Inhoud: 1. Interview. Interview met Karst Hoogsteen, lid Stuurgroep Waterketen en directeur van Waterleidingmaatschappij Drenthe (WMD)

Transcriptie

1 Inhoud: 1. Interview met WMD directeur Karst Hoogsteen 2. Stand van zaken: Toewerken naar resultaat 3. Werkgroepen: Meten en monitoren 4. Uitgelicht: Cluster BMWE komt op stoom 5. Ontwikkelingen: Landelijke visitatiecommissie van start 6. Colofon 1. Interview Interview met Karst Hoogsteen, lid Stuurgroep Waterketen en directeur van Waterleidingmaatschappij Drenthe (WMD) Ziet u al resultaat in de samenwerking van de waterketen? Dat is een complexe vraag met een lange geschiedenis. We zijn daar al zo n 20 jaar mee bezig. Er is nog geen echte implementatie en dat is jammer, want er liggen veel mogelijkheden. Laten we eens hypothetisch kijken als we alles wegpoetsen in Nederland. Dus geen gemeenten, geen waterschappen en geen waterbedrijven. We moeten dan beslissen dat we voor de waterketentaken een nieuwe organisatie moeten opzetten. Kiezen we dan weer voor de huidige constructie? Ik denk het niet. Ik denk dat er een doe-organisatie en een bestuursorganisatie ontstaat. Waarom kunnen we dat dan niet vanuit de bestaande organisaties? Dat vind ik jammer en baart mij ook zorgen. Wie staat volgens u centraal in de waterketen? In het midden staat de klant, daar doen we het uiteindelijk voor. Helaas zie ik dat de partijen toch sectoraal blijven werken en denken. We laten kansen voorbij gaan en zitten vast in eigen gedrag. Ik zie weinig progressie en het gevaar is dat een ander het straks gaat bepalen. Iedereen heeft zijn kwaliteiten maar we zijn geen team, samen kunnen we het toch echt beter doen. Het zou een fantastische organisatie zijn, maar straks wordt het door de politiek bepaald. Ik ben blij dat we bij elkaar zitten maar ben somber over de resultaten, vind niet dat we daadkrachtig bezig zijn. We moeten ons zelf de vraag stellen of we bereid zijn in te leveren voor de klant. Daarvoor moeten we in dialoog met de luiken open. En je niet verschuilen achter de wet. Slim dingen samen doen met de wil om het samen te doen. Open staan voor samenwerking.

2 Wat moet er volgens u gebeuren om landelijke afspraken na te komen? Willen we laten zien dat het serieus is dan moeten we onderwerpen isoleren en aanpakken. Zoals de ondergrondse infrastructuur met de persleidingen, het riool en de waterleiding. Laten we dat als een nutsorganisatie oppakken. Daarnaast horen we een integraal onderdeel te zijn van de gemeentelijke waterplannen. Laat zien dat je één organisatie bent. Laten we ophouden met praten en het gaan doen. 2. Stand van zaken Toewerken naar resultaat. De samenwerking gaat de komende maanden resultaten opleveren. Tijdens een ambtelijke workshop op 24 april presenteren de werkgroepen hun resultaten. Op 22 mei komen de bestuurders opnieuw bijeen in Haren. Deze bijeenkomst zal ingaan op: behaalde resultaten; concretisering doelen samenwerking in gewenste resultaten met tijdsplanning; vormgeven van samenwerking in de regio en de clusters. Ook de richtinggevende en toetsende rol van het rijk op de afspraken in het Waterakkoord gaan we belichten. Werkgroepen Drie van de vijf werkgroepen zijn op dit op moment ver gevorderd. Zo presenteert de werkgroep Afstemming Nutsbedrijven een regionale aanpak voor afstemming van projecten. De werkgroep Inkoop en Aanbesteding komt met concrete aanbestedingsdocumenten. De werkgroep Beleid en Visie presenteert een regionale visie op de waterketen. Over de werkgroep Meten en Monitoren leest u in onderstaand artikel meer. Deze werkgroep en de werkgroep Gegevensbeheer en Asset Management presenteren hun tussenresultaat, hier is het werk nog in uitvoering. Strategiegroep De strategiegroep heeft als belangrijkste taak om vorm te geven aan samenwerking. De samenwerking krijgt zowel op clusterniveau als op regionaal niveau vorm. De ontwikkeling van de clustersamenwerking en de resultaten van de quick wins waar mogelijk op een goede manier bij elkaar brengen en anders apart te houden. Belangrijke uitgangspunten zijn: regel de zeggenschap helder; houd het simpel. Een mooi voorbeeld is de netwerksamenwerking die door vier gemeenten in Noord-Drenthe wordt ontwikkeld. De strategiegroep zal in mei met een concreet advies komen. 3. Werkgroepen Meten en Monitoren De werkgroep Meten en Monitoring zet op dit moment concrete stappen naar gezamenlijk databeheer en het optimaliseren van grondwatermeetnetten. Voor de monitoringsactiviteiten in de riolering is een pilot in

