Neus voor allergie Hanneke Oude Elberink Zorgvisie Waarom? Integrale benadering Zelfredzaamheid en zelfmanagement bevorderen Chronische aandoening Manifestaties wisselend gedurende leven Multi-orgaan waar moet ik als patient zijn? Hoe? Collectieve spreekuren Insectenallergie Urticaria / Angioedeem Hooikoorts PLUS 1
I - Collectief spreekuur INSECTEN Immunotherapy Instructie The raw material is of biological origin 2
Wesp allergie Eligible patients Standardised information about risks and benefits of VIT and SIA Measurement 1 Randomised Non-Randomised R-VIT n=36 R-SIA n=38 NR-VIT n=60 NR-SIA n=14 1 year Measurement 2 Maintenance dose Start VIT or continue SIA Oude Elberink j Allergy Clin Immunol 2002 Kwaliteit van leven Burden of treatment Kwaliteit van leven: 94% positief R-AAI NR-AAI -verbetert door immunotherapie -verslechtert bij een AAI, maar niet bij mensen die er zelf voor kiezen R-SIA NR-SIA over VIT 48% positief over de AAI; Echter: 68% alsnog VIT Adrenaline auto-injector Instructie: hoe en wanneer? 3
II - Urticaria / Angio-oedeem Voorbeeld: Evaluatie angioedeem Medicatie geïnduceerd AE Hereditair AE Verworven AE Idiopathisch AE Pseudoallergisch AE Voorlichtng Diagnostiek Behandeling Acuut Preventief Veroorzaker: ACE-remmers Mutatie in C1- esteraseremmer (C1-INH) gen Ernstige of chronische ziekten: bv. Maligniteit, auto-immuun aandoening Onbekend Andere medicatie: bv. NSAID s Mediator Bradykinine Onbekend Histamine Bas M et al. Allergy 2007;62:842-856. 3. Hooikoorts PLUS Co-morbiditeit voedselallergie Atopisch astma Allergische rhinitis eczeem Position paper Uricaria EAACI/Ga2len?WAO Allergy 2009 Co-morbiditeit Atopisch syndroom Van berk naar pollen naar eiwit 4
Berk Bet v-1 Kers Pru av-1 Orale allergie syndroom Jeuk in de mond, keel, oren Zwelling van lippen, tong, verhemelte, keel, ogen Benauwdheid Paraberk syndroom Bet v 1 Roosfruit: appel, peer Steenvruchten: pruim, perzik, kersen Kiwi Noten: hazelnoot, amandel, walnoot, paranoot Klachten kunnen wisselen Verschillen in allergie eiwit (Mal d 1) per appel Soms is het erg dan weer veel minder erg Sommige appels kan ik wel eten en andere weer niet. Maar ik heb (gelukkig!!!) geen last als ik appeltaart eet! Santana (Zure Sanne) 5
8-11-2012 33 Para-gras syndroom Allerlei groentes oa komkommer, wortel, paprika, aardappel Pinda Allergens in hazelnut COMPONENT RESOLVED DIAGNOSIS Bet v1 homologen Orale allergie - mild Anafylaxie- ernstig Ebo D, et al clin Exp Allergy 2010 OAS+ vs OAS - Voedselprovocatie blijft gouden standaard 6
8-11-2012 40 Voedselallergie door stuifmeel Hinderlijk, meestal niet ernstig In het stuifmeel seizoen vaak meer last dan buiten het seizoen Stop met eten bij klachten Noodpen uit voorzorg niet nodig Gekookte producten gaan meestal wel goed Bij noten: vermijd grote hoeveelheden en vermijd vliesjes Indicatie voor AAI (noodpen) Allergoloog! Carrousel Vormen immunotherapie Intracutaan Tablet Sublinguaal Voorlichting Arts Huidtesten Volume flow Hyperreactiviteit Cc dietiste Allergie verpleegkundige Treg Inhibition 7
Allergie in Noord-Nederland ALLERGOLOGIE IN NOORD NL Ruim 2,5 miljoen inwoners Ruim 1200 huisartsen 20% allergisch Per huisarts 400 patienten Getrapte allergologische zorg Nieuwe ontwikkelingen Allergoloog Huisarts IDEAL (Perifere) orgaan specialist Huisarts Physician assistent 1,5 lijns zorg Orgaanspecialist (mono) 2 e lijn Zelfhulp middelen, OTC De Allergie berg Allergoloog (multi) 2 e /3 e lijn 8
Ontwikkeling kennissysteem IDEAL voor allergie in de eerste lijn IDEAL: allergie ondersteuningssysteem 4 1 Afdeling huisartsgeneeskunde Voor informatie: t.m.brakel@rug.nl sige resulten als gebruikelijk + Mogelijke diagnose Behandelsuggesties Verwijssuggesties 3 Huisarts centraal 2 Anamnese vragenlijst en/of Bloedafname IgE test Computer systeem Specialist IgE bepaling Aanwezigheid en hoeveelheid van specifieke antistoffen is een aanwijzing voor allergie in relatie met de anamnese. Dus: meestal antistoffen klachten En soms geen antistoffen toch klachten Vaak wel antistoffen geen klachten Daardoor is de interpretatie ingewikkeld. Wat willen we bereiken Snellere, meer zekere diagnose huisarts. Relevantie IgE testen in relatie met de symptomen. Schadelijke langetermijneffecten reduceren of voorkomen [1]. De huisarts kan beschikken over de kennis van de allergologen. Meer patiënten kunnen voor behandeling/ controle in de 1 e lijn blijven. Leereffecten kunnen optreden. Afname minder zinvolle aanvragen IgE. Toename zinvolle verwijzingen naar de 2 e lijn. 1. Flokstra-de Blok B. M. J, van GinkelC. D., RoerdinkE. M., Kroeze M. A. J. M., Stel A. A., van der Meulen G. N., Dubois A. E. J. Extremely low prevalence of epinephrine autoinjectorsin high-risk food-allergic adolescents in Dutch high schools. PediatrAllergy Immunol2011; 22: 374-377. 9
Take home messages Take home messages Collectieve spreekuren: Gedifferentieerde toegangstijden (zorgdomein) Zelfmanagement bevorderen Niet ieder pinda allergie is anafylaxie Anafylaxie is verwijzen Epipen of Jext Immunotherapie is een effectieve behandeling (insecten, pollen, huisstofmijt, kat) Indicatie stelling bij voorkeur door specialist Vormen: subcutaan of tabletten Sublinguale druppel immunotherapie is niet geregistreerd, dient niet voorgeschreven te worden Take home messages IgE is niet altijd allergisch zijn Toekomst: IDEAL allergie kennis systeem voor zorg in 1 e lijn 10