De school is de pit in de wijk en gevestigd in een modern gebouw. De school heeft rond de 260 leerlingen en 35 teamleden. De school is een kleurrijke school (32 nationaliteiten) met leerlingen uit diverse culturen. In ons dagelijks handelen en de omgang met elkaar wordt zichtbaar dat de achtergrond van onze leerlingen een grote rol speelt in ons denken over onderwijs en maatschappij. Wij willen dat onze leerlingen de verschillen en overeenkomsten tussen mensen onbevooroordeeld tegemoet treden. Dat eist van de leerkrachten, ouders en leerlingen een kritische, tolerante houding. 1.2.3. Algemene uitgangspunten Het realiseren van goed onderwijs beschouwen wij als de kerntaak van onze school. Goed onderwijs is voor ons in elk geval onderwijs dat past in deze tijd. We zorgen er voor dat kinderen genieten vanuit innerlijke betrokkenheid, verzorgt door leerkrachten die deze innerlijke betrokkenheid ook hebben. De leerkracht doet er écht toe op onze school. Hij kan voor kinderen 6
het verschil maken, zeker bij onze populatie, waar veel kinderen vooral op school kansen moeten krijgen voor optimale ontwikkeling. Leerkrachten op onze school zijn enthousiaste, professionele collega s met sociale vaardigheden en inlevingsvermogen om kennis en vaardigheden te ontwikkelen bij alle kinderen om te komen tot goede opbrengsten. Liefde voor het kind en liefde voor het werk zijn daarbij essentieel. Het is belangrijk dat kinderen met plezier naar school komen, zich daar veilig voelen, respect tonen en ontvangen. Ingrediënten hiervoor zijn: een heldere structuur, duidelijkheid binnen de communicatie, een doorgaande lijn bij de leerstof en de totale organisatie. We geven invulling aan actief burgerschap. De leeromgeving dient uitdagend en stimulerend te zijn. We spelen in op de belevingswereld van het kind en vanuit de dagelijkse actualiteit. Bezig zijn met taal is prioriteit nummer èèn. We willen de kinderen opvoeden tot kritische en milieubewuste consumenten. Het computeronderwijs laten we dienen als ondersteuning bij het leerproces. Wij willen dat kinderen leren om steeds meer eigen verantwoordelijkheid te dragen voor hun leerproces. De totale ontwikkeling van het kind vinden we belangrijk dus is goed volgen van de kinderen en tijdig signaleren van problemen hierbij onontbeerlijk. De school dient een veilig vertrekpunt te zijn om, in een kleurrijke omgeving, samen te groeien naar zelfstandigheid en onafhankelijkheid. Leren alleen is niet voldoende; er zal aandacht zijn voor zorg voor kinderen en zorgen voor elkaar. 1.2.4. ouders Ouderbetrokkenheid en betrokkenheid van de leerkracht binnen de kaders vinden we belangrijk, we zorgen daarom als school voor laagdrempeligheid en een goede communicatie. Samenwerken met anderen die in het leven van onze kinderen een rol spelen is daarom van belang. We werken dan ook aan de verdere ontwikkeling van een brede school. Samenwerken, samen leren, om samen de school die vorm te geven, die we in onze visie voor ogen hebben. Een open en eerlijke communicatie is hierbij een onmisbare pijler. 1.2.5. Ontwikkeling en professionalisering Professionalisering is gericht op het dichterbij brengen van de visie. Hierbij tonen we respect voor de verschillen tussen de leerkrachten en profiteren van elkaars kwaliteiten en specialismen: We willen leren van elkaar. 1.2.6. Visie op zorg De school voldoet aan de zorgplicht en wil passend onderwijs bieden aan alle leerlingen soms met hulp van interne en externe deskundigen. We ontwikkelen ons naar een school waar zorg in de groep plaatsvindt en de leerkracht als eerste verantwoordelijk is voor de groep. De leerkracht is centraal aanspreekpunt voor kinderen en ouders. De intern begeleiders ondersteunen en begeleiden daarin. 1.2.7. De school als organisatie Op school is aandacht voor integraal personeelsbeleid, met de daarbij voorwaarden scheppende en facilitaire maatregelen en afspraken in een goede structuur. Een goede cultuur en een gebouw dat e.e.a. mogelijk maakt. Ruimte, licht en een warme aankleding voor het welbevinden van de gebruikers. We zorgen voor een uitdagende leeromgeving met sfeer en veiligheid in en om de school. Op onze school moet sprake zijn van goed management, maar vooral van goed leiderschap: 7
het ontwikkelen van een professionele cultuur in de school. De leiding moet de mensen ondersteunen, waarderen en durven te confronteren als dit nodig is. De leiding heeft een overallvisie, die ze bewaakt op grote lijnen. De leiding delegeert taken naar medewerkers en stimuleert het nemen van eigen verantwoordelijkheid bij iedereen binnen de school. Ze geeft inspraak en laat de mensen meedenken over ontwikkelingen, waarbij gezorgd wordt voor een reëel tijdpad. 1.3.Evalueerbare doelen Zowel de stichting als de scholen wordt gewerkt met evalueerbare doelen (specifiek, meetbaar). Deze doelen zijn gerelateerd aan de eisen van de inspectie én aan de gestelde doelen in de kwaliteitszorg van de school. 1.3.1.Stichting Op stichtingsniveau zijn voor de vier stroomgebieden in de strategische koers van de doelen voor 2015 beschreven; we zijn succesvol als... Voor de vier stromen (bruisend onderwijs, ontwerpers van bruisend onderwijs, een bruisende school in een bruisende omgeving, zichtbare kwaliteit en ontwikkeling) zijn 31 doelen beschreven. Voor een overzicht van de doelen van de strategische koers, zie de bijlage doelen van de strategische koers Stichting Swalm en Roer (koersnota bruisend onderwijs ). Voor een concretisering van de doelen zie verder de uitwerking in de Stand van zaken kwaliteitszorg binnen Stichting Swalm en Roer en in de Monitor Swalm en Roer, bestuurscockpit, schoolcockpit en groepscockpit. 1.3.2.School Op schoolniveau zijn vanuit de visie een aantal haalbare doelen gesteld. Deze doelen zijn gezamenlijk vastgesteld en uitgezet in een schematisch schoolontwikkelingsplan. Hiervoor zijn zes pijlers in een opzet en met het bijbehorende tijdspad overzichtelijk weggezet. Vervolgens worden na evaluaties nieuwe jaarplannen opgesteld en / of bijgesteld. Naast de visie zijn meegenomen de uitslag van het klanttevredenheidsonderzoek en de gehaalde en nog te halen doelen uit het vorige schoolplan (2007 2011). De uitgewerkte versie staat in hoofdstuk 3 ( meerjaren actieplan) van het meerjarenbeleidplan van Stichting Swalm&Roer en de school: periode 2011-2015 1.4.Evalueerbare doelen en het werken met PDCA cycli Zowel op stichting- als op schoolniveau wordt gewerkt met PDCA-cycli. In de nota stand van zaken kwaliteitszorg, stichting Swalm en Roer worden de PDCA-cycli uitgewerkt op alle niveaus. Zowel de lange termijn als de korte termijn worden beschreven. Deze uitwerkingen zijn richtinggevend voor de stichting en de scholen. In een schoolspecifiek schema staan de pijlers (prioriteiten) waaraan de school in de komende periode aan gaat werken. Dit schema is opgenomen in het meerjarenbeleidplan van De Zonnewijzer. Op veel fronten is reeds een start gemaakt. De prioriteiten zijn vervolgens in SMART uitgewerkt. 8
