Opbouw workshop. Leerdoelen? Aan de hand van casuïstiek De verschillende soorten voedselallergie Diagnostiek Behandeling en begeleiding

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Opbouw workshop. Leerdoelen? Aan de hand van casuïstiek De verschillende soorten voedselallergie Diagnostiek Behandeling en begeleiding"

Wouter Lenaerts
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Trends 2018 Gerbrich van der Meulen, kinderarts-allergoloog Eva Koffeman, fellow kinderallergologie Opbouw workshop Aan de hand van casuïstiek De verschillende soorten voedselallergie Diagnostiek Behandeling en begeleiding Breng je eigen casus in! Kahoot! ( downloaden in de app store) Leerdoelen? 1

Allergie = immunologische reactie - Klinische verschijnselen - reproduceerbaar na herhaald contact met allergeen - bij een gesensibiliseerde patiënt Allergische Reacties IgE- gemedieerd Snel

2 Allergie = immunologische reactie - Klinische verschijnselen - reproduceerbaar na herhaald contact met allergeen - bij een gesensibiliseerde patiënt Allergische Reacties IgE- gemedieerd Snel optredende klachten, < 2uur Anafylaxie Vaste symptomatologie: huid, slijmvliezen: urticaria, angio-oedeem luchtwegen: rhinitis, dyspnoe, stridor gastro-intestinaal: braken, diarree cardiovasculair: hypotensie neurologisch: veranderd gedrag/bewustzijn Specifiek IgE Casus Marit Marit, 4 maanden oud Uitgebreid constitutioneel eczeem Ouders denken aan een voedselallergie De huisarts belt je met de vraag wat nuttig is te bepalen 2

3 Casus Marit Smeren, smeren, smeren en introduceren! Casus Emine Emine, 7 maanden Eerste inname pindakaas: dikke ogen, urticaria, benauwd Allergie bij eerste inname? Casus Joep Joep, 10 maanden oud Uitslag/ bultjes rondom de mond na het eten Ouders denken aan een voedselallergie 3

4 Casus Jayden Jayden 20 weken oud Heel veel onrust, spugen Ouders alles al geprobeerd Afbuigende groei Wat ga je doen? Casus Jayden Zuurremming geen effect Lab: sp IgE melk< 0,3 Over op intensief hydrolysaat Klachten aanzienlijk verbeterd! Diagnose? NIET IGE- GEMEDIEERD 4

Niet IgE-gemedieerd onset meestal < 1 jaar meestal koemelk, soja, tarwe, rijst vertraagde gastro-intestinale reacties Niet-IgE gemedieerd: prognose < 5 jaar voorbij Geen IgE = tolerantie ( 100%?

5 Niet IgE-gemedieerd onset meestal < 1 jaar meestal koemelk, soja, tarwe, rijst vertraagde gastro-intestinale reacties Niet-IgE gemedieerd: prognose < 5 jaar voorbij Geen IgE = tolerantie ( 100%?) Niet IgE-gemedieerd ziektebeelden Food protein induced (FP) FPIES = " Enterocolitis Syndrome BRAKEN, SHOCK FPIAP = " Allergic Proctocolitis BLOEDERIGE DIARREE EOE = Eosinofiele Oesofagitis VOEDSELWEIGEREN PASSAGEKLACHTEN Restgroep REFLUX, DIARREE, FTT 5

6 DIAGNOSTIEK Casus Emma, 4 jaar Kerstdiner op school gehad Volgende ochtend onder de urticaria en dik oog Wat vraag je aan? Casus Ruben, 16 jaar. Boedapast: zoet broodje (notencreme?) urticaria, angio-oedeem en benauwd < 1 uur Jaar later, weer zo n broodje: reactie idem. Minder luxe broodjes gingen wel goed. Hij eet nooit noten. Wat vraag je aan? 6

7 Diagnostiek Anamnese!!! Anamnese Bekende allergie Big Eight: melk, soja, tarwe, ei, vis, schaaldieren, noten en pinda Klachten elke keer na eten product Klachten binnen 1 uur na eten product Klachten onveranderd in de tijd Klachten herkenbaar als symptomen passend bij voedselallergie Diagnostiek Anamnese Specifiek IgE bepalen (RAST/ Phadiatop) Huidtesten Eliminatie Provocatie Open Dubbelblind placebo gecontroleerd 7

8 Determinanten van allergie testen Immunocap ("RAST") Huidtest Provocatie test IgE IgE IgE Mestcel reactiviteit Mestcel reactiviteit Orgaan reactiviteit Testen welke leeftijd? Het is zinvol om allergietesten (huidtest of labonderzoek) te doen onder de leeftijd van 1 jaar ja nee Wat is de waarde van totaal IgE? Bij een verdenking voedselallergie heeft het zin om vooraf te screenen met een totaal IgE bepaling ja nee 8