3 het cluster Noord-Drenthe gestart. Met een workshop zal een eerste stap worden gezet naar samenwerking op het gebied van grondwater. Pilot Noord-Drenthe De weg naar gezamenlijk meten en monitoren begint met het vastleggen van de eigen ambities in een meetplan. Dit plan vormt het kader voor het meetnet, dat in veel gemeenten nog niet volledig is aangelegd. Het gaat, indien alle 30 gemeenten meedoen, om een heel grote opgaven van vele honderden meetpunten. Aangezien elk meetpunt een opgave op zich is, is het devies: klein beginnen. De vier pilotgemeenten vormen daartoe de goede schaal. De pilot start met en analyse van een aantal bestaande meetsopstellingen, waarvan de resultaten worden geanalyseerd. Parrallel daaraan wordt door adviseur Hans Hartong een systeemontwerp gemaakt. Hierin wordt rekening gehouden met de eisen en wensen van de vier gemeenten, maar ook met de overige gemeenten en de regionale context. Over enkele maanden moet er een ontwerp liggen, dat kan worden getoetst op toepasbaarheid bij de overige gemeenten. Excursie Platform Vallei en Eem (V&E) en bezoek Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden (HDSR) De werkgroep is op 20 maart op werkbezoek geweest bij twee gerealiseerde samenwerkingsverbanden op het gebied van meten en monitoren. Bij de twee organisaties kregen we een hoop nuttige informatie. Het verhaal van V&E werd door de werkgroep als een best practise gezien. Zowel de wijze waarop men informatie combineert en analyseert, als ook de bemiddelende rol naar de gemeenten bieden een goed perspectief voor onze regio. Het verhaal van HDSR liet vooral de praktische kant van het opzetten en beheren van een gezamenlijk meetnet zien. Een hoop nuttige tips, en vooral ook een mooie vergelijking tussen twee samenwerkingsverbanden. Het heeft de werkgroep goed geholpen bij het helder krijgen van de eigen ambitie voor onze regio. Pilot Grondwater De uitdaging bij de grondwatermonitoring ligt vooral in de optimalisatie van meetnetten en het slim samenwerken bij data-inzameling en databeheer. Waterschappen, waterbedrijven en provincies beschikken over uitgebreide meetnetten, voor verschillende doeleinden als kwaliteitscontrole voor drinkwater en natuur (KRW), milieutoestand beoordeling en kwantitatieve effecten van onttrekkingen en andere maatregelen. Met een workshop gaan we een methodiek bepalen om de bestaande netten en werkmethoden te optimaliseren. 4. Uitgelicht Cluster BMWE komt op stoom De samenwerking in de keten komt in de gehele regio goed op stoom. Eind 2012 zijn we gestart met het fenomeen Clustersamenwerking. Binnen een cluster werken een aantal gemeenten, het waterschap en het