2.ORGANISATIE 2.1.Typering 2.1.1.Typering van de stichting Swalm en Roer; samen sterker in onderwijszorg, onderwijskwaliteit en onderwijsinnovatie. Onderwijsstichting Swalm & Roer is het bevoegd gezag van 24 scholen voor primair onderwijs. Dit zijn 23 'reguliere' basisscholen, en 1 basisschool voor speciaal onderwijs, met in het totaal 6.000 leerlingen en 650 medewerkers. De scholen zijn gelegen in de gemeente Roermond en de gemeente Roerdalen; zij liggen in stadswijken en dorpskernen, in bovenmodale wijken, in achterstandswijken en in wijken met overwegend allochtone inwoners. Swalm & Roer kent katholiek, protestants-christelijk, algemeen bijzonder en openbaar onderwijs. De naam Swalm & Roer staat voor beweging. Het onderwijs is evenals de maatschappij in beweging. Swalm & Roer wil die beweging nadrukkelijk richting geven. De stichting wil een onderwijsorganisatie met kwalitatief hoogwaardige scholen en een sterk bestuur zijn hetgeen tot uiting komt in zichtbare kwaliteit. 2.1.2.Typering van de school Basisschool De Zonnewijzer is een brede school en maakt, samen met 24 andere basisscholen, waarvan 1 voor het speciaal onderwijs, deel uit van de Stichting Swalm en Roer. De school is de pit in de wijk en gevestigd in een modern gebouw. De school heeft rond de 260 leerlingen en 34 teamleden. De school is een kleurrijke school (32 nationaliteiten) met leerlingen uit diverse culturen. Ongeveer 80% van onze leerlingen zijn van allochtone afkomst. De school staat in de wijk het Roermondse veld. Deze wijk wordt getypeerd als een impulswijk. De school heeft een hoog aantal wegingleerlingen en ligt in een zogenaamde postcodewijk. De wijk is de laatste jaren gerevitaliseerd en dit heeft geleid tot een toename van jonge gezinnen. De wijk en de school hebben bijzondere aandacht vanuit de Gemeente Roermond als het gaat om onderwijsachterstanden en armoedebeleid. In dit kader beschikt bijvoorbeeld De Zonnewijzer over een groep 0, waarin driejarige kinderen zitten die zeer intensief aan taalverwerving kunnen deelnemen. De school kent een schakelklas neveninstromers; hierin worden leerlingen van 7 tot 13 jaar geplaatst die de Nederlandse taal niet beheersen omdat zij net in Nederland zijn komen wonen. Basisschool De Zonnewijzer is onderdeel samen met de peuterspeelzaal De Wijsneuzen van een multifunctionele accommodatie (MFA) waarin tevens plaats is voor sport en recreatie. De denominatie van de school is Rooms Katholiek. De school heeft er voor gekozen om aandacht te schenken aan alle geloven in haar school aanwezig. 2.2.Organisatiestructuur 2.2.1.Stichting De stichting Swalm & Roer kent het Raad van Toezichtmodel met een statutair gescheiden College van Bestuur en Raad van Toezicht; zie statuten van de stichting Swalm en Roer. De leden van het College van Bestuur zijn de direct leidinggevenden van de schooldirecteuren. Het bestuurskantoor verricht ondersteunende diensten voor de diverse geledingen binnen de stichting. 9
2.2.2.Organigram Stichting Swalm en Roer Raad van Toezicht Bestuurskantoor: College van Bestuur GMR Scholen MR 10
2.2.3.Organisatiestructuur van de school De school valt onder de stichting Swalm&Roer. Het college van bestuur is de direct leidinggevende van de directeur van de school. De directeur is leidinggevende van de schoolorganisatie BS De Zonnewijzer. Het MT bestaat uit de directeur, de adjunct directeur, intern begeleider onderbouw en intern begeleider bovenbouw. 2.2.4.Organigram BS De Zonnewijzer We hebben gekozen om te werken met vakcoördinatoren en aandachtsfunctionarissen. Deze zijn samen met de ICT coördinator functies in het kader van de functiemix. Op stichtingsniveau is hier beleid op gemaakt. 2.3.Bestuursfilosofie Stichting en school De stichting Swalm en Roer heeft afspraken gemaakt over de besturingsfilosofie van de organisatie. In aansluiting op Policy Governance en de principes van het policy governance brondocument Hieraan wordtin de komende schoolplanperiode op basis van een aantal gemaakte afspraken invulling gegeven aan het beleidsdocument m.b.t. de besturingsfilosofie van de stichting (policy governance). Het Governance-model (Carver) benadrukt: - het besturen op hoofdlijnen - een scheiding tussen beleid maken en uitvoeren van beleid - het richten van beleid op te realiseren doelen (ends) in plaats van middelen en wegen (means) 11
- ruim mandaat voor de directeur waar het gaat om het ontwikkelen van beleid op het gebied van wegen en middelen om de beleidsdoelen (het WAT) te bereiken (het HOE invulling geven). Verder verwijzen we voor de bestuursfilosofie ook naar de code goed bestuur. 2.4.De school in zijn omgeving 2.4.1.Stichting In de strategische koers wordt in de derde stroom een bruisende school in een bruisende omgeving een perspectief geschetst m.b.t. de school en haar omgeving. Stroomgebied 3: Een bruisende school in een bruisende omgeving Doelen 1. Elke school is geïntegreerd in de wijk of het dorp door actief en concreet de mogelijkheden te creëren en te benutten om samen met partners (PSZ, KDV, BSO en VO) een afgestemd en beredeneerd aanbod te realiseren. Ten behoeve van een doorgaande ontwikkeling omvat dit aanbod minimaal: - een afgestemde pedagogische benadering - een afgestemd inhoudelijk aanbod - regelmatige en tijdige overdracht van informatie over het kind - gezamenlijke ontwikkeling en inzet van competenties 2. Het schoolgebouw is goed geoutilleerd en vanuit een visie vormgegeven om Bruisend Onderwijs mogelijk te maken. 3. Ten behoeve van een kind- een plan werken de partners met een gezamenlijk zorgadvies team (ZAT voor 0-12 jaar, waarbij de overdracht naar het ZAT VO belangrijk is. 4. Voor elke school is structureel voor, tussen en naschoolse opvang geregeld; leerlingen hebben de mogelijkheid om deel te nemen aan een dagarrangement. 