Inhoud: 1. Interview met André van de Nadort 2. Stand van zaken: Tipje van de sluier 3. Uitgelicht: Regenradar 2.0 4. Ontwikkelingen: Noord-Limburgse aanpak waterketen 5. Discussieer mee op Linked-in! 6. Colofon 1. Interview Interview met André van de Nadort, burgermeester van Ten Boer Van de Nadort is burgervader van Ten Boer en bedient daarmee negen dorpskernen. Het is een kleine gemeente ten oosten van de stad Groningen. En daarmee raken we direct de kern van dit interview. De gemeente heeft volop de samenwerking met de stad Groningen opgezocht. Ten Boer heeft gekeken wat ze per se zelf willen doen en de rest hebben ze weggezet bij de stad. Van de Nadort ervaart dat als heel plezierig: Het is helder, Ten Boer is de opdrachtgever en de stad is de opdrachtnemer. Het is niet ingewikkeld, bestuurlijke keuzes maken we nog steeds in ons eigen gemeentehuis, volgens Van de Nadort. We waren een kleine kwetsbare gemeente, door de samenwerking hebben we die kwetsbaarheid opgelost. Het is nu goed geregeld en het lijkt of we de kennis in eigen huis hebben zitten. We zitten fysiek natuurlijk heel dicht bij elkaar. En stad Groningen voelt zich verantwoordelijk voor onze gemeente. We zijn er voor de burger Als kleine gemeente betekenen we echt iets voor onze burgers. Als voorbeeld noemt Van de Nadort de discussies over de voetbalvelden. Wij zien een enorme meerwaarde in die velden. Ze betekenen voor de burgers meer dan alleen voetballen. Ze versterken ook de sociale cohesie. Als we helemaal bij Groningen waren ondergebracht dan waren ze opgeheven en moesten we maar gaan voetballen in Kardinge. Zo n discussie is op stadniveau niet te vergelijken met een discussie op streekniveau. Wij zijn er voor onze burger en niet voor de burger uit de stad. Diezelfde burger merkt er trouwens niets van dat we uitvoerende zaken hebben uitbesteed. Ten Boer houdt stad scherp Leuk aan de samenwerking is dat het voor beide partijen iets oplevert. Uit onderzoek is gebleken dat onze inwoners nu tevredener zijn dan toen we het zelf deden. Voor de stad is het ook interessant. De stad is een
lerende organisatie en met een externe klant als Ten Boer zijn ze een stuk scherper geworden. Wij fungeren als spiegel voor Groningen. Als hier iets fout gaat is dat direct zichtbaar, in het grote geheel van de stad is dat minder zichtbaar. Daarnaast hebben we op ICT gebied gefungeerd als pilot. We zijn klein en het is overzichtelijk. Dat heeft over en weer voordelen opgeleverd. En wij zijn nu de eerste gemeente in Nederland die de Wet Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG) heeft ingevoerd. Samenwerken betekent elkaar iets gunnen Op de vraag om een link te leggen met de Waterketen noemt Van de Nadort het volgende voorbeeld: Volgens de afschrijvingen was het nodig om een stuk riool te vervangen. De ambtenaar die hiermee was belast had meerdere onderwerpen in zijn taakomschrijving, er was dus sprake van gesplitste kennis. Hij was niet de expert die je nodig hebt om in te schatten of dat stuk riool wel echt vervangen moest worden. Uiteindelijk bleek dat het niet nodig was om het te vervangen. Van de Nadort geeft het volgende advies: Bij de start van samenwerking moet je direct aan het begin elkaars belangen op tafel leggen. Dat moet duidelijk zijn. Als je dan vervolgens wilt samenwerken ga het dan ook doen. De structuur waarin komt er dan vanzelf wel achteraan. Van de Nadort besluit met de volgende woorden: Samenwerken betekent ook elkaar iets gunnen, ga niet zitten millimeteren. Je moet elkaar scherp durven bevragen, je moet die scherpte ook opzoeken met de intentie er uit te willen komen. 