Diabetes Mellitus type 2 Aandacht voor leefstijl is nodig! Hanno Pijl h.pijl@lumc.nl
Disclosure belangen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties Inkomsten van boeken voor type 2 diabetes patiënten Bedrijfsnam en Fontaine uitgevers
Lang geleden fruit, planten, noten complexe koolhydraten 4.000.000 jr
Opslag van koolhydraat koolhydraten Glycogeen glucose insuline
Wat later.. Klimaatverandering kouder, droger minder bos, droger grasland toename grote zoogdieren 3.000.000 jr Vlees & vis 20-50% Planten, fruit, nuten Eiwit/(onverzadigd) vet
De eerste revolutie 500 cc 1000 cc 1350 cc carbohydrate protein/unsaturated fat 4.000.000 2.000.000 200.000 jaar
hersenstofwisseling chimpansee mens 8% 25%
Insuline resistentie koolhydraten Glycogeen glucose glucose insuline
Seizoenen en gewicht adipokine productie insuline resistentie minder insuline secretie
Smaak ontwikkeling Groter brein Open grasland Spier/skelet adaptatie
De landbouw tarwe bonen pompoen 3500 BC 2500 BC rijst gierst haver gerst erwten olijven 8500 BC rijst gierst 7500 BC 5000 BC suikerriet banaan 7000 BC 3500 BC aardappel cassave graan peulvruchten KOOLHYDRATEN Diamond JR in: Guns Germs and Steel, 1997
Landbouw en gezondheid afname van lengte osteoporose infecties tandcaries vitamine deficienties korter leven reductie van hersenvolume
Het succes van de landbouw maakt vestiging mogelijk vergemakkelijkt bescherming tegen roofdieren bevordert economische en technische ontwikkeling stimuleert sociale en politieke organisatie
Industriele Revolutie (1800-)
Raffinatie van voedsel O Keefe JH. Mayo Clin Proc 79:101, 2004
Laaggradige ontsteking insuline resistentie cytokines + adipokines
Ectopische vetstapeling
vetverbranding zetmeel suikers + lipogenese VLDLtriglyceriden glucose insuline ++ Williams KJ et al, Atherosclerosis 2016
Type 2 diabetes mellitus 10-30 jaar tijd diabetes diagnose
Glucose pieken veroorzaken ontsteking
Insuline toxiciteit Williams KJ et al, Atherosclerosis 2016
Richtlijn behandeling van type 2 diabetes Medicament Leefstijl Stap 1 Metformine Stap 2 SU Stap 3 Insuline
Wat kunnen we doen??
Stop suiker
Stop geraffineerd zetmeel
Volle granen
Onverzadigd (vis)vet is OK
Soms is verzadigd vet zo slecht nog niet.
Beperk zout (<6g per dag)
Dempsey PC et al, Diabetologia, 2017
Voeding / Beweging Vermijd industrieel geproduceerde voedingsmiddelen Wees zuinig met zetmeel (brood, pasta, rijst, aardappelen) Gebruik altijd volkoren graanproducten (met mate) Groente en fruit zijn de basis van dagelijkse voeding Gebruik volvette melkproducten, vooral yoghurt, kwark en kaas Eet elke dag een handje ongezouten noten Eet ten minste 2x per week vette vis Eet matig vlees Gebruik olijfolie als dressing en om te braden Drink water/koffie/thee in plaats van fris- of fruitdrank Onderbreek zitten regelmatig!
34
WIM & SAÏDA
Conclusies We hebben ons ontwikkeld als wezens die zo veel mogelijk voedsel opslaan en ongevoelig zijn voor insuline om periodes van voedseltekort te kunnen overleven De landbouw en industriële revoluties hebben ons dieet en leefstijl fundamenteel veranderd We krijgen diabetes van (veel) te veel (geraffineerde) koolhydraten (=suikers) en calorieën en te weinig beweging in samenhang met erfelijke aanleg Laaggradige ontsteking (en opslag van vet op plaatsen waar het niet hoort) is schuldig Beperking van suiker moet de eerste en allerbelangrijkste stap zijn in de behandeling van diabetes
Voedingsadvies Leer (genieten van) koken! Neem er de tijd voor Eet met anderen in alle rust Eet smakelijk!