5. Elke school benut in de uitwerking van Bruisend Onderwijs actief de leeromgeving buiten het schoolgebouw. 2.4.2.School De school participeert in verschillende organisaties en is betrokken bij school en wijkgerichte activiteiten. De Zonnewijzer vormt samen met peuterspeelzaal De Wijsneuzen een VVE koppel (voor- en vroegschoolse educatie. Er bestaat een samen opgesteld jaarwerkplan en stellen die jaarlijks bij. Er is regelmatig overleg en scholing. Er vindt een warme overdracht plaats van PSZ naar PO en van PO naar VO. Er is een start gemaakt met het werken volgens het portfoliomodel. Dit gaat in samen werking met het VO. In een later stadium wordt de voorschoolse opvang meegenomen. Bij de extra overdracht betrekken we de organisatie van het Gilde. Zij organiseren via het programma coach4you een vrijwilliger die met een bepaalde leerling en ouders een goede overgang van PO naar VO. Er bestaat een wijkorganisatie sociaal leefklimaat, geïnitieerd door de Gemeente Roermond en onder voorzitterschap van de wijkcoördinator, ambtenaar van de gemeente Roermond. Participanten zijn de bewoners, de stadswachten (Boa s) wijkagent, welzijnsorganisatie Wel.Kom, woningbouwvereniging Wonen Zuid, de school en de wijkcoördinator van De Gemeente Roermond. 12
De school heeft een ouderkamer. Iedere week is er een informatie-uurtje waar gastsprekers worden uitgenodigd van diverse organisaties en instanties. Bijvoorbeeld Bureau jeugdzorg, de GGD, het RIAGG, een advocaat, wijkcoördinator, het PAOO (platform allochtone ouders en onderwijs), Rubicon, Wel.Kom enz. De leiding ligt bij de directeur en wordt geassisteerd door een Marokkaanse medewerker van Wel.Kom door o.a. vertalen. De school biedt diverse hulporganisaties gelegenheid om zo laagdrempelig mogelijk contacten te leggen met leerlingen en ouders. Bijvoorbeeld de Mutsaertsstichting, bureau jeugdzorg (BJZ) en leerplichtambtenaar. Verder valt te denken aan het faciliteren ten behoeve van diverse opvoedkundige cursussen, taalcursussen en inburgeringcursussen. De school heeft een ZAT plus (zorg advies team). Het ZAT komt 6 keer per jaar bij elkaar. Zij bestaat uit de twee IB ers van de school, die tevens het voorzitterschap hebben, afhankelijk van de leeftijd van de ingebrachte leerling. De andere participanten zijn van BJZ, JGZ (jeugdarts), Algemeen maatschappelijk werk (AMW). Op uitnodiging komen de leerplichtambtenaar, medewerkers van het RIAGG en de Mutsaertsstichting. De school kent een doorlopend rooster waarbij de leraren de surveillance in de pauzes uitvoeren. Er wordt weinig gebruik gemaakt van de naschoolse opvang. Enkele leerlingen worden gehaald door de taxi. Het schoolgebouw staat sinds 2000 en wordt goed onderhouden. De school heeft het veiligheidslabel verkeersveiligheid gekregen. Zij voldoet aan alle criteria daaraan verbonden, zoals de veilige schoolhuisroute. Weinig ouders komen hun kinderen met de auto brengen. Samen met het sociaal leefklimaat participeert de school in de wijkrondgangen en de buren kennismakingsavonden. Met Pasen brengen leerlingen voorjaarsbloemen naar buurtbewoners. De school stelt haar speelplaats open voor de spelende jeugd. Wel.Kom beheert de schatkist waar tegen een lage prijs speel- en spelmateriaal beschikbaar is. Door de bezuinigingen op welzijn is de schatkist nog maar 2 middagen open. Wel. Kom zorg voor een jongerenwerker. Er is samenwerking met de wijkgerichte jongerenwerkers, straatcoaches en de adoptieagent. Het plan is om de Vreedzame school gedachte de wijk in te brengen. Momenteel vindt de implementatie op school plaats. Zie stroom 4. 2.5. De ontwikkeling van het leerlingenaantal en kenmerken van de leerlingenpopulatie 2.5.1.Stichting De stichting brengt de gegevens over de ontwikkeling van het leerlingenaantal in kaart en baseert er haar meerjarenformatieplan op. Krimp en/ of groei van het leerlingenaantal wordt verbonden met voortgangsconclusies. 2.5.2.School De afgelopen jaren heeft de wijk t Veld een revitalisering doorgemaakt. Hiervoor zijn tijdelijk gezinnen in een andere woonomgeving geplaatst en vervolgens voor het grootste gedeelte teruggekomen in de wijk. Dit heeft een afname en vervolgens een toename van leerlingen gehad. Momenteel hebben we meer dan 300 leerlingen. Hierbij rekenen we de groep 0 (driejarigen) en de schakelklas neveninstroom. Er blijven een aantal ouders die kiezen voor een witte school buiten de wijk. Door de hoge weging zijn we in staat de groepen niet te groot te laten worden, hetgeen leidt tot meer aandacht aan onze leerlingen. Op school ontvangen we leerlingen van ongeveer 34 nationaliteiten. De Zonnewijzer heeft veel wegingleerlingen en veel verschillende nationaliteiten, wat als gevolg heeft dat leerlingen met een grote ontwikkelingsachterstand in taal en motoriek binnen komen. 13
De zorgbehoeften zijn voor 40% in zorgniveau 3 en 4; 1% op niveau 5. Leerlingen met een zorgniveau 4 komen via groep 0 (driejarigen) op De Zonnewijzer. Met het VVE programma en de extra taalaanbiedingen evenals het gespecialiseerde bewegingsonderwijs wordt de achterstand gedurende de gehele schoolperiode van de leerling ingehaald. Uitzonderingen krijgen een IOP en vanaf groep vier geven we alle leerlingen een uitstroomperspectief. De zorg, die op De Zonnewijzer door zijn populatie het meest nodig heeft, is de zorg voor multiprobleem gezinnen en de leerlingen uit die situaties. We kennen een halfjaarklassensysteem, die start tussen groep 2 en 3, onze schakelklas. In principe vindt het gelijktrekken plaats tussen groep 5 en 6. De meeste leerlingen doen dan nog een half jaar extra. Een enkeling springt een half jaar. De prognose van het aantal leerlingen in de toekomst laat een lichte groei zien de komende 4 jaar. De komst van een MOV ( maatschappelijke opvang voorzieningen) zou voor een afname van jonge gezinnen in de wijk kunnen leiden. Leerlingen die in andere wijken van Roermond wonen bezoeken De Zonnewijzer. De school heeft met name onder ouders van allochtone afkomst een goede naam. De toestroom van zorgleerlingen dienen we samen met collega-scholen te reguleren. De schakelklas neveninstroom zorgt voor een wisselend aanbod. in aantal en nationaliteit. De Zonnewijzer is een middelgrote school, gelegen in de wijk t Roermondse Veld te Roermond. De leerling populatie bestaat voor ongeveer 85% uit leerlingen met een allochtone achtergrond. Er zijn zo n 34 nationaliteiten te melden. De school is gelegen in een zogenaamde postcodewijk. De weging is hoog. Na de andere wegingbepaling is deze hoog gebleven met tevens de problematieken van de oude weging. Ouders die analfabeet of laaggeletterd zijn is een groot probleem. Gewicht per 01-10-08 Lln.aantal BB OB Geen gewicht 0,3 1,2 Impuls gelden 263 116 147 103 58 102 174.000 65 % gewicht We ontvangen extra gelden om de leerlingen in de gelegenheid te stellen zich optimaal te ontwikkelen en zodoende alle kansen te krijgen. Elk jaar wordt een schoolanalyse gemaakt waar opbrengsten en uitstroomgegevens staan vermeld. Alle gegevens over in- en uitstroom staan in het digitale programma ESIS. De overige gegevens staan in: De leerlingvolgsystemen CITO, VISEON, De groepsplannen en groepsdocumenten, met verwijzingen naar HGPD en OPP Het kinddossier staat in ESIS Het observatiemodel OVMJK 14