2. Stand van zaken Resultaat geboekt! Een tipje van de sluier... In april presenteren we u de resultaten van de eerste fase samenwerking in de waterketen. De resultaten van het Regionaal Feitenonderzoek en het onderzoek Doelmatig Investeren geven een goede indruk wat samenwerking in de waterketen te bieden heeft. Een tipje van de sluier Hoe was ook nog maar weer? Begin 2010 verrichtten de landelijke koepelorganisaties VNG en UvW een Landelijk Feitenonderzoek. De stelling was dat in de waterketen 380 miljoen euro bespaard kan worden door samenwerking tussen waterschappen en gemeenten en 550 miljoen als de waterbedrijven ook hun steentje bijdragen. Het gaat dan om minder meer, ofwel een afvlakking van de lastenstijging tot 2020. De afspraken van de koepels zijn in april 2011 bezegeld in het Bestuursakkoord Water, onderdeel van het grote bestuursakkoord tussen het Rijk, provincies, gemeenten, waterschappen en waterbedrijven. Dit bestuursakkoord vormt onze leidraad, maar we wilden natuurlijk wel weten of de uitgangspunten ook op onze regio van toepassing zijn. Onder het motto eerst zien, dan geloven zijn we onze eigen onderzoeken gestart. Het Regionaal Feitenonderzoek Het Regionaal Feitenonderzoek is een regionale variant op het Landelijk Feitenonderzoek, dat in maart 2010 is uitgevoerd. Het draait om de drie K s; kosten besparen, kwetsbaarheid verminderen en kwaliteit verbeteren. Het onderzoek richt zich op het verzamelen en vergelijken van feiten, het vergelijken van doelmatigheid bij de deelnemende partijen en het maken van een vergelijking met de landelijke situatie. De nulsituatie wordt vastgelegd, en vervolgens worden de kansen voor besparing en verbetering belicht. Uit het Regionaal Feitenonderzoek concluderen we dat voldaan is aan de verwachtingen die het Landelijk Feitenonderzoek heeft opgeleverd: door samenwerking
zijn forse kostenbesparingen haalbaar, kunnen we de kwaliteit verbeteren en de kwetsbaarheid verminderen. Het Feitenonderzoek levert daarmee een goede onderbouwing voor fase 2. Het volledige Feitenonderzoek leest u hier: http://www.waterketengroningendrenthe.nl/cms/uploads/pages/docs/regionaal%20feitenonderzoek%20v oor%20groningen%20en%20noord-drenthe,%20maart%202012.pdf Onderzoek Doelmatig Investeren Dit onderzoek keek welke investeringen de komende 10 jaar plaatsvinden binnen gemeenten, waterschappen en waterbedrijven. In een advies is vastgelegd hoe deze investeringen meer doelmatig kunnen worden gemaakt door onderlinge afstemming. Uit de studies binnen de gemeente Assen en de vier Westerkwartier gemeenten komt als belangrijkste aanbeveling: Nee, tenzij.. Het blijkt dat betere afstemming en vooral de herziening van uitgangspunten tot lagere investeringen leidt. Bijeenkomst waterketen 25 april Op 25 april praten we portefeuillehouders en directeuren bij over de resultaten. Ook formuleren we dan de uitgangspunten voor het vervolg in de vorm van een uitvoeringsprogramma. We gaan graag met u de discussie aan. U komt toch ook? U kunt zich opgeven bij s.vanderwerff@groningergemeenten.nl. 3. Uitgelicht Regenradar2.0: Verhogen betrouwbaarheid neerslagverwachtingen Voor gemeenten en waterschappen is betrouwbare neerslaginformatie steeds belangrijker. Om riooloverstorten, water op straat en wateroverlast te verantwoorden, heeft een gemeente nauwkeurige neerslaginformatie nodig. Ook voor waterschappen is juiste neerslaginformatie van belang om bij hoog water te bepalen wanneer een waterberging ingezet wordt. Neerslaginformatie is belangrijk voor water- en rioolbeheerders, vooral bij hoog water en hevige regenval. Combineren met Duitse data Noorderzijlvest is trekker van het project Regenradar2.0. Dit project komt met oplossingen om neerslagverwachtingen te verbeteren. De radarmetingen van de KNMI in De Bilt en Den Helder zijn voor grensgebieden veel minder nauwkeurig. De kwaliteit van die metingen verlaagd met de afstand tot die radarstations. In Groningen en Drenthe is de kwaliteit van de metingen van die radarstations daardoor een stuk minder. De oplossing die het project Regenradar2.0 biedt, is Nederlandse neerslagmetingen te combineren met Duitse en Belgische data. Zo staat er een Duits radarstation net over de grens in Emden. Door deze data te gaan combineren kunnen we voor Groningen en Drenthe de nauwkeurigheid van de neerslagverwachtingen aanzienlijk verbeteren. Samenwerking Noorderzijlvest werkt vanaf het begin samen met een aantal andere Afbeeldingen van neerslaggebeurtenissen die hebben plaatsgevonden op 12-10- 2011, 14:10 uur. De één is op basis van informatie van de Nederlandse radar (links), de ander die van Duitse radar (rechts) waterschappen en gemeenten, waaronder Hunze en Aa s en de gemeente Groningen. Zo levert Regenradar2.0 niet alleen betere neerslagdata op: het is ook een goed voorbeeld van samenwerking tussen