4 waterbedrijf (waar relevant) samen aan de 3 K s (kosten, kwaliteit en kwetsbaarheid). Binnen het cluster Bedum, De Marne, Winsum en Eemsmond (BMWE) is dit niets nieuws. Hier wordt al langer samengewerkt, en zijn er al resultaten zichtbaar. Waarom Clustersamenwerking? Voor veel onderwerpen is schaalgrootte ideaal om doelmatigheidswinst te halen. Een enquête toonde dat draagvlak voor samenwerking op clusterniveau overal groot is. We moeten ons realiseren dat er ook onderwerpen zijn die vragen om een clusteroverstijgende aanpak. Om suboptimalisatie te voorkomen is samenwerking op regionale schaal voor bepaalde onderwerpen een betere oplossing. Ervaringen tot nu toe Met de samenwerking op clusterniveau is vorig jaar een goede ervaring opgedaan in het cluster Delfzijl, Appingedam, Loppersum. Hier is een Afvalwaterplan opgesteld, lees hierover meer in nieuwsbrief nr. 3, maart Deze goede ervaring is aanleiding de samenwerking in clusters meer actief neer te zetten. Er zijn acht samenwerkingsclusters gedefinieerd. Met bijna alle clusters is een eerste bespreking geweest. We willen dit jaar in elk cluster een samenwerking tot stand brengen op basis van een (bestuurlijk) vastgesteld programma. De BMWE-gemeenten (Bedum, De Marne, Winsum, Eemsmond) en het waterschap, hebben besloten hiervoor een (afval)waterbeleidsplan op te stellen, wat vier GRP s gaat vervangen. Maar de vorm staat niet vast en kan per cluster verschillen. beleid van het waterschap. Resultaten tot nu toe in BMWE-verband In een vorige nieuwsbrief kunt u nalezen over hoe de gemeenten Bedum, De Marne en Winsum en waterschap Noorderzijlvest elkaar, in een Afvalwaterteam, vinden op een aantal beheer en beleidstaken. Onlangs is de gemeente Eemsmond ook toegetreden. De partijen hebben het grondwaterbeleid opgesteld. Dit beleid is uniform gemaakt, maar toch geheel toegespitst op de eigen situatie. Door betrokkenheid van het waterschap sluit het gemeentelijk beleid naadloos aan op het Gelijktijdig heeft een studie plaatsgevonden naar de mogelijkheden om het gemalenbeheer, inclusief de telemetrie, gezamenlijk uit te voeren. Om het beheer verder te professionaliseren. Hierdoor verbetert de kwaliteit van dienstverlening, vermindert de personele kwetsbaarheid (door een effectievere inzet van fte s) en verlagen de kosten. De komende periode vindt op dit onderwerp een verdere verdieping plaats. Zo bekijkt men de haalbaarheid van een gezamenlijk te bouwen hoofdpost en het gezamenlijk uitvoeren van het beheer en onderhoud van rioolgemalen. Hierbij bekijkt men wat het waterschap te bieden heeft en welke synergievoordelen dit biedt. 5. Ontwikkelingen Landelijke visitatiecommissie van start In het Bestuursakkoord Water 2011 zijn afspraken en doelen over samenwerken in de waterketen vastgelegd. In dit akkoord staat ook dat bij onvoldoende voortgang een stok achter de deur zal worden geplaatst, om resultaten af te dwingen. Deze stok achter de deur heeft de vorm gekregen van een visitatiecommissie, die de komende jaren aan de Tweede Kamer rapporteert, en waar nodig gaat interveniëren in de regio s.

5 Interventieladder De werkwijze van de visitatiecommissie is gebaseerd op een interventieladder. Het is een stapsgewijze aanpak die in een aantal stappen loopt van informeren tot aan interveniëren. De eerste stap is de voortgang in de regio s objectief inzichtelijk maken en mogelijkheden voor verbetering aandragen. Pas later bestaat de mogelijkheid van toepassing van interbestuurlijk toezicht. Via signaleren, het opvragen en valideren van informatie en actief toezicht kan het uiteindelijk komen tot een vooraankondiging van juridische interventie. De provincie krijgt dan een rol toebedeelt. Doelen in beeld Binnen onze regio ligt de prioriteit nu bij het inkaderen van de doelen. Op basis van het regionaal feitenonderzoek van maart 2012 hebben we een uitvoeringsprogramma gemaakt en een koers uitgezet. Het moment nadert om ons nu te conformeren aan de inhoudelijke resultaten uit de Quick wins, en deze in een concrete doelstalling vast te leggen. Tijdens de bestuurlijke bijeenkomst van 22 mei worden deze doelen besproken. Daarmee loopt de regio Groningen en Noord-Drenthe goed in de pas met het landelijke programma. 6. Colofon Redactieadres: Secretariaat VGG secretariaat@groningergemeenten.nl Postbus AA TEN BOER Vragen en reacties kunnen worden g d naar: Jeroen Niezen - Waterambassadeur j.niezen@groningergemeenten.nl