2.6.Schooltijden en verantwoording De Zonnewijzer gebruikt het Hoorns model als lestijdenberekening. Dit is momenteel volledig ingevoerd. De aanvangstijden en eindtijden zijn zo veel mogelijk gelijk. Maandag / dinsdag / donderdag 08:30-10:15 LESGEBONDEN UREN 10:15-10:45 PAUZE 10:45-12:15 LESGEBONDEN UREN 12:15-12:45 PAUZE 12:45 15:00 LESGEBONDEN UREN Woensdag / vrijdag 08:30-10:15 LESGEBONDEN UREN 10:15-10:45 PAUZE 10:45-12:15 LESGEBONDEN UREN Totaal aantal lesuren per week is 22,45 15:00 16:00 ONDERWIJSTIJVERLENGING Groep 5 t/m 8 In de schakelklas neveninstromers hebben alle leerlingen s ochtends les. s Middags gaan ze naar de moederschool. In principe blijven deze leerlingen 1 jaar in de schakelklas om vervolgens in een reguliere klas te komen. De Zonnewijzer ontvangt voor de groep 0 (driejarigen) 78.000,= subsidie van de Gemeente Roermond. De groepen 0 t/m de groepen 2 vormen samen met peuterspeelzaal De Wijsneuzen een VVE koppel. 2.6.1.Stichting De stichting heeft een vastgestelde beleidsnota m.b.t. het omgaan met schooltijden. Beleidsstukken worden op Sharepoint van Swalm en Roer gezet. 2.7.Aannamebeleid, schorsingsbeleid en verwijderingbeleid 2.7.1.Stichting Aannamebeleid, schorsingsbeleid en verwijderingbeleid nog te ontwikkelen en vast te stellen. Ontwikkeling vindt plaats in schooljaar 2011-2012. 2.7.2.School Aannamebeleid leerlingen Er is een intakegesprek met een lid van de directie eventueel aangevuld met de IB er. Wanneer het om zij-instromers gaat dan wordt contact met de vorige school opgenomen en wanneer er onderzoeken zijn geweest wordt inzage daarvan gewenst. We bekijken dan of we die leerlingen voldoende kunnen bieden. Als er een onderzoek gaande is dan wordt dit afgewacht. Wanneer er sprake is van hulpverlening, wordt daar ook contact mee opgenomen. Alle adviezen worden gewogen. Alles met uitdrukkelijke toestemming van de ouders of voogden. Wanneer nodig wordt gebruik gemaakt van een tolk. Als de leerling ingeschreven kan worden neemt de adjunct directeur de gegevens op en voert deze digitaal in ESIS. De schoolgids wordt meegegeven en verteld waar vooral op gelet moet worden. Bijvoorbeeld: Er zijn gescheiden kleedkamers bij de gymzaal en in het zwembad, maar er wordt gemengd gesport. Of we vieren elkaars feesten. Wanneer iemand grote bezwaren heeft wordt dringend verzocht een andere school te zoeken. Een enkele keer vragen we een contractje te tekenen om mee te werken aan een onderzoek t.b.v. het kind wanneer nodig. Meestal gaat het om een kind die een nieuwe kans krijgt. Tot slot vindt er kennismaking plaats met de betreffende leerkracht, volgt er een rondleiding door de school en wordt de eerste schooldag afgesproken. 15
Vanaf de peuterspeelzaal vindt een warme overdracht plaats samen met een papieren versie. De OVM(J)K gegevens worden door de leidsters van groep 0 digitaal ingevoerd. We onderscheiden de nieuwe inschrijvingen van leerlingen als volgt: 3-jarigen die naar groep 0 gaan 4-jarigen die starten in groep 1 Leerlingen die later instromen door een verhuizing Leerlingen die later instromen omdat zij voor een andere school kiezen Leerlingen die net in Nederland zijn en de Nederlandse taal niet spreken; zij gaan naar de schakelklas neveninstroom 2.8.Groepsindeling en organisatie 2.8.1.School Beschrijven van de groepsindeling en de grote lijnen van de schoolorganisatie. Groep 0a en Ob Groep 1a Groep 1b Groep 2a Groep 2b Groep 2s / 3s Groep 3a1 / 3a2 Groep 3b2 / 4b1 Groep 4b2 / 5b1 Groep 5a1 / 5a2 Groep 5b2 / 6b1 Groep 6a1 / 6a2 Groep 7a1 / 7a2 Groep 7b1 / 7b2 Groep 8a1 / 8a2 Groep 8b1 / 8b2 Groep 4a1 / 4a2 Vanaf de schakelklas s bestaat de mogelijkheid per half jaar door te stromen, zo krijgen de leerlingen in de schakelklas een half jaar kleuterverlenging en starten zij in januari van dat schooljaar in groep 3. Het tweede schakelmoment zit vervolgens tussen groep 5 en 6. De groepen zijn vaak wat kleiner. Extra aandacht en veel extra taalverwerving zorgen er voor dat de leerlingen met een achterstand, die zij hadden bij het instromen, in kunnen halen. De groepsgrootte van alle groepen ligt tussen de 15 en 28 leerlingen. 2.9.Schoolklimaat en veiligheid 2.9.1.Stichting Een gedragscode is op stichtingsniveau vastgesteld. In de gedragscode zijn gedragsregels beschreven voor de gebieden: - seksuele intimidatie en seksueel misbruik - racisme en discriminatie - lichamelijk en verbaal geweld - kleding - gebruik internet en website. Zie verder de gedragscode van de stichting 2.9.2.School Op schoolniveau wordt, naast de gedragscode van de stichting, het convenant de veilige school gehanteerd. (provincie Limburg 2009) Dit convenant beschrijft de samenwerkingsafspraken met betrekking tot veiligheid in en rondom de scholen binnen het primair onderwijs. (zie convenant) 16
Op schoolniveau kan de checklist schoolveiligheid gehanteerd worden. De checklist is een ruggensteun voor het maken van afspraken tussen school en politie ten behoeve van de veiligheid in en rond de school. Schoolspecifiek zie tevens pestprotocol We zorgen voor een goed en veilig pedagogisch klimaat door een Vreedzame school te zijn.(zie paragraaf 4.2.6. Basisschool De Zonnewijzer 17