waterschappen en gemeenten. Het projectteam bestaat uit rioleurs en hydrologen van gemeenten en waterschappen. Ook specialisten van KNMI, Deltares en een aantal Nederlandse universiteiten versterken het projectteam. Zij hebben de vraag van de watersector in kaart gebracht en bekeken hoe vervolgens de informatie beschikbaar komt. De nieuwe neerslaginformatie stellen we dit jaar beschikbaar voor de Waterketen Groningen/Noord Drenthe. Het project sluit naadloos aan bij de Quick win meten en monitoren. Door de gezamenlijke inkoop van de meteogegevens levert het de water- en rioolbeheerders een forse kostenbesparing op. 4. Ontwikkelingen Noord-Limburgse aanpak waterketen werkt! In de Limburgse Peelen werken 5 gemeenten en het waterschap druk aan samenwerking in de waterketen. Het uitvoeringsprogramma toont grote overeenkomsten met onze Quick wins. Goed dus om eens over de schutting te kijken hoe ze het daar doen, in de Limburgse Peelen. Ik kan mij niet voorstellen dat er gemeenten zijn die niet willen meewerken. Als ambtenaar sta je in dienst van de burger en als je vijftien procent kunt besparen op de rioleringskosten, moet je dat gewoon doen", aldus Guus Rameckers, waterambassadeur Limburg-Noord en senior beleidsadviseur water en riolering bij de gemeente Weert. Rameckers werk sinds eind 2009 in Noord-Limburg aan samenwerking in de waterketen. En met groot succes, zoals het er nu al naar uitziet. In de gemeente Weert brengt men de rioleringsheffing in 2013 terug van 251 naar 228 euro. Ook de andere gemeenten verlagen in de toekomst hun rioleringsheffing. De samenwerking leidt ook tot aanzienlijke kostenreducties in de operationele sfeer. "En dan hebben we het voorlopig alleen nog over het laaghangend fruit", aldus Rameckers. Vijftien procent kostenreductie " Het verminderen van de kosten was het voornaamste doel binnen het samenwerkingsproject. Het resultaat is dat de gemiddelde kosten over de totale afschrijvingsperiode met vijftien procent zijn verminderd. Rameckers: "Die verdienste kunnen we met een verlaging van de rioolbelasting direct aan de burgers teruggeven." Vertrouwen Voor Rameckers was het hele traject een bijzondere ervaring: "We zijn naar elkaar toegegroeid. We beschouwen elkaar nu als collega's. Dat heeft als voordeel dat je iedereen ondersteuning kunt bieden en elkaar werk uit handen kunt nemen. Dat versterkt het vertrouwen nog meer. De acties die we de komende jaren gaan uitvoeren zullen leiden tot nog meer kostenreductie, maar dan in de operationele sfeer. Zo zitten we in ons gebied met twee zuiveringen, maar er gaat ook water naar vier zuiveringen buiten het gebied. Het gaat in totaal om 170.000 inwoners in een gebied van 60.000 hectare. Daar moet door schaalvergroting een behoorlijke winst te halen zijn." Het hele interview is te lezen op de website van WaterForum: http://www.waterforum.net/component/content/article/5-archief/2362-limburgse-peelen-is-niet-bang- voor-wetgeving-afvalwaterketen-
5. Discussieer mee! Kennis en ervaring delen èn discussie voeren. Het kan op LinkedIn. We zijn als waterketen Groningen en Noord-Drenthe actief op LinkedIn. Als groep zijn we te vinden onder de naam Samenwerkingsverband Waterketen Groningen / Noord-Drenthe. Alleen medewerkers werkzaam bij een organisatie die het Regionaal Waterketenakkoord in 2011 hebben ondertekend kunnen lid worden. Het succes van het discussieplatform bepalen de leden, dus schroom niet om een ervaring te delen of een discussie te starten of hierop te reageren. Meld je aan! 6. Colofon Redactieadres: Secretariaat VGG secretariaat@groningergemeenten.nl 050-303 97 97 Postbus 9 9790 AA TEN BOER Vragen en reacties kunnen worden gemaild naar: Jeroen Niezen - Waterambassadeur j.niezen@groningergemeenten.nl