9 Totaal IgE = allergie? Allergie betekent niet automatisch een hoog IgE Geen relatie tussen IgE en mate van atopie Hoog IgE # automatisch atopie Atopie = (relatief) hoog specifiek IgE tegen allergeen Totaal IgE: atopische dermatitis aspergillus worminfestatie IgE myeloom genetische aandoeningen aspecifiek Sensibilisatie aantonen Huidtest Voordeel snel resultaat sensitief zichtbaar voor de patiënt Nadeel afhankelijk van kwaliteit - allergeen-extract - onderzoeker moeilijke interpretatie bij - eczeem, donkere huid - medicatiegebruik geringe kans op allergische rx Lab sige Voordeel alleen venapunctie geen risico op anafylaxie geen invloed medicatie Nadeel afhankelijk van kwaliteit - gebruikte essay - laboratorium moeilijke interpretatie bij - hoog totaal IgE Huidtest uitslag 9

35 ke/l e1 kat <0.35 ke/l e5 hond-roos 0.56 ke/l e85 kip.veer <0.35 ke/l fx5 voedselmix 0.70 ke/l fx77 voedselmix 21 ke/l f1 eiwit <0.35 ke/l f2 melk 0.

10 Specifiek IgE Casus Anouk, 12 jaar Moe en buikpijn. Onlangs onder de galbulten. Vroeger eczeem en astma Huisarts doet allergiescreening. Uitslagen reden voor verwijzing Alvast gestart met dieet Casus Anouk phadiatop 44.4 ke/l gx3 grasmix3 <0.35 ke/l tx9 boommx9 30 ke/l d1 huisstofmijt <0.35 ke/l e1 kat <0.35 ke/l e5 hond-roos 0.56 ke/l e85 kip.veer <0.35 ke/l fx5 voedselmix 0.70 ke/l fx77 voedselmix 21 ke/l f1 eiwit <0.35 ke/l f2 melk 0.44 ke/l f3 kabeljauw <0.35 ke/l f4 tarwe 0,65 ke/l f10 sesamzaad <0.35 ke/l f13 pinda 2.4 ke/l f14 soja 0.38 ke/l f17 hazelnoot 19 ke/l f25 tomaat <0.35 ke/l f84 kiwi 3.3 ke/l f202 cashewnoot <0.35 ke/l 10

Casus Luuk Luuk, 14 maanden op de crèche urticaria, rhinitis en braken op broodje pindakaas, sindsdien niet meer gehad. ouders willen weten of ze noten veilig kunnen geven wat is je advies?

11 Casus Luuk Luuk, 14 maanden op de crèche urticaria, rhinitis en braken op broodje pindakaas, sindsdien niet meer gehad. ouders willen weten of ze noten veilig kunnen geven wat is je advies? Casus Tom 3 jaar, blanco voorgeschiedenis Tijdens feestje plots niet lekker: dikke lip, galbulten en benauwd 112 adrenaline en ziekenhuis opname Verschillende dingen gegeten o.a. nootjes, welke niet bekend 11

Tom Aanvullend onderzoek in ziekenhuis: Notenmengsel (fx1) negatief Voedingsmix (fx5) negatief Conclusie: geen aanwijzingen voor voedselallergie tot nu toe, noten veilig om te eten.

12 Tom Aanvullend onderzoek in ziekenhuis: Notenmengsel (fx1) negatief Voedingsmix (fx5) negatief Conclusie: geen aanwijzingen voor voedselallergie tot nu toe, noten veilig om te eten. Naar allergiecentrum om verder uit te zoeken. Tom Voor bezoek aan ons nieuwe reactie op cashewnoot.. Was toch veilig? Tom: conclusie Cashew allergie Notenmengel 1: pinda, hazelnoot, paranoot, amandel en kokosnoot. Vaak niet bekend waaruit een mix bestaat Geeft meestal vals positieve uitslagen ( bijvangst) soms ten onrechte geruststelling Beter specifiek IgE specifiek aanvragen! 12