2.9.3. De verkeer Veilige School OP WEG NAAR PRAKTIJKGERICHTE VERKEERSEDUCATIE KINDEREN IN HET VERKEER Basisschoolleerlingen zijn kwetsbare verkeersdeelnemers. Als ze al kennis hebben van verkeersregels passen ze die kennis nog onvoldoende toe. Ze missen vaak verkeersinzicht en kunnen onvoldoende anticiperen op gevaarlijke situaties; door hun geringe lengte vallen ze vaak niet op in het verkeer en hebben ze zelf slecht zicht; hun gedrag is vaak onvoorspelbaar, zeker wanneer zij spelen. Veel ouders zijn om deze redenen bang om hun kinderen buiten te laten spelen of om ze zelfstandig naar school te laten gaan. Kinderen krijgen daardoor onvoldoende verkeerservaring. Basisschoolleerlingen staan echter nog open voor het aanleren en ontwikkelen van verkeersveilig gedrag. Het is dan ook belangrijk dat juist bij kinderen de kennis over verkeer wordt bevorderd en dat hun praktische vaardigheden in het verkeer worden verbeterd. Om de gevolgen van de verkeersonveiligheid in Nederland het hoofd te bieden, heeft de minister van Verkeer en Waterstaat enkele jaren geleden een meerjarenplan voor de verkeersveiligheid (actie -25%) opgesteld. Eén van de zogenoemde "speerpunten" uit dit plan richt zich op de kinderen en jongeren. Dit is mede het gevolg van het feit dat niet alleen de kennis met betrekking tot de verkeersregels en - borden en de daarbij behorende vaardigheden een rol spelen in verkeerseducatie. Er dient in dit kader veel meer aandacht geschonken te worden aan het gedrag van de verkeersdeelnemer. Daarbij wordt een onderscheid gemaakt tussen individuele, sociale en maatschappelijke vaardigheden. Dagelijks begeven zich alleen al in Limburg tienduizenden jongeren op weg naar school; per fiets, te voet, per brommer of met het openbaar vervoer. Helaas niet zonder gevaar. Dagelijks staan in de krant berichten over ongevallen met jongeren te lezen. Riskant verkeersgedrag in combinatie met een gebrek aan kennis en ervaring is de belangrijkste oorzaak van deze ongevallen. Daaraan moet iets gebeuren, dat is duidelijk. Negentig procent van alle omgevallen is te wijten aan foutief gedrag of een verkeerde houding in het verkeer. Het gaat hierbij dus om gedrags- en beoordelingsfouten. Vandaar dat verkeerseducatie zo n belangrijk instrument is om door gedragsbeïnvloeding het aantal jeugdige verkeersslachtoffers terug te dringen. Verkeerslessen en praktische oefening van vaardigheden voor verkeersdeelname moeten de zelfredzaamheid van kinderen in hun directie schoolomgeving bevorderen. 18
Oefenen in de verkeerstuin 19
VEBO aanpak (Verkeerseducatie in het Basis Onderwijs) Verkeersveiligheid is te belangrijk om links te laten liggen. Onze school participeert daarom in een verkeerseducatief scholennetwerk van het ROVL ( Regionaal Overlegorgaan Verkeersveiligheid Limburg een onderdeel van het provinciebestuur) Het hieruit voortgekomen gemeentelijk netwerk stimuleert projecten die scholen een impuls geven om meer aandacht te besteden aan verkeersveiligheid. Het VEBO programma streeft naar het oplossen van verkeersveiligheidknelpunten door een resultaatgerichte samenwerking tussen organisaties die te maken hebben met verkeersveiligheid en verkeerseducatie. Essentieel in de VEBO aanpak is samenwerking in verkeersnetwerken die op lokaal niveau systematisch kunnen opereren en waarin vertegenwoordigd zijn: basisscholen (verkeerscoördinator en verkeersouder), gemeente, Veilig Verkeer Nederland (VVN), ROVL, politie. Activiteiten vanuit het VEBO-netwerk: * opname van verkeerseducatie in het schoolbeleidsplan. * begeleiding en ondersteuning van schoolteams en individuele leerkrachten bij de keuze van materialen en methodieken. * ondersteuning bij de vormgeving van verkeerseducatie in de schoolspecifieke situatie. * gestalte geven aan een (fysiek) verkeersveilige schoolomgeving. * zorgen voor een veilige schoolthuisroute voor de leerlingen. * nascholing en informatie aan leerkrachten, VCO ers en verkeersouders m.b.t. nieuwe ontwikkelingen op verkeerseducatief gebied. * mede opstellen van activiteitenplannen (per school en/of per gemeente) in samenwerking met andere instanties die actief zijn op het terrein van verkeerseducatie (o.a. via lokale netwerken). * hulpverlening bij en ondersteuning van diverse landelijke, provinciale, regionale en gemeentelijke verkeersveiligheidactiviteiten. De activiteiten moeten worden gericht op de leerkrachten : * lange termijn : kennis, gedrag en houding. * korte termijn : routinematig werken : verkeerseducatie kort en krachtig aanpakken binnen goed afgebakende veranderingsonderwerpen in het dagelijkse werk. 2.9.4.Verkeersactiviteiten op school Voor verkeerseducatie geldt dat activiteiten of campagnes moeten aansluiten op het werken in de klas. In de afgelopen jaren zijn op school heel wat activiteiten de revue gepasseerd. In het onderstaande overzicht is een aantal van deze activiteiten opgesomd. Deelname aan de gemeentelijke verkeersnetwerkbijeenkomsten Gezamenlijke enquête onder leerlingen hun ouders: opsporen verkeersproblemen op de dagelijkse schoolhuisroute. Vanuit de enquête in het netwerk oplossingen bespreken: aanpassen verkeerssituatie bij genoemde knelpunten. Samenwerking met wijk- of buurtraad waarbij de verschillende verkeersproblemen in de wijk in kaart worden gebracht. Komen tot één verkeersveiligheidsplan buurtschool. Verkeerseducatie. Organisatie van een themadag verkeer, verkeersweek, verkeersspeurtocht,... Aanleggen van een vast verkeersplein op de speelplaats. Overleg met "adoptieagent" of wijkagent over het thema "Veilige school". Naast verkeersaspecten spelen ook zaken als vandalisme e.d. een rol 20
Oversteekroute door de wijk. Ouderavond i.s.m. VVN in de eerste of tweede schoolweek over het thema Veiligheid. Onderdelen : Veiligheidsmiddelen voor jonge kinderen en de campagnes "De scholen zijn weer begonnen " en "Chaos voor de school". Fietsvaardigheidsoefeningen op het speelplein. Deelname aan het project Doe effe normaal van de politie. Het behalen van het veiligheidslabel Het Limburgs Verkeersveiligheid Label: een kwaliteitskeurmerk. Onze school is door het extra aandacht geven aan actieve verkeerseducatie, aandacht voor de dagelijkse schoolthuisroute van de kinderen en aandacht voor een veilige schoolomgeving in bezit komen van het Limburgs verkeersveiligheidlabel (LVL). Het is een waardering door het ROVL voor geleverde kwaliteitsverbetering op het gebied van verkeersveiligheid. Onze school laat met het LVL zien dat het ons ernst is met de verkeersveiligheid van onze leerlingen door het toepassen van activerende werkvormen, aandacht voor de schoolthuisroute en inrichting van de directe schoolomgeving. 21
2.10.leerlingenzorg systeem 2.10.1.Stichting Het beleid m.b.t. het leerlingenzorg- systeem wordt beschreven in de jaarlijkse zorgplannen; het jaarplan van het samenwerkingsverband Swalm en Roer. Uitwerkingen zijn beschreven in de beschrijvingen van het kwaliteitszorgsysteem (stichting, school en groep). Verdere concretisering wordt gegeven in de beschrijving van het basisniveau van zorg op schoolniveau (schoolcockpit) en op groepsniveau. Het basisniveau van zorg is vastgesteld. Het proces van het basisniveau wordt geduid middels het cascademodel; niveau 1: verzorgen van opbrengstgericht afgestemd onderwijs en basiszorg niveau 2: basiszorg plus niveau 3: basiszorg plus na extra onderzoek (intern en / of extern) niveau 4: basis plus met extra ondersteuning van externen niveau 5: plaatsing op een externe zorglocatie. Het basisniveau van zorg is beschreven vanuit de rollen van de verschillende actoren (leerkracht, interne begeleider, de locatiedirecteur, de (meerschools)directeur Het onderwijsachterstandenbeleid wordt invulling gegeven middels beschreven en vastgesteld geïntensiveerd basisniveau van zorg, (zie bijlage beleid Onderwijsachterstanden ). 2.10.2.School Op schoolniveau functioneren Zorg AdviesTeams. In de vastgestelde protocollen van de ZAT s wordt de handelswijze van het ZAT geoperationaliseerd Afstemming met PSZ: In het zorgplan van het WSNS-samenwerkingsverband is inzake de samenwerking / afstemming met de peuterspeelzaal afgesproken dat per 1augustus 2011 iedere basisschool haar afspraken over warme overdracht en acties heeft vastgelegd in een jaarwerkplan. De school beschrijft, in aansluiting op de beschrijving van het basisniveau van zorg van het WSNS samenwerkingsverband, de schoolspecifieke inrichting van de zorg in het schoolzorgplan. In de schoolgids beschrijft de school samenvattend deze zorginrichting. Zie zorgbeleidsplan De Zonnewijzer 2.11.Informatie, communicatie, overleg 2.11.1.Stichting Het beleidskader voor informatie / communicatie / overleg binnen de stichting Swalm en Roer dient nog middels een integraal document beschreven en vastgesteld te worden. In de organisatie zijn vele werkafspraken( bestuursorganisaties, overleggen met betrokkenen van scholen), formeel ligt er geen vastgesteld beleid onder. Beschrijving van de diverse overleggen binnen de stichting naar doelen, betrokkenen en procedures is gewenst. 2.11.2.School Het team van de Zonnewijzer heeft veel aandacht voor communicatie. 5 jaar geleden is er een traject gestart dat als doel had het verbeteren van de onderlinge communicatie binnen het team; Elkaar feedback geven en het consulteren van je collega. Het vervolg zit o.a. in De Vreedzame School en de komende jaren in de gesprekstechnieken. 22
De informatie loopt tevens via de volgende kanalen: Wekelijkse nieuwsbrief voor teamleden Maandblaadje voor ouders, leerlingen en teamleden Notulen en informatie van de MR en OR Huisbezoeken Rapportgesprekken Ouderavonden kindgesprekken Mededelingen t.b.v. teamoverleg ( worden van te voren aangeleverd.) Notulen van teamoverleg Mailverkeer / postvakken Overleg binnen de vakcoördinatiegroepen Overleg binnen andere werkgroepen Studiedagen Persoonlijk gesprek Whiteboard in teamkamer Overlegmomenten worden voor een jaar vastgelegd, hierbij zijn ook momenten die door de diverse werkgroepen zelf ingevuld kunnen worden. 23
3.PERSONEEL 3.1.Stichting In de strategische koers Bruisend Onderwijs wordt bij de tweede stroom Ontwerpers van bruisend onderwijs de doelen voor 2015 naar het personeel van Swalm en Roer beschreven. Stroomgebied 2: ontwerpers van bruisend onderwijs Doelen Voor alle functies zijn rolprofielen met bijbehorende competenties geformuleerd. Elke medewerker is een teamspeler die in staat is om in professionele dialoog effectief samen te werken met zijn collega s. Binnen de scholen functioneren teams, bestaande uit medewerkers in verschillende functies die door bundeling van kennis en vaardigheden verantwoordelijk zijn voor de zorg aan groepen kinderen en hierbij maatwerk leveren. Elke medewerker realiseert zijn professionaliseringsplan dat gerelateerd is aan de eigen leer- en ontwikkelbehoeften, het schoolplan en het beleidsplan van Swalm en Roer. Van elke medewerker is er een digitaal portfolio. Om de match tussen de behoeften van Swalm en Roer en de kwaliteiten van de medewerkers te realiseren is er sprake van een I.P.B., waarin concreet het in-, door- en uitstroombeleid is omschreven. De stichting creëert een leeromgeving, waarin alle medewerkers de uitdaging vinden zich te ontwikkelen (hierbij kan worden gedacht aan onder meer kennis- en kwaliteitskringen, consultatie, visitatie, audits, intervisiegroepen en expertgroepen rondom belangrijke beleidsthema s) Met opleidingsinstituten wordt gezamenlijk inhoud en vorm gegeven aan de startcompetenties en bekwaamheidseisen van de medewerkers De directeuren zijn individueel en als groep verantwoordelijk voor de beleidsvoorbereiding en uitvoering op school en stichtingsniveau. De stichting kent een meerjaren-bestuursformatieplan en een risico-inventarisatie. Op vele onderdelen van het personeelsbeleid wordt momenteel binnen de stichting beleid ontwikkeld (met externe begeleiding wordt beleid ontwikkeld t.a.v. de gesprekkencyclus. rolprofielen, bekwaamheidsdossier e.a.). Hierna wordt geschetst welke onderwerpen op personeelsgebied vastgesteld zijn en welke (nog) in ontwikkeling zijn. 3.1.1.Vastgesteld stichtingsbeleid * Gedragscode * Taakbeleid * Interne mobiliteit * Protocol Vervangingspools (Vaste Invallers Pool / Digitale Invallers Pool) october 2010. * Overzicht functiehuis Swalm en Roer 24