Voor voedselallergie is belangrijk te weten of er een inhalatie-allergie

wanneer een eiwit sterk lijkt op het eiwit waar iemand allergisch voor

verhitten en enzymen - geeft meestal alleen Oral Allergy Syndroom - lokt

tegen het kruisallergeen is daarom niet zinvol Kruisreacties bij

druif, kers Graspollen tomaat, tarwe, pinda, aardappel, meloen,

13 Voor voedselallergie is belangrijk te weten of er een inhalatie-allergie is ja nee Kruisallergie De Berk en de Appel Kruisallergie kan optreden wanneer een eiwit sterk lijkt op het eiwit waar iemand allergisch voor is Het kruisreagerende eiwit (allergeen) - is meestal gevoelig voor verhitten en enzymen - geeft meestal alleen Oral Allergy Syndroom - lokt meestal zelf geen sensibilisatie uit Bepaling van het specifiek IgE tegen het kruisallergeen is daarom niet zinvol Kruisreacties bij inhalatie en voeding Boompollen hazelnoot, walnoot, appel, perzik, kiwi, druif, kers Graspollen tomaat, tarwe, pinda, aardappel, meloen, peulvruchten Huisstofmijt spinnen, geleedpotigen spiereiwit tropomyosine garnalen slakken krab 13

Specifieke diagnostiek Allergeen componenten Allergeen component = eiwit

14 Casus Koen Pijn in zijn mond en gevoel van dikke keel bij: Hazelnoot Pinda Appel Selderij Wortel Wat vraag je aan? Specifieke diagnostiek Allergeen componenten Allergeen component = eiwit herkend door specifieke antistoffen Meerdere componenten per allergene bron met verschillende eigenschappen 14

15 Componenten: eigenschappen Specifiek Uniek voor het allergeen Voorspellend serieuze reactie Stabiel Kruis reactief Komen in verschillende soorten allergenen voor Lijken erg op elkaar Weinig of geen klachten Labiel PROVOCATIES 15

Indicaties voor provocatie Verificatie van

minuten per stap Dosering oplopend van 1

16 Indicaties voor provocatie Verificatie van anamnestische verdenking Klinische relevantie van een bij toeval gevonden sensibilisatie Objectiveren van de drempelwaarde Overgroeien van voedselallergie Angst of rigide eetgewoontes Voedselprovocaties: uitvoering Opklimmende in 8 stappen, 30 minuten per stap Dosering oplopend van 1 mg tot 3000 mg eiwit Observatie na provocatie minimaal 2 uur, bij klachten langer Scoren van klachten tot 48 uur na provocatie Allergeen vrije keuken kok/voedingsassistent diëtist 16

17 Open of Dubbelblind? DBPGVP gouden standaard Maar open sneller en vaak ook goed genoeg Open: Uitsluiten Bij verwachte duidelijke/ ernstige klachten Bijzondere provocaties DBPGVP: Bij lastigere klachten (koemelk/ ouders) Hoog Risico Provocatie Discussie Hoe wordt er bij jullie geprovoceerd Kinderen in bed? Mogen ze inspannen? Anafylaxie proberen te voorkomen? Stopcriteria? 17

Provocatie-test negatief introduceren Gerbrich vd

Groningen Thuis introductieschema s Alleen bij

Dosering vertaald naar huishoudelijke maten Voor

18 Thuisintroductie schema s Sensibilisatie-onderzoek negatief introduceren Provocatie-test negatief introduceren Gerbrich vd Meulen, kinderallergoloog Martini Ziekenhuis Groningen Thuis introductieschema s Alleen bij laag risico Gebaseerd op doseerschema provocatie Dosering vertaald naar huishoudelijke maten Voor collega s te downloaden via bij service Behandeling 18

Allergeen mijding Begeleiding door dietist Noodplan Casus Esther Ernstige pinda-allergie Klas is pindakaasvrij Activiteiten ook sporenvrij maken

19 Allergeen mijding Begeleiding door dietist Noodplan Casus Esther Ernstige pinda-allergie Klas is pindakaasvrij Activiteiten ook sporenvrij maken lukt niet Esther gaat niet mee op schooluitjes als moeder niet mee kan Schoolenallergie.nl Melkladder Wie werkt hier al mee? Voor welke kinderen? 19

20 Melkladder (voorbeeld!!) TAKE HOME TAKE HOME Eczeem niet veroorzaakt door voedselallergie andersom kan wel vroege introductie belangrijk! Diagnostiek: Anamnese, anamnese geen IgE klachten: ook niet bepalen! eet het en je weet het! 20

21 21

Vergelijkbare documenten

Leerdoelen? Opbouw workshop. De verschillende soorten voedselallergie Diagnostiek Behandeling en begeleiding. Breng je eigen casus in!

Leerdoelen? Opbouw workshop. De verschillende soorten voedselallergie Diagnostiek Behandeling en begeleiding. Breng je eigen casus in! Trends 2018 Gerbrich van der Meulen, kinderarts-allergoloog Eva Koffeman, fellow kinderallergologie Leerdoelen? Opbouw workshop De verschillende soorten voedselallergie Diagnostiek Behandeling en begeleiding