* Verzuimbeleidsplan * Attentieregeling Personeel * Criteria voor opleidingsscholen * Klokkenluidersregeling * Meerjarenformatieplan * Disciplinaire maatregelen (de CAO volgend) 3.1.2. Ontwikkelen van beleid Nog (verder) te ontwikkelen c.q. vast te stellen beleid en te actualiseren beleid van de rechtsvoorgangers van de stichting: * Beloningsbeleid * Werving en Selectie (w.o. introductie en begeleiding nieuw personeel) * Arbo- beleidsplan (september 2011, w.o. RIE)) * Functie- mix (herijking; april 2011) * Leeftijdsbewust Personeelsbeleid (doelgroepenbeleid, loopbaanplanning) * Bestuursformatieplan * IPB; gesprekkencyclus (doelstellingengesprek, functioneringsgesprek, beoordelingsgesprek, rolprofielen per functie (in ontwikkeling), protocol exitgesprekken). Deze onderwerpen zijn in ontwikkeling met externe advisering. * IPB; bekwaamheidsdossier (digitaal portfolio) In ontwikkeling met externe advisering. * Scholingsbeleid (inclusief restitutieregeling scholingsgelden). 3.2. Schoolbeleid Binnen het domein personeel worden op stichtingsniveau kaders ontwikkeld en vastgesteld. De beleidsruimte op schoolniveau in dit stroomgebied is beperkt. Schoolspecifiek invullingen m.b.t. scholingsbeleid / professionalisering e.a., voortkomend uit de rechtsvoorgangers van de stichting Swalm en Roer, worden beschreven in paragraaf 3 schoolontwikkeling 2011-2015 en de daaruit vloeiende jaarplannen paragraaf 6 schooljaarplannen van het meerjarenbeleidsplan. Zie IPB verzamelstaat 25
4. ONDERWIJS 4.1.Stichting In de strategische koersnota bruisend onderwijs staat bij de beschrijving van stroom één de doelen beschreven voor bruisend onderwijs voor 2015. Deze doelen worden in de beschrijving van het kwaliteitszorgsysteem van de stichting verder geconcretiseerd. Daarbij worden o.a. het basisarrangement en extra zorgarrangement beschreven. Stroomgebied 1: bruisend onderwijs Doelen Elke school heeft op basis van de kerndoelen, het door de school vastgestelde gestelde streefniveau in relatie tot de leerlingenpopulatie en de elementen van Bruisend Onderwijs, een concreet uitgewerkt onderwijsconcept waarin onderstaande zaken herkenbaar aanwezig is. Er wordt gewerkt met groepsplannen (sociaal/emotioneel, didactisch en groepsdynamisch) minimaal op 3 niveaus gedifferentieerd: leerdoel, leertijd en leerweg gewerkt met individuele leer- en ontwikkelarrangementen met haalbare lange termijn perspectieven op basis van leerarrangementen en noodzakelijke kwaliteiten ingericht binnen de organisatie voor elk kind een vaste procesbegeleider aangesteld gezorgd voor een leeromgeving waar kinderen worden geprikkeld om tot leervragen te komen op elke school voldaan aan het domein opbrengsten ; resultaten van leerlingen en hun voortgang in ontwikkelen uit het toezichtkader van de inspectie minimaal een voldoende score behaald op de indicatoren uit het toezichtkader van de inspectie: + de leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten + de leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau middels het digitale portfolio de ontwikkeling van het leren van het kind in kaart gebracht en zichtbaar gemaakt. Dit digitale portfolio is een hulpmiddel om het kind tot leren te brengen Elke school is een oefenplaats voor actief burgerschap. Alle scholen voeren het vastgestelde basisniveau van zorg uit en worden daarop gemonitord. Binnen Swalm en Roer is er een passend aanbod voor meer- en hoogbegaafde kinderen. SBO De Balans is een expertisecentrum voor zorg en realiseert het binnen het samenwerkingsverband overeengekomen zorgaanbod voor kinderen en het begeleidingsaanbod voor scholen Er is een dekkend netwerk aan bovenschoolse zorg waarmee Swalm en Roer in staat is om aan de zorgplicht te voldoen Met ouders vindt regelmatig en zorgvuldig overleg plaats vanuit het ontwikkelperspectief van het kind. 26
4.2.School Beschrijving van alle leer- en vormingsgebieden Voor alle vak- en vormingsgebieden verwijzen we naar de kerndoelen zoals die zijn opgesteld door het ministerie van OC&W. Bij de aanschaf van de diverse methodes en de implementatie van deze methodes wordt met deze kerndoelen rekening gehouden. Er wordt in de groepen 0, 1 en 2 hoofdzakelijk thematisch en ervaringsgericht gewerkt. Dit volgens Startblokken basisontwikkeling. Uitgangspunt daarbij is de eigen belevingswereld, de ervaring en de waarnemingen die bij voorkeur niet uitsluitend kijken betekenen, maar ook voelen, tillen, ruiken, bewegen, aanraken, betasten, luisteren. De kinderen leren stap voor stap de wereld om zich heen kennen en kunnen relaties leggen met ruimte en tijd, met menselijk gedrag, met natuur en natuurkundige gebeurtenissen. Het kind leert vanuit het kindzijn naar zichzelf kijken. Door het opdoen van ervaringen en ontdekkingen gaan ze oorzaak en gevolg zien. Taal mag hierbij als communicatiemiddel niet ontbreken. Er wordt veelvuldig gebruik gemaakt van diverse materialen en informatiebronnen waaronder het Internet. Gedurende de jaren die komen, in de groepen 3 t/m 8 ontwikkelen de kinderen zich op de basisschool door. We zien een doorgaande lijn die voortdurend belicht wordt en aangepast waar nodig. Dit gebeurt middels het analyseren van toetsgegevens en het herkennen van trends. De leerkrachten worden hierin geschoold. Zij stellen n.a.v. toetsgegevens groepsdocumenten en groepsplannen op. Hiervoor is geregeld overleg met de IB ers. Zij hebben daarvoor een zorgplanning voor een heel schooljaar opgesteld. Bij de wereldoriëntatie krijgt taal, met name woordenschat, extra aandacht. Binnen ieder thema van ieder hoofdstuk worden de moeilijke woorden apart aangeboden en getoetst 4.2.1. Zintuiglijke oefening, spel- en bewegingsonderwijs Bewegingsonderwijs Doelstelling: het bewegingsonderwijs is erop gericht, dat de kinderen: Kennis, inzicht en vaardigheden verwerven om hun bewegingsmogelijkheden te vergroten; Enige kenmerkende hulpmiddelen en bijbehorende begrippen kunnen gebruiken; Een positieve houding ontwikkelen, dan wel behouden, met betrekking tot deelname aan de bewegingscultuur en leren omgaan met elementen als spanning, verlies en winst. Aan de orde komen: gymnastiek, spel en zwemmen. Zwemmen vanaf groep 1. Voor gymnastiek hebben we voor de groepen 0 t/m 5 een vakleerkracht bewegingsonderwijs. In de andere groepen geeft de eigen leerkracht de gym en sportlessen. Bij aanname van nieuwe leerkrachten die niet meer bevoegd zijn zal overwogen moeten worden die groepen ook door de vakleerkracht les te laten geven. Sportdag midden/bovenbouw 27
4.2.2.Onderwijs in de Nederlandse taal Taal Groep 0 t/m 2: Puk en Ko Ik en Ko Praatplaten Onderdelen van Schatkist, Bas, Oorzaak Schatkist Groep 3: Veilig leren lezen nieuw maanversie Digitale toevoeging: leerkrachtondersteuner (DIGI bord) Groep 4 t/m 8: Veilig leren lezen Taalverhaal, ook spelling en woordenschat Overal tekst Leeslijn; SLIM lezen (groep 4 en 5) Voortgezet technisch lezen (groep 7 en 8) Leesleeuw en boektopper + eigen materiaal (groep 7 en 9) Woordenschat van Taalverhaal Ambrasoft Schakelklassen 2-3 en neveninstroom Taaltijd NT 2 programma AJO didact Stenvertblokken Kinheimboeken De Nederlandse taal is een basisvaardigheid om leerlingen tot ontwikkeling te laten komen op ander vakgebieden en sociale competenties. Kennis en inzicht zijn verwerven in betekenis, gebruik en vorm van taal. Plezier hebben en houden in het gebruiken en beschouwen van taal. Er wordt gekeken naar de prestaties van de leerlingen en besloten of een heel of een half jaar terug in de stof nodig is. Dit kan door leerlingen in een andere groep te plaatsen of wanneer het om een grotere groep gaat het hele programma aan te passen. Begrijpend lezen blijft een heikel punt in de ontwikkeling. We gaan de komende jaren kijken of andere werkvormen of een andere methode nodig is. De methode leeslijn (Slim lezen) verbetert de opbrengsten bij het begrijpend lezen Om zo veel mogelijk aan taalverwerving tegemoet te komen worden extra materialen en mogelijkheden ingezet. Deze worden regelmatig geëvalueerd, aangepast en verruimd. We verwijzen hier naar het taalbeleidsplan van De Zonnewijzer. 28
-Bezoeken aan de gemeentelijke bibliotheek -Eigen bibliotheek in de klas voor alle groepen -Huiswerk met extra stof en herhalingsstof -CITO toetsen -Woordenschat van Taalverhaal -Thematafels / Themakisten -Praatplaten -Vakcoördinatiegroep Taal -ICT mogelijkheden zijn vergroot door het digitale schoolbord (alle groepen behalve 0 en 1) -Schakelklas 2-3 voor extra herhaling -Schakelklas tussen 2 en 3 -Schakelklas neveninstroom -groep 0 mogelijk uitbreiden -Het programma VVE volgens wet OKE -Taal audit 4.2.3.Onderwijs in de Engelse taal Engelse taal Groep 7 en 8: Real English Doelstelling: het onderwijs in de Engelse taal is erop gericht, dat de kinderen: Vaardigheden ontwikkelen waarmee ze deze taal op een zeer eenvoudig niveau gebruiken als communicatiemiddel in contact met mensen die zich van deze taal bedienen; Het accent ligt op de Nederlandse taal, omdat dit aansluit bij de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Het biedt extra mogelijkheden voor taalsterke leerlingen. De methode is aangeschaft om de overgang naar het V.O. meer geleidelijk te laten verlopen. Voorleeswedstrijd in de kinderboekenweek 29
4.2.4. Rekenen en Wiskunde Rekenen/Wiskunde. Groep 0 t/m 2: Ontwikkelingsmaterialen, Puk en Ko is rekenen in de methode geïntegreerd, Ik en Ko rekenen en Schatkist rekenen. Invoeren wereld in getallen Groep 3 t/m 8: Wis en reken. Er wordt vanaf het schooljaar 2011-2012 gestart met de implementatie van de rekenmethode wereld in getallen, na onderzoek van de vakcoördinatiegroep rekenen. Doelstelling van het rekenonderwijs is erop gericht dat de kinderen: Verbanden kunnen leggen tussen het rekenen onderwijs en hun dagelijkse leefwereld. Basisvaardigheden verwerven, eenvoudige wiskundetaal begrijpen en toepassen in praktische situaties. Reflecteren op eigen wiskundige activiteiten en resultaten daarvan op juistheid controleren; Eenvoudige verbanden, regels, patronen en structuren opsporen; Onderzoek- en redeneerstrategieën in eigen woorden beschrijven en gebruiken. 4.2.5.Kennisgebieden De wereldoriënterende vakken. Uitgesplitst in aardrijkskunde, geschiedenis en biologie. Groep 1 en 2; Ik en Ko Praatplaten, themakisten, prentenboeken TV serie Koekeloere Groep 3 en 4; Huisje boompje, beestje Praatplaten, prentenboeken, themakisten Binnen de leesmethode Diverse thema s (projecten) Groep 5 t/m 8; Wijzer door de wereld + taalwijzer (woordenschat); de natuur, de tijd, het verkeer In groep 8 wordt iedere ochtend de krant gelezen en besproken Vanaf groep 7 wordt TV weekjournaal gekeken (samengesteld uit TV jeugdjournaaluitzendingen van de afgelopen week) In het schooljaar 2011-2012 bestudeert de vakcoördinatiegroep W.O.,samen met het team, welke nieuwe methode aangeschaft gaat worden. Actief burgerschap zit verweven in De Vreedzame School (zie 4.2.6.) Bezoek boerderij 30
4.2.6. De Vreedzame school Sociale redzaamheid waaronder gedrag in het verkeer, actief burgerschap en sociale Integratie De Vreedzame School in een notendop Het is een programma voor basisscholen dat streeft naar een democratische gemeenschap waarin leerlingen een stem krijgen, zich verantwoordelijk voelen, zich positief sociaal gedragen, en conflicten zonder geweld oplossen. De kern van De Vreedzame School bestaat uit een wekelijkse les voor alle groepen in de basisschool in conflictoplossing en de sociale competenties die daar voor nodig zijn. Maar De Vreedzame School is meer dan een lesmethode. Het is een visie, een aanpak, waarin de eigen kracht van kinderen centraal staat. Kinderen krijgen taken en verantwoordelijkheden in de klas, in de school, en ook in de omgeving van de school. Er worden aparte leerlingmediatoren opgeleid die helpen bij het oplossen van conflicten. Zo leren de leerlingen allerlei vaardigheden die ze nodig hebben als (toekomstig) burger in onze democratische samenleving. Dat leren ze o.a. tijdens het werken in klassen- en/of schoolcommissies. De school fungeert zo als een oefenplaats voor democratisch, actief burgerschap. De school voldoet hiermee aan de eisen van de Inspectie op het terrein van sociale competentie, actief burgerschap en sociale integratie. 4.2.7. schrijven Groep 0 t/m 2; Schrijfdans Groep 3 t/m 8; Handschrift 4.2.8.Expressieactiviteiten Via tekenen, muziek, drama, vertellen, handvaardigheid, techniek spel- en beweging wordt het taalgebruik bevordert. Er wordt niet met een speciale methode gewerkt. De leden van de vakcoördinatiegroep expressieve vakken levert materialen en ideeën aan. Verder zijn de vakken opgenomen in de verlengde schooldag ( Onderwijstijdverlenging). Het aanbod is divers en van goede kwaliteit. De vakgebieden zorgen voor de koppeling met taal en rekenen, omdat dit een eis is van de subsidieverstrekker. De muzische en expressieve vakken. Groep 0 t/m 8; Verschillende liedjesbundels Een internetmethode Diverse muziekinstrumenten Liedjes uit de taalmethode Muzieklessen van het muziekproject vanuit de Aboutalebgelden Doelstelling is de kinderen hun talenten en interesse te ontwikkelen binnen de muziek en de expressieve mogelijkheden. Vieringen zijn daarvoor een uitstekend middel om je talenten te delen. Overwogen wordt een methode voor deze vakken aan te schaffen. Er is culturele vorming door deelname aan het CK project (Cultuur en Kunst), Het bezoeken van speciale filmvoorstellingen, museumbezoeken, stadsrondleidingen, bezoeken aan natuurparken en theater. 31